Căng Thẳng Ở Nhân Viên Y Tế Tại Các Cơ Sở Cách Ly COVID-19 Ở Hà Nội Năm 2022

• Người hướng dẫn: PGS. TS Đặng Đức Nhu
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Thạc Sĩ Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Căng Thẳng Ở Nhân Viên Y Tế Tại Các Cơ Sở Cách Ly COVID-19 Ở Hà Nội Năm 2022
• Loại tài liệu: Luận Văn
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Các định nghĩa, khái niệm
• 1.1.1. Định nghĩa, khái niệm liên quan COVID-19
• 1.1.2. Định nghĩa, thang đo căng thẳng
• 1.1.3. Thực trạng căng thẳng của nhân viên y tế thực hiện nhiệm vụ liên quan đến các ca nhiễm bệnh COVID-19 trên thế giới và tại Việt Nam
• 1.1.3.1. Thực trạng căng thẳng của nhân viên y tế thực hiện nhiệm vụ liên quan đến các ca nhiễm bệnh COVID-19 trên thế giới
• 1.1.3.2. Thực trạng căng thẳng của nhân viên y tế thực hiện nhiệm vụ liên quan đến các ca nhiễm bệnh COVID-19 tại Việt Nam
• 1.1.4. Một số yếu tố liên quan tới tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế thực hiện nhiệm vụ liên quan đến các ca nhiễm bệnh COVID-19
• 1.1.4.1. Các yếu tố cá nhân
• 1.1.4.2. Các yếu tố về xã hội và môi trường
• 1.1.4.3. Các yếu tố môi trường cách ly
• 1.1.5. Địa bàn nghiên cứu. Khung lý thuyết/cây vấn đề
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2.1. Thời gian nghiên cứu
• 2.2.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.3.1. Phương pháp chọn mẫu
• 2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.4. Biến số nghiên cứu
• 2.5. Tiêu chí đánh giá. Phương pháp phân tích số liệu. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Thực trạng căng thẳng của nhân viên y tế làm việc tại các khu cách ly
• 3.3. Một số yếu tố liên quan đến tình trạng căng thẳng (căng thẳng) của nhân viên y tế làm việc tại khu cách ly
• 3.3.1. Mối liên quan giữa yếu tố cá nhân và tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế
• 3.3.2. Mối liên quan giữa khả năng linh hoạt điều chỉnh cảm xúc với tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế
• 3.3.3. Mối liên quan giữa các yếu tố xã hội – môi trường và tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế
• 3.3.4. Mối liên quan giữa các yếu tố môi trường cách ly và tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Thực trạng căng thẳng của nhân viên y tế làm việc tại khu cách ly
• 4.3. Một số yếu tố liên quan đến tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế làm việc tại khu cách ly
• 4.3.1. Thông tin chung
• 4.3.2. Khả năng linh hoạt điều chỉnh cảm xúc
• 4.3.3. Các yếu tố xã hội – môi trường
• 4.3.4. Các yếu tố môi trường cách ly
• 4.4. Một số hạn chế của nghiên cứu
• 4.5. Thực trạng căng thẳng của nhân viên y tế làm việc tại khu cách ly
• 4.6. Mối liên quan đến tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế làm việc tại khu cách ly
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 3: Bộ câu hỏi khảo sát đánh giá tình trạng stress ở nhân viên y tế và một số yếu tố liên quan

I. Tổng Quan Về Căng Thẳng Ở Nhân Viên Y Tế COVID 19 Hà Nội

Đại dịch COVID-19 đã tạo ra áp lực chưa từng có lên hệ thống y tế toàn cầu, đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội. Nhân viên y tế (NVYT) tuyến đầu đã phải đối mặt với cường độ làm việc cao, nguy cơ lây nhiễm, và những khó khăn về tâm lý. Tình trạng căng thẳng gia tăng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và hiệu quả công việc của họ. Nghiên cứu về tình hình căng thẳng ở nhân viên y tế trong bối cảnh COVID-19 Hà Nội 2022 là vô cùng quan trọng để đưa ra các giải pháp hỗ trợ kịp thời và hiệu quả. Số liệu từ WHO cho thấy tỉ lệ NVYT mắc COVID-19 cao hơn nhiều so với dân số chung, kèm theo đó là những gánh nặng về tinh thần và thể chất.

Việc đánh giá mức độ ảnh hưởng và xác định các yếu tố liên quan đến stress nhân viên y tế là bước đầu tiên để xây dựng các chương trình can thiệp phù hợp, bảo vệ sức khỏe của đội ngũ y tế và đảm bảo chất lượng dịch vụ y tế trong bối cảnh đại dịch.

1.1. Khái niệm Căng thẳng và Áp lực công việc nhân viên y tế

Căng thẳng (stress) được định nghĩa là phản ứng của cơ thể trước bất kỳ yêu cầu hoặc áp lực nào. Trong môi trường làm việc, áp lực công việc có thể dẫn đến stress nếu không được kiểm soát. Nhân viên y tế trong đại dịch phải đối mặt với nhiều nguồn áp lực công việc, bao gồm số lượng bệnh nhân tăng đột biến, thiếu trang thiết bị, và nỗi lo sợ lây nhiễm. Nghiên cứu sử dụng thang đo DASS-21 và FREE để đánh giá tình trạng căng thẳng và khả năng điều tiết cảm xúc. Khái niệm về điều tiết cảm xúc (Emotional Flexibility) được định nghĩa là khả năng điều chỉnh linh hoạt cảm xúc theo cách phù hợp với ngữ cảnh và phục hồi cảm xúc từ phản ứng cảm xúc ban đầu khi bối cảnh thay đổi, do đó tạo ra sự phù hợp tốt nhất có thể với môi trường luôn thay đổi.

1.2. COVID 19 Hà Nội 2022 Bối cảnh và Thách thức cho Nhân viên Y tế

Năm 2022, Hà Nội chứng kiến làn sóng COVID-19 mạnh mẽ với biến chủng Omicron. Số ca nhiễm tăng vọt gây áp lực lớn lên các cơ sở cách ly COVID-19 và đội ngũ nhân viên y tế. Các NVYT phải làm việc liên tục, đối mặt với nguy cơ lây nhiễm cao, và chịu đựng sự mệt mỏi về thể chất lẫn tinh thần. Theo Công điện số 938/CĐ-BCĐ ngày 07/03/2020, Quân chủng Phòng không – Không quân đã tăng cường phòng chống dịch trên địa bàn TP Hà Nội. Điều này tạo ra một môi trường làm việc đầy thách thức, đòi hỏi NVYT phải có sự kiên cường và khả năng thích ứng cao. Thêm vào đó, nỗi lo về việc mang mầm bệnh về cho gia đình cũng là một yếu tố gây stress đáng kể.

II. Phân Tích Vấn Đề Căng Thẳng của NVYT tại Cơ Sở Cách Ly

Tình trạng căng thẳng của nhân viên y tế tại các cơ sở cách ly COVID-19 ở Hà Nội năm 2022 là một vấn đề cấp bách cần được quan tâm. Các nghiên cứu trước đây cho thấy tỷ lệ NVYT bị stress trong đại dịch là rất cao, ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu suất làm việc. Việc thiếu hụt nhân lực, trang thiết bị bảo hộ, và sự bất ổn về chính sách cũng góp phần làm gia tăng tình trạng căng thẳng này. Cần có một đánh giá toàn diện về mức độ căng thẳng và các yếu tố liên quan để đưa ra các giải pháp can thiệp phù hợp.

Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá thực trạng căng thẳng và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần nhân viên y tế tại các cơ sở cách ly, nhằm cung cấp thông tin hữu ích cho việc xây dựng các chương trình hỗ trợ và bảo vệ NVYT.

2.1. Đánh Giá Mức Độ Căng Thẳng và Burnout Nhân Viên Y Tế

Để đánh giá mức độ căng thẳng của nhân viên y tế, cần sử dụng các công cụ đo lường chuẩn hóa như thang đo DASS-21. Ngoài ra, tình trạng burnout nhân viên y tế cũng cần được xem xét. Burnout là một trạng thái kiệt quệ về cảm xúc, thể chất và tinh thần do làm việc quá sức và kéo dài. Các triệu chứng của burnout bao gồm mệt mỏi, mất động lực, cảm giác bất lực, và giảm hiệu suất làm việc. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu của burnout là rất quan trọng để can thiệp kịp thời và ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng.

2.2. Yếu Tố Nguy Cơ Gây Căng Thẳng Cho NVYT Tại Khu Cách Ly

Nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ căng thẳng cho nhân viên y tế tại các cơ sở cách ly. Các yếu tố này bao gồm khối lượng công việc quá tải, thiếu trang thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE), nguy cơ lây nhiễm cao, thiếu sự hỗ trợ từ đồng nghiệp và cấp trên, áp lực từ gia đình và xã hội, và sự bất ổn về chính sách. Theo nghiên cứu của Nguyễn Phúc Thành Nhân và cộng sự (2021), NVYT làm việc tại khu vực cách ly, điều trị COVID-19 có nguy cơ căng thẳng tăng gấp 1,58 lần so với nơi làm việc khác.

III. Hướng Dẫn Giảm Căng Thẳng và Hỗ Trợ Sức Khỏe Tinh Thần NVYT

Việc giảm căng thẳng và hỗ trợ sức khỏe tinh thần nhân viên y tế là vô cùng quan trọng để đảm bảo đội ngũ y tế có thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả. Các biện pháp can thiệp cần tập trung vào việc giảm áp lực công việc, cung cấp trang thiết bị đầy đủ, tăng cường hỗ trợ tâm lý, và tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Các chính sách hỗ trợ từ nhà nước và các tổ chức y tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của NVYT.

Cần xây dựng các chương trình đào tạo về kỹ năng quản lý stress, kỹ năng giao tiếp, và kỹ năng tự chăm sóc để giúp NVYT đối phó với những khó khăn trong công việc.

3.1. Phương Pháp Tự Chăm Sóc và Hỗ Trợ Tâm Lý Nhân Viên Y Tế

Các phương pháp tự chăm sóc có thể giúp nhân viên y tế giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần. Các phương pháp này bao gồm tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga và thiền, và dành thời gian cho các hoạt động yêu thích. Ngoài ra, việc tìm kiếm hỗ trợ tâm lý từ các chuyên gia cũng rất quan trọng. Các dịch vụ tư vấn tâm lý, nhóm hỗ trợ, và các chương trình can thiệp tâm lý có thể giúp NVYT giải quyết các vấn đề cá nhân và công việc.

3.2. Cải Thiện Môi Trường Làm Việc và Chính Sách Hỗ Trợ NVYT

Cải thiện môi trường làm việc là một yếu tố quan trọng để giảm căng thẳng cho nhân viên y tế. Các biện pháp cải thiện bao gồm cung cấp trang thiết bị đầy đủ và chất lượng, đảm bảo an toàn lao động, tạo ra một môi trường làm việc thân thiện và hỗ trợ, và giảm khối lượng công việc quá tải. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ nhân viên y tế cần được tăng cường, bao gồm các chế độ bảo hiểm y tế, chế độ nghỉ phép, và các khoản trợ cấp đặc biệt. Bên cạnh đó, Quân chủng Phòng không – Không quân cần tăng cường động viên, khen thưởng, song song với sắp xếp bố trí nhân sự hợp lý, quan tâm tới các nữ nhân viên y tế, đồng thời bổ sung các thiết bị bảo hộ, sinh hoạt đầy đủ.

IV. Nghiên Cứu Về Stress Nhân Viên Y Tế COVID 19 Kết Quả Bàn Luận

Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá stress nhân viên y tế thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân làm nhiệm vụ ở các cơ sở cách ly tại Hà Nội năm 2022, và xác định các yếu tố liên quan. Kết quả cho thấy tỷ lệ NVYT bị căng thẳng là 43.7%. Các yếu tố như tuổi tác, giới tính, chức danh, thời gian làm việc, khả năng điều tiết cảm xúc, và các yếu tố xã hội – môi trường đều có liên quan đến tình trạng căng thẳng này.

Kết quả nghiên cứu này cung cấp bằng chứng khoa học quan trọng để xây dựng các chương trình can thiệp và hỗ trợ sức khỏe tinh thần cho nhân viên y tế.

4.1. Ảnh Hưởng Của Đại Dịch COVID 19 Đến Sức Khỏe Tinh Thần NVYT

Đại dịch COVID-19 đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của nhân viên y tế. Áp lực công việc tăng cao, nguy cơ lây nhiễm, và sự cô lập xã hội đã dẫn đến tình trạng căng thẳng, lo âu, và trầm cảm. Kết quả nghiên cứu cho thấy đối tượng có tổng thời gian làm việc > 1 tháng có khả năng bị căng thẳng cao gấp 7,37 lần so với đối tượng có tổng thời gian làm việc ≤ 1 tháng (OR= 7,37, 95% CI = 4,38 – 12,41).

4.2. Mối Liên Hệ Giữa Khả Năng Điều Chỉnh Cảm Xúc và Căng Thẳng

Khả năng điều chỉnh cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong việc đối phó với căng thẳng. Nghiên cứu cho thấy nhân viên y tế có khả năng điều chỉnh cảm xúc tốt hơn ít bị căng thẳng hơn. Đối tượng có khả năng linh hoạt điều chỉnh cảm xúc chưa tốt có khả năng bị căng thẳng cao gấp 6,67 lần so với đối tượng có khả năng linh hoạt điều chỉnh cảm xúc (OR=6,67, 95%CI= 3,85 – 12,5). Việc rèn luyện khả năng điều chỉnh cảm xúc có thể giúp NVYT giảm stress và cải thiện sức khỏe tinh thần.

V. Giải Pháp Toàn Diện Giảm Thiểu Stress Cho NVYT Hậu COVID 19

Để giảm thiểu stress cho nhân viên y tế trong và sau đại dịch, cần có một giải pháp toàn diện bao gồm các biện pháp can thiệp ở cấp độ cá nhân, tổ chức, và chính sách. Các biện pháp này cần tập trung vào việc giảm áp lực công việc, cung cấp hỗ trợ tâm lý, cải thiện môi trường làm việc, và tăng cường các chính sách hỗ trợ. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo các giải pháp được thực hiện hiệu quả.

Việc đầu tư vào sức khỏe tinh thần của nhân viên y tế là một đầu tư vào tương lai của hệ thống y tế.

5.1. Chăm Sóc Sức Khỏe Toàn Diện Cho NVYT Sau Đại Dịch

Chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nhân viên y tế không chỉ bao gồm điều trị các vấn đề thể chất mà còn bao gồm cả hỗ trợ tâm lý và tinh thần. Cần có các chương trình sàng lọc sức khỏe tinh thần định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề và can thiệp kịp thời. Các dịch vụ tư vấn tâm lý, nhóm hỗ trợ, và các chương trình can thiệp tâm lý cần được cung cấp một cách dễ dàng và tiếp cận được cho tất cả NVYT.

5.2. Nâng Cao Nhận Thức Về Sức Khỏe Tinh Thần Cho NVYT

Nâng cao nhận thức về sức khỏe tinh thần là một bước quan trọng để giảm sự kỳ thị và khuyến khích nhân viên y tế tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Các chương trình đào tạo và truyền thông cần tập trung vào việc cung cấp thông tin về căng thẳng, lo âu, trầm cảm, và các vấn đề sức khỏe tinh thần khác. Đồng thời, cần tạo ra một môi trường làm việc mà ở đó NVYT cảm thấy thoải mái chia sẻ những khó khăn của mình mà không sợ bị phán xét.

VI. Tương Lai Nghiên Cứu Về Ảnh Hưởng Của COVID 19 Lên NVYT

Nghiên cứu về ảnh hưởng của COVID-19 lên nhân viên y tế vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển. Các nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc đánh giá các tác động lâu dài của đại dịch lên sức khỏe tinh thần của NVYT, xác định các yếu tố bảo vệ và yếu tố nguy cơ, và phát triển các biện pháp can thiệp hiệu quả hơn.

Cần có sự hợp tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân viên y tế trên toàn thế giới.

6.1. Nghiên Cứu Dài Hạn Về Di Chứng Tâm Lý Của COVID 19

Cần có các nghiên cứu dài hạn để theo dõi sức khỏe tinh thần của nhân viên y tế trong nhiều năm sau đại dịch. Các nghiên cứu này cần tập trung vào việc đánh giá các di chứng tâm lý như rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), lo âu, trầm cảm, và burnout. Đồng thời, cần xác định các yếu tố có thể dự đoán nguy cơ phát triển các di chứng này.

6.2. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Hỗ Trợ Sức Khỏe Tinh Thần NVYT

Công nghệ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe tinh thần của nhân viên y tế. Các ứng dụng di động, nền tảng trực tuyến, và các công cụ trí tuệ nhân tạo có thể được sử dụng để cung cấp các dịch vụ tư vấn tâm lý, theo dõi căng thẳng, và cung cấp các bài tập thư giãn. Việc ứng dụng công nghệ có thể giúp NVYT tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ một cách dễ dàng và thuận tiện hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Đại dịch COVID-19, đặc biệt với biến chủng Omicron có khả năng lây lan nhanh chóng, đã tạo ra áp lực lớn đối với đội ngũ nhân viên y tế (NVYT) tuyến đầu, nhất là những người làm nhiệm vụ tại các cơ sở cách ly. Tại Hà Nội, Quân chủng Phòng không – Không quân đã triển khai 20 khu cách ly với hơn 400 NVYT tham gia chăm sóc, điều trị cho hơn 260 nghìn trường hợp F0, F1 trong năm 2021. Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 10/2021 đến tháng 5/2022 nhằm đánh giá thực trạng căng thẳng và các yếu tố liên quan ở 300 NVYT thuộc Quân chủng này, sử dụng thang đo DASS-21 và FREE để đo lường căng thẳng và khả năng điều chỉnh cảm xúc.

Mục tiêu nghiên cứu là mô tả mức độ căng thẳng của NVYT làm việc tại các khu cách ly COVID-19 và xác định các yếu tố cá nhân, xã hội, môi trường ảnh hưởng đến tình trạng này. Kết quả có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các chính sách hỗ trợ sức khỏe tâm thần, cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao hiệu quả phòng chống dịch. Nghiên cứu tập trung tại Hà Nội, nơi có số ca mắc COVID-19 cao nhất cả nước trong giai đoạn khảo sát, giúp phản ánh sát thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp với bối cảnh thực tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai khung lý thuyết chính: thang đo DASS-21 và thang đo FREE-16. Thang DASS-21 gồm ba thành phần trầm cảm, lo âu và căng thẳng, trong đó phần căng thẳng gồm 7 mục đánh giá mức độ khó thư giãn, kích thích thần kinh, cáu gắt và phản ứng quá mức. Thang FREE-16 đo khả năng điều chỉnh cảm xúc linh hoạt, bao gồm bộc lộ và kiềm chế cảm xúc trong các tình huống tích cực và tiêu cực, phản ánh sự thích nghi tâm lý của NVYT trong môi trường căng thẳng.

Ba khái niệm chính được sử dụng là: căng thẳng tâm lý (stress), khả năng điều chỉnh cảm xúc (emotional flexibility), và các yếu tố môi trường công việc (social-environmental factors). Ngoài ra, các yếu tố cá nhân như tuổi, giới tính, vị trí công tác, kinh nghiệm làm việc cũng được xem xét như các biến số ảnh hưởng đến tình trạng căng thẳng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu thiết kế cắt ngang với cỡ mẫu 300 NVYT được chọn theo phương pháp chọn mẫu cụm từ 11 khu cách ly thuộc Quân chủng Phòng không – Không quân tại Hà Nội. Thời gian thu thập số liệu từ tháng 1 đến tháng 2 năm 2022, trong giai đoạn dịch bệnh leo thang tại địa phương.

Dữ liệu được thu thập qua bộ câu hỏi trực tuyến trên nền tảng Google Form, bao gồm các thang đo DASS-21, FREE-16 và các câu hỏi về đặc điểm cá nhân, môi trường làm việc, trang thiết bị bảo hộ, hỗ trợ xã hội. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm STATA 15 với các phương pháp thống kê mô tả, hồi quy logistic đơn biến và đa biến để xác định các yếu tố liên quan đến tình trạng căng thẳng. Đạo đức nghiên cứu được đảm bảo với sự đồng thuận của Hội đồng Đạo đức Trường Đại học Y tế Công cộng và bảo mật thông tin cá nhân.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ căng thẳng cao: 43,7% NVYT có tình trạng căng thẳng theo thang DASS-21, trong đó 21,4% ở mức vừa, 15,7% nặng và 1,3% rất nặng. Tỷ lệ này phản ánh mức độ áp lực tâm lý đáng kể trong bối cảnh dịch bệnh.

2. Yếu tố cá nhân liên quan: NVYT trên 30 tuổi có nguy cơ căng thẳng cao gấp 2,26 lần so với nhóm dưới 30 tuổi (p=0,001). Nữ giới có nguy cơ cao gấp 2,46 lần nam giới (p<0,001). Bác sĩ có khả năng căng thẳng cao gấp 2,89 lần kỹ thuật viên (p=0,04). NVYT có kinh nghiệm làm việc trên 5 năm và chưa từng làm việc tại khu cách ly cũng có nguy cơ căng thẳng cao hơn đáng kể (OR lần lượt 3,22 và 6,3).

3. Thời gian và loại hình công tác: NVYT làm việc trên 1 tháng tại khu cách ly có nguy cơ căng thẳng cao gấp 7,37 lần so với dưới 1 tháng (p<0,001). Làm việc tại khu cách ly tập trung/dã chiến cũng làm tăng nguy cơ căng thẳng gấp 1,81 lần so với bệnh viện (p=0,013).

4. Khả năng điều chỉnh cảm xúc: NVYT có khả năng bộc lộ cảm xúc ít có nguy cơ căng thẳng cao gấp 5,26 lần so với nhóm bộc lộ nhiều (p<0,001). Khả năng linh hoạt điều chỉnh cảm xúc chưa tốt làm tăng nguy cơ căng thẳng gấp 6,67 lần (p<0,001).

5. Yếu tố xã hội – môi trường: NVYT làm việc trên 8 tiếng/ngày có nguy cơ căng thẳng cao gấp 3 lần; nghỉ ngơi dưới 8 tiếng/ngày tăng nguy cơ 1,92 lần. Thiếu sự hỗ trợ từ đồng nghiệp và không nhận được khen thưởng, động viên từ lãnh đạo cũng làm tăng nguy cơ căng thẳng lần lượt 3,44 và 2,56 lần.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy căng thẳng là vấn đề phổ biến và nghiêm trọng ở NVYT làm nhiệm vụ tại các khu cách ly COVID-19, tương đồng với các nghiên cứu quốc tế và trong nước. Tỷ lệ 43,7% căng thẳng cao hơn mức trung bình của dân số nói chung, phản ánh áp lực công việc và môi trường đặc thù. Yếu tố tuổi và giới tính phù hợp với các nghiên cứu cho thấy nữ giới và nhóm tuổi trung niên dễ bị ảnh hưởng tâm lý hơn do vai trò xã hội và áp lực công việc.

Thời gian làm việc dài và loại hình khu cách ly tập trung tạo ra áp lực công việc lớn, làm tăng nguy cơ căng thẳng. Khả năng điều chỉnh cảm xúc là yếu tố bảo vệ quan trọng, giúp NVYT thích nghi với môi trường căng thẳng, giảm nguy cơ kiệt sức tâm lý. Sự hỗ trợ xã hội và động viên từ lãnh đạo cũng đóng vai trò then chốt trong việc giảm căng thẳng, phù hợp với các mô hình tâm lý công sở.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức độ căng thẳng theo nhóm tuổi, giới tính, vị trí công tác và khả năng điều chỉnh cảm xúc, giúp minh họa rõ ràng các mối liên quan. Bảng hồi quy logistic đa biến thể hiện các yếu tố độc lập ảnh hưởng đến căng thẳng cũng là công cụ hữu ích cho việc phân tích sâu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và hỗ trợ điều chỉnh cảm xúc: Tổ chức các khóa huấn luyện kỹ năng quản lý stress và điều chỉnh cảm xúc cho NVYT, nhằm nâng cao khả năng thích nghi tâm lý, giảm tỷ lệ căng thẳng. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do Ban chỉ huy Quân chủng phối hợp với chuyên gia tâm lý thực hiện.

2. Sắp xếp lịch làm việc hợp lý: Giảm giờ làm việc liên tục dưới 8 tiếng/ngày, tăng thời gian nghỉ ngơi để đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần. Áp dụng ngay trong vòng 3 tháng, do các đơn vị quản lý khu cách ly chủ trì.

3. Tăng cường hỗ trợ xã hội và động viên: Xây dựng cơ chế khen thưởng, động viên kịp thời cho NVYT, đặc biệt là nữ giới và những người làm việc lâu dài tại khu cách ly. Thực hiện thường xuyên, do lãnh đạo Quân chủng và các cấp quản lý khu cách ly đảm nhiệm.

4. Cải thiện trang thiết bị bảo hộ và điều kiện làm việc: Bổ sung đầy đủ trang thiết bị bảo hộ đạt chuẩn, thiết bị hỗ trợ chuyên môn và sinh hoạt nhằm giảm áp lực công việc và nguy cơ lây nhiễm. Triển khai trong 3 tháng, do Ban hậu cần Quân chủng phối hợp với các đơn vị liên quan.

5. Xây dựng hệ thống tư vấn tâm lý chuyên nghiệp: Thiết lập dịch vụ tư vấn, hỗ trợ tâm lý trực tuyến và trực tiếp cho NVYT, giúp họ giải tỏa căng thẳng và nâng cao sức khỏe tâm thần. Kế hoạch dài hạn, phối hợp giữa Quân chủng và các cơ sở y tế chuyên ngành.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo Quân chủng Phòng không – Không quân: Để xây dựng chính sách quản lý nhân sự, cải thiện điều kiện làm việc và hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho NVYT trong các khu cách ly.

2. Các nhà quản lý y tế và cán bộ phụ trách khu cách ly: Áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng chống dịch, giảm thiểu căng thẳng và tăng cường sự phối hợp trong tổ chức công việc.

3. Chuyên gia tâm lý và nhân viên y tế công cộng: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về căng thẳng và điều chỉnh cảm xúc, làm cơ sở cho các chương trình can thiệp tâm lý phù hợp.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành y tế công cộng: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, kết quả và phân tích để phát triển các đề tài liên quan đến sức khỏe tâm thần trong bối cảnh dịch bệnh.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao NVYT làm việc lâu hơn 1 tháng lại có nguy cơ căng thẳng cao hơn?
   Thời gian làm việc dài kéo theo áp lực tích tụ, mệt mỏi thể chất và tinh thần, làm giảm khả năng phục hồi, dẫn đến tăng nguy cơ căng thẳng. Ví dụ, NVYT làm việc trên 1 tháng có nguy cơ căng thẳng cao gấp 7,37 lần so với nhóm làm dưới 1 tháng.

2. Khả năng điều chỉnh cảm xúc ảnh hưởng thế nào đến căng thẳng?
   Khả năng linh hoạt điều chỉnh cảm xúc giúp NVYT thích nghi với các tình huống căng thẳng, giảm phản ứng tiêu cực. NVYT có khả năng điều chỉnh cảm xúc chưa tốt có nguy cơ căng thẳng cao gấp 6,67 lần so với nhóm có khả năng tốt.

3. Giới tính có ảnh hưởng đến mức độ căng thẳng không?
   Nghiên cứu cho thấy nữ giới có nguy cơ căng thẳng cao gấp 2,46 lần so với nam giới, có thể do áp lực xã hội và vai trò đa nhiệm trong công việc và gia đình.

4. Các yếu tố xã hội nào làm tăng căng thẳng cho NVYT?
   Thiếu sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, không nhận được khen thưởng, làm việc trên 8 tiếng/ngày và nghỉ ngơi dưới 8 tiếng/ngày đều làm tăng nguy cơ căng thẳng. Ví dụ, NVYT không nhận được hỗ trợ đồng nghiệp có nguy cơ căng thẳng cao gấp 3,44 lần.

5. Làm thế nào để giảm căng thẳng cho NVYT tại các khu cách ly?
   Cần kết hợp các giải pháp như đào tạo kỹ năng điều chỉnh cảm xúc, sắp xếp lịch làm việc hợp lý, tăng cường hỗ trợ xã hội, cải thiện trang thiết bị và xây dựng hệ thống tư vấn tâm lý chuyên nghiệp.

Kết luận

• Tỷ lệ NVYT căng thẳng tại các khu cách ly COVID-19 ở Hà Nội năm 2022 là 43,7%, với nhiều yếu tố cá nhân, xã hội và môi trường ảnh hưởng.
• Tuổi trên 30, nữ giới, bác sĩ, thời gian làm việc dài và khả năng điều chỉnh cảm xúc kém là những yếu tố làm tăng nguy cơ căng thẳng.
• Các yếu tố xã hội như thiếu hỗ trợ đồng nghiệp, không được khen thưởng và điều kiện làm việc căng thẳng cũng góp phần làm tăng căng thẳng.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm giảm căng thẳng, nâng cao sức khỏe tâm thần và hiệu quả công tác phòng chống dịch.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các chương trình đào tạo, cải thiện điều kiện làm việc và xây dựng hệ thống hỗ trợ tâm lý cho NVYT.

Hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe tâm thần của nhân viên y tế – lực lượng tuyến đầu chống dịch!