Nâng Cao Chất Lượng Cho Vay Tại Ngân Hàng TMCP Công Thương Việt Nam

Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, trong đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và thời hạn nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc lẫn lãi. VietinBank cung cấp đa dạng các hình thức cho vay, bao gồm cho vay ngắn hạn, trung hạn, dài hạn, cho vay theo món, cho vay theo hạn mức tín dụng, đáp ứng nhu cầu vốn của nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Để đảm bảo hoạt động cho vay được an toàn, chất lượng, VietinBank đều đặt ra quy trình cho vay và chính sách cho vay để thực hiện một cách thống nhất trong hệ thống.

Để đánh giá chất lượng cho vay, VietinBank sử dụng kết hợp cả chỉ tiêu định tính và chỉ tiêu định lượng. Các chỉ tiêu định lượng bao gồm dư nợ tín dụng, thu lãi từ hoạt động cho vay/tổng dư nợ, tỷ lệ nợ quá hạn, tỷ lệ nợ có bảo đảm trên tổng dư nợ, lãi treo, nguồn vốn huy động. Các chỉ tiêu định tính bao gồm sự tuân thủ các quy định và chính sách cho vay của NHNN và của chính Ngân hàng, mức độ đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng, mức độ thoả mãn của khách hàng khi vay vốn tại ngân hàng, hạng của khách hàng. Việc đánh giá này giúp VietinBank có cái nhìn toàn diện về chất lượng danh mục tín dụng.

Chất lượng cho vay của VietinBank chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm yếu tố khách quan (tình hình kinh tế vĩ mô, chính sách của nhà nước, biến động thị trường) và yếu tố chủ quan (chính sách tín dụng của ngân hàng, năng lực thẩm định và quản lý rủi ro, trình độ cán bộ tín dụng). Việc phân tích các nhân tố này giúp VietinBank đưa ra các giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng cho vay. Theo tài liệu gốc, các NHTM còn phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay để từ đó có những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng cho vay.

Xét theo thời hạn cho vay thì sự phân bổ dư nợ cho vay ngắn hạn và trung, dài hạn tại Chi nhánh là chưa hợp lý bởi vì dư nợ cho vay trung dài hạn còn ở mức cao. Tỷ lệ cho vay trung dài hạn vượt mức cho phép của NHCT Việt Nam là 30%. Trong khi đó nguồn vốn huy động được chủ yếu là nguồn vốn ngắn hạn nên ngân hàng chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu vay trung dài hạn của khách hàng. Xét theo ngành kinh tế thì tình hình dư nợ đối theo ngành kinh tế tại Chi nhánh Hải Dương tập trung vào 4 ngành là công nghiệp, thương nghiệp dịch vụ, xây dựng và kinh doanh vận tải thuỷ.

Từ năm 2008 đến 2010, nhìn trên bảng cân đối vốn kinh doanh của ngân hàng thì tỷ lệ nợ quá hạn tương đối cao vào năm 2008 nhưng có xu hướng giảm qua các năm 2009, 2010. Tuy nhiên thực tế tỷ lệ nợ này không giảm do Chi nhánh thực hiện xử lý rủi ro. Vì vậy mà để đánh giá chất lượng cho vay tại Chi nhánh cần xét đến tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xử lý rủi ro/ tổng dư nợ mới phản ánh chính xác chất lượng cho vay của Chi nhánh. Từ năm 2008 đến 2010, tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu, nợ XLRR tăng do khủng hoảng suy thoái diễn ra trên thế giới và tình hình kinh tế trong nước có những diễn biến bất lợi làm cho khách hàng gặp nhiều khó khăn trong việc thanh toán nợ vay ngân hàng nhất là các khách hàng thuộc lĩnh vực kinh doanh vận tải thuỷ và san lấp mặt bằng.

Lợi nhuận là mục tiêu cuối cùng và cao nhất mà mọi hoạt động sản xuất kinh doanh hướng tới. Nó phản ánh phần nào chất lượng hoạt động cho vay của Chi nhánh trong thời gian qua bởi vì lợi nhuận của Chi nhánh chủ yếu thu từ hoạt động v cho vay (80-90%). Tuy nhiên trong 3 năm qua 2008-2010 lợi nhuận của Chi nhánh chưa cao, chưa tương xứng với quy mô của Chi nhánh, thậm chí năm 2009 Chi nhánh còn bị lỗ 73 tỷ đồng, trong đó lỗ từ hoạt động cho vay là 77 tỷ đồng. Sự suy giảm về lợi nhuận trong kinh doanh của Chi nhánh nhiều như vậy là do năm 2009 nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, chất lượng nợ suy giảm, nợ xấu tăng cao và Chi nhánh đã phải thực hiện XLRR hàng trăm tỷ đồng.

Chi nhánh cần chủ động xây dựng chính sách tăng trưởng tín dụng, chính sách khách hàng hợp lý và có hiệu quả. Hoàn thiện việc xây dựng và triển khai chính sách khách hàng, chính sách lãi suất… để tăng cường khả năng thu hút khách hàng, mở rộng đối tượng. Tập trung chuyển hướng phát triển đối tượng khách hàng có quan hệ tín dụng. Bên cạnh các khách hàng truyền thống, cần phát triển đối tượng khách hàng doanh nghiệp lớn trong khu công nghiệp, khu chế xuất.

Tăng cường nguồn lực quyết liệt xử lý thu hồi nợ, giảm nợ nhóm 2, nợ xấu, nợ XLRR, nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục pháp lý để khởi kiện ra toà đối với khách hàng chây ỳ trả nợ. Giao chỉ tiêu thu hồi nợ đến từng CBTD và trưởng phòng, có lộ trình cụ thể về thời gian, số nợ sẽ thu hồi. Kiên quyết thu hồi nợ kể cả khởi kiện. Hạn chế cho vay đối với lĩnh vực bất động sản và chứng khoán. Không cho vay mới đối với ngành đóng tàu, kinh doanh vận tải thuỷ.

Đồng thời Chi nhánh cần không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ CBTD thông qua công tác tuyển dụng đầu vào và đào tạo bổ sung thông qua các khoá đào tạo, bồi dưỡng kiến thức. Chỉ đạo CBTD chấp hành nghiêm chỉnh các quy chế, cơ chế, quy trình tín dụng. Thực hiện rà soát lại khách hàng, tái cấu trúc khách hàng đảm bảo hợp lý dư nợ đối với từng ngành nghề, từng thành phần kinh tế.

Hệ thống chấm điểm tín dụng tự động giúp đánh giá khách hàng một cách khách quan và nhanh chóng, giảm thiểu sự can thiệp chủ quan của cán bộ tín dụng. Hệ thống này cần dựa trên các tiêu chí đánh giá rõ ràng, minh bạch và được cập nhật thường xuyên.

Phân tích dữ liệu lớn giúp ngân hàng hiểu rõ hơn về hành vi của khách hàng, từ đó dự đoán khả năng trả nợ và đưa ra các biện pháp phòng ngừa rủi ro phù hợp. Dữ liệu có thể được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm lịch sử giao dịch, thông tin tài chính, thông tin mạng xã hội.

Bảo mật thông tin khách hàng là yếu tố quan trọng để duy trì uy tín của ngân hàng và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Ngân hàng cần đầu tư vào các hệ thống bảo mật hiện đại và đào tạo cán bộ về ý thức bảo mật thông tin.

Cần kiểm tra kỹ lưỡng các giấy tờ chứng minh thu nhập, tài sản đảm bảo và các thông tin khác liên quan đến khách hàng. Có thể sử dụng các công cụ kiểm tra trực tuyến để xác minh thông tin.

Cần theo dõi chặt chẽ việc sử dụng vốn vay của khách hàng để đảm bảo vốn được sử dụng đúng mục đích đã cam kết. Có thể yêu cầu khách hàng cung cấp báo cáo định kỳ về tình hình sử dụng vốn.

Giá trị tài sản đảm bảo có thể thay đổi theo thời gian, do đó cần đánh giá lại giá trị tài sản đảm bảo định kỳ để đảm bảo giá trị tài sản đủ bù đắp rủi ro tín dụng.

Các giải pháp chính bao gồm hoàn thiện chính sách cho vay, nâng cao năng lực quản trị rủi ro, ứng dụng công nghệ, tăng cường kiểm tra giám sát và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tín dụng.

Cần có các chính sách hỗ trợ từ NHNN để tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại phát triển bền vững. VietinBank cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Với những nỗ lực không ngừng, hoạt động tín dụng của VietinBank có nhiều triển vọng phát triển trong tương lai, góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.