I. Cơ sở lý luận về phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ
Chương này tập trung vào việc xác định các khái niệm cơ bản liên quan đến doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và vai trò của chúng trong nền kinh tế. Doanh nghiệp vừa và nhỏ được định nghĩa là những doanh nghiệp có quy mô vốn và doanh thu nhỏ, thường chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam. Theo thống kê, SME đóng góp khoảng 40% vào GDP và tạo ra hàng triệu việc làm. Đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ bao gồm quy mô hoạt động hạn chế, khả năng tiếp cận vốn thấp và thường gặp khó khăn trong việc mở rộng sản xuất. Vai trò của SME trong nền kinh tế không chỉ nằm ở việc tạo ra việc làm mà còn trong việc thúc đẩy sự cạnh tranh và đổi mới sáng tạo. Để phát triển bền vững, doanh nghiệp vừa và nhỏ cần có sự hỗ trợ từ các ngân hàng thương mại, đặc biệt là trong lĩnh vực cho vay. Việc phát triển hoạt động cho vay đối với SME không chỉ giúp ngân hàng mở rộng thị trường mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế chung.
1.1 Khái niệm và đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ
Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) được hiểu là những doanh nghiệp có quy mô nhỏ về vốn và số lượng lao động. Theo tiêu chí của Ngân hàng Thế giới, SME được phân loại thành ba nhóm: doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa. Đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ bao gồm quy mô vốn hạn chế, khả năng tiếp cận thị trường và nguồn lực tài chính thấp. Những doanh nghiệp này thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn ngân hàng do thiếu tài sản đảm bảo và thông tin minh bạch. Hơn nữa, SME đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc phát triển bền vững. Do đó, việc phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ là rất cần thiết để hỗ trợ họ vượt qua những khó khăn này.
II. Thực trạng phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Quân Đội Chi nhánh Hoàn Kiếm
Chương này phân tích thực trạng hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm. Trong giai đoạn từ 2016 đến 2018, ngân hàng đã có những bước tiến đáng kể trong việc mở rộng quy mô cho vay đối với SME. Tỷ trọng dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ trong tổng dư nợ của ngân hàng đã tăng lên, cho thấy sự quan tâm của ngân hàng đối với phân khúc này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế như quy mô cho vay còn nhỏ, chất lượng các khoản vay chưa cao và tỷ lệ nợ xấu vẫn ở mức đáng lo ngại. Ngân hàng cần cải thiện quy trình thẩm định và quản lý rủi ro để nâng cao hiệu quả cho vay. Việc phát triển sản phẩm cho vay đa dạng và phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng là một yếu tố quan trọng để thu hút khách hàng.
2.1 Tình hình dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ
Tình hình dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm trong những năm gần đây cho thấy sự tăng trưởng ổn định. Tính đến cuối năm 2018, dư nợ cho vay SME đã đạt mức 1,030 tỷ đồng, tăng 2% so với năm 2017. Tỷ trọng dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ trong tổng dư nợ của ngân hàng cũng đã có sự cải thiện, cho thấy ngân hàng đang dần chú trọng hơn đến phân khúc này. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu trong cho vay SME vẫn còn cao, điều này đặt ra thách thức lớn cho ngân hàng trong việc quản lý rủi ro. Ngân hàng cần có các biện pháp hiệu quả để giảm thiểu nợ xấu và nâng cao chất lượng cho vay.
III. Giải pháp phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Quân Đội Chi nhánh Hoàn Kiếm
Chương này đề xuất các giải pháp nhằm phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm. Đầu tiên, ngân hàng cần nâng cao năng lực thẩm định và quản lý rủi ro để đảm bảo chất lượng các khoản vay. Thứ hai, việc đa dạng hóa sản phẩm cho vay và cải thiện quy trình cho vay sẽ giúp ngân hàng thu hút nhiều khách hàng hơn. Ngoài ra, ngân hàng cũng cần tăng cường công tác chăm sóc khách hàng và xây dựng mối quan hệ lâu dài với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cuối cùng, việc hợp tác với các tổ chức tài chính khác và chính phủ để hỗ trợ SME trong việc tiếp cận vốn cũng là một giải pháp quan trọng. Những giải pháp này không chỉ giúp ngân hàng nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp vừa và nhỏ.
3.1 Nâng cao năng lực thẩm định và quản lý rủi ro
Để phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, ngân hàng cần nâng cao năng lực thẩm định và quản lý rủi ro. Việc này bao gồm việc đào tạo nhân viên ngân hàng về các phương pháp thẩm định hiện đại, giúp họ có khả năng đánh giá chính xác hơn về khả năng trả nợ của khách hàng. Ngoài ra, ngân hàng cũng cần xây dựng hệ thống thông tin khách hàng hiệu quả để theo dõi và đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quy trình thẩm định sẽ giúp ngân hàng tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nâng cao độ chính xác trong việc ra quyết định cho vay. Điều này không chỉ giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc tiếp cận vốn.
