Quản lý hoạt động bồi dưỡng nâng cao chất lượng giáo dục tại Đại học Quốc gia Hà Nội

Ở nhiều nước trên thế giới, công tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng giáo dục ĐHQGHN, năng lực giáo viên nhằm mục đích nâng cao trình độ kiến thức về chuyên môn, nâng cao năng lực sư phạm cho người giáo viên được đặc biệt coi trọng và luôn được đặt trong chiến lược phát triển của ngành giáo dục. Các công trình nghiên cứu của J.Skinner (1963) cũng đã sớm đề cập cụ thể đến việc tổ chức huấn luyện các kỹ năng giảng dạy cho giáo viên. Chương trình Nâng cao chất lượng đào tạo huấn luyện viên (trainers) và giáo viên của mạng lưới chính sách Đào tạo giáo viên châu Âu (ENTEPR) đã nhận định người giáo viên cần được trang bị những năng lực mới: khả năng sử dụng CNTT có hiệu quả; tăng cường chuyên môn hóa và trách nhiệm cá nhân đối với phát triển chuyên môn.

Ở Việt Nam, từ đầu những năm 1980, gắn với triển khai cải cách giáo dục 1979- công tác bồi dưỡng giáo viên sớm được coi là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của các cơ quan quản lý giáo dục, với mục đích chủ yếu là bổ sung cập nhật kiến thức chuyên môn, nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên. Bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên đã được các nhà nghiên cứu giáo dục và lí luận dạy học quan tâm như: Hà Thế Ngữ, Hồ Ngọc Đại, Nguyễn Ngọc Bảo, Trần Bá Hoành, Thái Duy Tuyên, Nguyễn Đức Chính…

Các chương trình bồi dưỡng giảng viên ĐHQGHN hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của giảng viên, đặc biệt là về kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin và đổi mới phương pháp giảng dạy. Nội dung bồi dưỡng còn mang tính lý thuyết, ít có tính thực hành và chưa gắn liền với các vấn đề cụ thể trong quá trình giảng dạy. Thêm vào đó, việc lựa chọn nội dung và hình thức bồi dưỡng còn chưa linh hoạt, chưa tạo điều kiện cho giảng viên tự lựa chọn và tham gia các khóa học phù hợp với nhu cầu cá nhân. Việc sử dụng CNTT trong đổi mới kiểm tra - đánh giá còn nhiều hạn chế.

Việc đánh giá chất lượng giáo dục ĐHQGHN còn gặp nhiều khó khăn do thiếu các tiêu chí cụ thể và công cụ đo lường phù hợp. Các phương pháp đánh giá hiện tại chủ yếu tập trung vào kết quả học tập của sinh viên, chưa chú trọng đến quá trình học tập và phát triển năng lực của người học. Bên cạnh đó, việc đánh giá còn mang tính hình thức, chưa thực sự phản ánh được chất lượng giảng dạy của giảng viên và hiệu quả của chương trình đào tạo. Việc tăng cường kiểm tra hoạt động kiểm tra - đánh giá của giáo viên còn hạn chế.

Kế hoạch bồi dưỡng cần được xây dựng dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu thực tế của giảng viên, đồng thời phải phù hợp với chiến lược phát triển của Đại học Quốc gia Hà Nội. Cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức và thời gian bồi dưỡng, đồng thời phải có sự tham gia của giảng viên trong quá trình xây dựng kế hoạch. Việc phối hợp các hình thức tổ chức bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của GV về năng lực đánh giá trong dạy học cần được chú trọng.

Ứng dụng công nghệ thông tin là một yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động bồi dưỡng ĐHQGHN. Cần xây dựng các khóa học trực tuyến, sử dụng các phần mềm hỗ trợ giảng dạy và học tập, đồng thời tạo điều kiện cho giảng viên trao đổi kinh nghiệm và chia sẻ tài liệu qua mạng. Bồi dưỡng nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới kiểm tra - đánh giá.

Cần tập huấn nâng cao nhận thức của GV về đổi mới hoạt động đánh giá trong dạy học và về kế hoạch, quy trình kiểm tra đánh giá cho các môn học. Việc này đảm bảo tính mục đích và tính kế thừa, giúp GV hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của đánh giá trong quá trình dạy và học.

Môi trường học tập tích cực sẽ khuyến khích giảng viên chủ động tham gia vào quá trình bồi dưỡng. Cần tạo ra không gian trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ kiến thức và hỗ trợ lẫn nhau giữa các giảng viên. Xây dựng môi trường và tạo động lực để GV tham gia vào quá trình bồi dưỡng Năng lực đánh giá trong dạy học.

Nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng của các chương trình bồi dưỡng. Cần có kế hoạch phân bổ nguồn lực hợp lý, đồng thời phải tìm kiếm các nguồn tài trợ từ bên ngoài để tăng cường đầu tư cho công tác bồi dưỡng. Việc tăng cường kiểm tra hoạt động kiểm tra - đánh giá của giáo viên là cần thiết.

Tổ chức bồi dưỡng chuyên đề về phát triển khả năng tự đánh giá, đánh giá của học sinh cho giáo viên cốt cán các trường THCS. Điều này giúp giáo viên nắm vững các kỹ năng và phương pháp đánh giá mới, từ đó nâng cao chất lượng dạy học.

Phân tích thực trạng bồi dưỡng năng lực đánh giá trong dạy học cho giáo viên và thực trạng quản lý hoạt động này ở các trường THCS hiện nay như thế nào? Có những vấn đề nào bất cập, chưa hiệu quả?

Dựa trên cơ sở lý luận quản lý giáo dục hiện đại có thể đề xuất cho các hiệu trưởng trường THCS những biện pháp quản lý như thế nào thì phù hợp với yêu cầu của thực tiễn và có tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên THCS huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh?

Hệ thống bồi dưỡng cần được xây dựng trên cơ sở phân tích nhu cầu thực tế của giảng viên và chiến lược phát triển của Đại học Quốc gia Hà Nội. Cần có các chương trình bồi dưỡng ngắn hạn, dài hạn và các hình thức bồi dưỡng đa dạng như hội thảo, tập huấn, khóa học trực tuyến và trao đổi kinh nghiệm.

Năng lực tự học và tự bồi dưỡng là yếu tố quan trọng để giảng viên có thể không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng giảng dạy. Cần tạo điều kiện cho giảng viên tiếp cận các nguồn tài liệu, tham gia các khóa học trực tuyến và trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp. Cần phối hợp các hình thức tổ chức bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của GV về năng lực đánh giá trong dạy học.