Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cải cách hành chính và phát triển đô thị tại Việt Nam, năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch phường đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ nhân dân. Quận Ba Đình, thành phố Hà Nội, với 14 phường và nhiều cơ quan trung ương đóng trên địa bàn, là nơi có yêu cầu cao về chất lượng công vụ. Từ năm 2018 đến 2020, các số liệu sơ cấp và thứ cấp được thu thập nhằm đánh giá thực trạng năng lực của đội ngũ công chức này. Mục tiêu nghiên cứu là phân tích năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch phường trên địa bàn quận Ba Đình, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và mô hình chính quyền đô thị mới được triển khai từ ngày 01/7/2021.

Nghiên cứu tập trung vào các yếu tố kiến thức, kỹ năng, thái độ, động lực làm việc và điều kiện làm việc của công chức trong giai đoạn từ tháng 12/2020 đến tháng 5/2021. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc góp phần hoàn thiện lý luận về năng lực thực thi công vụ và cung cấp cơ sở thực tiễn cho các nhà quản lý tại quận Ba Đình trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức Tư pháp - Hộ tịch, từ đó nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân và tăng cường niềm tin vào chính quyền cơ sở.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về năng lực và năng lực thực thi công vụ, trong đó năng lực được hiểu là tổng hợp các yếu tố kiến thức, kỹ năng và thái độ tạo nên khả năng hoàn thành nhiệm vụ với chất lượng cao. Theo đó, năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch phường được cấu thành bởi:

  • Kiến thức: Bao gồm trình độ chuyên môn nghiệp vụ luật học, lý luận chính trị, kiến thức quản lý hành chính nhà nước và tin học. Ví dụ, công chức phải có trình độ đại học luật và chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hộ tịch.
  • Kỹ năng: Kỹ năng tham mưu, cập nhật và áp dụng pháp luật, giao tiếp, thu thập và xử lý thông tin, lập kế hoạch, soạn thảo văn bản và tổ chức thực hiện công việc.
  • Thái độ và phẩm chất đạo đức: Ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật hành chính, trách nhiệm trong công vụ, tinh thần tự học, hợp tác và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp.
  • Động lực làm việc: Sự thúc đẩy nội tại và từ tổ chức giúp công chức hoàn thành nhiệm vụ hiệu quả.
  • Điều kiện làm việc và sức khỏe: Môi trường làm việc thuận lợi và sức khỏe tốt là điều kiện cần thiết để phát huy năng lực.

Mô hình nghiên cứu tập trung vào việc vận dụng tổng hợp các yếu tố trên để đánh giá năng lực thực thi công vụ, đồng thời xem xét các yếu tố ảnh hưởng từ bản thân công chức và môi trường tổ chức.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp các phương pháp nghiên cứu sau:

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản: Thu thập và phân tích các văn bản pháp luật, tài liệu khoa học liên quan đến công chức cấp xã và năng lực thực thi công vụ.
  • Phương pháp so sánh: Đối chiếu số liệu thực trạng với các tiêu chuẩn, quy định pháp lý để xác định khoảng cách năng lực.
  • Phương pháp khảo sát, phỏng vấn: Thu thập dữ liệu sơ cấp qua 238 phiếu điều tra xã hội học gồm:
    • 23 phiếu khảo sát công chức Tư pháp - Hộ tịch tại 14 phường.
    • 75 phiếu khảo sát công chức khác làm việc cùng.
    • 120 phiếu khảo sát người dân thực hiện thủ tục hành chính.
    • 20 phiếu phỏng vấn lãnh đạo các phường.
  • Phương pháp thống kê toán học: Xử lý số liệu định lượng từ khảo sát để phân tích, đánh giá.
  • Timeline nghiên cứu: Số liệu thứ cấp từ 2018-2020, khảo sát sơ cấp từ tháng 12/2020 đến tháng 5/2021, đề xuất giải pháp đến năm 2030.

Cỡ mẫu khảo sát đảm bảo tính đại diện cho toàn bộ công chức Tư pháp - Hộ tịch và các bên liên quan trên địa bàn quận Ba Đình, giúp đánh giá toàn diện năng lực thực thi công vụ.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Trình độ chuyên môn và nghiệp vụ: 100% công chức Tư pháp - Hộ tịch phường có trình độ đại học luật trở lên, 85% đã hoàn thành chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hộ tịch. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% công chức thường xuyên cập nhật kiến thức pháp luật mới, gây ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý công việc.

  2. Kỹ năng thực thi công vụ: Kỹ năng tham mưu và soạn thảo văn bản được đánh giá đạt mức 75% so với yêu cầu chuẩn. Kỹ năng giao tiếp và phối hợp với các phòng ban đạt 80%, nhưng kỹ năng thu thập và xử lý thông tin chỉ đạt khoảng 65%, cho thấy còn hạn chế trong việc xử lý các tình huống phức tạp.

  3. Thái độ và phẩm chất đạo đức: 90% công chức có ý thức chấp hành pháp luật và kỷ luật hành chính tốt. Tuy nhiên, chỉ 70% thể hiện tinh thần tự học và chủ động nâng cao trình độ, còn lại chưa có động lực mạnh mẽ trong công việc.

  4. Kết quả thực thi công vụ: Theo khảo sát người dân, 78% hài lòng với thái độ phục vụ và thời gian giải quyết thủ tục hành chính. Tuy nhiên, 22% phản ánh thủ tục còn kéo dài và có sai sót nhỏ, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân hạn chế năng lực thực thi công vụ chủ yếu do công chức chưa được đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên và thiếu động lực làm việc bền vững. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác như quận Lê Chân, Hải Phòng hay thị xã Quảng Yên, kết quả tại Ba Đình tương đồng về mặt trình độ chuyên môn nhưng có sự khác biệt về kỹ năng xử lý thông tin và thái độ tự học.

Việc áp dụng mô hình chính quyền đô thị từ năm 2021 đã tạo ra yêu cầu cao hơn về năng lực công chức Tư pháp - Hộ tịch, đặc biệt trong việc ký và đóng dấu chứng thực các giấy tờ. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hài lòng của người dân theo từng năm và bảng so sánh kỹ năng công chức với tiêu chuẩn quy định.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao kỹ năng chuyên môn và động lực làm việc để đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phát triển đô thị tại quận Ba Đình.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ: Tổ chức các khóa đào tạo định kỳ về pháp luật mới, kỹ năng xử lý tình huống và công nghệ thông tin cho công chức Tư pháp - Hộ tịch. Mục tiêu đạt 100% công chức được đào tạo trong vòng 12 tháng, do UBND quận Ba Đình phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia thực hiện.

  2. Xây dựng hệ thống động viên, khuyến khích công chức: Thiết lập cơ chế khen thưởng, đánh giá dựa trên kết quả thực thi công vụ và thái độ phục vụ nhân dân nhằm tạo động lực làm việc tích cực. Thực hiện trong 6 tháng đầu năm 2023, do lãnh đạo UBND phường chủ trì.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tư pháp - hộ tịch: Triển khai phần mềm quản lý hồ sơ điện tử, hỗ trợ công chức trong thu thập, xử lý thông tin và giải quyết thủ tục hành chính nhanh chóng, chính xác. Mục tiêu hoàn thành trong năm 2023, do Phòng Nội vụ quận Ba Đình phối hợp với Trung tâm CNTT thành phố Hà Nội.

  4. Cải thiện điều kiện làm việc và sức khỏe công chức: Đảm bảo môi trường làm việc thuận lợi, trang thiết bị đầy đủ và tổ chức khám sức khỏe định kỳ nhằm duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần cho công chức. Thực hiện hàng năm, do UBND phường và Trung tâm y tế quận Ba Đình phối hợp thực hiện.

  5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra: Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát việc thực thi công vụ nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả công việc. Thực hiện liên tục, do Phòng Tư pháp quận Ba Đình chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo UBND quận và phường Ba Đình: Nhận diện thực trạng năng lực công chức Tư pháp - Hộ tịch để xây dựng chính sách đào tạo, bồi dưỡng và quản lý nhân sự hiệu quả.

  2. Công chức Tư pháp - Hộ tịch phường: Hiểu rõ các yếu tố cấu thành năng lực và các tiêu chí đánh giá để tự nâng cao trình độ, kỹ năng và thái độ phục vụ.

  3. Nhà nghiên cứu và học viên ngành Quản lý công: Tài liệu tham khảo quý giá về năng lực thực thi công vụ trong bối cảnh chính quyền đô thị, giúp phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

  4. Cơ quan đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức: Căn cứ để thiết kế chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu thực tiễn và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch phường gồm những yếu tố nào?
    Năng lực bao gồm kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, thái độ và phẩm chất đạo đức, động lực làm việc, cùng với điều kiện làm việc và sức khỏe. Ví dụ, kỹ năng tham mưu và cập nhật pháp luật là rất quan trọng để xử lý công việc hiệu quả.

  2. Tại sao năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch phường lại quan trọng?
    Bởi công chức này trực tiếp giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến quyền và lợi ích của người dân, ảnh hưởng đến hiệu lực quản lý nhà nước và niềm tin của nhân dân vào chính quyền cơ sở.

  3. Phương pháp nào được sử dụng để đánh giá năng lực công chức trong nghiên cứu này?
    Nghiên cứu sử dụng khảo sát xã hội học với 238 phiếu điều tra, phỏng vấn sâu lãnh đạo phường, kết hợp phân tích số liệu định lượng và so sánh với tiêu chuẩn pháp lý để đánh giá năng lực.

  4. Những hạn chế chính trong năng lực công chức Tư pháp - Hộ tịch phường tại quận Ba Đình là gì?
    Hạn chế gồm kỹ năng xử lý thông tin còn yếu, cập nhật pháp luật chưa thường xuyên, động lực làm việc chưa cao và một số sai sót trong giải quyết thủ tục hành chính gây phiền hà cho người dân.

  5. Giải pháp nào hiệu quả nhất để nâng cao năng lực công chức Tư pháp - Hộ tịch phường?
    Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn và kỹ năng, đồng thời xây dựng hệ thống động viên, ứng dụng công nghệ thông tin và cải thiện điều kiện làm việc được đánh giá là các giải pháp thiết thực và hiệu quả.

Kết luận

  • Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch phường tại quận Ba Đình gồm kiến thức, kỹ năng, thái độ, động lực và điều kiện làm việc, trong đó còn tồn tại một số hạn chế về kỹ năng và động lực.
  • Trình độ chuyên môn đại học luật và nghiệp vụ hộ tịch được đảm bảo, nhưng việc cập nhật kiến thức pháp luật và kỹ năng xử lý thông tin cần được nâng cao.
  • Thái độ phục vụ và phẩm chất đạo đức nhìn chung tốt, tuy nhiên cần khuyến khích tinh thần tự học và chủ động trong công việc.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào đào tạo, động viên, ứng dụng công nghệ và cải thiện điều kiện làm việc nhằm nâng cao hiệu quả thực thi công vụ.
  • Nghiên cứu có tầm nhìn đến năm 2030, góp phần hỗ trợ lãnh đạo quận Ba Đình và các phường trong việc xây dựng đội ngũ công chức Tư pháp - Hộ tịch chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị và cải cách hành chính.

Để tiếp tục phát triển năng lực công chức, các cơ quan quản lý cần triển khai đồng bộ các giải pháp và theo dõi, đánh giá thường xuyên kết quả thực thi công vụ. Đây là bước đi quan trọng để nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và xây dựng chính quyền cơ sở vững mạnh.