Ảnh Hưởng Của Truyền Dẫn Tỷ Giá Và Độ Mở Cửa Thương Mại Đến Tỷ Lệ Đánh Đổi Lạm Phát

• Tác giả: Nguyễn Thị Thu Quỳnh
• Người hướng dẫn: TS. Trần Thị Hải Lý
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Truyền Dẫn Tỷ Giá Và Độ Mở Cửa Thương Mại Đến Tỷ Lệ Đánh Đổi Lạm Phát
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: Lý do chọn đề tài
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu và đóng góp của đề tài
• 1.2. Nội dung nghiên cứu
• 1.3. Cấu trúc bài nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY
• 2.1. Độ mở cửa thương mại và lạm phát
• 2.2. Độ mở cửa thương mại và tỷ lệ đánh đổi
• 2.3. Các nghiên cứu về truyền dẫn tỷ giá
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5. CHƯƠNG 5: TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• appendix.1. DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT, KÝ HIỆU
• appendix.2. DANH MỤC BẢNG BIỂU
• appendix.3. DANH MỤC HÌNH MINH HOẠ
• TÓM TẮT

I. Tóm tắt ảnh hưởng của truyền dẫn tỷ giá đến lạm phát

Bài viết này tập trung vào việc xem xét các tác động của yếu tố truyền dẫn tỷ giá và kiểm định xem truyền dẫn tỷ giá làm độ mở cửa thương mại tác động đến tỷ lệ đánh đổi lạm phát như thế nào. Nghiên cứu phát triển một mô hình lý thuyết đơn giản dựa trên Daniels và VanHoose (2013), thể hiện ảnh hưởng tương tác của mức độ truyền dẫn và độ mở cửa đến mối quan hệ lạm phát – sản lượng. Kết quả cho thấy rằng mức độ truyền dẫn càng lớn càng làm tăng tỷ lệ đánh đổi, và mức độ mở cửa lớn hơn thì làm giảm tỷ lệ đánh đổi và tương tác tổng hợp của truyền dẫn và độ mở cửa thương mại làm giảm tỷ lệ đánh đổi lạm phát – sản lượng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy không chỉ độ mở cửa thương mại ảnh hưởng đến mối quan hệ đánh đổi mà còn nhiều yếu tố khác cũng ảnh hưởng.

1.1. Giới thiệu khái niệm tỷ lệ đánh đổi

Theo lý thuyết kinh tế vĩ mô, tỷ lệ đánh đổi được định nghĩa là một cách đo lường chi phí cắt giảm lạm phát, cũng là số GDP một năm cần thiết để giảm 1 điểm phần trăm lạm phát. Do đó, việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ đánh đổi là vô cùng quan trọng để hiểu rõ hơn về sự đánh đổi giữa lạm phát và tăng trưởng kinh tế.

1.2. Tầm quan trọng của nghiên cứu về kinh tế vĩ mô

Nghiên cứu này sẽ xem xét và kiểm định xem tác động riêng lẻ cũng như đồng thời của truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa đến tỷ lệ đánh đổi thông qua một số quốc gia trên thế giới trong một khoảng thời gian nhất định. Việc hiểu rõ mối tương quan này giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định hiệu quả hơn trong việc kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

II. Tìm hiểu yếu tố tác động tỷ lệ đánh đổi lạm phát sản lượng

Nghiên cứu này không tập trung vào các yếu tố quyết định vi mô hay vĩ mô của mức độ truyền dẫn tỷ giá. Mục tiêu chính là nhằm kiểm định tác động riêng lẻ của truyền dẫn tỷ giá, độ mở cửa thương mại và tác động tương tác tổng hợp của chúng đến tỷ lệ đánh đổi lạm phát – sản lượng. Nền tảng lý thuyết và kết quả thực nghiệm sẽ tập trung trả lời cho các câu hỏi: Việc mở cửa thương mại có ảnh hưởng gì đến sự đánh đổi lạm phát và sản lượng của các quốc gia? Truyền dẫn tỷ giá có ảnh hưởng đến mối quan hệ đánh đổi lạm phát sản lượng hay không? Tác động tổng hợp của độ mở cửa thương mại và mức độ truyền dẫn tỷ giá đến sự đánh đổi trên như thế nào?

2.1. Ảnh hưởng của chính sách tiền tệ đến tỷ lệ đánh đổi

Việc ngân hàng trung ương phải đối mặt với sự đánh đổi giữa lạm phát và sản lượng là một trong những chủ đề nghiên cứu phổ biến. Sự đánh đổi có thể được hiểu là khi một ngân hàng trung ương hoạch định chính sách thiên về kiềm chế lạm phát thì họ phải chấp nhận một mức tăng trưởng kinh tế thấp hơn đồng nghĩa với việc sản lượng thấp hơn, và ngược lại.

2.2. Vai trò của độ mở cửa kinh tế trong điều chỉnh lạm phát

Nhiều nghiên cứu đã xem xét các yếu tố tác động lên mối quan hệ đánh đổi, một số tác giả đề xuất rằng các đặc điểm của môi trường kinh tế có thể có ảnh hưởng đến đánh đổi lạm phát – sản lượng, như những dấu hiệu đầu tiên của lạm phát, sự mở cửa của nền kinh tế hay bản chất của hợp đồng lao động.

2.3. Nghiên cứu của Daniels VanHoose về toàn cầu hóa

Nghiên cứu gần đây của Daniels và VanHoose (2013) đã xem xét về việc liệu rằng có tác động của sự mở cửa thương mại và truyền dẫn tỷ giá đến sự đánh đổi giữa lạm phát và sản lượng hay không? Và tác động đó như thế nào? Bài nghiên cứu của Daniels và VanHoose (2013) đã sử dụng một tỷ lệ đánh đổi để đại diện cho mối quan hệ đánh đổi giữa lạm phát và sản lượng.

III. Cách mô hình hóa tác động của tỷ giá và thương mại

Bài nghiên cứu này đã tổng hợp một mô hình lý thuyết đơn giản lấy từ Daniels và VanHoose (2013) lý giải các vấn đề như: nền tảng vi mô của truyền dẫn tỷ giá; mối quan hệ giữa truyền dẫn tỷ giá và sản lượng; mối quan hệ truyền dẫn tỷ giá, độ mở cửa thương mại và tỷ lệ đánh đổi. Từ nền tảng lý thuyết trên, sử dụng một mô hình hiệu ứng ngẫu nhiên, bài viết đã kiểm định và cho ra kết quả cung cấp bằng chứng định lượng cho mối quan hệ trên. Trước đây đã có nhiều nghiên cứu tác động của truyền dẫn tỷ giá đến yếu tố lạm phát trong nước.

3.1. Giải thích nền tảng vi mô của truyền dẫn tỷ giá

Daniels và VanHoose (2013) đã xây dựng mô hình lý thuyết để giải thích nền tảng vi mô của truyền dẫn tỷ giá, từ đó làm cơ sở cho việc phân tích tác động của nó đến tỷ lệ đánh đổi. Mô hình này tập trung vào hành vi của các doanh nghiệp trong việc điều chỉnh giá cả khi tỷ giá hối đoái thay đổi.

3.2. Mối quan hệ giữa truyền dẫn tỷ giá và sản lượng

Mô hình cũng xem xét mối quan hệ giữa truyền dẫn tỷ giá và sản lượng, cho thấy rằng sự thay đổi tỷ giá có thể ảnh hưởng đến sản lượng thông qua kênh thương mại. Khi tỷ giá thay đổi, giá cả hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu cũng thay đổi, ảnh hưởng đến cán cân thương mại và sản lượng trong nước.

3.3. Liên hệ truyền dẫn tỷ giá độ mở cửa lạm phát

Nghiên cứu của Daniels và VanHoose cũng nhấn mạnh vai trò của độ mở cửa thương mại trong việc điều chỉnh tác động của truyền dẫn tỷ giá đến lạm phát. Một nền kinh tế mở cửa hơn thường có khả năng hấp thụ các cú sốc tỷ giá tốt hơn, giảm thiểu tác động đến lạm phát.

IV. Ứng dụng phân tích tỷ lệ đánh đổi trong bối cảnh hội nhập

Đầu tiên, bài nghiên cứu này sẽ đưa ra một mô hình lý thuyết đơn giản lấy từ Daniels và VanHoose (2013) để chỉ rõ làm thế nào mức độ truyền dẫn và mức độ mở cửa có thể tác động đến tỷ lệ đánh đổi và làm thế nào hai yếu tố này có thể tương tác và ảnh hưởng đến tỷ lệ đánh đổi. Mô hình này dự đoán rằng khi mức độ truyền dẫn lớn hơn sẽ làm tăng tác động cùng chiều hoặc làm giảm tác động nghịch chiều của sự mở cửa đến tỷ lệ đánh đổi.

4.1. Cách mở cửa thương mại ảnh hưởng đến lạm phát

Các nghiên cứu tiên phong như Romer (1993) đã tìm thấy một mối quan hệ nghịch biến giữa lạm phát và mức độ mở cửa thương mại quốc tế. Điều này dẫn đến nhiều nghiên cứu về tác động của mở cửa đến lạm phát trong nước. Romer lập luận rằng mở cửa thương mại càng lớn càng tăng cường tác động nghịch biến do sự mở rộng sản lượng trong nước, do đó làm giảm động cơ đối với một ngân hàng trung ương để tham gia vào hoạch định chính sách lạm phát.

4.2. Nghiên cứu của Lane về kinh tế mở nhỏ và lạm phát

Lane (1997) cũng nghiên cứu về mối quan hệ giữa độ mở cửa và lạm phát, phát triển trên một mô hình áp dụng cho một số nền kinh tế mở nhỏ với các ngành phi ngoại thương được đặc trưng bởi hình thức độc quyền và giá cả cứng nhắc. Ông nhận thấy rằng sự mở cửa thương mại càng lớn càng làm giảm sản lượng tiềm năng và tăng lạm phát không mong đợi phát sinh từ các ngành phi ngoại thương.

4.3. Ảnh hưởng của chính sách tiền tệ đến tăng trưởng kinh tế

Năm 1999 Karras sử dụng dữ liệu hằng năm cho 38 quốc gia nghiên cứu xem liệu rằng những tác động của chính sách tiền tệ lên sản lượng và mức giá có phụ thuộc vào độ mở cửa của nền kinh tế hay không. Ông tìm thấy khi nền kinh tế mở cửa hơn có thể làm giảm tác động của chính sách tiền tệ lên sản lượng nhưng lại tăng tác động của chính sách tiền tệ lên lạm phát.

V. Kết luận và đề xuất về ổn định kinh tế vĩ mô

Nghiên cứu này tập trung vào nghiên cứu tác động tổng hợp của 2 yếu tố độ mở cửa thương mại và mức độ truyền dẫn tỷ giá đến tỷ lệ đánh đổi nên sẽ đi qua sơ lược một số nghiên cứu trước đây về truyền dẫn tỷ giá. Taylor (2000) cho rằng mức truyền dẫn tỷ giá là nhân tố ngoại sinh tác động đến chính sách tiền tệ và sự ổn định tiền tệ của một quốc gia. Chính sách tiền tệ của một quốc gia càng ổn định và lạm phát càng thấp thì độ mở rộng của truyền dẫn tỷ giá càng nhỏ.

5.1. Định nghĩa truyền dẫn tỷ giá theo các nhà kinh tế

Truyền dẫn tỷ giá được hiểu theo nhiều góc độ khác nhau. Nghiên cứu của Goldberg và Knetter (1996) hay Olivei (2002): nó được định nghĩa là phần trăm thay đổi trong giá nhập khẩu do 1% thay đổi tỷ giá hối đoái danh nghĩa gây ra. Nghiên cứu của Mc. (2000) thì xem xét dưới góc độ là mức chuyển của tỷ giá và giá nhập khẩu đến giá cả sản xuất nội địa PPI và giá tiêu dùng CPI.

5.2. Khái niệm rộng hơn về tỷ giá hối đoái và chỉ số giá

Một số bài nghiên cứu khác như Lian (2006) và Nkunde Mwase (2006), khái niệm về truyền dẫn tỷ giá hối đoái thường được hiểu rộng hơn, đó là mức chuyển của cú sốc tỷ giá vào trong các chỉ số giá, bao gồm chỉ số giá nhập khẩu, chỉ số giá sản xuất và chỉ số giá tiêu dùng, theo đó “truyền dẫn tỷ giá hối đoái là phần trăm thay đổi của các chỉ số giá trong nước khi tỷ giá hối đoái danh nghĩa thay đổi 1%”.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc nghiên cứu mối quan hệ giữa truyền dẫn tỷ giá, độ mở cửa thương mại và tỷ lệ đánh đổi lạm phát – sản lượng trở nên cấp thiết. Theo ước tính, trong giai đoạn 1980-2016, dữ liệu từ 20 quốc gia cho thấy sự biến động đáng kể trong tỷ lệ đánh đổi, với giá trị dao động từ -2.213 đến 8.1 và độ lệch chuẩn 2.039. Vấn đề nghiên cứu tập trung vào việc làm rõ ảnh hưởng riêng lẻ và tương tác giữa mức độ truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa thương mại đến tỷ lệ đánh đổi lạm phát – sản lượng, một chỉ số đo lường chi phí cắt giảm lạm phát tính bằng sản lượng GDP mất đi để giảm 1 điểm phần trăm lạm phát.

Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu là kiểm định tác động của truyền dẫn tỷ giá, độ mở cửa thương mại và sự tương tác giữa hai yếu tố này đến tỷ lệ đánh đổi trong khoảng thời gian 1980-2016, với phạm vi nghiên cứu bao gồm 20 quốc gia có mức độ mở cửa và truyền dẫn tỷ giá khác nhau, trong đó có Việt Nam từ năm 1997. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp bằng chứng định lượng giúp các nhà hoạch định chính sách tiền tệ hiểu rõ hơn về cách thức các yếu tố bên ngoài như thương mại quốc tế và biến động tỷ giá ảnh hưởng đến sự đánh đổi giữa lạm phát và tăng trưởng kinh tế, từ đó đề xuất các chính sách ổn định kinh tế vĩ mô hiệu quả hơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình lý thuyết phát triển từ Daniels và VanHoose (2013), kết hợp nền tảng vi mô của truyền dẫn tỷ giá và mối quan hệ giữa truyền dẫn tỷ giá, độ mở cửa thương mại và tỷ lệ đánh đổi. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết truyền dẫn tỷ giá: Định nghĩa mức độ truyền dẫn tỷ giá (γ) là phần trăm thay đổi giá trong nước do 1% thay đổi tỷ giá hối đoái danh nghĩa gây ra. Mức độ truyền dẫn có thể hoàn toàn (γ=1), không truyền dẫn (γ=0) hoặc không đầy đủ (0<γ<1). Truyền dẫn tỷ giá ảnh hưởng đến lạm phát qua hai kênh: trực tiếp thông qua giá cả hàng hóa nhập khẩu và gián tiếp thông qua tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến sản lượng và cầu lao động.

• Mô hình tỷ lệ đánh đổi (Sacrifice ratio): Tỷ lệ đánh đổi đo lường chi phí sản lượng mất đi để giảm lạm phát, phản ánh sự đánh đổi giữa chính sách kiềm chế lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Mô hình lý thuyết cho thấy mức độ truyền dẫn và độ mở cửa thương mại tương tác phức tạp, có thể làm tăng hoặc giảm tỷ lệ đánh đổi tùy thuộc vào đặc điểm thị trường lao động và mức độ cứng nhắc của tiền lương.

Các khái niệm chính bao gồm: truyền dẫn tỷ giá (Pass Through), độ mở cửa thương mại (Openness), tỷ lệ đánh đổi (Sacrifice ratio), hợp đồng tiền lương danh nghĩa, và mô hình hiệu ứng ngẫu nhiên (Random Effect Model).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng gồm 20 quốc gia trong giai đoạn 1980-2016, với tổng cộng 404 quan sát theo năm. Dữ liệu bao gồm chỉ số giá tiêu dùng (CPI), GDP thực, tỷ giá hối đoái, và các chỉ số thương mại quốc tế. Việt Nam được đưa vào mẫu từ năm 1997 do hạn chế dữ liệu.

Phương pháp phân tích chính là mô hình hồi quy hiệu ứng ngẫu nhiên (Random Effect Model) nhằm kiểm định tác động riêng lẻ và tương tác giữa truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa thương mại đến tỷ lệ đánh đổi. Các kiểm định đa cộng tuyến (VIF < 10), phương sai thay đổi (Breusch–Pagen), tự tương quan (Wooldridge), và kiểm định Hausman được thực hiện để đảm bảo tính phù hợp của mô hình. Ngoài ra, mô hình hồi quy biến công cụ (IV) với kỹ thuật 2SLS được áp dụng để kiểm tra tính nội sinh của biến truyền dẫn tỷ giá, sử dụng biến công cụ là thứ tự xếp hạng truyền dẫn (Rank).

Quá trình nghiên cứu bao gồm: thu thập dữ liệu từ IMF, World Bank, GSO; tính toán tỷ lệ đánh đổi dựa trên phương pháp của Ball (1994); ước lượng mức độ truyền dẫn tỷ giá theo Campa và Goldberg (2005); và thực hiện các mô hình hồi quy với sai số chuẩn vững để kiểm soát phương sai thay đổi và tự tương quan.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của độ mở cửa thương mại đến tỷ lệ đánh đổi: Kết quả mô hình hồi quy cho thấy độ mở cửa thương mại có tác động nghịch biến và có ý nghĩa thống kê ở mức 5% đến tỷ lệ đánh đổi. Cụ thể, khi mức độ mở cửa tăng, tỷ lệ đánh đổi giảm, cho thấy nền kinh tế mở giúp giảm chi phí sản lượng khi kiềm chế lạm phát.

2. Ảnh hưởng của truyền dẫn tỷ giá đến tỷ lệ đánh đổi: Mức độ truyền dẫn tỷ giá có tác động đồng biến và có ý nghĩa thống kê ở mức 5% đến tỷ lệ đánh đổi. Các quốc gia có mức truyền dẫn cao hơn thường phải chịu chi phí sản lượng lớn hơn khi giảm lạm phát, phản ánh tác động mạnh mẽ của biến động tỷ giá đến giá cả trong nước.

3. Tác động tương tác giữa truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa thương mại: Biến tương tác giữa truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa thương mại mang dấu âm và có ý nghĩa thống kê ở mức 1%, cho thấy tác động tổng hợp của hai yếu tố này làm giảm tỷ lệ đánh đổi. Điều này đồng nghĩa với việc truyền dẫn tỷ giá làm giảm tác động tiêu cực của mở cửa thương mại lên chi phí sản lượng khi kiềm chế lạm phát.

4. Kiểm định nội sinh và loại trừ giá trị ngoại lai: Mô hình hồi quy biến công cụ IV cho thấy biến truyền dẫn tỷ giá không bị nội sinh, với kiểm định F = 20.7 và p-value < 0.01, đảm bảo tính vững chắc của kết quả. Khi loại trừ 6 giá trị ngoại lai, các kết quả hồi quy vẫn giữ nguyên chiều hướng và có ý nghĩa thống kê mạnh hơn.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với lý thuyết truyền dẫn tỷ giá và các nghiên cứu trước đây, đồng thời làm rõ vai trò tương tác giữa truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa thương mại trong việc ảnh hưởng đến tỷ lệ đánh đổi lạm phát – sản lượng. Mức độ truyền dẫn tỷ giá càng lớn làm tăng chi phí sản lượng khi giảm lạm phát, do tác động trực tiếp qua giá cả hàng hóa nhập khẩu. Ngược lại, độ mở cửa thương mại cao giúp giảm tỷ lệ đánh đổi thông qua kênh gián tiếp, khi nền kinh tế mở làm tăng tính cạnh tranh và giảm quyền định giá của doanh nghiệp.

Biểu đồ mối quan hệ giữa tỷ lệ đánh đổi và các biến Openness, Pass Through minh họa rõ ràng xu hướng nghịch biến với độ mở cửa và đồng biến với truyền dẫn tỷ giá. Bảng hồi quy thể hiện các hệ số ước lượng có ý nghĩa thống kê, củng cố luận điểm về tác động riêng lẻ và tương tác của các biến.

So sánh với các nghiên cứu trước, kết quả này bổ sung bằng chứng cho thấy sự phức tạp trong mối quan hệ giữa mở cửa thương mại và tỷ lệ đánh đổi, phụ thuộc vào mức độ truyền dẫn tỷ giá và đặc điểm cấu trúc kinh tế từng quốc gia. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát biến nội sinh và loại trừ giá trị ngoại lai để đảm bảo độ tin cậy của kết quả.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý và ổn định tỷ giá hối đoái: Ngân hàng trung ương cần áp dụng cơ chế quản lý linh hoạt tỷ giá nhằm kiểm soát mức độ truyền dẫn tỷ giá, giảm thiểu tác động tiêu cực đến tỷ lệ đánh đổi lạm phát – sản lượng. Mục tiêu là duy trì truyền dẫn tỷ giá ở mức hợp lý trong vòng 1-2 năm tới.

2. Thúc đẩy chính sách mở cửa thương mại có kiểm soát: Chính phủ nên tiếp tục mở rộng thương mại quốc tế nhưng đồng thời xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm thiểu chi phí sản xuất để tận dụng tác động tích cực của độ mở cửa lên tỷ lệ đánh đổi. Thời gian thực hiện đề xuất này là 3-5 năm.

3. Phát triển các công cụ chính sách tiền tệ linh hoạt: Cần thiết kế các công cụ chính sách tiền tệ phù hợp với đặc điểm truyền dẫn tỷ giá và mức độ mở cửa của nền kinh tế, nhằm cân bằng giữa mục tiêu kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng sản lượng. Các cơ quan hoạch định chính sách nên áp dụng trong ngắn hạn và trung hạn.

4. Tăng cường nghiên cứu và theo dõi các yếu tố cấu trúc kinh tế: Các nhà nghiên cứu và cơ quan quản lý cần tiếp tục phân tích sâu hơn về các yếu tố cấu trúc như thị trường lao động, tính cứng nhắc của tiền lương và giá cả để hiểu rõ hơn cơ chế truyền dẫn và tác động của mở cửa thương mại. Đây là hướng đi dài hạn nhằm hoàn thiện chính sách kinh tế vĩ mô.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà hoạch định chính sách tiền tệ và tài chính: Giúp hiểu rõ tác động của truyền dẫn tỷ giá và mở cửa thương mại đến chi phí sản lượng khi kiềm chế lạm phát, từ đó xây dựng chính sách ổn định kinh tế hiệu quả.

2. Các nhà nghiên cứu kinh tế vĩ mô và thương mại quốc tế: Cung cấp mô hình lý thuyết và bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ phức tạp giữa tỷ lệ đánh đổi, truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo.

3. Doanh nghiệp xuất nhập khẩu và nhà đầu tư quốc tế: Hiểu được ảnh hưởng của biến động tỷ giá và chính sách thương mại đến môi trường kinh doanh và chi phí sản xuất, hỗ trợ ra quyết định đầu tư và kinh doanh.

4. Sinh viên và học viên cao học chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng, Kinh tế quốc tế: Tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu dữ liệu bảng, mô hình hồi quy hiệu ứng ngẫu nhiên và biến công cụ, cũng như các khái niệm chuyên ngành liên quan.

Câu hỏi thường gặp

1. Tỷ lệ đánh đổi (Sacrifice ratio) là gì và tại sao quan trọng?
   Tỷ lệ đánh đổi đo lường chi phí sản lượng mất đi để giảm 1 điểm phần trăm lạm phát, phản ánh sự đánh đổi giữa chính sách kiềm chế lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Nó giúp các nhà hoạch định chính sách cân nhắc hiệu quả và chi phí của các biện pháp kiểm soát lạm phát.

2. Truyền dẫn tỷ giá ảnh hưởng như thế nào đến lạm phát và sản lượng?
   Truyền dẫn tỷ giá tác động trực tiếp qua giá hàng hóa nhập khẩu làm tăng giá cả trong nước, và gián tiếp qua tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến cầu xuất khẩu, lao động và tổng cầu. Mức độ truyền dẫn càng cao, tác động đến lạm phát và sản lượng càng lớn.

3. Tại sao độ mở cửa thương mại lại làm giảm tỷ lệ đánh đổi?
   Nền kinh tế mở tăng tính cạnh tranh, giảm quyền định giá của doanh nghiệp, làm giảm chi phí sản lượng khi kiềm chế lạm phát. Đồng thời, mở cửa giúp đa dạng hóa nguồn cung và giảm áp lực giá cả trong nước.

4. Mô hình hồi quy hiệu ứng ngẫu nhiên được sử dụng vì sao?
   Mô hình này phù hợp khi biến quan trọng như truyền dẫn tỷ giá không thay đổi theo thời gian trong từng quốc gia, đồng thời cho phép kiểm soát các yếu tố không quan sát được khác biệt giữa các quốc gia nhưng không thay đổi theo thời gian.

5. Làm thế nào để kiểm soát nội sinh trong mô hình nghiên cứu?
   Sử dụng mô hình hồi quy biến công cụ (IV) với biến công cụ phù hợp (thứ tự xếp hạng truyền dẫn) giúp kiểm soát nội sinh, đảm bảo kết quả ước lượng không bị chệch do tương quan giữa biến giải thích và sai số.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xây dựng và kiểm định mô hình lý thuyết và thực nghiệm về ảnh hưởng của truyền dẫn tỷ giá và độ mở cửa thương mại đến tỷ lệ đánh đổi lạm phát – sản lượng trên dữ liệu 20 quốc gia giai đoạn 1980-2016.
• Kết quả cho thấy truyền dẫn tỷ giá làm tăng tỷ lệ đánh đổi, trong khi độ mở cửa thương mại làm giảm tỷ lệ này, và tác động tương tác giữa hai yếu tố có xu hướng giảm tỷ lệ đánh đổi.
• Mô hình hồi quy biến công cụ xác nhận tính ngoại sinh của biến truyền dẫn tỷ giá, đảm bảo độ tin cậy của kết quả.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho việc thiết kế chính sách tiền tệ và thương mại phù hợp với đặc điểm truyền dẫn và mở cửa của từng quốc gia.
• Các bước tiếp theo bao gồm nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố cấu trúc kinh tế và áp dụng dữ liệu chuỗi thời gian để phân tích chi tiết hơn, đồng thời đề xuất chính sách ổn định kinh tế vĩ mô linh hoạt và hiệu quả.

Hành động khuyến nghị: Các nhà hoạch định chính sách và nhà nghiên cứu nên áp dụng kết quả này để điều chỉnh chính sách tiền tệ và thương mại, đồng thời tiếp tục theo dõi và nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ đánh đổi nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.