Nghiên Cứu Thực Trạng Rác Thải Nhựa Tại Bãi Biển Thanh Hóa Và Giải Pháp Kiểm Soát

• Tác giả: Mai Thị Huyền
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Văn Thụy
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Khoa học Môi trường
• Đề tài: Nghiên Cứu Rác Thải Nhựa Tại Bãi Biển Thanh Hóa: Thực Trạng Và Giải Pháp
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2025
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan về rác thải nhựa
• 1.2. Các khái niệm liên quan đến rác thải nhựa
• 1.3. Phân loại rác thải nhựa
• 1.4. Tổng quan nghiên cứu về đánh giá thực trạng rác thải nhựa tại các bãi biển trên thế giới
• 1.4.1. Nghiên cứu về thực trạng rác thải nhựa tại các bãi biển
• 1.5. Tổng quan nghiên cứu về đánh giá thực trạng rác thải nhựa tại các bãi biển tại Việt Nam
• 1.6. Tổng quan về các bãi biển tỉnh Thanh Hóa và thực trạng rác thải nhựa tại Thanh Hóa
• 1.6.1. Các bãi biển tỉnh Thanh Hóa
• 1.6.2. Chính sách kiểm soát rác thải nhựa tại Thanh Hóa
• 1.6.3. Thực trạng thu gom, xử lý chất thải rắn tại Thanh Hóa
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Phương pháp kế thừa tài liệu
• 2.2.2. Phương pháp điều tra xã hội học
• 2.2.3. Phương pháp điều tra, khảo sát rác thải nhựa tại các bãi biển
• 2.2.4. Phương pháp tính chỉ số bờ biển sạch (CCI)
• 2.2.5. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu
• 2.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Đánh giá thực trạng rác thải nhựa tại 3 bãi biển Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa
• 2.3.2. Thực trạng phân bố rác thải nhựa tại 3 bãi biển Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa
• 2.3.3. Đánh giá sự phân bố, tích lũy rác thải nhựa tại các bãi biển
• 2.3.4. Đánh giá chất lượng bãi biển thông qua chỉ số bờ biển sạch CCI
• 2.3.5. Đánh giá công tác phân loại, thu gom và xử lý rác thải nhựa tại 3 bãi biển Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa
• 2.3.6. Thực trạng phân loại, thu gom và xử lý rác thải nhựa tại các bãi biển
• 2.3.7. Đánh giá chung công tác thu gom và xử lý rác thải nhựa, những khó khăn, vướng mắc và thách thức trong công tác quản lý rác thải nhựa tại các bãi biển tỉnh Thanh Hóa
• 2.3.8. Đề xuất giải pháp kiểm soát, giảm thiểu phát sinh rác thải nhựa tại một số bãi biển của tỉnh Thanh Hóa
• 2.3.8.1. Giải pháp chung quản lý rác thải nhựa
• 2.3.8.2. Đề xuất giải pháp kiểm soát rác thải nhựa từ nguồn phát sinh
• 2.3.8.3. Đề xuất giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa tại các bãi biển
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• MẪU PHIẾU KHẢO SÁT
• KẾT QUẢ KHẢO SÁT CHI TIẾT
• MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHẢO SÁT

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Rác Thải Nhựa tại Bãi Biển Thanh Hóa 55 ký tự

Biển và đại dương đang đối mặt với ô nhiễm rác thải nhựa (RTN). Nhựa mang lại nhiều tiện ích, nhưng sản xuất và tiêu dùng không bền vững tạo ra lượng lớn RTN, đe dọa hệ sinh thái biển. Khoảng 400 triệu tấn nhựa được sản xuất mỗi năm, gần 50% dùng một lần. RTN tồn tại trong môi trường hàng trăm đến hàng nghìn năm. Việt Nam là một trong năm nước gây ô nhiễm đại dương hàng đầu, với 0,28 - 0,73 triệu tấn RTN ra biển mỗi năm. Nguồn gây ô nhiễm chính là từ đất liền và biển. Tỉnh Thanh Hóa có 102 km đường bờ biển, phát triển du lịch biển. Song song với hiệu quả kinh tế là tác động tiêu cực về môi trường, đặc biệt là ô nhiễm rác thải nhựa Thanh Hóa. Các hoạt động kiểm soát tập trung vào xử lý tại nguồn, nhưng vẫn còn một lượng lớn RTN ra các bãi biển. Dưới tác động của gió và thủy lực, rác thải nhựa có thể đưa ra đại dương. Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng RTN tại các bãi biển Thanh Hóa, từ đó đề xuất giải pháp kiểm soát và giảm thiểu.

1.1. Các Khái Niệm Liên Quan Đến Rác Thải Nhựa Đại Dương 50 ký tự

Rác thải là các chất liệu, vật thể bị vứt bỏ. Rác thải được phân loại dựa trên đặc tính như nhựa, giấy, kim loại hoặc tính chất hóa học. Nhựa là vật liệu làm từ carbon, hydro, oxy, nitơ, clo và lưu huỳnh. Nhựa được tạo thành từ các phân tử qua quá trình nhựa hóa. Nhựa không thể tự phân hủy. Rác thải nhựa là các sản phẩm làm từ nhựa đã qua sử dụng hoặc không được dùng đến, bị vứt bỏ ra môi trường. Rác thải nhựa cỡ lớn là rác thải nhựa có kích thước từ 2,5cm trở lên. Khoảng 80% rác thải nhựa vẫn nằm tại các bãi rác hoặc thải bỏ trong môi trường. Chỉ khoảng 12% được xử lý bằng cách đốt. Lượng rác thải nhựa được tái chế hiện nay chỉ chiếm khoảng 10%.

1.2. Phân Loại Rác Thải Nhựa Phổ Biến Tại Bãi Biển 52 ký tự

Có nhiều cách phân loại rác thải nhựa như theo nguồn gốc phát sinh hoặc mức độ nguy hại. Nghiên cứu này sử dụng cách phân loại theo thành phần nhựa của Tổ chức Tiêu chuẩn quốc tế ASTM. Nhựa được chia thành 7 loại: PET, HDPE, PVC, LDPE, PP, PS và Nhựa khác. PET thường dùng cho chai nước, chỉ nên dùng một lần. HDPE dùng cho chai nhựa, bình sữa, bền và trơ về mặt hóa học. PVC dùng cho màng bọc thực phẩm, khó tái chế. LDPE dùng cho bao bì, túi nhựa, tồn tại lâu trong môi trường. PP dùng cho hộp đựng sữa chua, an toàn và có khả năng tái chế. PS dùng cho khay, hộp xốp đựng thức ăn, có thể sản sinh độc tố. Nhựa khác là các loại không phân loại vào các loại trên.

II. Thực Trạng Ô Nhiễm Rác Thải Nhựa tại Thanh Hóa Tổng Quan 59 ký tự

Nghiên cứu về rác thải nhựa trong môi trường biển bắt đầu từ những năm 70. Carpenter và Smith (1972) xác định sự hiện diện của nhựa trong môi trường biển. Gregory (2009) nhấn mạnh nguồn gốc chính của rác thải nhựa là từ hoạt động của con người. Ryan và cộng sự (2009) cho thấy nhựa chiếm tỷ lệ lớn trong tổng lượng rác thải. Cincinelli và cộng sự (2020) cho thấy bãi biển là nơi tiếp nhận nhiều rác thải nhựa nhất. Jambeck và cộng sự (2015) ước tính khoảng 8 triệu tấn nhựa bị xả thải vào đại dương hàng năm. Nghiên cứu chỉ ra rằng nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam có hệ thống quản lý chất thải chưa tốt, dẫn đến tình trạng rác thải nhựa trên bãi biển ngày càng nghiêm trọng.

2.1. Nghiên Cứu Về Thực Trạng Rác Thải Nhựa tại Bãi Biển Thế Giới 56 ký tự

Carpenter và Smith (1972) xác định sự hiện diện của nhựa trong môi trường biển, ghi nhận các mảnh nhựa lớn có thể gây tổn hại cho sinh vật biển. Gregory (2009) đã tiến hành tổng quan về sự tích tụ của rác thải nhựa trên bãi biển, nhấn mạnh nguồn gốc chủ yếu là từ hoạt động của con người và việc quản lý chất thải không hiệu quả. Ryan và cộng sự (2009) đã đưa ra dữ liệu về sự phân bố và thành phần của rác thải nhựa tại các bãi biển trên toàn cầu, cho thấy rằng nhựa chiếm một tỷ lệ lớn trong tổng lượng rác thải.

2.2. Đánh Giá Ô Nhiễm Nhựa tại Bãi Biển Nghiên Cứu Cincinelli 58 ký tự

Nghiên cứu của Cincinelli và cộng sự (2020) cho thấy bãi biển là một trong những nơi tiếp nhận rác thải nhựa nhiều nhất, với hàng triệu mảnh nhựa bị xả thải mỗi năm, chủ yếu từ hoạt động du lịch và đô thị hóa. Các tác giả nhấn mạnh rằng sự hiện diện của các mảnh nhựa lớn làm gia tăng nguy cơ ô nhiễm trong hệ sinh thái biển. Một nghiên cứu trên quy mô toàn cầu của Jambeck và cộng sự (2015) ước tính rằng khoảng 8 triệu tấn nhựa bị xả thải vào đại dương hàng năm.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu và Đánh Giá Rác Thải Nhựa 51 ký tự

Nghiên cứu này sử dụng kết hợp nhiều phương pháp để đánh giá thực trạng rác thải nhựa Thanh Hóa. Phương pháp kế thừa tài liệu được sử dụng để tổng quan các nghiên cứu trước đây. Phương pháp điều tra xã hội học được dùng để thu thập thông tin từ người dân địa phương và du khách. Phương pháp điều tra, khảo sát rác thải nhựa tại các bãi biển được sử dụng để thu thập dữ liệu thực tế về số lượng, thành phần và khối lượng rác thải nhựa. Phương pháp tính chỉ số bờ biển sạch (CCI) được sử dụng để đánh giá chất lượng bãi biển. Cuối cùng, phương pháp phân tích, xử lý số liệu được sử dụng để xử lý và phân tích dữ liệu thu thập được.

3.1. Phương Pháp Điều Tra Khảo Sát Rác Thải Nhựa Tại Bãi Biển 54 ký tự

Phương pháp điều tra, khảo sát rác thải nhựa Thanh Hóa được sử dụng để thu thập dữ liệu thực tế về số lượng, thành phần và khối lượng rác thải nhựa. Các vị trí lấy mẫu được thống kê rõ ràng. Dữ liệu thu thập được bao gồm số lượng và khối lượng rác thải nhựa theo thành phần tại các khu vực khác nhau của bãi biển. Điều này cho phép đánh giá sự phân bố, tích lũy rác thải nhựa tại các bãi biển một cách chi tiết.

3.2. Đánh Giá Chất Lượng Bãi Biển Bằng Chỉ Số Bờ Biển Sạch CCI 58 ký tự

Phương pháp tính chỉ số bờ biển sạch (CCI) được sử dụng để đánh giá chất lượng bãi biển dựa trên mức độ ô nhiễm nhựa. CCI là một chỉ số quan trọng để đánh giá mức độ ô nhiễm nhựa tại bãi biển Thanh Hóa. Kết quả đánh giá mức độ ô nhiễm nhựa tại các khu vực bãi biển theo chỉ số CCI được sử dụng để so sánh mức độ ô nhiễm giữa các bãi biển và theo dõi sự thay đổi theo thời gian.

IV. Thực Trạng Phân Bố Rác Thải Nhựa tại Bãi Biển Thanh Hóa 58 ký tự

Nghiên cứu đánh giá thực trạng rác thải nhựa tại 3 bãi biển Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa. Kết quả cho thấy có sự khác biệt về số lượng và thành phần rác thải nhựa giữa các bãi biển. Tỷ trọng các loại rác thải nhựa cũng khác nhau giữa các bãi biển. Nghiên cứu cũng đánh giá sự biến thiên về phân bố số lượng mảnh rác thải nhựa theo mùa tại các bãi biển. So sánh về số lượng các thành phần rác thải nhựa phân bố, tích lũy tại 3 bãi biển cũng được thực hiện.

4.1. Đánh Giá Mức Độ Ô Nhiễm Nhựa tại Các Bãi Biển 50 ký tự

Đánh giá mức độ ô nhiễm nhựa tại các khu vực của 3 bãi biển tỉnh Thanh Hóa được thực hiện. Tỷ lệ ô nhiễm nhựa tại các bãi biển khảo sát theo mùa trong năm được so sánh. Giá trị CCI tại các bãi biển của Việt Nam cũng được so sánh. Hình ảnh thực tế về ô nhiễm nhựa tại các bãi biển được ghi lại.

4.2. Thực Trạng Thu Gom và Xử Lý Rác Thải Nhựa tại Bãi Biển 58 ký tự

Nghiên cứu đánh giá công tác phân loại, thu gom và xử lý rác thải nhựa tại 3 bãi biển Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa. Kết quả điều tra về hoạt động phân loại rác tại nguồn tại các bãi biển tỉnh Thanh Hóa được trình bày. Kết quả điều tra về hoạt động thu gom và xử lý rác thải nhựa tại các bãi biển tỉnh Thanh Hóa cũng được phân tích.

V. Giải Pháp Giảm Thiểu Rác Thải Nhựa tại Bãi Biển Thanh Hóa 58 ký tự

Nghiên cứu đề xuất giải pháp kiểm soát, giảm thiểu phát sinh rác thải nhựa Thanh Hóa tại một số bãi biển. Các giải pháp chung về quản lý rác thải nhựa được đề xuất. Đề xuất giải pháp kiểm soát rác thải nhựa từ nguồn phát sinh cũng được đưa ra. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa tại các bãi biển.

5.1. Giải Pháp Chung Quản Lý Rác Thải Nhựa Hiệu Quả 48 ký tự

Giải pháp chung quản lý rác thải nhựa Thanh Hóa bao gồm tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của rác thải nhựa và lợi ích của việc giảm thiểu, tái chế. Cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp sản xuất và sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về quản lý rác thải nhựa.

5.2. Kiểm Soát Rác Thải Nhựa Từ Nguồn Phát Sinh Biện Pháp 59 ký tự

Giải pháp kiểm soát rác thải nhựa Thanh Hóa từ nguồn phát sinh bao gồm khuyến khích người dân sử dụng các sản phẩm tái sử dụng, hạn chế sử dụng túi nilon và đồ nhựa dùng một lần. Cần có các biện pháp thu gom, phân loại rác thải tại nguồn hiệu quả. Đồng thời, cần tăng cường tái chế rác thải nhựa để giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường.

VI. Kết Luận và Kiến Nghị về Nghiên Cứu Rác Thải Nhựa 46 ký tự

Nghiên cứu này đã đánh giá thực trạng rác thải nhựa tại một số bãi biển của tỉnh Thanh Hóa và đề xuất các giải pháp kiểm soát, giảm thiểu. Kết quả nghiên cứu là cơ sở quan trọng để các bên liên quan đề xuất và thực hiện các giải pháp cụ thể và phù hợp nhất đối với từng bãi biển. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp và cộng đồng để giải quyết vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa tại Thanh Hóa.

6.1. Kiến Nghị Đối Với Chính Quyền Địa Phương Thanh Hóa 50 ký tự

Chính quyền địa phương cần tăng cường đầu tư cho hệ thống thu gom, xử lý rác thải nhựa Thanh Hóa. Cần có chính sách khuyến khích tái chế rác thải nhựa. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về quản lý rác thải nhựa. Cần có sự phối hợp chặt chẽ với các tổ chức xã hội và cộng đồng trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa.

6.2. Kiến Nghị Đối Với Cộng Đồng Về Rác Thải Nhựa 42 ký tự

Cộng đồng cần nâng cao ý thức về tác hại của rác thải nhựa Thanh Hóa. Cần hạn chế sử dụng túi nilon và đồ nhựa dùng một lần. Cần tham gia vào các hoạt động thu gom, phân loại rác thải tại địa phương. Đồng thời, cần ủng hộ các doanh nghiệp sản xuất và sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Tổng quan nghiên cứu

Ô nhiễm rác thải nhựa tại các bãi biển đang là vấn đề môi trường nghiêm trọng toàn cầu, với khoảng 400 triệu tấn nhựa được sản xuất mỗi năm, trong đó gần 50% là sản phẩm dùng một lần. Tại Việt Nam, lượng rác thải nhựa ra biển ước tính dao động từ 0,28 đến 0,73 triệu tấn/năm, chiếm khoảng 6% tổng lượng rác thải nhựa đại dương, đứng thứ 4 trong số 20 quốc gia có lượng rác thải nhựa biển cao nhất. Tỉnh Thanh Hóa với 102 km đường bờ biển, gồm các bãi biển nổi tiếng như Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa, đang đối mặt với thách thức lớn về ô nhiễm rác thải nhựa, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái biển và phát triển du lịch. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng rác thải nhựa cỡ lớn tại ba bãi biển này, phân tích công tác thu gom, xử lý và đề xuất giải pháp kiểm soát, giảm thiểu phù hợp. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 8/2022 đến tháng 12/2024, nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách quản lý rác thải nhựa tại Thanh Hóa, góp phần bảo vệ môi trường biển và phát triển kinh tế bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất thải rắn, đặc biệt tập trung vào rác thải nhựa đại dương. Khái niệm rác thải nhựa được định nghĩa là các sản phẩm nhựa đã qua sử dụng hoặc bị vứt bỏ, có thời gian phân hủy rất lâu, từ hàng trăm đến hàng nghìn năm. Phân loại rác thải nhựa theo tiêu chuẩn ASTM gồm 7 loại chính: PET, HDPE, PVC, LDPE, PP, PS và các loại nhựa khác. Chỉ số Bờ biển sạch (Clean-Coast Index - CCI) được sử dụng để đánh giá mức độ ô nhiễm rác thải nhựa tại các bãi biển, giúp phân loại bãi biển theo mức độ sạch từ rất sạch đến rất ô nhiễm. Ngoài ra, các khái niệm về nguồn gốc rác thải, tác động sinh thái và mô hình kinh tế tuần hoàn trong quản lý rác thải nhựa cũng được áp dụng để phân tích và đề xuất giải pháp.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu bao gồm dữ liệu sơ cấp thu thập từ khảo sát thực địa tại 3 bãi biển Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa, cùng dữ liệu thứ cấp từ các tài liệu, báo cáo, nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến rác thải nhựa biển. Phương pháp chọn mẫu là chọn ngẫu nhiên các mặt cắt rộng 5m tại mỗi bãi biển, khảo sát 2 khu vực (phía Bắc và phía Nam) với 4 mặt cắt mỗi khu vực, tổng cộng 48 mặt cắt khảo sát. Khảo sát được thực hiện trong hai mùa mưa và khô năm 2023. Phương pháp phân tích bao gồm phân loại, đếm số lượng và đo khối lượng rác thải nhựa theo 7 loại nhựa ASTM, tính toán chỉ số CCI để đánh giá mức độ ô nhiễm. Ngoài ra, phương pháp điều tra xã hội học được áp dụng qua phỏng vấn sâu và khảo sát bảng hỏi với 90 đối tượng gồm đại diện chính quyền, người dân, ngư dân, khách du lịch và người thu gom rác nhằm đánh giá công tác quản lý, thu gom và xử lý rác thải nhựa. Dữ liệu được xử lý thống kê mô tả và so sánh theo mùa, khu vực.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Phân bố rác thải nhựa theo số lượng và khối lượng:
   Tại bãi biển Hải Tiến, số lượng rác thải nhựa trung bình mùa khô là 0,40 mảnh/m2 (khu vực phía Bắc) và 0,63 mảnh/m2 (khu vực phía Nam), cao hơn đáng kể so với mùa mưa (0,21 và 0,20 mảnh/m2). Khối lượng rác thải nhựa mùa khô đạt 8,3 g/m2 (phía Bắc) và 17 g/m2 (phía Nam), gấp khoảng 2-4 lần mùa mưa. Tương tự, tại Sầm Sơn và Hải Hòa, số lượng và khối lượng rác thải nhựa mùa khô cũng cao hơn mùa mưa, với số mảnh trung bình mùa khô lần lượt là 0,59 và 0,52 mảnh/m2, mùa mưa là 0,28 và 0,32 mảnh/m2.

2. Thành phần rác thải nhựa chiếm ưu thế:
   Ba loại nhựa chiếm tỷ trọng lớn nhất về số lượng là nhựa polystyrene (PS) chiếm 26-51%, nhựa low-density polyethylene (LDPE) chiếm 25-40%, và nhựa polyethylene terephthalate (PET) chiếm 10-36%. Các loại nhựa còn lại như HDPE, PVC, PP và nhựa khác chiếm tỷ lệ thấp hơn (dưới 10%).

3. Chỉ số Bờ biển sạch (CCI):
   Kết quả tính toán CCI cho 48 mặt cắt khảo sát cho thấy mức độ ô nhiễm nhựa từ trung bình đến rất ô nhiễm, phản ánh thực trạng ô nhiễm nghiêm trọng tại các bãi biển. Mức CCI cao hơn vào mùa khô, tương ứng với lượng rác thải nhựa tăng lên.

4. Công tác thu gom và xử lý rác thải nhựa:
   Khảo sát xã hội học cho thấy công tác thu gom rác thải nhựa tại các bãi biển còn nhiều khó khăn, vướng mắc về nguồn lực, trang thiết bị và ý thức cộng đồng. Tỷ lệ thu gom chưa đạt 100%, nhiều rác thải nhựa vẫn bị bỏ lại hoặc xả thải không đúng quy định, đặc biệt trong mùa cao điểm du lịch.

Thảo luận kết quả

Sự gia tăng rác thải nhựa vào mùa khô có thể liên quan đến hoạt động du lịch và các hoạt động kinh tế ven biển tăng cao, dẫn đến lượng rác thải phát sinh lớn hơn. Thành phần rác thải nhựa chủ yếu là các sản phẩm dùng một lần như túi ni lông, bao bì, chai nhựa, phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về nguồn gốc rác thải nhựa tại bãi biển. Mức độ ô nhiễm được đánh giá qua chỉ số CCI cho thấy cần có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt hơn. So sánh với các nghiên cứu tại các bãi biển khác ở Việt Nam và quốc tế, kết quả tương đồng về thành phần và mức độ ô nhiễm, khẳng định tính phổ biến của vấn đề. Việc thu gom và xử lý chưa hiệu quả do hạn chế về hạ tầng và nhận thức cộng đồng, đồng thời thiếu các chính sách và biện pháp thực thi mạnh mẽ. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố số lượng và khối lượng rác theo mùa, bảng so sánh tỷ lệ các loại nhựa và biểu đồ CCI theo khu vực để minh họa rõ nét hơn thực trạng ô nhiễm.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác thu gom và xử lý rác thải nhựa tại nguồn:
   Triển khai hệ thống thu gom rác thải nhựa chuyên biệt tại các bãi biển, đặc biệt trong mùa cao điểm du lịch, nhằm nâng tỷ lệ thu gom lên trên 95% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện là Ban Quản lý các khu du lịch phối hợp với chính quyền địa phương.

2. Xây dựng và thực thi chính sách hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần:
   Áp dụng các quy định cấm hoặc thuế cao đối với túi ni lông, đồ nhựa dùng một lần tại các khu vực du lịch biển trong vòng 3 năm, khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường. Chủ thể thực hiện là Sở Công Thương và Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Thanh Hóa.

3. Tăng cường truyền thông, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng:
   Thực hiện các chiến dịch tuyên truyền, giáo dục về tác hại của rác thải nhựa và cách phân loại, xử lý rác tại nguồn, hướng tới 80% người dân và du khách tham gia trong 2 năm. Chủ thể thực hiện là các tổ chức chính trị - xã hội, trường học và các đơn vị truyền thông.

4. Phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn trong quản lý rác thải nhựa:
   Khuyến khích tái chế, tái sử dụng rác thải nhựa, hỗ trợ các doanh nghiệp tái chế và phát triển công nghệ xử lý rác thải nhựa thân thiện môi trường trong vòng 5 năm. Chủ thể thực hiện là Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý và hoạch định chính sách môi trường:
   Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng các chính sách quản lý rác thải nhựa hiệu quả, phù hợp với điều kiện địa phương, đặc biệt tại các tỉnh ven biển.

2. Các tổ chức bảo tồn và phát triển bền vững:
   Áp dụng dữ liệu và giải pháp đề xuất để triển khai các chương trình bảo vệ môi trường biển, nâng cao nhận thức cộng đồng và phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn.

3. Doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực xử lý chất thải:
   Tham khảo để phát triển các công nghệ, mô hình tái chế và xử lý rác thải nhựa, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và tạo giá trị kinh tế.

4. Cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội:
   Nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa, tham gia các hoạt động thu gom, phân loại và bảo vệ môi trường biển, góp phần xây dựng môi trường sống xanh, sạch.

Câu hỏi thường gặp

1. Rác thải nhựa cỡ lớn là gì và tại sao cần tập trung nghiên cứu?
   Rác thải nhựa cỡ lớn là các mảnh nhựa có kích thước từ 2,5 cm trở lên, dễ quan sát và thu gom hơn vi nhựa. Chúng chiếm phần lớn lượng rác thải nhựa tại bãi biển và có tác động trực tiếp đến sinh vật biển cũng như cảnh quan môi trường.

2. Chỉ số Bờ biển sạch (CCI) được tính như thế nào và ý nghĩa ra sao?
   CCI được tính dựa trên số lượng mảnh rác thải nhựa trên diện tích khảo sát, giúp phân loại mức độ ô nhiễm từ rất sạch đến rất ô nhiễm. Đây là công cụ hữu ích để đánh giá và so sánh tình trạng ô nhiễm tại các bãi biển.

3. Tại sao lượng rác thải nhựa tăng cao vào mùa khô?
   Mùa khô thường là mùa cao điểm du lịch, hoạt động kinh tế ven biển tăng mạnh, dẫn đến lượng rác thải phát sinh nhiều hơn. Ngoài ra, điều kiện thời tiết và thủy triều cũng ảnh hưởng đến sự tích tụ rác thải trên bãi biển.

4. Các loại nhựa nào phổ biến nhất tại các bãi biển Thanh Hóa?
   Nhựa polystyrene (PS), low-density polyethylene (LDPE) và polyethylene terephthalate (PET) là ba loại chiếm tỷ trọng lớn nhất về số lượng rác thải nhựa tại các bãi biển nghiên cứu.

5. Giải pháp nào hiệu quả nhất để giảm thiểu rác thải nhựa tại bãi biển?
   Kết hợp các giải pháp từ chính sách hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần, tăng cường thu gom xử lý, nâng cao nhận thức cộng đồng và phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn là cách tiếp cận toàn diện và hiệu quả nhất.

Kết luận

• Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa cỡ lớn tại ba bãi biển Hải Tiến, Sầm Sơn và Hải Hòa, xác định mức độ ô nhiễm từ trung bình đến rất ô nhiễm qua chỉ số CCI.
• Ba loại nhựa chiếm ưu thế là PS, LDPE và PET, phản ánh nguồn gốc chủ yếu từ sản phẩm dùng một lần và hoạt động du lịch, đánh bắt thủy sản.
• Mùa khô có lượng rác thải nhựa cao hơn mùa mưa, liên quan đến hoạt động kinh tế và du lịch tăng mạnh.
• Công tác thu gom, xử lý rác thải nhựa còn nhiều hạn chế, cần cải thiện về hạ tầng, chính sách và nhận thức cộng đồng.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể gồm tăng cường thu gom, chính sách hạn chế nhựa dùng một lần, truyền thông nâng cao nhận thức và phát triển kinh tế tuần hoàn nhằm giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa tại các bãi biển Thanh Hóa.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất, mở rộng nghiên cứu giám sát định kỳ và phát triển mô hình quản lý rác thải nhựa bền vững.

Call to action: Các nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ để bảo vệ môi trường biển, hướng tới phát triển kinh tế biển xanh, sạch và bền vững.