Thực Trạng Tuân Thủ Vệ Sinh Tay Tại Bệnh Viện Sản - Nhi Trà Vinh Năm 2020

• Tác giả: Nguyễn Phương Nam
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Thị Thanh Hương
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Quản Lý Bệnh Viện
• Đề tài: Thực Trạng Tuân Thủ Vệ Sinh Tay Thường Quy Và Một Số Yếu Tố Ảnh Hưởng Ở Điều Dưỡng Và Hộ Sinh Tại Bệnh Viện Sản - Nhi Tỉnh Trà Vinh Năm 2020
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Khái niệm về vệ sinh tay
• 1.2. Quy định vệ sinh tay thường quy trong công tác chăm sóc và điều trị người bệnh
• 1.3. Vai trò của vệ sinh tay đối với nhiễm khuẩn bệnh viện
• 1.4. Thực trạng tuân thủ vệ sinh tay thường quy
• 1.4.1. Thực trạng tuân thủ vệ sinh tay thường quy trên thế giới
• 1.4.2. Thực trạng tuân thủ vệ sinh tay thường quy tại Việt Nam
• 1.5. Một số yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ vệ sinh tay thường quy
• 1.5.1. Phương tiện vệ sinh tay
• 1.5.2. Khoa làm việc
• 1.5.3. Theo ca làm việc
• 1.5.4. Công tác kiểm tra giám sát
• 1.5.5. Quá tải công việc
• 1.5.6. Công tác đào tạo, tập huấn
• 1.5.7. Quy định, thi đua, khen thưởng
• 1.5.8. Vài nét về Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Nghiên cứu định lượng
• 2.3. Nghiên cứu định tính
• 2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Cỡ mẫu và chọn mẫu
• 2.5.2.1. Nghiên cứu định lượng
• 2.5.2.2. Nghiên cứu định tính
• 2.5.3. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.5.3.1. Thu thập số liệu định lượng
• 2.5.3.2. Thu thập số liệu định tính
• 2.5.4. Biến số nghiên cứu
• 2.6. Thực trạng tuân thủ vệ sinh tay thường quy
• 2.7. Một số yếu tố ảnh hưởng tới tuân thủ vệ sinh tay thường quy ở điều dưỡng và hộ sinh
• 2.8. Tiêu chí đánh giá tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng và hộ sinh
• 2.9. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.10. Vấn đề đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Thực trạng tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng và hộ sinh tại Bệnh viện Sản – Nhi Trà Vinh
• 3.3. Một số yếu tố ảnh hưởng tới tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng và hộ sinh tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh năm 2020
• 3.4. Một số yếu tố liên quan đến tuân thủ VSTTQ của điều dưỡng và hộ sinh
• 3.5. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng và hộ sinh tại bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh năm 2020
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thực trạng tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng, hộ sinh tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh năm 2020
• 4.2. Thực trạng tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng và hộ sinh
• 4.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng và hộ sinh tại Bệnh viện Sản – Nhi Trà Vinh năm 2020
• 4.4. Các yếu tố tạo điều kiện và thúc đẩy điều dưỡng, hộ sinh tuân thủ vệ sinh tay
• 4.5. Các yếu tố cản trở sự tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng, hộ sinh
• 4.6. Ưu điểm và hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Phụ lục 1: Bảng kiểm quan sát thực hành vệ sinh tay thường quy của Điều dưỡng và hộ sinh
• Phụ lục 2: Hướng dẫn phỏng vấn sâu Lãnh đạo bệnh viện (phụ trách Hội đồng kiểm soát nhiễm khuẩn)
• Phụ lục 3: Hướng dẫn phỏng vấn sâu Lãnh đạo Khoa kiểm soát nhiễm khuẩn
• Phụ lục 4: Hướng dẫn phỏng vấn sâu Điều dưỡng Trưởng khoa
• Phụ lục 5: Hướng dẫn thảo luận nhóm điều dưỡng, hộ sinh
• Phụ lục 6: Giấy đồng ý tham gia trả lời phỏng vấn
• Phụ lục 7: Các biến số nghiên cứu

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Vệ Sinh Tay Tại Bệnh Viện Sản Nhi

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) là một thách thức toàn cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và kinh tế. Tại các nước đang phát triển, tỷ lệ NKBV có thể vượt quá 25%, gây ra hậu quả nặng nề. Vệ sinh tay (VST) là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để phòng ngừa NKBV. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) coi VST như một liều vắc xin tự chế, có khả năng cứu sống hàng triệu người. Nghiên cứu cho thấy, vệ sinh tay sạch có thể giảm tới 35% khả năng lây truyền vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy. Do đó, việc nâng cao nhận thức và tuân thủ vệ sinh tay của nhân viên y tế là vô cùng quan trọng. Bài viết này tập trung vào nghiên cứu vệ sinh tay tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh, nhằm đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng.

1.1. Tầm quan trọng của vệ sinh tay trong kiểm soát nhiễm khuẩn

Tuân thủ vệ sinh tay giúp giảm thiểu nguy cơ lây lan vi khuẩn từ người bệnh sang nhân viên y tế, và ngược lại. Việc thực hiện đúng quy trình vệ sinh tay (rửa tay bằng xà phòng hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn) có thể giảm đáng kể số lượng vi khuẩn trên bàn tay. Theo WHO, vệ sinh tay được xem là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện. Nghiên cứu của Semmelweis năm 1847 đã chứng minh rằng việc rửa tay bằng dung dịch clo giúp giảm tỷ lệ tử vong của sản phụ.

1.2. Các quy định và hướng dẫn về vệ sinh tay hiện hành

Bộ Y tế Việt Nam đã ban hành Thông tư 16/2018/TT-BYT quy định về kiểm soát nhiễm khuẩn trong bệnh viện, trong đó có hướng dẫn chi tiết về vệ sinh tay. Quyết định 3916/2017/QĐ-BYT hướng dẫn thực hành vệ sinh tay trong các cơ sở khám chữa bệnh, quy định rõ về thời điểm, kỹ thuật và thời gian vệ sinh tay. Các quy định này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vệ sinh tay thường quy trong công tác chăm sóc người bệnh. Đồng thời, WHO cũng có các hướng dẫn cụ thể về vệ sinh tay dựa trên 5 thời điểm quan trọng.

II. Thách Thức Tuân Thủ Vệ Sinh Tay Tại Bệnh Viện Sản Nhi Trà Vinh

Mặc dù có những quy định và hướng dẫn rõ ràng về vệ sinh tay, nhưng tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay của nhân viên y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh vẫn còn thấp. Tại Việt Nam, tỷ lệ này chỉ đạt khoảng 30-40%. Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh, với số lượng bệnh nhân ngày càng tăng, đối mặt với nhiều khó khăn trong việc đảm bảo tuân thủ vệ sinh tay. Áp lực công việc, thiếu trang thiết bị, và nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của vệ sinh tay là những yếu tố cản trở. Việc đánh giá thực trạng tuân thủ vệ sinh tay và xác định các yếu tố ảnh hưởng là cần thiết để đưa ra các giải pháp cải thiện.

2.1. Thực trạng nhiễm khuẩn bệnh viện và mối liên hệ với vệ sinh tay

Nhiễm khuẩn bệnh viện gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm kéo dài thời gian nằm viện, tăng chi phí điều trị, và tăng nguy cơ tử vong. Việc không tuân thủ vệ sinh tay là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến nhiễm khuẩn bệnh viện. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bàn tay của nhân viên y tế có thể trở thành phương tiện lây truyền vi khuẩn từ người bệnh này sang người bệnh khác. Do đó, việc cải thiện tuân thủ vệ sinh tay là một biện pháp quan trọng để giảm thiểu nhiễm khuẩn bệnh viện.

2.2. Áp lực công việc và thiếu nguồn lực ảnh hưởng vệ sinh tay

Áp lực công việc lớn, đặc biệt trong các khoa cấp cứu và hồi sức tích cực, có thể khiến nhân viên y tế bỏ qua hoặc thực hiện vệ sinh tay không đúng cách. Thiếu trang thiết bị, như dung dịch sát khuẩn tay nhanh và bồn rửa tay, cũng là một yếu tố cản trở. Ngoài ra, việc thiếu nhân lực và quá tải bệnh nhân có thể làm giảm thời gian dành cho vệ sinh tay. Các yếu tố này cần được xem xét và giải quyết để cải thiện tuân thủ vệ sinh tay.

III. Phương Pháp Đánh Giá Tuân Thủ Vệ Sinh Tay Tại Trà Vinh

Nghiên cứu tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang, kết hợp định lượng và định tính. Nghiên cứu định lượng đánh giá thực trạng tuân thủ vệ sinh tay của điều dưỡng và hộ sinh tại 7 khoa lâm sàng. Nghiên cứu định tính tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ vệ sinh tay thông qua phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm. Số liệu được phân tích bằng phần mềm SPSS 20, sử dụng thuật toán thống kê mô tả và kiểm định chi-square để xác định mối liên quan giữa tuân thủ vệ sinh tay và các yếu tố liên quan. Mục tiêu là cung cấp bằng chứng khoa học để xây dựng các chính sách cải thiện vệ sinh tay.

3.1. Thiết kế nghiên cứu định lượng và định tính kết hợp

Nghiên cứu định lượng thu thập dữ liệu về tần suất vệ sinh tay, phương pháp vệ sinh tay (rửa tay bằng xà phòng hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn), và thời điểm vệ sinh tay. Nghiên cứu định tính sử dụng phỏng vấn sâu với lãnh đạo bệnh viện, điều dưỡng trưởng, và thảo luận nhóm với điều dưỡng và hộ sinh để tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ vệ sinh tay, bao gồm nhận thức, thái độ, và các rào cản.

3.2. Công cụ thu thập dữ liệu và phân tích thống kê

Công cụ thu thập dữ liệu bao gồm bảng kiểm quan sát thực hành vệ sinh tay, hướng dẫn phỏng vấn sâu, và hướng dẫn thảo luận nhóm. Dữ liệu định lượng được phân tích bằng phần mềm SPSS 20, sử dụng thống kê mô tả để tính tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay và kiểm định chi-square để xác định mối liên quan giữa tuân thủ vệ sinh tay và các yếu tố liên quan. Dữ liệu định tính được phân tích theo phương pháp phân tích nội dung để xác định các chủ đề chính và các yếu tố ảnh hưởng.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Thực Trạng Vệ Sinh Tay Tại Bệnh Viện

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng theo cơ hội quan sát là 33,3%, và tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay đúng quy trình là 30,3%. Vệ sinh tay nhanh với cồn chiếm 43,8%, và vệ sinh tay với xà phòng và nước chiếm 56,2%. Cơ hội vệ sinh tay có tỷ lệ tuân thủ cao nhất là sau khi tiếp xúc với bệnh nhân (55,5%), và thấp nhất là sau khi tiếp xúc với máu, dịch người bệnh (11,1%). Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về vệ sinh tay giữa các khoa, với Khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức, Khoa Khám cấp cứu và Khoa hồi sức tích cực có tuân thủ vệ sinh tay cao hơn.

4.1. Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay theo cơ hội và quy trình

Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay thấp (33.3%) cho thấy cần có những can thiệp mạnh mẽ để cải thiện. Việc chỉ có 30.3% nhân viên thực hiện đúng quy trình cũng là một vấn đề đáng lo ngại, bởi vì vệ sinh tay không đúng cách có thể không loại bỏ hết vi khuẩn. Cần tập trung vào việc đào tạo và hướng dẫn nhân viên về quy trình vệ sinh tay chuẩn.

4.2. Sự khác biệt về tuân thủ vệ sinh tay giữa các khoa phòng

Sự khác biệt về tuân thủ vệ sinh tay giữa các khoa có thể do nhiều yếu tố, bao gồm áp lực công việc, loại hình thủ thuật thực hiện, và nhận thức về nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện. Cần có những giải pháp riêng cho từng khoa, dựa trên đặc điểm và nhu cầu cụ thể của khoa đó. Ví dụ, các khoa có nhiều thủ thuật xâm lấn cần được ưu tiên cung cấp trang thiết bị và đào tạo về vệ sinh tay.

V. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Vệ Sinh Tay Tại Bệnh Viện Sản Nhi

Nghiên cứu xác định một số yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ vệ sinh tay. Các yếu tố tích cực bao gồm sự quan tâm của lãnh đạo bệnh viện và các chương trình đào tạo, tập huấn về vệ sinh tay. Các yếu tố tiêu cực bao gồm quá tải công việc, trang thiết bị chưa phù hợp, và thiếu chế tài xử phạt. Cần có các biện pháp can thiệp toàn diện để giải quyết các yếu tố này và cải thiện tuân thủ vệ sinh tay.

5.1. Yếu tố hỗ trợ Lãnh đạo quan tâm và đào tạo vệ sinh tay

Sự quan tâm của lãnh đạo bệnh viện là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy tuân thủ vệ sinh tay. Khi lãnh đạo coi trọng vệ sinh tay, nhân viên sẽ cảm thấy được khuyến khích và có động lực để thực hiện. Các chương trình đào tạo và tập huấn về vệ sinh tay giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng của nhân viên, từ đó cải thiện tuân thủ vệ sinh tay.

5.2. Yếu tố cản trở Quá tải công việc và trang thiết bị thiếu

Quá tải công việc là một rào cản lớn đối với tuân thủ vệ sinh tay. Khi nhân viên phải làm việc dưới áp lực cao, họ có thể bỏ qua hoặc thực hiện vệ sinh tay không đúng cách. Thiếu trang thiết bị, như dung dịch sát khuẩn tay nhanh và bồn rửa tay, cũng là một yếu tố cản trở. Cần có các biện pháp để giảm tải công việc và đảm bảo cung cấp đầy đủ trang thiết bị để hỗ trợ nhân viên thực hiện vệ sinh tay.

VI. Giải Pháp Nâng Cao Tuân Thủ Vệ Sinh Tay Tại Bệnh Viện

Nghiên cứu khuyến nghị Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh cần tập huấn lại về công tác vệ sinh tay cho nhân viên y tế, bổ sung dung dịch vệ sinh tay nhanh có chất dưỡng ẩm, ban hành quy chế thưởng phạt, và tăng cường công tác giám sát vệ sinh tay thường quy. Lãnh đạo khoa cần quan tâm hơn đến việc tuân thủ vệ sinh tay của nhân viên. Các biện pháp này nhằm tạo ra một môi trường làm việc an toàn và giảm thiểu nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện.

6.1. Tái đào tạo và nâng cao nhận thức về vệ sinh tay

Cần tổ chức các buổi đào tạo và tập huấn định kỳ về vệ sinh tay cho nhân viên y tế. Nội dung đào tạo cần bao gồm quy trình vệ sinh tay chuẩn, tầm quan trọng của vệ sinh tay, và các biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện. Sử dụng các phương pháp đào tạo trực quan và sinh động để thu hút sự chú ý của nhân viên.

6.2. Cải thiện cơ sở vật chất và quy trình giám sát vệ sinh tay

Đảm bảo cung cấp đầy đủ dung dịch vệ sinh tay nhanh có chất dưỡng ẩm ở tất cả các vị trí cần thiết. Bố trí bồn rửa tay ở những vị trí thuận tiện cho nhân viên. Xây dựng quy trình giám sát vệ sinh tay chặt chẽ và thực hiện đánh giá định kỳ để theo dõi tiến độ. Thiết lập hệ thống thưởng phạt để khuyến khích tuân thủ vệ sinh tay.

Tổng quan nghiên cứu

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) là một thách thức toàn cầu, ảnh hưởng đến hàng trăm triệu bệnh nhân, đặc biệt tại các nước đang phát triển với tỷ lệ nhiễm khuẩn có thể vượt quá 25%. Tại Việt Nam, tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay thường quy (VSTTQ) của nhân viên y tế vẫn còn thấp, dao động khoảng 30-40%, dù đã có nhiều quy định và hướng dẫn từ Bộ Y tế. Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh, một bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh với hơn 395 giường bệnh thực kê và hơn 102.000 lượt khám chữa bệnh mỗi năm, đang đối mặt với áp lực quá tải bệnh nhân, ảnh hưởng đến việc tuân thủ VSTTQ của điều dưỡng và hộ sinh.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mô tả thực trạng tuân thủ VSTTQ của điều dưỡng và hộ sinh tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh năm 2020, đồng thời tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến sự tuân thủ này. Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang kết hợp định lượng và định tính, với 120 điều dưỡng, hộ sinh tại 7 khoa lâm sàng được quan sát 360 cơ hội vệ sinh tay theo quy định. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng kiểm soát nhiễm khuẩn, giảm thiểu NKBV, bảo vệ sức khỏe người bệnh và nhân viên y tế, đồng thời góp phần cải thiện hiệu quả hoạt động của bệnh viện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết kiểm soát nhiễm khuẩn: Vệ sinh tay là biện pháp đơn giản, hiệu quả nhất trong phòng ngừa NKBV, giảm lây truyền vi khuẩn giữa nhân viên y tế và người bệnh.
• Mô hình 5 thời điểm vệ sinh tay của WHO: Bao gồm các thời điểm cần thiết để thực hiện vệ sinh tay nhằm ngăn ngừa lây nhiễm (trước khi tiếp xúc người bệnh, trước thủ thuật vô khuẩn, sau tiếp xúc người bệnh, sau tiếp xúc máu dịch, sau tiếp xúc vùng xung quanh người bệnh).
• Quy trình 6 bước vệ sinh tay của Bộ Y tế: Hướng dẫn kỹ thuật vệ sinh tay đúng cách, đảm bảo loại bỏ vi khuẩn hiệu quả.
• Các khái niệm chính: Vệ sinh tay thường quy, tuân thủ vệ sinh tay, nhiễm khuẩn bệnh viện, kiểm soát nhiễm khuẩn, yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang kết hợp định lượng và định tính.
• Đối tượng nghiên cứu: 120 điều dưỡng và hộ sinh làm việc tại 7 khoa lâm sàng của Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh, có thâm niên công tác ít nhất 6 tháng.
• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Toàn bộ 120 điều dưỡng, hộ sinh được quan sát 3 cơ hội vệ sinh tay, tổng cộng 360 cơ hội.
• Thu thập số liệu:
  • Định lượng: Quan sát trực tiếp tuân thủ vệ sinh tay theo 5 thời điểm của WHO và 6 bước kỹ thuật của Bộ Y tế, sử dụng bảng kiểm chuẩn.
  • Định tính: Phỏng vấn sâu 4 cán bộ chủ chốt và thảo luận nhóm 2 nhóm điều dưỡng, hộ sinh (nhóm tuân thủ tốt và nhóm chưa tuân thủ).
• Phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 20, thống kê mô tả và kiểm định chi-square để xác định mối liên quan giữa tuân thủ VSTTQ và các yếu tố với mức ý nghĩa p < 0,05.
• Thời gian và địa điểm nghiên cứu: Từ tháng 3/2019 đến tháng 8/2020 tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh.
• Đạo đức nghiên cứu: Được Hội đồng đạo đức Trường Đại học Y tế Công cộng phê duyệt, đảm bảo sự đồng ý tự nguyện và bảo mật thông tin.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay thường quy chung: Trong 360 cơ hội quan sát, tỷ lệ có vệ sinh tay là 71,7%, tuy nhiên tỷ lệ tuân thủ đúng quy trình 6 bước chỉ đạt 30,3%. Tỷ lệ không tuân thủ chiếm 69,7%.

2. Tỷ lệ tuân thủ theo 5 thời điểm vệ sinh tay:

   • Cao nhất là sau khi tiếp xúc với người bệnh: 55,5%.
   • Thấp nhất là trước khi tiếp xúc với người bệnh: 16,2%.
   • Các thời điểm khác như trước thủ thuật vô khuẩn đạt 31,6%, sau tiếp xúc máu dịch chỉ 11,1%.

3. Tỷ lệ tuân thủ theo khoa làm việc:

   • Khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức có tỷ lệ tuân thủ cao nhất: 62,8%.
   • Khoa Sản và Khoa Ngoại Nhi có tỷ lệ tuân thủ thấp nhất, lần lượt 10,5% và 11,1%.
   • Sự khác biệt giữa các khoa có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).

4. Yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ:

   • Yếu tố tích cực: Sự quan tâm của lãnh đạo bệnh viện và khoa, công tác đào tạo, tập huấn, trang thiết bị vệ sinh tay được cung cấp đầy đủ.
   • Yếu tố tiêu cực: Quá tải công việc, trang thiết bị chưa thuận tiện, thiếu giám sát thường xuyên, chưa có chế tài xử phạt cụ thể.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy tỷ lệ tuân thủ VSTTQ của điều dưỡng và hộ sinh tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh còn thấp, đặc biệt ở các thời điểm quan trọng như trước khi tiếp xúc người bệnh và sau tiếp xúc với máu dịch. Điều này tương đồng với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, nơi tỷ lệ tuân thủ thường dao động từ 30-40%. Việc tuân thủ thấp có thể do áp lực công việc cao, đặc biệt tại các khoa có số lượng bệnh nhân lớn và thủ thuật phức tạp như khoa Sản.

Sự khác biệt tỷ lệ tuân thủ giữa các khoa phản ánh ảnh hưởng của đặc thù công việc và mức độ quan tâm của lãnh đạo khoa. Khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức với quy trình nghiêm ngặt và giám sát chặt chẽ có tỷ lệ tuân thủ cao hơn hẳn các khoa khác. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ tuân thủ theo khoa và thời điểm vệ sinh tay sẽ minh họa rõ nét sự khác biệt này.

Ngoài ra, việc lựa chọn phương pháp vệ sinh tay chủ yếu là rửa tay bằng xà phòng và nước (56,2%) thay vì dung dịch cồn (43,8%) có thể do lo ngại về khô da tay, nhất là với nhân viên nữ chiếm đa số. Điều này cũng ảnh hưởng đến sự tuân thủ kỹ thuật và thời gian vệ sinh tay.

Công tác giám sát chưa thường xuyên và thiếu chế tài xử phạt khiến nhân viên y tế chưa có động lực duy trì thói quen vệ sinh tay đúng quy trình. Các kết quả định tính từ phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm cũng phản ánh rõ những khó khăn này, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của lãnh đạo trong việc thúc đẩy tuân thủ.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, tập huấn định kỳ

   • Thực hiện các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật vệ sinh tay và ý nghĩa của việc tuân thủ đúng quy trình.
   • Mục tiêu: Nâng tỷ lệ tuân thủ đúng quy trình lên ít nhất 50% trong vòng 12 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn phối hợp với phòng Đào tạo.

2. Cải thiện trang thiết bị và phương tiện vệ sinh tay

   • Bổ sung dung dịch vệ sinh tay nhanh có chất dưỡng ẩm để giảm tình trạng khô da, tăng sự thoải mái cho nhân viên.
   • Bố trí thêm bồn rửa tay và dung dịch sát khuẩn tại các vị trí thuận tiện, đặc biệt tại các khoa có tỷ lệ tuân thủ thấp.
   • Mục tiêu: Đảm bảo 100% các khu vực chăm sóc bệnh nhân có đầy đủ phương tiện trong 6 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện và phòng Vật tư.

3. Tăng cường công tác giám sát và phản hồi thường xuyên

   • Thiết lập tổ giám sát chuyên trách, thực hiện giám sát không báo trước ít nhất 2 lần/tuần.
   • Phản hồi kết quả giám sát kịp thời cho từng khoa và cá nhân để điều chỉnh hành vi.
   • Mục tiêu: Giảm tỷ lệ không tuân thủ xuống dưới 40% trong 1 năm.
   • Chủ thể thực hiện: Hội đồng Kiểm soát nhiễm khuẩn và các trưởng khoa.

4. Xây dựng chính sách thưởng phạt rõ ràng

   • Ban hành quy chế khen thưởng cho cá nhân, khoa có tỷ lệ tuân thủ cao và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
   • Mục tiêu: Tạo động lực duy trì thói quen vệ sinh tay đúng quy trình.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp phòng Tổ chức cán bộ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo bệnh viện và các khoa lâm sàng

   • Hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ vệ sinh tay để xây dựng chính sách, kế hoạch cải thiện công tác kiểm soát nhiễm khuẩn.

2. Nhân viên y tế, đặc biệt điều dưỡng và hộ sinh

   • Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của vệ sinh tay trong phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện, cải thiện kỹ thuật và thói quen vệ sinh tay.

3. Chuyên gia kiểm soát nhiễm khuẩn và cán bộ đào tạo y tế

   • Sử dụng kết quả nghiên cứu làm cơ sở khoa học để thiết kế chương trình đào tạo, giám sát và can thiệp nâng cao tuân thủ vệ sinh tay.

4. Nhà quản lý y tế và các cơ quan y tế địa phương

   • Tham khảo để xây dựng các quy định, hướng dẫn và chính sách hỗ trợ các bệnh viện tuyến tỉnh trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao vệ sinh tay thường quy lại quan trọng trong phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện?
   Vệ sinh tay loại bỏ vi khuẩn trên tay nhân viên y tế, ngăn ngừa lây truyền vi khuẩn giữa bệnh nhân và nhân viên, giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện lên đến 40%.

2. Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh hiện nay như thế nào?
   Tỷ lệ có vệ sinh tay là 71,7%, nhưng chỉ 30,3% tuân thủ đúng quy trình 6 bước theo hướng dẫn của Bộ Y tế, còn lại chưa thực hiện đúng hoặc bỏ sót.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến việc tuân thủ vệ sinh tay của điều dưỡng và hộ sinh?
   Quá tải công việc, thiếu trang thiết bị thuận tiện, công tác giám sát chưa thường xuyên và thiếu chế tài xử phạt là những yếu tố chính làm giảm tuân thủ.

4. Phương pháp vệ sinh tay nào được nhân viên y tế ưu tiên sử dụng?
   Phần lớn nhân viên chọn rửa tay bằng xà phòng và nước (56,2%) hơn là dung dịch cồn (43,8%) do lo ngại khô da tay, đặc biệt với nhân viên nữ chiếm đa số.

5. Làm thế nào để nâng cao tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay trong bệnh viện?
   Cần tăng cường đào tạo, cải thiện trang thiết bị, giám sát thường xuyên, phản hồi kịp thời và xây dựng chính sách thưởng phạt rõ ràng để tạo động lực duy trì thói quen vệ sinh tay đúng quy trình.

Kết luận

• Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay thường quy của điều dưỡng và hộ sinh tại Bệnh viện Sản - Nhi Trà Vinh năm 2020 còn thấp, chỉ đạt 30,3% tuân thủ đúng quy trình.
• Tỷ lệ tuân thủ khác biệt rõ rệt giữa các khoa, cao nhất ở khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức và thấp nhất ở khoa Sản.
• Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm sự quan tâm của lãnh đạo, công tác đào tạo, trang thiết bị, giám sát và áp lực công việc.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao tuân thủ vệ sinh tay trong vòng 12 tháng tới.
• Kêu gọi lãnh đạo bệnh viện và các khoa phối hợp thực hiện các biện pháp cải thiện để giảm thiểu nhiễm khuẩn bệnh viện, bảo vệ sức khỏe người bệnh và nhân viên y tế.