Cơ Sở Khoa Học Tự Nhiên Chương 2: Thực Vật và Động Vật

Phân loại sinh vật là một hệ thống thứ bậc, từ nhỏ nhất là loài đến lớn nhất là giới. Mỗi bậc phân loại đại diện cho một mức độ tương đồng về đặc điểm sinh học. Ví dụ, các loài trong cùng một chi có quan hệ gần gũi hơn so với các loài trong các chi khác nhau. Cách phân loại này giúp các nhà khoa học sắp xếp và nghiên cứu sự đa dạng sinh học một cách có hệ thống. Việc xác định chính xác phân loại thực vật và phân loại động vật là nền tảng cho các nghiên cứu chuyên sâu hơn.

Hiện nay, khoảng 1.8 triệu loài đã được thống kê và mô tả, nhưng con số thực tế có thể lớn hơn nhiều. Việc khám phá và mô tả các loài mới là một quá trình liên tục. Trong số các loài đã biết, động vật chiếm số lượng lớn nhất, tiếp theo là thực vật và nấm. Việc bảo tồn sự đa dạng sinh học là vô cùng quan trọng vì mỗi loài đóng một vai trò nhất định trong hệ sinh thái.

Vách tế bào bằng xenlulozo là một đặc điểm chỉ có ở tế bào thực vật, giúp bảo vệ và duy trì hình dạng tế bào. Lục lạp chứa chất diệp lục, giúp cây thực hiện quá trình quang hợp, biến đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học. Quá trình quang hợp tạo ra chất hữu cơ và oxy, có vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.

Mô phân sinh là các tế bào có khả năng phân chia mạnh mẽ, tạo ra các tế bào mới cho cơ thể thực vật. Mô phân sinh có ở chóp rễ, chồi ngọn, và các vị trí khác trên cây. Sự phân chia và lớn lên của tế bào từ mô phân sinh giúp cây sinh trưởng và phát triển, đồng thời di truyền các đặc tính từ cây mẹ.

Nước là thành phần cơ bản của cơ thể thực vật và đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý. Nước là dung môi, nguyên liệu cho quá trình quang hợp, và giúp điều hòa nhiệt độ. Sự hấp thụ và vận chuyển nước diễn ra nhờ hệ thống lông hút ở rễ và áp suất rễ. Thoát hơi nước ở lá tạo ra lực hút giúp vận chuyển nước từ rễ lên.

Khả năng hút nước của rễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố môi trường, bao gồm độ thoáng của đất, nhiệt độ, độ mặn, độ ẩm, và thành phần khoáng. Đất tơi xốp, nhiệt độ thích hợp, độ mặn thấp, và độ ẩm cao giúp rễ hút nước mạnh hơn. Sự thích nghi của thực vật với các điều kiện môi trường khác nhau thể hiện sự thích nghi đa dạng.

Rễ có cấu tạo đối xứng tỏa tròn, không mang lá, có chóp rễ và hướng đất thuận. Chức năng chính của rễ là hấp thụ nước và muối khoáng từ đất. Rễ có nhiều miền, bao gồm miền chóp rễ, miền sinh trưởng, miền hấp thụ, và miền trưởng thành. Rễ còn có thể thực hiện các chức năng phụ như dự trữ dinh dưỡng, hô hấp, và sinh sản.

Thân là cơ quan trục nối tiếp với rễ, mang lá và cơ quan sinh sản. Thân có chức năng vận chuyển nước và chất dinh dưỡng từ rễ lên lá và ngược lại. Lá là cơ quan quang hợp chính, có chức năng tạo ra chất hữu cơ từ ánh sáng Mặt Trời. Lá còn có chức năng hô hấp và thoát hơi nước.

Động vật là sinh vật dị dưỡng, tức là chúng phải lấy chất dinh dưỡng từ các nguồn bên ngoài. Hầu hết động vật có khả năng di chuyển, giúp chúng tìm kiếm thức ăn, trốn tránh kẻ thù, và tìm kiếm môi trường sống thích hợp. Động vật có hệ thần kinh và giác quan phát triển, cho phép chúng phản ứng nhanh chóng với các kích thích từ môi trường.

Động vật được phân loại thành nhiều ngành khác nhau, dựa trên các đặc điểm về cấu tạo, sinh lý, và tiến hóa. Các ngành chính bao gồm động vật không xương sống (ví dụ: thân mềm, chân khớp) và động vật có xương sống (ví dụ: cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú). Mỗi ngành có các đặc điểm riêng biệt và đóng vai trò nhất định trong hệ sinh thái.

Chuỗi thức ăn là một chuỗi các sinh vật, trong đó mỗi sinh vật ăn sinh vật đứng trước nó trong chuỗi. Lưới thức ăn là một mạng lưới phức tạp gồm nhiều chuỗi thức ăn liên kết với nhau. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn cho thấy mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài trong hệ sinh thái và cách năng lượng sinh học được truyền từ loài này sang loài khác.

Môi trường có ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái. Các tác động tiêu cực từ môi trường, như ô nhiễm, phá rừng, và biến đổi khí hậu, có thể gây ra sự suy giảm sự đa dạng sinh học, phá vỡ chuỗi thức ăn, và ảnh hưởng đến sự cân bằng của hệ sinh thái. Việc bảo tồn hệ sinh thái là vô cùng quan trọng để duy trì sự sống trên Trái Đất.