Nghiên cứu sinh học và nhân giống cây kim ngân Lonicera japonica tại Viện Nghiên cứu Lâm nghiệp

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

1.3. Ý nghĩa nghiên cứu

2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

2.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

2.2. Khái quát về cây Kim ngân

2.3. Những nghiên cứu trên thế giới

2.4. Những nghiên cứu tại Việt Nam

2.5. Tổng quan khu vực nghiên cứu

2.5.1. Điều kiện tự nhiên Vị Xuyên

2.5.2. Điều kiện kinh tế - xã hội Vị Xuyên

2.5.3. Tổng quan về Viện Nghiên cứu và phát triển Lâm Nghiệp

3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng nghiên cứu

3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu

3.3. Thời gian tiến hành

3.4. Nội dung nghiên cứu

3.5. Phương pháp nghiên cứu

3.5.1. Phương pháp kế thừa

3.5.2. Phương pháp nghiên cứu các đặc điểm sinh học, sinh thái học

3.5.3. Phương pháp xác định lựa chọn cây mẹ, lựa chọn nguồn gen cây Kim ngân phục vụ nhân giống

3.5.4. Phương pháp nghiên cứu nhân giống vô tính

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đặc điểm sinh học của loài cây Kim ngân tại huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang

4.1.1. Đặc điểm thân Kim ngân

4.1.2. Đặc điểm lá Kim ngân

4.1.3. Đặc điểm hoa Kim ngân

4.1.4. Đặc điểm quả và hạt Kim ngân

4.2. Đặc điểm sinh thái học của loài cây Kim ngân tại huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang

4.2.1. Tổ thành tầng cây gỗ nơi cây Kim ngân phân bố

4.2.2. Đặc điểm về tái sinh của Kim ngân

4.2.3. Độ tàn che các OTC nơi Kim ngân phân bố

4.2.4. Đặc điểm phẫu diện đất khu vực loài Kim ngân phân bố

4.2.5. Đặc điểm phân bố của Kim ngân

4.3. Kết quả lựa chọn cây mẹ loài Kim ngân để nhân giống bằng phương pháp vô tính

4.3.1. Xây dựng tiêu chí cây Kim ngân

4.3.2. Kết quả chọn lọc các cây Kim ngân vượt trội về kích thước chiều cao trung bình

4.4. Kết quả giâm hom cây Kim ngân (Lonicera japonica Thunb)

4.4.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của giá thể đến kết quả giâm hom cây Kim Ngân

4.4.2. Ảnh hưởng của loại hom đến khả năng nhân giống

4.4.3. Ảnh hưởng của chất kích thích và chế phẩm đến kết quả giâm hom cây Kim Ngân

4.4.4. Ảnh hưởng của thời vụ đến kết quả giâm hom cây Kim ngân

4.5. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn, phát triển và nhân giống vô tính loài Kim ngân bằng phương pháp giâm hom

4.5.1. Giải pháp bảo tồn và phát triển

4.5.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả nhân giống cây Kim ngân

5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Phụ lục 1 Một số hình ảnh thực hiện thí nghiệm giâm hom

I. Đặc điểm sinh học của cây kim ngân Lonicera japonica

Cây kim ngân, hay còn gọi là Lonicera japonica, thuộc họ Kim ngân (Caprifoliaceae). Đặc điểm sinh học của cây này bao gồm hình dáng thân leo, lá mọc đối, hoa hình ống màu trắng có mùi thơm. Cây thường mọc ở những vùng ẩm ướt, ưa sáng và có khả năng thích nghi với nhiều loại đất khác nhau. Theo nghiên cứu, cây kim ngân có thể phát triển tốt ở những vùng có khí hậu mát mẻ, trong khi ở những vùng nóng, sự phát triển của cây bị chậm lại. Đặc biệt, cây kim ngân có giá trị dược liệu cao, được sử dụng để chữa nhiều loại bệnh như thanh nhiệt, giải độc, và chữa mụn nhọt. Việc nghiên cứu đặc điểm sinh học của cây kim ngân không chỉ giúp hiểu rõ hơn về loài cây này mà còn tạo cơ sở cho việc phát triển và bảo tồn giống cây quý này.

1.1. Đặc điểm hình thái

Cây kim ngân có thân leo, phân cành nhiều, lá hình trái xoan, cụm hoa xim mọc từ kẽ lá. Hoa có màu trắng, sau chuyển vàng nhạt, dài khoảng 3-4 cm. Quả của cây hình trứng, chứa một hạt nhỏ. Đặc điểm hình thái này không chỉ giúp cây thích nghi với môi trường sống mà còn tạo điều kiện cho việc thu hoạch và chế biến dược liệu.

1.2. Đặc điểm sinh thái

Cây kim ngân thường phân bố ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn. Cây ưa ẩm và ánh sáng, thường mọc ở những nơi có độ che phủ thấp. Đặc điểm sinh thái này cho thấy cây kim ngân có khả năng tái sinh và phát triển mạnh mẽ trong điều kiện tự nhiên, đồng thời cũng là một yếu tố quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển giống cây này.

II. Kỹ thuật nhân giống cây kim ngân

Nhân giống cây kim ngân chủ yếu được thực hiện bằng phương pháp vô tính, trong đó giâm hom là phương pháp phổ biến nhất. Việc lựa chọn cây mẹ có đặc điểm vượt trội về chiều cao và sức sống là rất quan trọng. Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng các chất kích thích sinh trưởng có thể nâng cao tỷ lệ sống và khả năng ra rễ của hom. Thời vụ giâm hom cũng ảnh hưởng lớn đến kết quả nhân giống. Để đạt hiệu quả cao, cần lựa chọn thời điểm thích hợp và điều kiện môi trường phù hợp cho quá trình giâm hom.

2.1. Lựa chọn cây mẹ

Việc lựa chọn cây mẹ có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giống cây. Cây mẹ cần có sức sống tốt, không bị sâu bệnh và có các đặc điểm sinh trưởng vượt trội. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây mẹ có chiều cao trung bình lớn hơn 1,5m thường cho tỷ lệ hom sống cao hơn. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc chọn lọc cây mẹ trong quy trình nhân giống.

2.2. Phương pháp giâm hom

Giâm hom là phương pháp nhân giống phổ biến cho cây kim ngân. Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng giá thể phù hợp và chất kích thích sinh trưởng có thể nâng cao tỷ lệ ra rễ. Thời điểm giâm hom cũng cần được chú ý, với thời điểm tốt nhất là vào mùa xuân hoặc đầu mùa hè. Các yếu tố như độ ẩm, ánh sáng và nhiệt độ cũng cần được kiểm soát để đảm bảo hom phát triển tốt.

III. Giá trị và ứng dụng của cây kim ngân

Cây kim ngân không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn có nhiều ứng dụng trong y học. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây kim ngân có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và thanh nhiệt. Việc phát triển và nhân giống cây kim ngân sẽ góp phần nâng cao nguồn dược liệu trong nước, đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng tăng. Ngoài ra, cây kim ngân còn có thể được trồng để cải thiện sinh kế cho người dân địa phương, tạo ra việc làm và thu nhập ổn định.

3.1. Giá trị kinh tế

Cây kim ngân có giá trị kinh tế cao, được sử dụng rộng rãi trong ngành dược liệu. Giá bán của các sản phẩm từ cây kim ngân như hoa, cành và lá đang có xu hướng tăng. Việc phát triển vùng nguyên liệu cây kim ngân sẽ tạo ra cơ hội kinh doanh cho người dân địa phương, đồng thời góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững.

3.2. Ứng dụng trong y học

Cây kim ngân được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian để chữa trị các bệnh như viêm nhiễm, dị ứng và các bệnh về đường hô hấp. Nghiên cứu về tác dụng của cây kim ngân trong y học hiện đại đang được tiến hành, với hy vọng sẽ phát hiện ra nhiều ứng dụng mới cho loài cây này. Việc bảo tồn và phát triển cây kim ngân không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Luận văn tốt nghiệp: Nghiên cứu đặc điểm sinh học và nhân giống cây kim ngân Lonicera japonica tại Viện Nghiên cứu và Phát triển Lâm nghiệp