I. Giới thiệu về PAHs
PAHs, hay hợp chất hữu cơ thơm đa vòng, là nhóm chất hóa học có khả năng gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Chúng tồn tại lâu dài trong môi trường và có khả năng tích lũy sinh học qua chuỗi thức ăn. Nghiên cứu cho thấy PAHs có thể gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe con người, bao gồm nguy cơ ung thư. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp PAHs vào nhóm chất có khả năng gây ung thư. Việc nghiên cứu sự tồn lưu của PAHs trong đất rừng ngập mặn tại Quảng Ninh là rất cần thiết để đánh giá mức độ ô nhiễm và rủi ro môi trường.
1.1. Tính chất và nguồn gốc của PAHs
PAHs được hình thành chủ yếu từ quá trình đốt cháy không hoàn toàn các chất hữu cơ. Chúng có thể xuất hiện trong khí thải từ các hoạt động công nghiệp, giao thông vận tải và các nguồn thải khác. Đặc biệt, trong khu vực Quảng Ninh, hoạt động khai thác than đã góp phần làm gia tăng nồng độ PAHs trong môi trường. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng nồng độ PAHs trong đất có thể thay đổi theo thời gian và không gian, điều này cần được theo dõi để có biện pháp bảo vệ môi trường hiệu quả.
II. Tồn lưu PAHs trong đất rừng ngập mặn
Nghiên cứu cho thấy sự tồn lưu của PAHs trong đất rừng ngập mặn tại xã Đồng Rui, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh có sự khác biệt rõ rệt theo độ sâu và thời gian. Các mẫu đất được thu thập từ nhiều độ sâu khác nhau cho thấy nồng độ PAHs cao hơn ở bề mặt so với các lớp sâu hơn. Điều này cho thấy rằng PAHs có xu hướng tích tụ ở bề mặt đất, nơi có nhiều hoạt động sinh học và tác động từ con người. Sự phân bố này có thể ảnh hưởng đến hệ sinh thái và sức khỏe của các loài sinh vật trong khu vực.
2.1. Phân tích nồng độ PAHs theo độ sâu
Kết quả phân tích cho thấy nồng độ PAHs giảm dần theo độ sâu của đất. Ở độ sâu 0-5 cm, nồng độ PAHs cao nhất, trong khi ở độ sâu 15-20 cm, nồng độ này giảm đáng kể. Điều này cho thấy rằng các hoạt động nông nghiệp và sinh hoạt của con người có thể là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng nồng độ PAHs ở bề mặt đất. Việc theo dõi và quản lý nồng độ PAHs trong đất là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.
III. Đánh giá rủi ro môi trường từ PAHs
Đánh giá rủi ro môi trường từ sự tồn lưu của PAHs trong đất rừng ngập mặn là một phần quan trọng trong nghiên cứu này. Các chỉ số rủi ro như Risk Quotient (RQ) và Cancer Risk (CR) đã được sử dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của PAHs đến sức khỏe con người. Kết quả cho thấy rằng mức độ rủi ro từ PAHs trong đất rừng ngập mặn là đáng kể, đặc biệt là đối với các nhóm dân cư sống gần khu vực này.
3.1. Phân tích chỉ số rủi ro
Chỉ số RQ cho thấy rằng nồng độ PAHs trong đất có thể gây ra rủi ro cho sức khỏe con người, đặc biệt là đối với trẻ em và người già. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc lâu dài với PAHs có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm ung thư. Do đó, việc quản lý và giảm thiểu ô nhiễm từ PAHs là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.
