I. Những vấn đề lý luận và pháp luật về tội cướp giật tài sản
Tội cướp giật tài sản là một trong những loại tội phạm phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là tại thành phố Đà Nẵng. Theo quy định tại Điều 171 Bộ luật Hình sự năm 2015, tội này được định nghĩa là hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác một cách công khai và nhanh chóng. Hành vi này không chỉ xâm phạm quyền sở hữu tài sản mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bị hại. Đặc điểm nổi bật của tội cướp giật là tính chất bất ngờ và công khai, khiến cho nạn nhân khó có khả năng phản ứng kịp thời. Điều này tạo ra một môi trường lo lắng cho người dân và ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Việc nghiên cứu lý luận và pháp luật về tội cướp giật tài sản không chỉ giúp nâng cao nhận thức về loại tội phạm này mà còn góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam.
1.1. Khái niệm và dấu hiệu pháp lý của tội cướp giật tài sản
Khái niệm tội cướp giật tài sản được quy định tại Điều 171 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Tội này được xác định là hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác một cách công khai và nhanh chóng. Dấu hiệu pháp lý của tội cướp giật bao gồm khách thể của tội phạm, mặt khách quan và chủ thể thực hiện tội phạm. Khách thể của tội cướp giật là quyền sở hữu tài sản, trong khi mặt khách quan thể hiện qua hành vi chiếm đoạt tài sản một cách công khai. Đặc biệt, tội cướp giật không chỉ xâm phạm tài sản mà còn có thể gây thiệt hại đến sức khỏe và tính mạng của người bị hại, điều này được quy định rõ trong các tình tiết định khung hình phạt của Bộ luật Hình sự.
II. Tình hình đặc điểm có liên quan và thực trạng áp dụng quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về tội cướp giật tài sản từ thực tiễn địa bàn thành phố Đà Nẵng
Tình hình tội phạm cướp giật tài sản tại Đà Nẵng trong giai đoạn từ năm 2015 đến tháng 6 năm 2020 cho thấy sự gia tăng đáng kể. Theo thống kê, trung bình mỗi năm có khoảng 20 vụ án và 49 bị cáo bị xét xử về tội cướp giật tài sản. Điều này cho thấy tội phạm này đang trở thành vấn nạn nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và tâm lý của người dân. Các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực trong việc điều tra và xử lý tội phạm, tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong việc áp dụng pháp luật. Việc thiếu sót trong quy trình điều tra, truy tố và xét xử đã dẫn đến tình trạng tội phạm này chưa được ngăn chặn hiệu quả. Do đó, việc nghiên cứu thực trạng áp dụng quy định của pháp luật hình sự về tội cướp giật tài sản là rất cần thiết để tìm ra giải pháp khắc phục.
2.1. Đặc điểm tình hình có liên quan đến tội phạm cướp giật tài sản
Đà Nẵng, với vị trí địa lý thuận lợi và phát triển du lịch mạnh mẽ, đã thu hút một lượng lớn dân cư và khách du lịch. Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho tội phạm cướp giật tài sản phát triển. Các đối tượng phạm tội thường lợi dụng sự sơ hở của người dân và khách du lịch để thực hiện hành vi cướp giật. Tình hình này không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn ảnh hưởng đến tâm lý của người dân và hình ảnh của thành phố trong mắt du khách. Việc nắm bắt và phân tích đặc điểm tình hình tội phạm cướp giật tài sản là rất quan trọng để có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
III. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về tội cướp giật tài sản trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
Để nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của pháp luật hình sự về tội cướp giật tài sản, cần có những giải pháp đồng bộ từ các cơ quan chức năng. Trước hết, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân về quyền sở hữu tài sản và các biện pháp phòng ngừa tội phạm. Thứ hai, cần cải thiện quy trình điều tra và xử lý tội phạm, đảm bảo tính chính xác và kịp thời trong việc truy tố và xét xử. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát và tòa án để đảm bảo việc áp dụng pháp luật được thực hiện một cách hiệu quả. Những giải pháp này không chỉ giúp giảm thiểu tội phạm cướp giật tài sản mà còn góp phần nâng cao an ninh trật tự tại Đà Nẵng.
3.1. Phương hướng hoàn thiện quy định về tội cướp giật tài sản trong Bộ luật hình sự năm 2015
Việc hoàn thiện quy định về tội cướp giật tài sản trong Bộ luật hình sự là cần thiết để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Cần xem xét bổ sung các tình tiết định khung hình phạt cho những trường hợp gây thiệt hại nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bị hại. Đồng thời, cần làm rõ hơn các dấu hiệu pháp lý của tội cướp giật để tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc điều tra và xử lý tội phạm. Những thay đổi này sẽ giúp nâng cao hiệu quả phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm cướp giật tài sản.
