Khám Phá Luận Án Tiến Sĩ Tại Trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh

Lý do chọn đề tài nghiên cứu về hệ thống giao thông đường sắt tại Nam Bộ xuất phát từ tầm quan trọng của nó trong việc phát triển kinh tế và xã hội. Giao thông đường sắt không chỉ là phương tiện vận chuyển hàng hóa mà còn là cầu nối giữa các vùng miền, góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa và kinh tế. Hệ thống này đã có vai trò quan trọng trong việc hình thành cơ sở hạ tầng giao thông tại Việt Nam, đặc biệt là trong giai đoạn thực dân Pháp xâm lược. Nghiên cứu này không chỉ giúp tái hiện lịch sử mà còn cung cấp những thông tin quý giá cho việc phát triển giao thông hiện đại, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành đường sắt trong bối cảnh hiện nay.

Nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học nước ngoài đã chỉ ra tầm quan trọng của giao thông đường sắt trong việc phát triển kinh tế và xã hội tại các quốc gia thuộc địa. Các nghiên cứu này thường tập trung vào các khía cạnh như lịch sử hình thành, vai trò trong phát triển kinh tế và tác động đến xã hội. Tuy nhiên, các nghiên cứu này thường thiếu sự chú ý đến bối cảnh cụ thể của Việt Nam, đặc biệt là Nam Bộ. Do đó, luận án này sẽ bổ sung vào kho tàng tri thức hiện có bằng cách cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về hệ thống giao thông đường sắt tại Nam Bộ trong giai đoạn 1881 – 1975.

Đặc điểm địa lý của Nam Kỳ trong thời kỳ Nguyễn có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của giao thông đường sắt. Vùng đất này có địa hình phức tạp với nhiều kênh rạch, điều này đã tạo ra những khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa và đi lại. Tuy nhiên, chính những khó khăn này đã thúc đẩy nhu cầu xây dựng một hệ thống giao thông hiện đại. Giao thông đường thủy và đường bộ đã tồn tại từ lâu, nhưng không đủ để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế. Sự xuất hiện của đường sắt vào cuối thế kỷ XIX đã mở ra một trang mới cho giao thông tại Nam Kỳ, giúp kết nối các vùng miền và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Quá trình hình thành và hoạt động của các tuyến đường sắt tại Nam Kỳ từ 1881 đến 1945 diễn ra trong bối cảnh lịch sử đầy biến động. Tuyến đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho được xây dựng đầu tiên, mở ra cơ hội mới cho việc vận chuyển hàng hóa và hành khách. Các tuyến đường sắt khác như Sài Gòn – Biên Hòa và Sài Gòn – Lộc Ninh cũng được phát triển, tạo thành mạng lưới giao thông quan trọng. Hoạt động vận tải trên các tuyến này không chỉ phục vụ nhu cầu đi lại mà còn góp phần vào việc phát triển kinh tế địa phương. Luận án chỉ ra rằng, sự phát triển của hệ thống giao thông đường sắt đã có tác động sâu sắc đến đời sống xã hội và kinh tế của người dân Nam Bộ trong giai đoạn này.