Nghiên Cứu Sự Tích Lũy Kim Loại Nặng Trong Đất Chuyên Canh Rau Tại Phường Túc Duyên, Thành Phố Thái Nguyên

• Tác giả: Đỗ Phương Thảo
• Người hướng dẫn: TS. Trần Thị Phả
• Trường học: Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Khoa học Môi trường
• Đề tài: Đánh giá sự tích lũy kim loại nặng trong đất chuyên canh trồng rau thuộc khu vực Phường Túc Duyên, Thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC VIẾT TẮT
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục đích nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Yêu cầu của chuyên đề
• 1.4. Ý nghĩa của chuyên đề
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài
• 2.2. Hiện trạng ô nhiễm môi trường đất
• 2.2.1. Hiện trạng ô nhiễm môi trường đất trên thế giới
• 2.2.2. Hiện trạng ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam
• 2.2.3. Hiện trạng ô nhiễm môi trường đất ở Thái Nguyên
• 2.3. Kim loại nặng (KLN) và các dạng tồn tại của KLN trong đất, nguồn gốc phát sinh
• 2.3.1. Kim loại nặng và các dạng tồn tại của kim loại nặng trong đất
• 2.3.2. Nguồn gốc phát sinh kim loại nặng trong môi trường đất
• 2.4. Sự ảnh hưởng của kim loại nặng tới cây trồng và sức khỏe con người
• 2.4.1. Nguyên nhân và ảnh hưởng chung
• 2.4.2. Tính độc của một số KLN tồn dư trong rau và trong cơ thể con người
• 2.5. Tình hình nghiên cứu KLN trong đất trên thế giới và Việt Nam
• 2.5.1. Tình hình nghiên cứu kim loại nặng trong đất trên thế giới
• 2.5.2. Tình hình nghiên cứu kim loại nặng trong đất ở Việt Nam
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp kế thừa
• 3.3.2. Phương pháp lấy mẫu đất
• 3.3.3. Phương pháp phân tích mẫu đất
• 3.3.4. Phương pháp điều tra
• 3.3.5. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.3.6. Phương pháp tổng hợp và đánh giá
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Điều kiện tự nhiên-kinh tế-xã hội Phường Túc Duyên-TP Thái Nguyên- Tỉnh Thái Nguyên
• 4.1.1. Điều kiện tự nhiên và khí hậu
• 4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 4.1.3. Hiện trạng sản xuất rau của phường Túc Duyên
• 4.1.4. Hiện trạng sản suất và tiêu thụ rau của phường Túc Duyên
• 4.2. Tình hình sử dụng phân bón và thuốc BVTV tại các vùng trồng rau của phường Túc Duyên
• 4.3. Đánh giá chất lượng đất và hàm lượng KLN trong đất trồng rau phường Túc Duyên
• 4.3.1. Đánh giá chất lượng đất
• 4.3.2. Đánh giá hàm lượng KLN trong đất
• 4.4. Đề xuất các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe người dân
• 4.4.1. Biện pháp quy hoạch và quản lý
• 4.4.2. Biện pháp kỹ thuật
• 4.4.3. Biện pháp sinh học
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

I. Giới thiệu và mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu tập trung vào đánh giá tích lũy kim loại nặng trong đất trồng rau tại phường Túc Duyên, Thái Nguyên. Mục đích chính là xác định mức độ tích lũy các kim loại nặng như Pb, Cu, Zn trong đất, từ đó đánh giá ảnh hưởng đến chất lượng đất, rau trồng và sức khỏe người dân. Nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm đất và bảo vệ môi trường.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu nhằm đánh giá chất lượng đất và xác định hàm lượng kim loại nặng tích lũy trong đất trồng rau tại phường Túc Duyên. Các chỉ tiêu chính bao gồm pH, hàm lượng mùn, và các nguyên tố như Pb, Cu, Zn. Kết quả sẽ được so sánh với quy chuẩn Việt Nam để đánh giá mức độ ô nhiễm.

1.2. Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cảnh báo nguy cơ ô nhiễm đất do tích lũy kim loại nặng, đồng thời đề xuất các biện pháp quản lý và bảo vệ môi trường. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần nâng cao nhận thức của người dân và cơ quan quản lý về vấn đề ô nhiễm môi trường.

II. Tổng quan về ô nhiễm kim loại nặng trong đất

Kim loại nặng là một trong những tác nhân chính gây ô nhiễm đất, đặc biệt trong các khu vực trồng rau. Các nguồn phát sinh kim loại nặng bao gồm phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, và chất thải công nghiệp. Sự tích lũy kim loại nặng trong đất không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng đất mà còn gây nguy hiểm cho sức khỏe con người thông qua chuỗi thức ăn.

2.1. Nguồn gốc và tác động của kim loại nặng

Kim loại nặng có nguồn gốc từ cả tự nhiên và nhân tạo. Trong nông nghiệp, việc sử dụng quá mức phân bón và thuốc bảo vệ thực vật là nguyên nhân chính dẫn đến tích lũy kim loại nặng trong đất. Các kim loại như Pb, Cu, Zn có thể gây độc cho cây trồng và tích lũy trong rau, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

2.2. Hiện trạng ô nhiễm kim loại nặng tại Thái Nguyên

Tại Thái Nguyên, các khu vực gần khu công nghiệp và khai thác khoáng sản có mức độ ô nhiễm kim loại nặng cao. Ví dụ, hàm lượng Zn và Cd tại khu công nghiệp Sông Công vượt quá tiêu chuẩn cho phép nhiều lần. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc đánh giá môi trường và quản lý chặt chẽ các nguồn phát thải.

III. Phương pháp nghiên cứu và kết quả

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp phân tích môi trường để đánh giá chất lượng đất và hàm lượng kim loại nặng. Các mẫu đất được lấy từ các khu vực trồng rau tại phường Túc Duyên và phân tích các chỉ tiêu như pH, hàm lượng mùn, và các nguyên tố kim loại. Kết quả cho thấy sự tích lũy kim loại nặng trong đất vượt quá tiêu chuẩn cho phép, đặc biệt là Pb và Zn.

3.1. Phương pháp lấy mẫu và phân tích

Các mẫu đất được lấy từ 7 khu dân cư tại phường Túc Duyên. Phương pháp phân tích môi trường bao gồm đo pH, xác định hàm lượng mùn, và sử dụng kỹ thuật quang phổ để đo hàm lượng kim loại nặng. Kết quả được so sánh với quy chuẩn Việt Nam để đánh giá mức độ ô nhiễm.

3.2. Kết quả phân tích

Kết quả cho thấy hàm lượng Pb và Zn trong đất vượt quá tiêu chuẩn cho phép, đặc biệt tại các khu vực sử dụng nhiều phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc quản lý chặt chẽ các nguồn phát thải và áp dụng các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm đất.

IV. Đề xuất giải pháp

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp quản lý và kỹ thuật để giảm thiểu ô nhiễm đất do tích lũy kim loại nặng. Các biện pháp bao gồm quy hoạch lại khu vực trồng rau, sử dụng phân bón hữu cơ, và tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường.

4.1. Biện pháp quản lý

Cần quy hoạch lại các khu vực trồng rau để tránh ô nhiễm từ các nguồn phát thải công nghiệp. Đồng thời, tăng cường giám sát và kiểm soát việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp.

4.2. Biện pháp kỹ thuật

Khuyến khích sử dụng phân bón hữu cơ và các biện pháp canh tác bền vững để giảm thiểu tích lũy kim loại nặng trong đất. Các biện pháp sinh học như trồng cây hấp thụ kim loại cũng được đề xuất để cải thiện chất lượng đất.