I. Tổng Quan Về Phát Triển Dịch Vụ Ngân Hàng Bán Lẻ
Hội nhập kinh tế quốc tế tạo ra nhiều cơ hội và thách thức cho hệ thống ngân hàng, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng trong và ngoài nước. Tại Việt Nam, các ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của nền kinh tế. Sự phát triển của hệ thống ngân hàng tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế, kiềm chế lạm phát, thúc đẩy đầu tư, sản xuất kinh doanh, duy trì tăng trưởng kinh tế và góp phần vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Một trong những thành tựu đáng chú ý của các NHTM là sự đa dạng hóa các dịch vụ, trong đó có việc xây dựng và phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ như một xu thế tất yếu. Các NHTM lựa chọn dịch vụ ngân hàng bán lẻ là một trong những xu hướng phát triển lâu dài với những chiến lược riêng để chiếm lĩnh thị trường. Để tồn tại và phát triển bền vững, các NHTM ngày nay đều hướng tới việc củng cố và phát triển nền khách hàng vững chắc, đặc biệt là khách hàng cá nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoạt động này đem lại nguồn thu ổn định, hạn chế và phân tán rủi ro. Hoạt động NHBL luôn được coi là một hoạt động cốt lõi, nền tảng để mở rộng các hoạt động kinh doanh khác của ngân hàng thương mại. Yêu cầu tái cấu trúc hệ thống ngân hàng nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống cũng thể hiện ở yêu cầu mở rộng khả năng cung ứng cho thị trường bán lẻ. Việc các NHTM Việt Nam chủ trương hướng tới việc phát triển dịch vụ NHBL là hướng đi đúng đắn và thiết thực. Đã đến lúc, các ngân hàng của Việt Nam cần đổi mới công nghệ, đẩy mạnh hoạt động tiếp thị, ưu tiên phát triển nguồn nhân lực, đa dạng hóa và cá biệt hóa các sản phẩm dịch vụ bán lẻ để đảm bảo mọi tiện ích trong việc cung cấp dịch vụ tối ưu cho khách hàng, đáp ứng một cách tối đa nhu cầu của khách hàng trong thời hiện đại.
1.1. Định Nghĩa Dịch Vụ Ngân Hàng Bán Lẻ Hiện Nay
Theo cách hiểu phổ thông nhất, hoạt động ngân hàng bán lẻ là việc kinh doanh, cung ứng thường xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ: Nhận tiền gửi, cấp tín dụng và cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản “cho khách hàng là cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp vừa và nhỏ”. Theo tổ chức thương mại thế giới WTO, dịch vụ ngân hàng bán lẻ là loại hình dịch vụ điển hình của ngân hàng nơi khách hàng cá nhân có thể đến giao dịch tại các điểm giao dịch của ngân hàng để thực hiện các dịch vụ như gửi tiền, vay tiền, thanh toán kiểm tra tài khoản, dịch vụ thẻ.
1.2. Vai Trò Của Ngân Hàng Bán Lẻ Trong Nền Kinh Tế
Ngân hàng bán lẻ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiềm chế lạm phát, thúc đẩy đầu tư, sản xuất kinh doanh, duy trì tăng trưởng kinh tế và góp phần vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Sự phát triển của dịch vụ ngân hàng bán lẻ giúp đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
II. Thách Thức Phát Triển Dịch Vụ Ngân Hàng Tại Quảng Bình
Cùng với truyền thống, bề dày kinh nghiệm hơn 56 năm trưởng thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Quảng Bình (Vietcombank Quảng Bình) đã khẳng định được vị thế và uy tín trên địa bàn, là địa chỉ tin cậy của các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân. Trong thời gian qua, Vietcombank Quảng Bình đã có nhiều cố gắng trong việc cung ứng các sản phẩm dịch vụ bán lẻ đến với khách hàng. Tuy vậy, đối với hoạt động bán lẻ, Vietcombank Quảng Bình chưa phải là sự lựa chọn số một của khách hàng. Vẫn còn tồn tại hạn chế trong hoạt động bán lẻ như số lượng sản phẩm bán lẻ chưa đa dạng, chưa mang các đặc trưng riêng và đem lại tiện ích cho khách hàng, chất lượng phục vụ chưa đáp ứng yêu cầu, doanh thu từ dịch vụ bán lẻ còn thấp trong tổng doanh thu; thị phần ngày càng sụt giảm cho chịu sự cạnh tranh gay gắt của các NHTM trên địa bàn. Đứng trước yêu cầu cạnh tranh và hội nhập quốc tế, Vietcombank Quảng Bình cần phải phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ, nâng cao chất lượng dịch vụ đưa hoạt động này lớn mạnh trở thành một hoạt động cốt lõi của chi nhánh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội là một vấn đề cần được quan tâm hàng đầu.
2.1. Hạn Chế Về Sản Phẩm Ngân Hàng Bán Lẻ Tại Vietcombank Quảng Bình
Số lượng sản phẩm bán lẻ chưa đa dạng, chưa mang các đặc trưng riêng và đem lại tiện ích cho khách hàng. Điều này làm giảm sức cạnh tranh của Vietcombank Quảng Bình so với các ngân hàng khác trên địa bàn.
2.2. Chất Lượng Dịch Vụ Và Doanh Thu Từ Ngân Hàng Bán Lẻ
Chất lượng phục vụ chưa đáp ứng yêu cầu, doanh thu từ dịch vụ bán lẻ còn thấp trong tổng doanh thu; thị phần ngày càng sụt giảm do chịu sự cạnh tranh gay gắt của các NHTM trên địa bàn.
2.3. Cạnh Tranh Từ Các Ngân Hàng Khác Tại Quảng Bình
Thị phần ngày càng sụt giảm do chịu sự cạnh tranh gay gắt của các NHTM trên địa bàn. Điều này đòi hỏi Vietcombank Quảng Bình phải có những giải pháp đột phá để tăng cường sức cạnh tranh.
III. Giải Pháp Phát Triển Dịch Vụ Ngân Hàng Bán Lẻ Tại Quảng Bình
Xuất phát từ những lý do trên, đề tài: “Phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam - chi nhánh Quảng Bình” được chọn làm đề tài luận văn thạc sĩ. Mục tiêu nghiên cứu là phân tích, đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ NHBL tại Vietcombank Quảng Bình giai đoạn 2016-2018, đề xuất giải pháp phát triển dịch vụ NHBL tại Vietcombank Quảng Bình trong thời gian tới.
3.1. Nghiên Cứu Thực Trạng Dịch Vụ Ngân Hàng Bán Lẻ 2016 2018
Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ NHBL tại Vietcombank Quảng Bình giai đoạn 2016-2018. Điều này giúp xác định những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức đối với sự phát triển của dịch vụ ngân hàng bán lẻ.
3.2. Đề Xuất Giải Pháp Phát Triển Dịch Vụ Ngân Hàng Tương Lai
Đề xuất giải pháp phát triển dịch vụ NHBL tại Vietcombank Quảng Bình trong thời gian tới. Các giải pháp cần tập trung vào việc đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng cường hoạt động tiếp thị và phát triển nguồn nhân lực.
IV. Phân Tích Hoạt Động Ngân Hàng Bán Lẻ Vietcombank
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển dịch vụ NHBL của các ngân hàng thương mại. Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Đề tài nghiên cứu tại Vietcombank Quảng Bình. Về thời gian: Phân tích đánh giá thực trạng giai đoạn 2016-2018, các giải pháp được đề xuất áp dụng cho những năm tiếp theo. Số liệu sơ cấp được thu thập năm 2018.
4.1. Phạm Vi Nghiên Cứu Về Không Gian Và Thời Gian
Đề tài nghiên cứu tại Vietcombank Quảng Bình trong giai đoạn 2016-2018. Các giải pháp được đề xuất áp dụng cho những năm tiếp theo. Số liệu sơ cấp được thu thập năm 2018.
4.2. Phương Pháp Thu Thập Và Phân Tích Dữ Liệu
Luận văn sử dụng các phương pháp sau để tổng hợp và phân tích: Phương pháp thống kê mô tả, phương pháp phân tổ, phương pháp phân tích so sánh, phương pháp chuyên gia, chuyên khảo.
V. Cơ Sở Lý Luận Về Phát Triển Dịch Vụ Ngân Hàng Bán Lẻ
Tùy theo từng quan điểm và cách tiếp cận nghiên cứu khác nhau, hiện nay có một số khái niệm về “Dịch vụ NHBL” được công nhận phổ biến như sau: Theo cách hiểu phổ thông nhất, hoạt động ngân hàng bán lẻ là việc kinh doanh, cung ứng thường xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ: Nhận tiền gửi, cấp tín dụng và cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản “cho khách hàng là cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp vừa và nhỏ”. Theo tổ chức thương mại thế giới WTO, dịch vụ ngân hàng bán lẻ là loại hình dịch vụ điển hình của ngân hàng nơi khách hàng cá nhân có thể đến giao dịch tại các điểm giao dịch của ngân hàng để thực hiện các dịch vụ như gửi tiền, vay tiền, thanh toán kiểm tra tài khoản, dịch vụ thẻ.
5.1. Khái Niệm Về Dịch Vụ Ngân Hàng Bán Lẻ Theo WTO
Theo tổ chức thương mại thế giới WTO, dịch vụ ngân hàng bán lẻ là loại hình dịch vụ điển hình của ngân hàng nơi khách hàng cá nhân có thể đến giao dịch tại các điểm giao dịch của ngân hàng để thực hiện các dịch vụ như gửi tiền, vay tiền, thanh toán kiểm tra tài khoản, dịch vụ thẻ.
5.2. Các Nghiệp Vụ Cơ Bản Của Ngân Hàng Bán Lẻ
Các nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng bán lẻ bao gồm: Nhận tiền gửi, cấp tín dụng và cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản cho khách hàng là cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp vừa và nhỏ.
VI. Thực Trạng Phát Triển Ngân Hàng Bán Lẻ Tại Quảng Bình
Trong thời gian qua, Vietcombank Quảng Bình đã có nhiều cố gắng trong việc cung ứng các sản phẩm dịch vụ bán lẻ đến với khách hàng. Tuy vậy, đối với hoạt động bán lẻ, Vietcombank Quảng Bình chưa phải là sự lựa chọn số một của khách hàng. Vẫn còn tồn tại hạn chế trong hoạt động bán lẻ như số lượng sản phẩm bán lẻ chưa đa dạng, chưa mang các đặc trưng riêng và đem lại tiện ích cho khách hàng, chất lượng phục vụ chưa đáp ứng yêu cầu, doanh thu từ dịch vụ bán lẻ còn thấp trong tổng doanh thu; thị phần ngày càng sụt giảm cho chịu sự cạnh tranh gay gắt của các NHTM trên địa bàn.
6.1. Đánh Giá Về Số Lượng Sản Phẩm Ngân Hàng Bán Lẻ
Số lượng sản phẩm bán lẻ chưa đa dạng, chưa mang các đặc trưng riêng và đem lại tiện ích cho khách hàng.
6.2. Chất Lượng Phục Vụ Và Doanh Thu Từ Dịch Vụ Bán Lẻ
Chất lượng phục vụ chưa đáp ứng yêu cầu, doanh thu từ dịch vụ bán lẻ còn thấp trong tổng doanh thu.