Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng và sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Việt Nam, ngành bảo hiểm ngày càng trở nên quan trọng với vai trò bảo vệ tài chính và ổn định xã hội. Tính đến cuối năm 2016, trên thị trường bảo hiểm Việt Nam có 29 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ hoạt động, trong đó Công ty Bảo Việt Quảng Bình là một trong những đơn vị tiên phong và có uy tín tại địa phương. Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính tại các doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt là tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình, vẫn còn nhiều hạn chế cần được hoàn thiện để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và đảm bảo sự phát triển bền vững.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình trong giai đoạn 2014-2016, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình với dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính giai đoạn 2014-2016 và dữ liệu sơ cấp thu thập từ khảo sát 85 cán bộ công nhân viên cùng 35 chuyên gia trong công ty. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện công tác quản lý tài chính, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm: Nhấn mạnh vai trò của quản lý vốn, doanh thu, chi phí và dự phòng nghiệp vụ trong việc đảm bảo khả năng thanh toán và phát triển bền vững của doanh nghiệp bảo hiểm.
  • Mô hình chu trình hoạt động kinh doanh bảo hiểm: Phân tích đặc điểm thu phí bảo hiểm trước và chi trả bồi thường sau, tạo ra nguồn vốn nhàn rỗi lớn để đầu tư tài chính.
  • Khái niệm và phân loại nghiệp vụ bảo hiểm: Bao gồm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ, bảo hiểm tự nguyện và bắt buộc, giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính.
  • Các khái niệm chính: Dự phòng nghiệp vụ, vốn cố định, vốn lưu động, chi phí trực tiếp kinh doanh bảo hiểm, doanh thu hoạt động bảo hiểm, và bộ máy quản lý tài chính.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp gồm các báo cáo tài chính, tài liệu pháp luật và số liệu thống kê giai đoạn 2014-2016; dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 85 cán bộ công nhân viên và 35 chuyên gia tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình.
  • Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu ngẫu nhiên có hệ thống đối với cán bộ công nhân viên, đảm bảo số lượng mẫu phù hợp với các biến quan sát; chuyên gia được chọn theo tiêu chí am hiểu lĩnh vực tài chính.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS 20.0 và Excel để thực hiện thống kê mô tả, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính bội và kiểm định độ tin cậy thang đo (Cronbach’s Alpha). Các phương pháp này giúp đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến công tác quản lý tài chính và xác định các điểm mạnh, điểm yếu.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp từ tháng 9/2016 đến tháng 12/2016, phân tích và tổng hợp kết quả trong năm 2017.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ba nhóm nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính: Qua khảo sát 85 cán bộ công nhân viên, ba nhóm nhân tố chính tác động đến công tác quản lý tài chính gồm: quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện, và bộ máy quản lý tài chính. Trong đó, bộ máy quản lý tài chính có tác động mạnh nhất với mức độ ảnh hưởng vượt trội so với hai nhóm còn lại.

  2. Đánh giá của chuyên gia về các nội dung quản lý tài chính: Khảo sát 35 chuyên gia cho thấy các hoạt động lập kế hoạch ngân sách, báo cáo tài chính và các chế độ chính sách nhà nước được đánh giá khá tốt với mức giá trị trung bình trên 4,00 (thang điểm 5). Tuy nhiên, các mặt như lập dự toán chi tiêu, theo dõi chi tiêu và kiểm toán, công tác huy động nguồn vốn, cũng như mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính còn nhiều hạn chế.

  3. Tình hình sử dụng vốn và tài sản: Công ty Bảo Việt Quảng Bình quản lý vốn cố định và vốn lưu động tương đối hiệu quả, tuy nhiên vẫn tồn tại một số khó khăn trong việc cân đối vốn lưu động và quản lý tài sản cố định, ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản và đầu tư phát triển.

  4. Đóng góp cho ngân sách nhà nước: Công ty đã có sự đóng góp ổn định cho ngân sách địa phương trong giai đoạn 2014-2016, thể hiện qua các khoản nộp thuế và phí bảo hiểm, góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Bình.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy bộ máy quản lý tài chính là yếu tố quyết định nhất trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trong ngành bảo hiểm, nhấn mạnh vai trò của cơ cấu tổ chức và năng lực quản lý trong việc kiểm soát chi phí và tối ưu hóa nguồn lực tài chính. Mức độ đánh giá cao của chuyên gia về lập kế hoạch ngân sách và báo cáo tài chính phản ánh sự tuân thủ tốt các quy định pháp luật và chính sách tài chính hiện hành, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh.

Tuy nhiên, các hạn chế về lập dự toán chi tiêu và theo dõi chi tiêu cho thấy công tác kiểm soát chi phí chưa thực sự chặt chẽ, có thể dẫn đến lãng phí nguồn lực và giảm hiệu quả tài chính. Việc huy động nguồn vốn còn hạn chế cũng ảnh hưởng đến khả năng mở rộng và đầu tư của công ty. Những tồn tại này cần được khắc phục để đảm bảo sự phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến quản lý tài chính, bảng tổng hợp đánh giá của chuyên gia về các nội dung quản lý tài chính, và biểu đồ đường thể hiện xu hướng đóng góp ngân sách nhà nước qua các năm.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện bộ máy quản lý tài chính: Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ quản lý tài chính, đồng thời cải tiến cơ cấu tổ chức để tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý. Chủ thể thực hiện là Ban lãnh đạo Công ty, với mục tiêu nâng cao chỉ số hiệu quả quản lý tài chính trong vòng 12 tháng.

  2. Cải tiến công tác lập dự toán và theo dõi chi tiêu: Xây dựng quy trình lập dự toán chi tiết, áp dụng công nghệ thông tin trong theo dõi và kiểm soát chi tiêu nhằm giảm thiểu sai sót và lãng phí. Phòng Tài chính – Kế toán chịu trách nhiệm triển khai trong 6 tháng tới.

  3. Tăng cường huy động nguồn vốn: Đa dạng hóa các kênh huy động vốn, bao gồm hợp tác với các tổ chức tài chính, phát triển các sản phẩm bảo hiểm mới hấp dẫn để thu hút khách hàng, nâng cao khả năng tài chính của công ty. Ban Giám đốc phối hợp với phòng Kinh doanh thực hiện trong 18 tháng.

  4. Nâng cao mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính: Rà soát và điều chỉnh ngân sách quản lý hành chính phù hợp với thực tế hoạt động, đảm bảo cân đối chi phí và hiệu quả sử dụng nguồn lực. Phòng Tổng hợp – Pháp chế phối hợp với phòng Tài chính – Kế toán thực hiện trong 12 tháng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính và áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý.

  2. Chuyên viên kế toán, tài chính trong ngành bảo hiểm: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quản lý vốn, dự phòng nghiệp vụ và kiểm soát chi phí trong doanh nghiệp bảo hiểm.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, tài chính: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu và phân tích thực trạng quản lý tài chính trong doanh nghiệp bảo hiểm.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức liên quan đến ngành bảo hiểm: Hỗ trợ đánh giá và xây dựng chính sách quản lý tài chính phù hợp với đặc thù ngành bảo hiểm tại địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tài chính trong doanh nghiệp bảo hiểm có điểm gì đặc biệt?
    Quản lý tài chính trong doanh nghiệp bảo hiểm đặc thù bởi chu trình thu phí trước, chi trả bồi thường sau, tạo ra nguồn vốn nhàn rỗi lớn để đầu tư. Điều này đòi hỏi quản lý chặt chẽ dự phòng nghiệp vụ và khả năng thanh toán để đảm bảo cam kết với khách hàng.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến công tác quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình?
    Bộ máy quản lý tài chính được xác định là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, tiếp theo là quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện. Điều này phản ánh tầm quan trọng của cơ cấu tổ chức và năng lực quản lý trong hiệu quả tài chính.

  3. Công ty Bảo Việt Quảng Bình đã thực hiện những giải pháp gì để nâng cao quản lý tài chính?
    Công ty đã chú trọng lập kế hoạch ngân sách, báo cáo tài chính và tuân thủ các chế độ chính sách nhà nước. Tuy nhiên, vẫn cần cải tiến công tác lập dự toán chi tiêu, theo dõi chi tiêu và huy động nguồn vốn để nâng cao hiệu quả.

  4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, bao gồm khảo sát, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính bội và thống kê mô tả, với dữ liệu sơ cấp và thứ cấp thu thập từ công ty.

  5. Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm?
    Các doanh nghiệp có thể áp dụng các giải pháp đề xuất như hoàn thiện bộ máy quản lý, cải tiến quy trình lập dự toán và kiểm soát chi tiêu, đa dạng hóa nguồn vốn và nâng cao năng lực quản lý để tăng cường hiệu quả tài chính và khả năng cạnh tranh.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính trong doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình.
  • Ba nhóm nhân tố chính ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính được xác định rõ, trong đó bộ máy quản lý tài chính có tác động mạnh nhất.
  • Các hoạt động lập kế hoạch ngân sách và báo cáo tài chính được đánh giá tốt, nhưng công tác lập dự toán chi tiêu và theo dõi chi tiêu còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện quản lý tài chính, tập trung vào nâng cao năng lực quản lý, cải tiến quy trình và đa dạng hóa nguồn vốn.
  • Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp trong vòng 12-18 tháng và đánh giá hiệu quả định kỳ để đảm bảo sự phát triển bền vững của công ty.

Call-to-action: Ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình nên nhanh chóng áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, cập nhật các xu hướng quản lý tài chính hiện đại nhằm giữ vững vị thế trên thị trường bảo hiểm địa phương và quốc gia.