I. Tổng Quan Phân Tích Uốn và Dao Động Tấm Composite
Ngày nay, vật liệu composite đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Chúng có nhiều ưu điểm vượt trội so với vật liệu truyền thống như độ cứng cao, khả năng chịu nhiệt, chịu mài mòn tốt. Do đó, vật liệu composite đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật ngày càng cao của công trình và kết cấu hiện đại. Tấm, vỏ composite được sử dụng rộng rãi trong thân tàu, máy bay... Việc tăng độ cứng vững bằng gân hoặc hình lượn sóng là một giải pháp hiệu quả. Do đó, việc nghiên cứu và phân tích kết cấu tấm composite lượn sóng có ý nghĩa lớn. Cần phân biệt rõ giữa bài toán phân tích tĩnh (tính chuyển vị, biến dạng) và bài toán phân tích động (dao động tự do, tần số dao động).
1.1. Ưu điểm vượt trội của tấm composite lượn sóng
Các tấm composite lượn sóng có nhiều ưu điểm hơn so với tấm phẳng về khả năng chịu lực, chống rung và trọng lượng kết cấu nhỏ. Điều này khiến chúng trở nên lý tưởng cho nhiều ứng dụng kỹ thuật. Tấm composite lượn sóng được sử dụng nhiều trong ngành hàng không vũ trụ, ô tô, và xây dựng. Vì vậy, việc tính toán kết cấu tấm composite lượn sóng là rất quan trọng.
1.2. Ứng dụng thực tế của tấm composite trong kỹ thuật
Vật liệu composite ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực kỹ thuật. Từ hàng không vũ trụ đến xây dựng dân dụng. Tấm composite lượn sóng là một giải pháp hiệu quả để tăng độ cứng vững và giảm trọng lượng cho các kết cấu. Ứng dụng của vật liệu composite rất lớn.
II. Thách Thức Phân Tích Uốn Tấm Composite Lượn Sóng
Một vấn đề quan trọng là quy đổi tấm lượn sóng về tấm phẳng trực hướng có cùng kích thước và độ cứng tương đương. Hiện có hai cách tiếp cận chính: một là của Seydel, chỉ xét độ cứng uốn tương đương; hai là của Briassoulis, xét cả độ cứng màng và độ cứng uốn. Các tác giả Khúc Văn Phú, Lê Văn Dân đã mở rộng cách tiếp cận của Seydel cho vật liệu composite. Tuy nhiên, việc mở rộng cách tiếp cận của Briassoulis cho vật liệu composite còn hạn chế. Luận văn này sẽ tập trung vào việc giải bài toán uốn và dao động cho tấm lượn sóng hình sin bằng cách quy đổi về tấm phẳng trực hướng, sau đó giải bằng phương pháp giải tích và so sánh với kết quả ANSYS.
2.1. Bài toán quy đổi tấm composite lượn sóng về tấm phẳng
Bài toán quy đổi tấm composite lượn sóng về tấm phẳng trực hướng là một thách thức lớn trong phân tích kết cấu. Cần đảm bảo rằng tấm phẳng tương đương có độ cứng và đặc tính chịu lực tương tự như tấm lượn sóng ban đầu. Việc này đòi hỏi phải sử dụng các phương pháp tính toán phức tạp và chính xác.
2.2. Hạn chế của các phương pháp phân tích hiện tại
Các phương pháp phân tích tấm composite lượn sóng hiện tại thường chỉ tập trung vào một số khía cạnh nhất định. Như độ cứng uốn hoặc độ cứng màng. Việc kết hợp cả hai yếu tố này trong một mô hình duy nhất vẫn còn là một thách thức. Các phương pháp này có độ chính xác khác nhau.
III. Cách Phân Tích Uốn Tấm Composite Lượn Sóng Hiệu Quả
Luận văn này tập trung vào giải bài toán uốn và bài toán dao động tự do của tấm composite lớp, lượn sóng hình sin bằng cách quy đổi tấm lượn sóng hình sin về tấm phẳng trực hướng có độ cứng màng và độ cứng uốn tương đương. Sau đó, hai bài toán được giải bằng phương pháp giải tích. Các kết quả thu được so sánh với kết quả số giải bằng phần mềm PTHH (ANSYS). Đối tượng nghiên cứu là tấm mỏng nhiều lớp, mỗi lớp là vật liệu composite đồng phương. Phạm vi nghiên cứu là tấm chữ nhật, bài toán tĩnh chỉ xét độ võng, dao động là dao động đàn hồi tuyến tính.
3.1. Mô hình hóa tấm composite lượn sóng bằng tấm phẳng tương đương
Việc mô hình hóa tấm composite lượn sóng bằng tấm phẳng tương đương là một phương pháp hiệu quả để đơn giản hóa bài toán phân tích kết cấu. Tuy nhiên, cần phải xác định chính xác các thông số của tấm phẳng tương đương. Để đảm bảo rằng nó có các đặc tính cơ học tương tự như tấm lượn sóng ban đầu.
3.2. Phương pháp giải tích và phần mềm PTHH ANSYS trong phân tích
Luận văn sử dụng cả phương pháp giải tích và phần mềm PTHH (ANSYS) để phân tích uốn và dao động của tấm composite lượn sóng. Phương pháp giải tích cung cấp các giải pháp gần đúng. Trong khi phần mềm ANSYS cho phép mô phỏng chi tiết và chính xác hơn.
IV. Ứng Dụng Kết Quả Phân Tích Tấm Composite Lượn Sóng
Luận văn xây dựng được hệ thức độ cứng màng và độ cứng uốn tương đương cho tấm composite lượn sóng hình sin. Từ đó, thiết lập hệ phương trình tĩnh học và phương trình dao động. Tìm được lời giải số khi tấm chịu uốn với các điều kiện biên khác nhau (bản lề 4 cạnh, ngàm 4 cạnh, 2 cạnh ngàm – 2 cạnh bản lề), và lời giải số cho bài toán dao động tự do. Đánh giá được ảnh hưởng của tỷ số H/ℓ đến việc sử dụng mô hình tấm phẳng trực hướng (H/ℓ < 0.33). Sai số kết quả tính toán độ võng và tần số dao động riêng giữa giải tích và ANSYS được dùng để đánh giá mức độ chính xác.
4.1. Đánh giá ảnh hưởng của tỷ số H ℓ đến độ chính xác
Tỷ số H/ℓ (chiều cao lượn sóng / bước sóng) có ảnh hưởng đáng kể đến độ chính xác của mô hình tấm phẳng trực hướng. Khi tỷ số này vượt quá một ngưỡng nhất định, mô hình trở nên kém chính xác và cần phải sử dụng các phương pháp phân tích phức tạp hơn.
4.2. So sánh kết quả phân tích bằng phương pháp giải tích và ANSYS
Việc so sánh kết quả phân tích bằng phương pháp giải tích và phần mềm ANSYS là rất quan trọng để đánh giá độ tin cậy của mô hình. Sự khác biệt giữa hai kết quả này có thể chỉ ra các sai sót trong mô hình hoặc các hạn chế của phương pháp giải tích.
V. Kết Luận Triển Vọng Phân Tích Tấm Composite
Sai số kết quả tính toán độ võng và tần số dao động riêng cho bài toán uốn và dao động, giải bằng phương pháp giải tích và giải bằng ANSYS là cơ sở đánh giá mức độ chính xác của mô hình. Các hệ thức của Seydel chỉ xét độ cứng uốn tương đương không còn phù hợp khi H/ℓ > 0. Nghiên cứu này mở ra hướng tiếp cận mới, xem xét cả độ cứng màng và độ cứng uốn, giúp nâng cao độ chính xác trong phân tích tấm composite lượn sóng.
5.1. Tổng kết đóng góp mới của nghiên cứu về tấm composite
Nghiên cứu này đã đóng góp vào việc phát triển các phương pháp phân tích tấm composite lượn sóng bằng cách xem xét cả độ cứng màng và độ cứng uốn. Điều này giúp nâng cao độ chính xác của mô hình và mở ra các hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực này.
5.2. Hướng phát triển tiếp theo trong nghiên cứu tấm composite lượn sóng
Các hướng phát triển tiếp theo trong nghiên cứu tấm composite lượn sóng bao gồm việc phát triển các mô hình phân tích phức tạp hơn, xem xét các yếu tố như ảnh hưởng của nhiệt độ, độ ẩm và các điều kiện môi trường khác. Cần nghiên cứu sâu hơn nữa.