Nghiên Cứu Cấu Trúc và Tính Chất Perovskite Chứa Mn

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẬT LIỆU PEROVSKITE MANGANITE

1.1. Cấu trúc tinh thể của perovskite

1.2. Sơ đồ cấu trúc điện tử trong trường ion bát diện

1.3. Phân loại các tương tác từ trong oxít kim loại. Tương tác siêu trao đổi (Super Exchange – SE)

1.4. Tương tác trao đổi kép (Double Exchange – DE)

1.5. Cạnh tranh giữa tương tác sắt từ và phản sắt từ trong vật liệu perovskite manganite

1.6. Công thức ước đoán TC dựa trên nồng độ pha tạp

1.7. Một số hiệu ứng nổi bật trong các perovskite manganite

1.8. Hệ vật liệu perovskite CaMnO3

1.9. Hệ vật liệu perovskite CaMnO3 pha tạp Fe

1.10. Hệ vật liệu perovskite kép La2CoMnO6

1.11. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: CÁC PHƯƠNG PHÁP THỰC NGHIỆM VÀ LÝ THUYẾT

2.1. Các phương pháp thực nghiệm

2.2. Phương pháp phản ứng pha rắn

2.3. Phương pháp nhiễu xạ tia X (X–Ray Diffraction, XRD)

2.4. Phổ tán xạ Raman

2.5. Phương pháp từ kế mẫu rung (Vibrating Sample Magnetometer,VSM)

2.6. Phương pháp bốn mũi dò đo điện trở suất

2.7. Lý thuyết phiếm hàm mật độ

2.8. Phương trình Schrödinger hệ nhiều hạt

2.9. Lý thuyết phiếm hàm mật độ hệ nhiều hạt

2.10. Lý thuyết Hohenberg – Kohn

2.11. Phiếm hàm tương quan–trao đổi

2.12. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: CHẾ TẠO VÀ NGHIÊN CỨU HỆ VẬT LIỆU PEROVSKITE CaMnO3

3.1. Các kết quả thực nghiệm trên hệ perovskite đơn lớp CaMnO3

3.2. Chế tạo hệ vật liệu perovskite CaMnO3 và nghiên cứu tính chất

3.3. Kết quả nghiên cứu cấu trúc hệ perovskite CaMnO3

3.4. Kết quả đo từ độ phụ thuộc nhiệt độ của hệ CaMnO3

3.5. Nghiên cứu phổ tán xạ Raman của hệ CaMnO3

3.6. Các kết quả tính toán mô phỏng trên hệ perovskite đơn lớp CaMnO3

3.7. Đánh giá về cấu trúc mạng

3.8. Đánh giá về cấu trúc vùng và độ rộng vùng cấm

3.9. Đánh giá về các cấu hình từ khác nhau

3.10. Đánh giá về mật độ trạng thái, các đại lượng của tương quan mạnh

3.11. Đánh giá về các trật tự spin khác nhau

3.12. Đánh giá về phân bố điện tích, độ âm điện

3.13. Đánh giá về trạng thái từ của CaMnO3 ở dạng màng mỏng

3.14. Đánh giá về sự xâm nhập sắt từ của CaMnO3 ở dạng hạt nano

3.15. Đánh giá về ảnh hưởng của sai hỏng mạng, nồng độ oxy lên sự hình thành các trạng thái từ

3.16. Kết luận chương 3

4. CHƯƠNG 4: CHẾ TẠO, NGHIÊN CỨU TÍNH CHẤT HỆ VẬT LIỆU PEROVSKITE CaFexMn1-xO3 VÀ HỆ VẬT LIỆU PEROVSKITE KÉP La2Co1-xFexMnO6

4.1. Kết quả nghiên cứu tính chất hệ vật liệu perovskite CaFexMn1-xO3 (x = 0,00; 0,01; 0,03; 0,05)

4.2. Chế tạo và một số phép đo nghiên cứu tính chất hệ mẫu CaFexMn1-xO3 (x = 0,00; 0,01; 0,03; 0,05)

4.3. Nghiên cứu cấu trúc đối với hệ mẫu CaFexMn1-xO3 (x = 0,00; 0,01; 0,03; 0,05)

4.4. Nghiên cứu tính chất từ của hệ mẫu CaFexMn1-xO3 (x=0,00; 0,01; 0,03; 0,05)

4.5. Nghiên cứu phổ Raman của hệ mẫu CaFexMn1-xO3 (x=0,00; 0,01; 0,03; 0,05)

4.6. Kết quả nghiên cứu tính chất hệ vật liệu perovskite kép La2Co1-xFexMnO6 (x = 0,00; 0,01; 0,02; 0,03)

4.7. Chế tạo và một số phương pháp nghiên cứu tính chất hệ vật liệu perovskite kép La2Co1-xFexMnO6 (x = 0,00; 0,01; 0,02; 0,03)

4.8. Nghiên cứu cấu trúc của hệ vật liệu perovskite kép La2Co1-xFexMnO6 (x = 0,00; 0,01; 0,02 và 0,03)

4.9. Nghiên cứu tính chất điện của hệ mẫu La2Co1-xFexMnO6 (x=0,00; 0,01; 0,02; 0,03)

4.10. Nghiên cứu tính chất từ của hệ mẫu La2Co1-xFexMnO6 (x=0,00; 0,01; 0,02; 0,03)

4.11. Kết luận chương 4

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Vật Liệu Perovskite Chứa Mn Cấu Trúc Ứng Dụng

Vật liệu perovskite đã thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà khoa học trong những năm gần đây. Sự phát triển của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử, thông tin và truyền thông, đã mở ra nhiều triển vọng ứng dụng cho nhóm vật liệu này. Nghiên cứu về perovskite chứa Mn không chỉ mang lại giá trị học thuật cơ bản mà còn hứa hẹn nhiều ứng dụng thực tế. Các hiệu ứng như từ trở khổng lồ, hiện tượng đóng băng thủy tinh spin và trật tự điện tích cho thấy các hợp chất perovskite biểu hiện nhiều tính chất phức tạp và thú vị. Tuy nhiên, việc giải thích các biểu hiện này đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về cấu trúc và tính chất của chúng. Các nghiên cứu về hệ CaMnO3, đã được công bố rộng rãi, cung cấp nhiều kết quả thực nghiệm và lý thuyết quan trọng. Tuy nhiên, các công trình liên quan trực tiếp đến CaMnO3 pha tạp Fe còn tương đối hạn chế, đặc biệt là trên các hệ perovskite kép như Ca3Mn2O7 hoặc La2CoMnO6.

1.1. Cấu Trúc Tinh Thể Perovskite Nền Tảng Vật Liệu

Cấu trúc tinh thể của perovskite là một yếu tố then chốt quyết định các tính chất của vật liệu. Cấu trúc này thường được mô tả bằng công thức chung ABX3, trong đó A và B là các cation kim loại, và X là anion (thường là oxy). Cấu trúc lý tưởng là lập phương tâm mặt, với ion B nằm ở tâm của bát diện tạo bởi các ion X, và ion A nằm ở vị trí giữa các bát diện này. Tuy nhiên, cấu trúc thực tế có thể bị méo mó do sự khác biệt về kích thước ion hoặc các yếu tố khác. Sự méo mó này ảnh hưởng đến các tính chất điện, từ và quang của vật liệu perovskite. Nghiên cứu về cấu trúc tinh thể perovskite là rất quan trọng để hiểu và tối ưu hóa các tính chất của vật liệu.

1.2. Tính Chất Điện và Từ của Perovskite Chứa Mangan Mn

Các perovskite chứa Mangan (Mn) thể hiện nhiều tính chất điện và từ thú vị, phụ thuộc vào cấu trúc tinh thể, hóa trị của Mn và các yếu tố khác. Mn có thể tồn tại ở nhiều trạng thái oxy hóa khác nhau (Mn2+, Mn3+, Mn4+), và mỗi trạng thái này có thể dẫn đến các tính chất từ khác nhau. Ví dụ, CaMnO3 là một chất phản sắt từ, trong khi các perovskite khác có thể thể hiện tính sắt từ hoặc thuận từ. Các tương tác trao đổi giữa các ion Mn thông qua các ion oxy trung gian đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các tính chất từ của vật liệu. Nghiên cứu về tính chất điện perovskite và tính chất từ perovskite là rất quan trọng để phát triển các ứng dụng trong các lĩnh vực như cảm biến, lưu trữ dữ liệu và điện tử spin.

II. Thách Thức Nghiên Cứu Perovskite Mn Ổn Định Hiệu Suất

Mặc dù vật liệu perovskite có nhiều tiềm năng ứng dụng, vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Một trong những thách thức lớn nhất là tính ổn định perovskite. Nhiều perovskite, đặc biệt là các perovskite hữu cơ-vô cơ, dễ bị phân hủy dưới tác động của độ ẩm, nhiệt độ và ánh sáng. Điều này hạn chế khả năng ứng dụng của chúng trong các thiết bị thực tế. Một thách thức khác là cải thiện hiệu suất perovskite trong các ứng dụng như pin mặt trời và LED. Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể trong những năm gần đây, vẫn còn nhiều dư địa để cải thiện hiệu suất và độ bền của các thiết bị perovskite.

2.1. Vấn Đề Ổn Định Của Perovskite Giải Pháp Nào

Tính ổn định perovskite là một yếu tố quan trọng để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất của các thiết bị. Các yếu tố môi trường như độ ẩm, nhiệt độ và ánh sáng có thể gây ra sự phân hủy của perovskite. Các giải pháp để cải thiện tính ổn định perovskite bao gồm: sử dụng các lớp bảo vệ, thay đổi thành phần hóa học của perovskite, và phát triển các phương pháp đóng gói hiệu quả. Nghiên cứu về ổn định perovskite là rất quan trọng để mở rộng phạm vi ứng dụng của vật liệu này.

2.2. Tối Ưu Hiệu Suất Perovskite Hướng Đi Mới Nhất

Việc tối ưu hóa hiệu suất perovskite là một mục tiêu quan trọng trong nghiên cứu vật liệu perovskite. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất perovskite bao gồm: chất lượng tinh thể, độ tinh khiết của vật liệu, và cấu trúc thiết bị. Các hướng đi mới để cải thiện hiệu suất perovskite bao gồm: sử dụng các vật liệu truyền dẫn điện tử và lỗ trống hiệu quả, tối ưu hóa cấu trúc lớp perovskite, và phát triển các phương pháp xử lý bề mặt tiên tiến. Nghiên cứu về hiệu suất perovskite tiếp tục là một lĩnh vực năng động và đầy hứa hẹn.

III. Phương Pháp Tổng Hợp Perovskite Mn Quy Trình Tối Ưu

Có nhiều phương pháp tổng hợp perovskite Mn khác nhau, mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng. Các phương pháp phổ biến bao gồm: phản ứng pha rắn, phương pháp sol-gel, phương pháp thủy nhiệt và phương pháp lắng đọng pha hơi. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của ứng dụng, chẳng hạn như kích thước hạt, độ tinh khiết và tính đồng nhất của vật liệu. Tối ưu hóa phương pháp tổng hợp perovskite Mn là rất quan trọng để đạt được các tính chất mong muốn.

3.1. Phản Ứng Pha Rắn Phương Pháp Truyền Thống Cho Perovskite

Phương pháp phản ứng pha rắn là một phương pháp truyền thống để tổng hợp perovskite. Phương pháp này bao gồm trộn các oxit kim loại ở dạng bột, sau đó nung hỗn hợp ở nhiệt độ cao để tạo thành perovskite. Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản và dễ thực hiện. Tuy nhiên, nhược điểm là đòi hỏi nhiệt độ cao và thời gian phản ứng dài, và có thể dẫn đến sự không đồng nhất về thành phần và kích thước hạt.

3.2. Phương Pháp Sol Gel Kiểm Soát Kích Thước Hạt Perovskite Mn

Phương pháp sol-gel là một phương pháp hóa học ướt để tổng hợp perovskite. Phương pháp này bao gồm tạo ra một sol (huyền phù keo) từ các tiền chất kim loại, sau đó chuyển sol thành gel và nung gel để tạo thành perovskite. Ưu điểm của phương pháp này là cho phép kiểm soát kích thước hạt và thành phần của perovskite. Tuy nhiên, nhược điểm là đòi hỏi các tiền chất đắt tiền và quy trình phức tạp.

3.3. Kỹ Thuật Màng Mỏng Perovskite Mn Ứng Dụng Thực Tế

Kỹ thuật màng mỏng Perovskite Mn được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng thực tế như pin mặt trời và LED. Các phương pháp phổ biến để tạo màng mỏng perovskite bao gồm: lắng đọng quay, lắng đọng chân không và lắng đọng lớp nguyên tử. Việc kiểm soát độ dày, độ đồng đều và chất lượng của màng mỏng là rất quan trọng để đạt được hiệu suất cao trong các thiết bị.

IV. Đặc Trưng Vật Liệu Perovskite Mn XRD SEM TEM XPS

Việc đặc trưng perovskite Mn là rất quan trọng để hiểu rõ cấu trúc và tính chất của vật liệu. Các kỹ thuật đặc trưng perovskite phổ biến bao gồm: nhiễu xạ tia X (XRD), kính hiển vi điện tử quét (SEM), kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM) và quang phổ điện tử tia X (XPS). XRD cung cấp thông tin về cấu trúc tinh thể và kích thước hạt. SEM và TEM cung cấp hình ảnh về hình thái và cấu trúc vi mô của vật liệu. XPS cung cấp thông tin về thành phần hóa học và trạng thái oxy hóa của các nguyên tố.

4.1. Phân Tích XRD Perovskite Mn Xác Định Cấu Trúc Tinh Thể

Phân tích XRD perovskite Mn là một kỹ thuật quan trọng để xác định cấu trúc tinh thể của vật liệu. Dữ liệu XRD có thể được sử dụng để xác định các pha tinh thể, hằng số mạng và kích thước hạt. Phân tích XRD cũng có thể cung cấp thông tin về sự méo mó của cấu trúc perovskite.

4.2. SEM và TEM Perovskite Mn Nghiên Cứu Hình Thái Vật Liệu

SEM Perovskite Mn và TEM Perovskite Mn là các kỹ thuật hiển vi điện tử được sử dụng để nghiên cứu hình thái và cấu trúc vi mô của vật liệu. SEM cung cấp hình ảnh bề mặt của vật liệu, trong khi TEM cung cấp hình ảnh về cấu trúc bên trong của vật liệu. Các kỹ thuật này có thể được sử dụng để xác định kích thước hạt, hình dạng hạt và sự phân bố của các pha khác nhau.

4.3. XPS Perovskite Mn Phân Tích Thành Phần Hóa Học Bề Mặt

XPS Perovskite Mn là một kỹ thuật quang phổ điện tử được sử dụng để phân tích thành phần hóa học và trạng thái oxy hóa của các nguyên tố trên bề mặt vật liệu. Dữ liệu XPS có thể được sử dụng để xác định sự tồn tại của các tạp chất và các khuyết tật trên bề mặt perovskite.

V. Ứng Dụng Perovskite Chứa Mn Pin Mặt Trời LED Cảm Biến

Perovskite chứa Mn có nhiều ứng dụng tiềm năng trong các lĩnh vực khác nhau. Một trong những ứng dụng hứa hẹn nhất là trong pin mặt trời. Pin mặt trời perovskite Mn có thể đạt được hiệu suất cao với chi phí sản xuất thấp. Perovskite chứa Mn cũng có thể được sử dụng trong LED, cảm biến và xúc tác.

5.1. Pin Mặt Trời Perovskite Mn Tiềm Năng Năng Lượng Sạch

Pin mặt trời Perovskite Mn là một công nghệ năng lượng mặt trời đầy hứa hẹn. Perovskite có khả năng hấp thụ ánh sáng tốt và chuyển đổi ánh sáng thành điện năng hiệu quả. Pin mặt trời perovskite có thể được sản xuất với chi phí thấp hơn so với các loại pin mặt trời truyền thống.

5.2. LED Perovskite Mn Ứng Dụng Chiếu Sáng Thế Hệ Mới

LED Perovskite Mn là một ứng dụng tiềm năng khác của perovskite. Perovskite có thể phát ra ánh sáng với màu sắc khác nhau tùy thuộc vào thành phần hóa học và cấu trúc tinh thể. LED perovskite có thể được sử dụng trong các ứng dụng chiếu sáng và hiển thị.

5.3. Cảm Biến Perovskite Mn Độ Nhạy Cao Kích Thước Nhỏ

Cảm biến Perovskite Mn có thể được sử dụng để phát hiện các chất khí, nhiệt độ và ánh sáng. Perovskite có độ nhạy cao và kích thước nhỏ, làm cho chúng phù hợp cho các ứng dụng cảm biến di động và IoT.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Perovskite Mn Trong Tương Lai

Nghiên cứu về perovskite chứa Mn đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong những năm gần đây. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được trả lời và nhiều thách thức cần vượt qua. Các hướng nghiên cứu trong tương lai bao gồm: cải thiện tính ổn định và hiệu suất của perovskite, phát triển các phương pháp tổng hợp mới, và khám phá các ứng dụng mới cho perovskite.

6.1. Tối Ưu Hóa Cấu Trúc Perovskite Mn Nâng Cao Tính Chất

Việc tối ưu hóa cấu trúc perovskite Mn là một hướng nghiên cứu quan trọng để nâng cao tính chất của vật liệu. Các phương pháp tối ưu hóa cấu trúc bao gồm: thay đổi thành phần hóa học, điều chỉnh áp suất và nhiệt độ, và sử dụng các kỹ thuật pha tạp.

6.2. Nghiên Cứu Lý Thuyết Perovskite Mn Mô Phỏng và Dự Đoán

Nghiên cứu lý thuyết về perovskite Mn đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu rõ các tính chất của vật liệu và dự đoán các tính chất mới. Các phương pháp tính toán lý thuyết như lý thuyết phiếm hàm mật độ (DFT) có thể được sử dụng để mô phỏng cấu trúc điện tử và tính chất quang của perovskite.

Cấu Trúc và Tính Chất Của Perovskite Đơn và Kép Chứa Mn