Kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

• Tác giả: Đỗ Sỹ Long
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Văn Quang
• Trường học: Trường Đại Học Phenikaa
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr tại khoa Phẫu thuật Gan mật tụy Bệnh viện Trung ương Quân Đội 108 năm 2022
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Sỏi đường mật
• 2.1.1. Sinh lý bài tiết dịch mật
• 2.1.2. Nguyên nhân và cơ chế hình thành sỏi đường mật
• 2.1.3. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng bệnh sỏi đường mật
• 2.1.4. Các phương pháp điều trị sỏi đường mật
• 2.1.5. Dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật sỏi đường mật
• 2.1.5.1. Mục đích dẫn lưu Kehr
• 2.1.5.2. Tổng quan về chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ dẫn lưu Kehr
• 2.1.5.3. Vai trò của người điều dưỡng trong chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ dẫn lưu Kehr
• 2.1.5.4. Kết quả chăm sóc bệnh nhân có dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật sỏi đường mật
• 2.1.5.4.1. Trên thế giới
• 2.1.5.4.2. Tại Việt Nam
• 2.1.5.4.3. Giới thiệu địa bàn nghiên cứu
• 2.2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2.4.1. Thời gian nghiên cứu
• 2.2.4.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.6. Mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.2.6.1. Phương pháp chọn mẫu
• 2.2.7. Các chỉ tiêu và biến số nghiên cứu
• 2.2.8. Đặc điểm chung của bệnh nhân
• 2.2.9. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của nhóm bệnh nhân
• 2.2.9.1. Chỉ tiêu đánh giá kết quả trong và sau mổ sỏi đường mật
• 2.2.9.2. Chỉ tiêu đánh giá kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr
• 2.2.9.3. Một số yếu tố liên quan giữa đặc điểm bệnh nhân và kết quả chăm sóc dẫn lưu Kehr
• 2.2.10. Phương tiện nghiên cứu
• 2.2.10.1. Phương tiện sử dụng trong nghiên cứu
• 2.2.11. Quy trình chăm sóc bệnh nhân phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr
• 2.2.12. Thu thập và xử lí số liệu
• 2.2.12.1. Thu thập số liệu
• 2.2.12.2. Xử lí số liệu
• 2.2.13. Đạo đức nghiên cứu của đề tài
• 2.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Đặc điểm chung nhóm bệnh nhân được phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr
• 2.3.1.1. Trình độ học vấn
• 2.3.1.2. Tiền sử nội khoa
• 2.3.1.3. Tiền sử ngoại khoa
• 2.3.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân trước phẫu thuật điều trị sỏi đường mật
• 2.3.2.1. Đặc điểm lâm sàng
• 2.3.2.2. Đặc điểm cận lâm sàng
• 2.3.3. Một số đặc điểm của bệnh nhân trong và sau mổ điều trị sỏi đường mật dẫn lưu Kehr
• 2.3.3.1. Đặc điểm của bệnh nhân trong mổ điều trị sỏi đường mật
• 2.3.3.2. Đặc điểm của bệnh nhân sau mổ điều trị sỏi đường mật
• 2.3.4. Kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr
• 2.3.4.1. Biến chứng tại chỗ
• 2.3.4.2. Số lần bơm rửa dẫn lưu Kehr
• 2.3.4.3. Thời gian đau, phục hồi nhu động ruột, rút dẫn lưu ổ bụng
• 2.3.4.4. Thời gian nằm viện sau phẫu thuật
• 2.3.5. Đánh giá kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr
• 2.3.5.1. Một số yếu tố liên quan với kết quả chăm sóc bệnh nhân phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr
• 2.3.5.1.1. Liên quan tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật và nhiễm khuẩn vết mổ
• 2.3.5.1.2. Liên quan phân loại phẫu thuật và nhiễm khuẩn vết mổ
• 2.3.5.1.3. So sánh tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật và rò mật
• 2.3.5.1.4. Liên quan tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật và tắc dẫn lưu Kehr sớm
• 2.3.5.1.5. So sánh thời gian nằm viện sau mổ
• 2.4. TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Phụ lục 1: Mẫu bệnh án nghiên cứu
• Phụ lục 2: Danh sách bệnh nhân nghiên cứu
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH

I. Tổng Quan Phẫu Thuật Sỏi Đường Mật Dẫn Lưu Kehr 108

Sỏi đường mật là bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, với tỷ lệ mắc từ 3.32% đến 6.11%. Tại Việt Nam, sỏi hình thành tại chỗ do nhiễm khuẩn và ký sinh trùng, nằm rải rác trong đường mật, gây khó khăn cho điều trị sỏi đường mật. Phẫu thuật đóng vai trò chính trong điều trị, nhằm lấy hết sỏi và ngăn ngừa tái phát, xử trí biến chứng. Đặt dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật mở ống mật chủ (OMC) là thủ thuật thường quy. Mục đích của dẫn lưu Kehr là giảm áp lực đường mật, đảm bảo an toàn cho đường khâu OMC, theo dõi biến chứng chảy máu, bơm rửa đường mật, chụp đánh giá lưu thông, tạo đường hầm điều trị sót sỏi. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 là một trong những cơ sở y tế hàng đầu thực hiện các kỹ thuật này.

1.1. Vai trò của dẫn lưu Kehr trong điều trị sỏi đường mật

Dẫn lưu Kehr không chỉ giúp giảm áp lực đường mật sau phẫu thuật mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi các biến chứng tiềm ẩn, đặc biệt là chảy máu đường mật. Việc theo dõi dẫn lưu Kehr thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề bất thường. Ngoài ra, ống Kehr còn cho phép bơm rửa đường mật sau mổ khi có chỉ định, hỗ trợ quá trình làm sạch đường mật và ngăn ngừa tắc nghẽn. Ống cũng tạo đường hầm điều trị sót sỏi sau mổ, một ưu điểm quan trọng trong việc giải quyết các trường hợp sỏi tái phát sớm.

1.2. Tình hình phẫu thuật sỏi đường mật tại Việt Nam

Trong bối cảnh bệnh lý sỏi đường mật ngày càng phổ biến, phẫu thuật đã trở thành phương pháp điều trị chính yếu tại Việt Nam. Tuy nhiên, các nghiên cứu chuyên sâu về quy trình chăm sóc sau phẫu thuật sỏi đường mật, đặc biệt là quy trình chăm sóc ống Kehr, vẫn còn hạn chế. Hầu hết các nghiên cứu hiện tại tập trung vào kỹ thuật phẫu thuật và đánh giá kết quả điều trị, trong khi đó, việc chăm sóc bệnh nhân sau mổ, bao gồm cả việc quản lý dẫn lưu Kehr, đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của người bệnh.

II. Thách Thức Chăm Sóc Bệnh Nhân Phẫu Thuật Sỏi Đường Mật

Tuy dẫn lưu Kehr mang lại nhiều lợi ích, nhưng bệnh nhân phải mang ống trong thời gian dài (10-14 ngày, thậm chí 30 ngày), ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và đòi hỏi chăm sóc sau phẫu thuật sỏi đường mật kỹ lưỡng. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy chăm sóc tốt giúp giảm thời gian nằm viện, nâng cao chất lượng điều trị và giảm chi phí. Tại Việt Nam, ít nghiên cứu đánh giá chăm sóc dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật. Vì vậy, việc đánh giá và cải thiện quy trình chăm sóc là rất quan trọng. Cần có một quy trình quy trình chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật sỏi đường mật chuyên nghiệp và hiệu quả.

2.1. Ảnh hưởng của dẫn lưu Kehr đến chất lượng cuộc sống

Việc phải mang ống dẫn lưu Kehr trong một khoảng thời gian dài sau phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có thể gây ra nhiều bất tiện và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các hoạt động hàng ngày như tắm rửa, thay quần áo, và di chuyển có thể trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể cảm thấy lo lắng và bất an về tình trạng sức khỏe của mình, đặc biệt là khi phải tự quản lý và chăm sóc ống dẫn lưu tại nhà.

2.2. Tầm quan trọng của chăm sóc hậu phẫu tối ưu

Công tác chăm sóc sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của người bệnh sau phẫu thuật sỏi đường mật. Sự phục hồi sau phẫu thuật sỏi đường mật nhanh hay chậm phụ thuộc rất nhiều vào việc chăm sóc vết mổ, dẫn lưu Kehr, chế độ dinh dưỡng, và kiểm soát đau. Một quy trình chăm sóc toàn diện và chuyên nghiệp có thể giúp giảm thiểu các biến chứng tiềm ẩn, rút ngắn thời gian nằm viện, và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

III. Phương Pháp Chăm Sóc Bệnh Nhân Dẫn Lưu Kehr Tại 108

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr được thực hiện theo quy trình chuẩn, bao gồm theo dõi sát các chỉ số sinh tồn, chăm sóc vết mổ và chân Kehr, bơm rửa ống Kehr khi cần thiết, hướng dẫn bệnh nhân về chế độ ăn uống và sinh hoạt, và phát hiện sớm các biến chứng. Nghiên cứu trên 98 bệnh nhân cho thấy kết quả chăm sóc loại tốt chiếm đa số (80.61%), loại khá (18.37%).

3.1. Quy trình theo dõi và đánh giá tình trạng bệnh nhân

Quy trình theo dõi và đánh giá tình trạng bệnh nhân sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 bao gồm việc kiểm tra thường xuyên các chỉ số sinh tồn như nhiệt độ, huyết áp, nhịp tim, và hô hấp. Bên cạnh đó, các bác sĩ và điều dưỡng cũng theo dõi sát các dấu hiệu lâm sàng như màu sắc da và niêm mạc, tình trạng vết mổ, lưu lượng và tính chất dịch mật qua ống dẫn lưu, và mức độ đau của bệnh nhân.

3.2. Hướng dẫn chăm sóc ống Kehr và vết mổ tại nhà

Để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra suôn sẻ, bệnh nhân sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr cần được hướng dẫn chi tiết về cách chăm sóc ống Kehr và vết mổ tại nhà. Điều này bao gồm việc giữ vệ sinh sạch sẽ vùng chân Kehr và vết mổ, thay băng thường xuyên, theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng như sưng, nóng, đỏ, đau, và chảy dịch. Bệnh nhân cũng cần được hướng dẫn về cách kẹp ống Kehr và thời điểm cần liên hệ với bác sĩ.

IV. Kết Quả Đánh Giá Hiệu Quả Chăm Sóc Dẫn Lưu Kehr Tại 108

Nghiên cứu cho thấy kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr là tốt. Tỷ lệ biến chứng chung là 15.31%, trong đó nhiễm khuẩn vết mổ cao nhất (12.24%). Thời gian đau sau mổ trung bình 2.3 ngày, thời gian phục hồi nhu động ruột trung bình 2.2 ngày. Thời gian nằm viện sau mổ trung bình là 7.94 ngày. Các yếu tố tiền sử phẫu thuật, phương pháp mổ, biến chứng liên quan đến kết quả chăm sóc sau phẫu thuật sỏi đường mật.

4.1. Tỷ lệ biến chứng và các yếu tố ảnh hưởng

Phân tích dữ liệu cho thấy tỷ lệ biến chứng sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 là 15.31%, trong đó nhiễm khuẩn vết mổ là biến chứng phổ biến nhất. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật trước đó và phương pháp mổ (mổ mở so với mổ nội soi) có liên quan đến nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ. Cụ thể, bệnh nhân có tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật có nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ cao hơn 6.214 lần so với bệnh nhân không có tiền sử này.

4.2. Thời gian phục hồi và nằm viện sau phẫu thuật

Thời gian phục hồi và nằm viện sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá hiệu quả của quy trình chăm sóc. Theo kết quả nghiên cứu, thời gian đau sau mổ trung bình là 2.3 ngày, thời gian phục hồi nhu động ruột trung bình là 2.2 ngày, và thời gian nằm viện sau mổ trung bình là 7.94 ngày. Các kết quả này cho thấy bệnh nhân hồi phục khá nhanh sau phẫu thuật.

V. Kinh Nghiệm Rút Ra Cải Thiện Chăm Sóc Sau Mổ Sỏi Đường Mật

Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc cải thiện chăm sóc sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr. Cần tập trung vào phòng ngừa nhiễm khuẩn vết mổ, đặc biệt ở bệnh nhân có tiền sử phẫu thuật và mổ mở. Cần tối ưu hóa chế độ dinh dưỡng, giảm đau, và theo dõi sát các biến chứng khác. Điều này giúp rút ngắn thời gian nằm viện và nâng cao chất lượng điều trị sỏi đường mật.

5.1. Các biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn vết mổ hiệu quả

Để giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr, cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả như tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vô khuẩn trong quá trình phẫu thuật và chăm sóc vết mổ, sử dụng kháng sinh dự phòng hợp lý, và tăng cường dinh dưỡng cho bệnh nhân để nâng cao sức đề kháng. Ngoài ra, việc giáo dục bệnh nhân về cách chăm sóc vết mổ tại nhà cũng rất quan trọng.

5.2. Tối ưu hóa chế độ dinh dưỡng và giảm đau hậu phẫu

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr. Bệnh nhân cần được cung cấp đầy đủ calo, protein, vitamin, và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng và thúc đẩy quá trình lành vết thương. Bên cạnh đó, việc kiểm soát đau hiệu quả cũng giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn, giảm căng thẳng, và ăn uống tốt hơn. Có thể sử dụng các phương pháp giảm đau như thuốc giảm đau, chườm ấm, và các kỹ thuật thư giãn.

VI. Tương Lai Nâng Cao Chất Lượng Chăm Sóc Sỏi Đường Mật 108

Nghiên cứu này là cơ sở để Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp tục cải tiến quy trình chăm sóc bệnh nhân phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr, áp dụng các kỹ thuật tiên tiến, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ y bác sĩ, và tăng cường giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân. Mục tiêu là mang lại kết quả điều trị tốt nhất và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của chế độ ăn uống sau phẫu thuật sỏi đường mật cũng cần được thực hiện.

6.1. Ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến trong chăm sóc hậu phẫu

Để nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 có thể ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến như sử dụng các loại băng vết mổ hiện đại giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng, áp dụng các phương pháp theo dõi và đánh giá tình trạng bệnh nhân từ xa, và sử dụng các phần mềm quản lý dữ liệu để theo dõi kết quả điều trị và đánh giá hiệu quả của các quy trình chăm sóc.

6.2. Tăng cường giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân và người nhà

Giáo dục sức khỏe đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân và người nhà hiểu rõ về bệnh lý sỏi đường mật, quy trình phẫu thuật, cách chăm sóc ống dẫn lưu Kehr và vết mổ tại nhà, và các dấu hiệu cần liên hệ với bác sĩ. Bệnh viện có thể tổ chức các buổi tư vấn, phát tờ rơi, hoặc sử dụng các kênh truyền thông trực tuyến để cung cấp thông tin cho bệnh nhân và người nhà.

Tổng quan nghiên cứu

Sỏi đường mật là bệnh lý phổ biến tại khu vực Đông Nam Á, trong đó tỷ lệ mắc tại Việt Nam dao động khoảng 3,32 – 6,11% dân số. Bệnh gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống người bệnh. Phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có đặt dẫn lưu Kehr là phương pháp được áp dụng rộng rãi nhằm giảm áp lực đường mật, đảm bảo an toàn cho đường khâu ống mật chủ và theo dõi biến chứng hậu phẫu. Tuy nhiên, việc chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật có dẫn lưu Kehr còn nhiều thách thức do ảnh hưởng của biến chứng và yêu cầu kỹ thuật chăm sóc chuyên sâu.

Nghiên cứu được thực hiện tại khoa Phẫu thuật Gan mật tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong năm 2022 với 98 bệnh nhân có dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật điều trị sỏi đường mật. Mục tiêu chính là mô tả thực trạng chăm sóc người bệnh và phân tích các yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc. Thời gian nghiên cứu từ tháng 10/2021 đến tháng 3/2022, tập trung vào các chỉ tiêu như chảy máu đường mật, nhiễm khuẩn chân Kehr, bơm rửa Kehr, siêu âm đánh giá đường mật sau mổ và thời gian nằm viện.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc, giảm biến chứng và rút ngắn thời gian nằm viện cho bệnh nhân phẫu thuật sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr, góp phần cải thiện hiệu quả điều trị và giảm gánh nặng kinh tế cho bệnh viện và người bệnh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết chăm sóc điều dưỡng toàn diện: tập trung vào chăm sóc thể chất, tinh thần, dinh dưỡng, giáo dục sức khỏe và phòng ngừa biến chứng cho người bệnh sau phẫu thuật.
• Mô hình quy trình điều dưỡng: gồm các bước nhận định, chẩn đoán điều dưỡng, lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá kết quả chăm sóc nhằm đảm bảo chăm sóc liên tục, an toàn và hiệu quả.
• Khái niệm dẫn lưu Kehr: ống chữ T bằng cao su mềm đặt trong ống mật chủ để giảm áp lực đường mật, theo dõi biến chứng và hỗ trợ điều trị sỏi sót sau mổ.
• Khái niệm biến chứng hậu phẫu: bao gồm nhiễm khuẩn vết mổ, rò mật, viêm phổi, tắc dẫn lưu Kehr, ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc và thời gian hồi phục.
• Khái niệm giáo dục sức khỏe người bệnh: nâng cao nhận thức và kỹ năng tự chăm sóc dẫn lưu Kehr tại nhà, giảm biến chứng và tái nhập viện.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mô tả cắt ngang được tiến hành trên 98 bệnh nhân có dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật điều trị sỏi đường mật tại khoa Phẫu thuật Gan mật tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong năm 2022.

• Nguồn dữ liệu: thu thập từ hồ sơ bệnh án, quan sát trực tiếp, phỏng vấn và đánh giá kết quả chăm sóc theo các tiêu chí chuyên môn.
• Phương pháp chọn mẫu: chọn mẫu thuận tiện, bệnh nhân đáp ứng tiêu chuẩn lựa chọn như ý thức bình thường, có thể tự chăm sóc dẫn lưu Kehr, đồng ý tham gia nghiên cứu.
• Phương pháp phân tích: sử dụng thống kê mô tả để trình bày đặc điểm chung, tần suất biến chứng; phân tích so sánh tỉ lệ nhiễm khuẩn vết mổ theo tiền sử phẫu thuật và phương pháp mổ bằng kiểm định chi bình phương; phân tích thời gian nằm viện theo biến chứng bằng kiểm định t-test.
• Timeline nghiên cứu: thu thập dữ liệu từ tháng 10/2021 đến tháng 3/2022, xử lý và phân tích số liệu trong tháng 4/2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm nhóm bệnh nhân: Tuổi trung bình 58,4 ± 12,9 tuổi, nam giới chiếm 64,29%. Có 35,71% bệnh nhân có tiền sử nội khoa kèm theo, 82,65% có tiền sử ngoại khoa, trong đó 37,76% đã từng mổ lấy sỏi đường mật.

2. Kết quả chăm sóc: Đánh giá kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr cho thấy 80,61% đạt loại tốt, 18,37% loại khá và 1,02% loại trung bình do phải mổ lại cầm máu.

3. Biến chứng sau mổ: Tỷ lệ biến chứng chung là 15,31%, trong đó nhiễm khuẩn vết mổ chiếm 12,24%, rò mật 1,02%, viêm phổi 1,02%, đọng dịch 1,02%. Biến chứng tại dẫn lưu Kehr chiếm 9,18%.

4. Yếu tố liên quan đến biến chứng: Nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ cao hơn đáng kể ở nhóm có tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật (tăng 6,214 lần) và nhóm mổ mở so với mổ nội soi (tăng 7,192 lần) với p<0,05. Thời gian nằm viện sau mổ trung bình 7,94 ngày, nhóm có biến chứng nằm viện lâu hơn nhóm không biến chứng với ý nghĩa thống kê p<0,05.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đạt hiệu quả cao với tỷ lệ chăm sóc loại tốt chiếm đa số. Tỷ lệ biến chứng nhiễm khuẩn vết mổ và biến chứng tại dẫn lưu Kehr tương đối thấp so với một số nghiên cứu trong nước và quốc tế, phản ánh chất lượng chăm sóc và quy trình vô khuẩn được thực hiện nghiêm ngặt.

Nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ tăng cao ở nhóm bệnh nhân có tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật và mổ mở do tổn thương mô nhiều hơn, thời gian phẫu thuật kéo dài và nguy cơ nhiễm khuẩn cao hơn. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy phẫu thuật nội soi giúp giảm biến chứng so với mổ mở truyền thống.

Thời gian nằm viện trung bình dưới 8 ngày, thấp hơn so với một số báo cáo trong nước (khoảng 9-11 ngày), cho thấy hiệu quả chăm sóc hậu phẫu và phục hồi nhanh. Biểu đồ phân bố thời gian nằm viện theo nhóm biến chứng có thể minh họa rõ sự khác biệt này.

Kết quả cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của chăm sóc điều dưỡng trong việc theo dõi, phát hiện sớm và xử trí biến chứng, đặc biệt là chăm sóc vết mổ, dẫn lưu Kehr và giáo dục sức khỏe người bệnh tự chăm sóc tại nhà.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo chuyên môn cho điều dưỡng: Nâng cao kiến thức và kỹ năng chăm sóc người bệnh có dẫn lưu Kehr, đặc biệt về phòng ngừa nhiễm khuẩn và xử trí biến chứng, nhằm nâng cao tỷ lệ chăm sóc loại tốt lên trên 85% trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc bệnh viện phối hợp khoa Điều dưỡng.

2. Áp dụng phẫu thuật nội soi rộng rãi hơn: Khuyến khích sử dụng phẫu thuật nội soi thay thế mổ mở khi có chỉ định để giảm nguy cơ biến chứng nhiễm khuẩn và rút ngắn thời gian nằm viện. Mục tiêu tăng tỷ lệ mổ nội soi lên 50% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Khoa Phẫu thuật Gan mật tụy.

3. Xây dựng chương trình giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân và gia đình: Tổ chức các buổi hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc dẫn lưu Kehr, nhận biết dấu hiệu biến chứng và xử trí ban đầu, nhằm giảm biến chứng tại nhà và tái nhập viện. Thời gian triển khai trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Điều dưỡng khoa và phòng Giáo dục sức khỏe.

4. Hoàn thiện quy trình chăm sóc và theo dõi hậu phẫu: Thiết lập bảng kiểm tra theo dõi định kỳ các chỉ số sinh tồn, vết mổ, dẫn lưu Kehr và biến chứng, đảm bảo ghi chép đầy đủ và kịp thời. Mục tiêu giảm tỷ lệ biến chứng xuống dưới 10% trong năm tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Khoa Điều dưỡng và Ban quản lý chất lượng bệnh viện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Điều dưỡng viên và nhân viên y tế khoa Ngoại, Gan mật tụy: Nâng cao kiến thức và kỹ năng chăm sóc bệnh nhân có dẫn lưu Kehr, áp dụng quy trình chăm sóc chuẩn, giảm biến chứng và nâng cao chất lượng điều trị.

2. Bác sĩ phẫu thuật và chuyên gia y học: Tham khảo các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc và biến chứng sau phẫu thuật, từ đó lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp và phối hợp chăm sóc toàn diện.

3. Nhà quản lý bệnh viện và phòng đào tạo y tế: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chương trình đào tạo, nâng cao năng lực điều dưỡng và cải tiến quy trình chăm sóc hậu phẫu.

4. Người bệnh và gia đình có bệnh lý sỏi đường mật: Hiểu rõ về quá trình chăm sóc, biến chứng có thể xảy ra và cách tự chăm sóc dẫn lưu Kehr tại nhà, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và phòng ngừa tái phát.

Câu hỏi thường gặp

1. Dẫn lưu Kehr là gì và tại sao cần đặt sau phẫu thuật sỏi đường mật?
   Dẫn lưu Kehr là ống chữ T bằng cao su mềm đặt trong ống mật chủ để giảm áp lực đường mật, bảo vệ đường khâu và theo dõi biến chứng. Nó giúp dẫn lưu dịch mật ra ngoài, giảm nguy cơ rò mật và tạo điều kiện lấy sỏi sót sau mổ.

2. Những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật có dẫn lưu Kehr là gì?
   Các biến chứng phổ biến gồm nhiễm khuẩn vết mổ (12,24%), rò mật, viêm phổi, đọng dịch và biến chứng tại dẫn lưu Kehr như tắc ống hoặc nhiễm khuẩn. Tỷ lệ biến chứng chung khoảng 15,31%.

3. Chăm sóc người bệnh có dẫn lưu Kehr cần lưu ý những điểm gì?
   Chăm sóc bao gồm theo dõi dịch dẫn lưu (màu sắc, số lượng), giữ vô khuẩn chân dẫn lưu, chăm sóc vết mổ, kiểm soát đau, theo dõi dấu hiệu nhiễm khuẩn và giáo dục người bệnh tự chăm sóc tại nhà.

4. Phẫu thuật nội soi có ưu điểm gì so với mổ mở trong điều trị sỏi đường mật?
   Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn, giảm đau, hạn chế nhiễm khuẩn vết mổ, thời gian hồi phục nhanh hơn và giảm thời gian nằm viện. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng phù hợp với nội soi.

5. Làm thế nào để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ sau phẫu thuật?
   Cần thực hiện vô khuẩn nghiêm ngặt trong phẫu thuật và chăm sóc hậu phẫu, theo dõi sát dấu hiệu nhiễm khuẩn, xử trí kịp thời, đồng thời tăng cường giáo dục sức khỏe và kỹ năng chăm sóc cho điều dưỡng và người bệnh.

Kết luận

• Kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật điều trị sỏi đường mật có dẫn lưu Kehr tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2022 đạt loại tốt chiếm 80,61%, biến chứng thấp với tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ 12,24%.
• Tiền sử phẫu thuật sỏi đường mật và phương pháp mổ mở làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ và biến chứng.
• Thời gian nằm viện trung bình 7,94 ngày, nhóm có biến chứng nằm viện lâu hơn nhóm không biến chứng với ý nghĩa thống kê.
• Chăm sóc điều dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện và xử trí biến chứng, nâng cao chất lượng điều trị.
• Đề xuất tăng cường đào tạo điều dưỡng, áp dụng phẫu thuật nội soi, xây dựng chương trình giáo dục sức khỏe và hoàn thiện quy trình chăm sóc hậu phẫu.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá kết quả trong 12-24 tháng tới để nâng cao chất lượng chăm sóc và giảm biến chứng.

Call-to-action: Các chuyên gia y tế và điều dưỡng nên áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn chăm sóc để cải thiện hiệu quả điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh.