Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên: Nghiên cứu trường hợp Giải thưởng Nghiên cứu Khoa học Sinh viên Euréka

• Tác giả: Nguyen Thi Ai Truc
• Người hướng dẫn: Prof. Tran Ha Minh Quan
• Trường học: University of Economics Ho Chi Minh City
• Chuyên ngành: Master of Business Administration
• Đề tài: Factors Affecting Scientific Research Activities of Students. Case Study of 'Euréka Student Science Research Award'
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• APPENDIX
• SUPERVISOR’S REPORT ON THE FINAL THESIS SUBMITTED FOR THE DEGREE OF MASTER of BUSINESS ADMINISTRATION
• 1. Executive summary
• 1.1. Center of Science and Technology development for Youth
• 1.2. Euréka Student Scientific Research Award
• 1.3. Problem Finding Process
• 2. Problem justification
• 2.1. Initial Identification of Problem
• 2.2. The Existence problem

I. Tổng quan hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên TP

Nghiên cứu khoa học (NCKH) đóng vai trò quan trọng trong quá trình học tập và phát triển của sinh viên TP.HCM. Hoạt động này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn giúp sinh viên tiếp cận và ứng dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học, giải quyết các vấn đề thực tiễn. Giải thưởng Euréka Sinh viên Nghiên cứu Khoa học là một sân chơi uy tín, thu hút sự tham gia của gần 50 trường đại học, cao đẳng và học viện trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, mức độ tham gia của nhiều trường còn hạn chế, đặt ra yêu cầu cần tìm hiểu sâu sắc về các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động này. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích các yếu tố đó và đề xuất các giải pháp thúc đẩy hoạt động NCKH sinh viên tại TP.HCM.

1.1. Vai trò của nghiên cứu khoa học trong sự phát triển sinh viên

Nghiên cứu khoa học không chỉ đơn thuần là một hoạt động học thuật mà còn là một công cụ mạnh mẽ để phát triển toàn diện cho sinh viên. Nó giúp sinh viên rèn luyện tư duy phản biện, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng viết báo cáo và kỹ năng thuyết trình. Theo Quyết định số 08/2000/QĐ-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo, mục đích của NCKH sinh viên là "góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, tiếp cận và ứng dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học, giải quyết một số vấn đề khoa học và thực tiễn". Tham gia NCKH giúp sinh viên nâng cao khả năng nghiên cứu khoa học và tính sáng tạo trong nghiên cứu khoa học.

1.2. Giới thiệu giải thưởng Euréka và tầm ảnh hưởng đến sinh viên

Giải thưởng Euréka Sinh viên Nghiên cứu Khoa học là một giải thưởng uy tín cấp quốc gia dành cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Giải thưởng này không chỉ là nơi để sinh viên thể hiện khả năng nghiên cứu khoa học mà còn là động lực thúc đẩy phong trào NCKH trong sinh viên. Số lượng trường tham gia và đề tài nghiên cứu ngày càng tăng cho thấy sức hút và tầm ảnh hưởng của giải thưởng. Mục tiêu của giải thưởng Euréka là phát hiện, bồi dưỡng những ý tưởng sáng tạo của sinh viên; thúc đẩy phong trào NCKH trong sinh viên các trường đại học, cao đẳng và học viện.

II. Thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên TP

Mặc dù có nhiều nỗ lực và thành tựu, thực trạng nghiên cứu khoa học sinh viên tại TP.HCM vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại. Sự phát triển không đồng đều giữa các trường, sự thiếu hụt về nguồn lực nghiên cứu khoa học, và động lực nghiên cứu khoa học chưa cao là những thách thức lớn. Bảng số liệu thống kê từ giải thưởng Euréka cho thấy sự tập trung chủ yếu vào một số trường nhất định, trong khi nhiều trường khác có số lượng đề tài tham gia rất hạn chế. Điều này cho thấy cần có những giải pháp cụ thể để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học tại tất cả các trường.

2.1. Sự chênh lệch về hoạt động NCKH giữa các trường đại học

Thống kê số lượng dự án tham gia giải thưởng Euréka từ năm 2014 đến 2019 cho thấy sự chi phối của 4 trường đại học lớn. Tổng số dự án của bốn trường này chiếm hơn 40% tổng số dự án tham gia giải thưởng. Điều này cho thấy sự phát triển không đồng đều của phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên giữa các trường. Số liệu cũng chỉ ra rằng trung bình mỗi trường có 13 dự án tham gia giải thưởng Euréka năm 2019, nhưng có đến 33 trường (chiếm 67%) có số lượng dự án ít hơn con số này.

2.2. Những khó khăn sinh viên gặp phải khi làm nghiên cứu khoa học

Sinh viên gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện nghiên cứu khoa học. Một số khó khăn thường gặp bao gồm thiếu kinh nghiệm, thiếu kỹ năng nghiên cứu khoa học, thiếu nguồn lực nghiên cứu khoa học, và áp lực về thời gian học tập. Nhiều sinh viên cũng cho rằng NCKH tốn nhiều thời gian, ảnh hưởng đến kết quả học tập. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ và định hướng từ giảng viên hướng dẫn và nhà trường để giúp sinh viên vượt qua những khó khăn này.

III. Yếu tố về động lực ảnh hưởng đến NCKH của sinh viên TP

Động lực là yếu tố then chốt thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. Động lực này có thể đến từ sự yêu thích khoa học, mong muốn khám phá tri thức mới, hoặc cơ hội phát triển bản thân. Tuy nhiên, động lực nghiên cứu khoa học của sinh viên có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm áp lực học tập, thiếu sự hướng dẫn, và môi trường nghiên cứu chưa thực sự hấp dẫn. Việc tạo ra một môi trường khuyến khích và hỗ trợ NCKH là rất quan trọng để khơi dậy và duy trì động lực nghiên cứu khoa học của sinh viên.

3.1. Vai trò của giảng viên hướng dẫn trong việc khơi dậy động lực NCKH

Giảng viên hướng dẫn đóng vai trò quan trọng trong việc khơi dậy và duy trì động lực nghiên cứu khoa học của sinh viên. Giảng viên có thể tạo động lực bằng cách gợi ý các đề tài nghiên cứu thú vị, cung cấp sự hướng dẫn và hỗ trợ kịp thời, và tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Giáo sư Thái Văn Nam cho rằng giảng viên đóng hai vai trò "kéo" và "đẩy". Với vai trò "kéo", giảng viên định hướng đề tài cho sinh viên dựa trên những dự án mà giảng viên đang thực hiện. Với vai trò "đẩy", giảng viên đưa ra phản hồi dựa trên quan điểm và tầm nhìn cá nhân, dựa trên lựa chọn của sinh viên.

3.2. Ảnh hưởng của môi trường học tập đến động lực nghiên cứu khoa học

Môi trường học tập có ảnh hưởng lớn đến động lực nghiên cứu khoa học của sinh viên. Một môi trường học tập cởi mở, sáng tạo, và khuyến khích tư duy phản biện sẽ thúc đẩy sinh viên tham gia vào hoạt động nghiên cứu khoa học. Ngược lại, một môi trường học tập gò bó, thiếu sự hỗ trợ, và không tạo điều kiện cho sinh viên phát triển ý tưởng sẽ làm giảm động lực nghiên cứu khoa học.

IV. Nguồn lực tác động đến hoạt động nghiên cứu khoa học sinh viên

Nguồn lực nghiên cứu khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của các dự án NCKH. Nguồn lực này bao gồm kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị, và thông tin khoa học. Sự thiếu hụt về nguồn lực có thể là một rào cản lớn đối với sinh viên, đặc biệt là trong các lĩnh vực đòi hỏi thực nghiệm. Việc tăng cường nguồn lực nghiên cứu khoa học là cần thiết để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên.

4.1. Kinh phí hỗ trợ nghiên cứu khoa học cho sinh viên còn hạn chế

Nhiều sinh viên cho rằng kinh phí hỗ trợ nghiên cứu khoa học còn hạn chế, đặc biệt là đối với các lĩnh vực đòi hỏi thực nghiệm. Hầu hết kinh phí thực hiện dự án đến từ nguồn tự túc của sinh viên. Điều này gây khó khăn cho nhiều sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, làm giảm cơ hội tham gia NCKH. Cần có những chính sách hỗ trợ tài chính hiệu quả hơn để khuyến khích sinh viên tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học.

4.2. Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ NCKH còn thiếu thốn

Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ NCKH ở nhiều trường còn thiếu thốn hoặc lạc hậu. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng và tính khả thi của các dự án NCKH. Việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị là cần thiết để tạo điều kiện tốt hơn cho sinh viên thực hiện nghiên cứu khoa học.

V. Chính sách thúc đẩy nghiên cứu khoa học sinh viên tại TP

Chính sách hỗ trợ nghiên cứu khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học. Chính sách này bao gồm các quy định về tài trợ, khen thưởng, và công nhận thành tích NCKH. Việc xây dựng và hoàn thiện chính sách là cần thiết để tạo động lực và khuyến khích sinh viên tham gia NCKH.

5.1. Vai trò của chính sách khen thưởng trong việc khuyến khích NCKH

Chính sách khen thưởng đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích sinh viên tham gia NCKH. Các hình thức khen thưởng có thể bao gồm học bổng, giải thưởng, và cộng điểm vào kết quả học tập. Việc khen thưởng kịp thời và xứng đáng sẽ tạo động lực cho sinh viên tiếp tục theo đuổi NCKH.

5.2. Chính sách công nhận thành tích NCKH của sinh viên

Việc công nhận thành tích NCKH của sinh viên là cần thiết để tạo động lực và khẳng định giá trị của hoạt động này. Thành tích NCKH có thể được công nhận thông qua các hình thức như ưu tiên xét tuyển sau đại học, giới thiệu việc làm, và tạo cơ hội tham gia các hội thảo khoa học quốc tế.

VI. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học

Để nâng cao hiệu quả nghiên cứu khoa học của sinh viên tại TP.HCM, cần có những giải pháp đồng bộ từ nhà trường, giảng viên, và bản thân sinh viên. Các giải pháp này bao gồm tăng cường nguồn lực nghiên cứu khoa học, nâng cao chất lượng giảng dạy và hướng dẫn, xây dựng môi trường nghiên cứu khoa học tích cực, và tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các hoạt động khoa học.

6.1. Tăng cường nguồn lực hỗ trợ nghiên cứu khoa học sinh viên

Tăng cường nguồn lực nghiên cứu khoa học là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả nghiên cứu khoa học của sinh viên. Cần tăng cường kinh phí hỗ trợ, nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị, và cung cấp thông tin khoa học đầy đủ và kịp thời.

6.2. Nâng cao năng lực hướng dẫn nghiên cứu khoa học cho giảng viên

Nâng cao năng lực hướng dẫn nghiên cứu khoa học cho giảng viên là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng của các dự án NCKH. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về phương pháp nghiên cứu khoa học cho giảng viên, và tạo điều kiện cho giảng viên tham gia các hoạt động khoa học.

Tổng quan nghiên cứu

Nghiên cứu tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên tại các trường đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh, dựa trên dữ liệu từ Giải thưởng Nghiên cứu Khoa học Sinh viên Euréka. Từ năm 1999 đến 2019, giải thưởng đã thu hút sự tham gia của gần 50 trường đại học, cao đẳng và viện nghiên cứu trong khu vực, với số lượng đề tài và trường tham gia có xu hướng tăng trưởng ổn định. Tuy nhiên, sự tham gia của các trường vẫn còn phân hóa rõ rệt, với khoảng 40% số đề tài đến từ 4 trường đại học lớn, trong khi phần lớn các trường còn lại có số lượng đề tài thấp hơn mức trung bình (dưới 13 đề tài mỗi trường năm 2019).

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ các nguyên nhân dẫn đến sự hạn chế và không đồng đều trong hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên, từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy phong trào nghiên cứu tại các trường có hiệu quả thấp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các trường đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2014-2019, giai đoạn có nhiều biến động về quy mô và phạm vi tổ chức giải thưởng Euréka, đặc biệt là việc mở rộng ra toàn quốc từ năm 2016.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển năng lực nghiên cứu và đổi mới sáng tạo của sinh viên, đồng thời góp phần thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn sản xuất và đời sống. Các chỉ số như số lượng đề tài tham gia, tỷ lệ trường có số đề tài thấp hơn trung bình, và sự phân bố không đồng đều giữa các lĩnh vực nghiên cứu được sử dụng làm thước đo hiệu quả phong trào nghiên cứu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính là Lý thuyết Công bằng (Equity Theory) và Lý thuyết Kỳ vọng (Expectancy Theory) để giải thích động lực tham gia nghiên cứu khoa học của sinh viên. Lý thuyết Kỳ vọng nhấn mạnh vào sự hấp dẫn của phần thưởng nghiên cứu, bao gồm giá trị phần thưởng, khả năng đạt được phần thưởng và mối liên hệ giữa nỗ lực và kết quả. Lý thuyết Công bằng tập trung vào sự công bằng trong đánh giá và khen thưởng, ảnh hưởng đến thái độ và hành vi của cá nhân trong môi trường học thuật.

Ngoài ra, nghiên cứu sử dụng các khái niệm về tự hiệu quả (self-efficacy), động lực học tập, vai trò của giảng viên trong việc hướng dẫn và truyền cảm hứng nghiên cứu, cũng như các cơ chế khen thưởng và hỗ trợ tài chính trong môi trường đại học. Mô hình nguyên nhân - kết quả được xây dựng để phân loại các yếu tố ảnh hưởng thành ba nhóm chính: hỗ trợ từ nhà trường, hỗ trợ từ giảng viên và hạn chế từ phía sinh viên.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ báo cáo thường niên và công bố dự án của Giải thưởng Euréka giai đoạn 2014-2019, kết hợp với khảo sát trực tuyến gửi đến khoảng 500 sinh viên tham gia giải thưởng, thu về 100 phản hồi. Ngoài ra, nghiên cứu tiến hành phỏng vấn sâu với các đối tượng gồm cán bộ trung tâm phát triển khoa học công nghệ thanh niên, giảng viên, sinh viên đoạt giải và đại diện các trường đại học.

Phương pháp phân tích bao gồm phân tích định lượng số liệu thống kê về số lượng đề tài, tỷ lệ tham gia của các trường và lĩnh vực nghiên cứu; phân tích định tính từ các cuộc phỏng vấn để làm rõ nguyên nhân và cơ chế ảnh hưởng. Cỡ mẫu khảo sát được lựa chọn nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm sinh viên tham gia giải thưởng. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2017 đến 2019, tập trung vào giai đoạn mở rộng quy mô giải thưởng và biến động số lượng đề tài.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Sự phân hóa rõ rệt trong hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên: Bốn trường đại học lớn chiếm khoảng 40% tổng số đề tài tham gia Euréka từ 2014 đến 2019, trong khi 67% trường còn lại có số đề tài thấp hơn mức trung bình 13 đề tài/năm (năm 2019). Điều này cho thấy phong trào nghiên cứu chưa được phát triển đồng đều giữa các trường.

2. Hạn chế trong việc truyền thông và triển khai thông tin giải thưởng: Khoảng 60% sinh viên biết về giải thưởng qua sự triển khai của nhà trường, chỉ 7% biết qua website, cho thấy việc truyền thông chủ yếu phụ thuộc vào các kênh nội bộ của trường. Việc sử dụng mạng xã hội và các phương tiện truyền thông hiện đại còn hạn chế, ảnh hưởng đến nhận thức và sự tham gia của sinh viên.

3. Thiếu cơ chế khen thưởng và hỗ trợ tài chính hiệu quả: Các giảng viên và sinh viên đều phản ánh việc thiếu các chính sách khen thưởng rõ ràng, cũng như nguồn kinh phí hỗ trợ nghiên cứu còn hạn chế, đặc biệt với các đề tài yêu cầu thí nghiệm và trang thiết bị. Điều này làm giảm động lực và khả năng duy trì các dự án nghiên cứu.

4. Vai trò then chốt của giảng viên trong việc hướng dẫn và tạo động lực: Giảng viên đóng vai trò “kéo” (định hướng đề tài) và “đẩy” (phản hồi, khích lệ) sinh viên trong quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên, áp lực giảng dạy và thiếu chính sách hỗ trợ khiến giảng viên khó dành thời gian và tâm huyết cho công tác hướng dẫn nghiên cứu.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự hạn chế và không đồng đều trong hoạt động nghiên cứu khoa học sinh viên là do sự phối hợp chưa hiệu quả giữa các bên liên quan, bao gồm nhà trường, giảng viên và sinh viên. Việc truyền thông kém và thiếu các chính sách khen thưởng làm giảm nhận thức và động lực tham gia của sinh viên. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về ảnh hưởng của cơ chế khen thưởng và hỗ trợ tài chính đến năng suất nghiên cứu.

Biểu đồ phân bố số lượng đề tài theo trường và lĩnh vực nghiên cứu có thể minh họa rõ sự tập trung và phân hóa này, giúp nhà quản lý nhận diện các trường và ngành cần được hỗ trợ nhiều hơn. So với các nghiên cứu quốc tế, kết quả cũng cho thấy vai trò quan trọng của giảng viên trong việc thúc đẩy nghiên cứu sinh viên, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách hỗ trợ toàn diện.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích sâu sắc để các trường đại học và cơ quan quản lý giáo dục xây dựng chiến lược phát triển phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và đổi mới sáng tạo trong giáo dục đại học.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông và phổ biến thông tin giải thưởng: Nhà trường phối hợp với Trung tâm Phát triển Khoa học và Công nghệ Thanh niên triển khai các kênh truyền thông đa dạng, đặc biệt là mạng xã hội và các buổi hội thảo, định hướng nghiên cứu cho sinh viên hàng năm. Mục tiêu nâng tỷ lệ sinh viên biết đến giải thưởng qua các kênh truyền thông hiện đại lên ít nhất 50% trong vòng 2 năm.

2. Xây dựng cơ chế khen thưởng và cộng điểm học tập: Các trường cần thiết lập chính sách khen thưởng rõ ràng cho sinh viên và giảng viên có thành tích nghiên cứu xuất sắc, đồng thời cộng điểm học tập hoặc tín chỉ cho các đề tài nghiên cứu đạt giải cấp trường, thành phố và quốc gia. Thời gian triển khai trong 1 năm, do Ban Giám hiệu và Hội đồng Khoa học chủ trì.

3. Hỗ trợ tài chính và trang thiết bị cho nghiên cứu sinh viên: Nhà trường nên dành ngân sách riêng hỗ trợ kinh phí cho các đề tài nghiên cứu sinh viên, đặc biệt các đề tài yêu cầu thí nghiệm. Đồng thời, tăng cường đầu tư trang thiết bị và phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu. Mục tiêu tăng ít nhất 20% số đề tài được hỗ trợ tài chính trong 3 năm tới.

4. Đào tạo và khuyến khích giảng viên hướng dẫn nghiên cứu: Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực hướng dẫn nghiên cứu cho giảng viên, đồng thời áp dụng chính sách giảm giờ giảng hoặc thưởng cho giảng viên có sinh viên đạt giải. Thời gian thực hiện trong 2 năm, do Phòng Đào tạo và Ban Giám hiệu phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban Giám hiệu và phòng quản lý đào tạo các trường đại học: Giúp xây dựng chính sách, cơ chế thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học sinh viên, nâng cao chất lượng đào tạo và uy tín nhà trường.

2. Giảng viên và cán bộ hướng dẫn nghiên cứu: Cung cấp hiểu biết về vai trò, phương pháp và động lực trong việc hướng dẫn sinh viên nghiên cứu, từ đó nâng cao hiệu quả công tác hướng dẫn.

3. Sinh viên và các nhóm nghiên cứu sinh viên: Giúp nhận thức rõ hơn về lợi ích, khó khăn và cách thức tham gia nghiên cứu khoa học, đồng thời tìm kiếm các nguồn hỗ trợ và động lực phù hợp.

4. Các cơ quan quản lý giáo dục và tổ chức phát triển khoa học công nghệ: Là cơ sở để xây dựng các chương trình, chính sách hỗ trợ phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên trên phạm vi rộng, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao số lượng đề tài nghiên cứu của sinh viên lại phân hóa mạnh giữa các trường?
   Sự phân hóa xuất phát từ sự khác biệt về cơ chế hỗ trợ, truyền thông, nguồn lực tài chính và vai trò của giảng viên tại từng trường. Các trường có chính sách khuyến khích và hỗ trợ tốt thường có số lượng đề tài nhiều hơn.

2. Vai trò của giảng viên trong việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học sinh viên là gì?
   Giảng viên đóng vai trò định hướng đề tài, truyền cảm hứng, cung cấp kiến thức và phản hồi kịp thời giúp sinh viên hoàn thiện nghiên cứu, đồng thời là cầu nối giữa sinh viên và các nguồn lực nghiên cứu.

3. Sinh viên gặp khó khăn gì khi tham gia nghiên cứu khoa học?
   Khó khăn chính gồm thiếu nhận thức về lợi ích nghiên cứu, hạn chế về thời gian và tài chính, thiếu sự hướng dẫn và hỗ trợ từ nhà trường và giảng viên.

4. Các trường có thể làm gì để tăng cường phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên?
   Xây dựng cơ chế khen thưởng, tăng cường truyền thông, hỗ trợ tài chính, đào tạo giảng viên hướng dẫn và tổ chức các hoạt động nghiên cứu, hội thảo, cuộc thi khoa học thường xuyên.

5. Giải thưởng Euréka có ý nghĩa như thế nào đối với sinh viên?
   Giải thưởng tạo cơ hội để sinh viên phát triển kỹ năng nghiên cứu, làm việc nhóm, áp dụng kiến thức vào thực tiễn, đồng thời nâng cao uy tín và tạo động lực cho sinh viên tiếp tục nghiên cứu.

Kết luận

• Hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên tại TP. Hồ Chí Minh còn phân hóa mạnh, với sự tập trung đề tài ở một số trường đại học lớn.
• Các yếu tố chính ảnh hưởng gồm cơ chế hỗ trợ của nhà trường, vai trò hướng dẫn của giảng viên và nhận thức, động lực của sinh viên.
• Việc truyền thông và khen thưởng chưa hiệu quả, cùng với hạn chế về tài chính và thời gian là những rào cản lớn.
• Giải pháp cần tập trung vào tăng cường truyền thông, xây dựng cơ chế khen thưởng, hỗ trợ tài chính và nâng cao năng lực giảng viên hướng dẫn.
• Nghiên cứu đề xuất lộ trình triển khai các giải pháp trong vòng 1-3 năm, nhằm thúc đẩy phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên phát triển bền vững.

Hành động tiếp theo: Các trường đại học và cơ quan quản lý giáo dục cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp. Để nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực sáng tạo, việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học sinh viên là nhiệm vụ trọng tâm cần được ưu tiên.