I. Giới thiệu về công tác xã hội với trẻ em gia đình ly hôn
Công tác xã hội (CTXH) với trẻ em trong gia đình ly hôn là một lĩnh vực quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh gia đình hiện đại. Tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, số lượng gia đình ly hôn ngày càng gia tăng, kéo theo đó là những hệ lụy nghiêm trọng đối với trẻ em. Theo thống kê, có đến 91,7% gia đình ly hôn có trẻ em trong độ tuổi từ 0 đến 16. Những trẻ em này thường phải đối mặt với nhiều khó khăn về tâm lý, giáo dục và sự chăm sóc. Việc thực hiện CTXH nhằm hỗ trợ trẻ em trong gia đình ly hôn không chỉ giúp cải thiện tình trạng hiện tại mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi và phát triển toàn diện cho trẻ. Như một chuyên gia trong lĩnh vực này đã nói: "Công tác xã hội không chỉ là nghề, mà còn là sứ mệnh bảo vệ và phát triển trẻ em trong những hoàn cảnh khó khăn."
1.1. Tình trạng gia đình ly hôn tại Thủ Dầu Một
Tình trạng gia đình ly hôn tại Thủ Dầu Một đang ở mức báo động. Số liệu từ Tòa án cho thấy, số vụ ly hôn ngày càng tăng, với 917 vụ vào năm 2016 và 933 vụ vào năm 2017. Điều này cho thấy sự gia tăng đáng kể trong các vụ ly hôn, ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ em. Trẻ em trong gia đình ly hôn thường thiếu sự chăm sóc và quan tâm từ cả cha và mẹ, dẫn đến những hệ lụy về tâm lý và học tập. Theo một nghiên cứu, trẻ em sống trong gia đình ly hôn có nguy cơ cao bị trầm cảm và gặp khó khăn trong việc hòa nhập xã hội. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc phát triển các chương trình hỗ trợ trẻ em từ các cơ quan CTXH.
II. Thực trạng công tác xã hội với trẻ em gia đình ly hôn
Thực trạng CTXH với trẻ em trong gia đình ly hôn tại Thủ Dầu Một cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Các hoạt động hỗ trợ hiện tại còn hạn chế, chưa đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ em. Nhiều trẻ em không nhận được sự hỗ trợ cần thiết từ các dịch vụ xã hội, dẫn đến tình trạng thiếu thốn về mặt tâm lý và giáo dục. Một nghiên cứu cho thấy, chỉ có 20% trẻ em trong gia đình ly hôn được tiếp cận với các dịch vụ hỗ trợ xã hội. Điều này cho thấy sự cần thiết phải nâng cao nhận thức và phát triển các chương trình hỗ trợ trẻ em trong gia đình ly hôn. Như một chuyên gia đã nhấn mạnh: "Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo trẻ em không bị bỏ rơi trong quá trình hỗ trợ."
2.1. Các hoạt động chuyên môn CTXH hiện tại
Các hoạt động chuyên môn CTXH hiện tại chủ yếu tập trung vào việc tư vấn và hỗ trợ tâm lý cho trẻ em. Tuy nhiên, các hoạt động này vẫn chưa đủ mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu thực tế. Nhiều trẻ em vẫn cảm thấy cô đơn và thiếu sự quan tâm từ xã hội. Một số chương trình hỗ trợ đã được triển khai, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế về mặt quy mô và hiệu quả. Theo một khảo sát, chỉ có 30% trẻ em cảm thấy hài lòng với các dịch vụ hỗ trợ xã hội mà họ nhận được. Điều này cho thấy cần phải cải thiện và mở rộng các hoạt động CTXH để đảm bảo trẻ em trong gia đình ly hôn được chăm sóc và hỗ trợ tốt nhất.
III. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xã hội
Để nâng cao hiệu quả CTXH với trẻ em trong gia đình ly hôn, cần có những giải pháp cụ thể và thiết thực. Trước hết, cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, bao gồm Tòa án, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, và các tổ chức xã hội. Việc xây dựng một mạng lưới hỗ trợ mạnh mẽ sẽ giúp trẻ em dễ dàng tiếp cận các dịch vụ cần thiết. Thứ hai, cần nâng cao năng lực cho nhân viên CTXH thông qua các khóa đào tạo chuyên sâu về tâm lý trẻ em và các vấn đề liên quan đến gia đình ly hôn. Cuối cùng, cần có các chương trình truyền thông để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc hỗ trợ trẻ em trong gia đình ly hôn. Như một chuyên gia đã nói: "Chỉ khi xã hội cùng chung tay, trẻ em mới có thể tìm thấy ánh sáng trong những hoàn cảnh tối tăm."
3.1. Đề xuất các chương trình hỗ trợ
Các chương trình hỗ trợ cần được thiết kế đa dạng và linh hoạt để phù hợp với nhu cầu của trẻ em. Một số chương trình có thể bao gồm các buổi tư vấn tâm lý, các hoạt động nhóm giúp trẻ em giao lưu và chia sẻ kinh nghiệm, và các khóa học kỹ năng sống. Ngoài ra, cần có các chương trình hỗ trợ tài chính cho các gia đình khó khăn để đảm bảo trẻ em có điều kiện học tập và phát triển. Việc triển khai các chương trình này không chỉ giúp trẻ em vượt qua khó khăn mà còn tạo ra một môi trường sống tích cực hơn cho các em. Như một nhà nghiên cứu đã chỉ ra: "Sự hỗ trợ kịp thời và hiệu quả có thể thay đổi cuộc đời của một đứa trẻ."
