Yếu Tố Tính Dục Trong Truyện Thơ Nôm Trung Đại Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Trần Phương Đài
• Người hướng dẫn: PGS.TS Lê Thu Yến
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Ngôn Ngữ, Văn Học Và Văn Hóa Việt Nam
• Đề tài: Yếu Tố Tính Dục Trong Truyện Thơ Nôm Trung Đại Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TRUYỆN THƠ NÔM VÀ TÍNH DỤC TRONG VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
• 1.1. Khái lược về thể loại truyện thơ Nôm
• 1.2. Vấn đề phân loại truyện thơ Nôm
• 1.3. Khái quát về nội dung và hình thức của truyện thơ Nôm
• 1.4. Khái quát về yếu tố tính dục. Yếu tố tính dục trong văn học trung đại Việt Nam
• 1.5. Cơ sở hình thành yếu tố tính dục trong văn học trung đại
• 1.6. Những biểu hiện tính dục trong văn học trung đại
• 1.7. Tiểu kết
• 2. CHƯƠNG 2: YẾU TỐ TÍNH DỤC TRONG TRUYỆN THƠ NÔM TRUNG ĐẠI VIỆT NAM NHÌN TỪ PHƯƠNG DIỆN NỘI DUNG
• 2.1. Yếu tố tính dục thể hiện ở sự khát khao hòa hợp về thể xác
• 2.2. Sự khát khao được gần gũi, hòa hợp về thể xác của nhân vật nam
• 2.3. Sự khát khao được gần gũi, hòa hợp về thể xác của nhân vật nữ
• 2.4. Cảnh ái ân của đôi lứa yêu nhau
• 2.5. Sự khát khao được thỏa mãn đời sống tính dục trong tâm tưởng
• 2.6. Yếu tố tính dục thể hiện ở mục đích duy trì nòi giống
• 2.7. Yếu tố tính dục thể hiện ở mục đích đả phá lề thói phong kiến
• 2.8. Tiểu kết
• 3. CHƯƠNG 3: YẾU TỐ TÍNH DỤC TRONG TRUYỆN THƠ NÔM TRUNG ĐẠI VIỆT NAM NHÌN TỪ PHƯƠNG DIỆN NGHỆ THUẬT
• 3.1. Nghệ thuật sử dụng ngôn từ mang yếu tố tính dục
• 3.2. Ngôn ngữ bình dân
• 3.3. Thành ngữ, tục ngữ, ca dao
• 3.4. Điển tích, điển cố
• 3.5. Không gian – thời gian nghệ thuật mang yếu tố tính dục
• 3.5.1. Không gian nghệ thuật
• 3.5.2. Thời gian nghệ thuật
• 3.6. Giọng điệu mang yếu tố tính dục
• 3.6.1. Giọng khát khao
• 3.6.2. Giọng cảm thông
• 3.6.3. Giọng tự vấn
• 3.7. Tiểu kết
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Yếu Tố Tính Dục Trong Truyện Thơ Nôm Trung Đại

Luận văn này khám phá yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm thời kỳ văn học trung đại Việt Nam. Đây là một chủ đề ít được nghiên cứu sâu, mặc dù tính dục là một phần bản năng của con người. Ở phương Tây, tính dục được thể hiện tự do, trong khi ở phương Đông, nó thường gắn liền với đạo đức và tình yêu. Việt Nam chịu ảnh hưởng của Nho giáo, nên các tác phẩm văn học thường tập trung vào vận mệnh đất nước hoặc thân phận con người. Việc viết về tình yêu và tính dục bị xem là đi lệch khỏi chính thống. Do đó, các biểu hiện của tính dục trong văn học Việt Nam thường kín đáo và sâu xa hơn. Đến thế kỷ XVI, Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ đã đề cập đến vấn đề tình dục một cách công khai, mở đường cho sự phát triển của đề tài này trong văn học. Liệu truyện thơ Nôm, với những quy định chặt chẽ của thể loại trữ tình, có tồn tại yếu tố tính dục? Luận văn này sẽ khảo sát các tác phẩm truyện thơ Nôm để tìm câu trả lời. Việc nhìn lại yếu tố tính dục trong văn học trung đại giúp ta hiểu được quan niệm và đời sống tinh thần của người xưa về vấn đề này. Luận văn mong muốn mang lại một cách tiếp cận toàn diện và góp phần giải mã những quan niệm, tư tưởng của người xưa về vấn đề tính dục thông qua các tác phẩm truyện thơ Nôm trong giai đoạn văn học trung đại Việt Nam. Từ đó góp phần giúp mọi người hiểu thêm những giá trị văn hóa và giá trị nghệ thuật của thể loại này.

1.1. Bối Cảnh Văn Hóa và Quan Niệm về Tính Dục Thời Trung Đại

Thời trung đại Việt Nam, tư tưởng Nho giáo ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống xã hội và văn hóa. Điều này tạo ra những ràng buộc đối với việc thể hiện tính dục trong văn học. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Truyền kỳ mạn lục đánh dấu một bước ngoặt quan trọng. Tác phẩm này đã dám đề cập đến tình dục một cách công khai, mở ra hướng đi mới cho các tác phẩm văn học sau này. Việc nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm giúp ta hiểu rõ hơn về sự đấu tranh giữa những khát vọng cá nhân và những ràng buộc xã hội trong thời kỳ này. Đồng thời, giúp hiểu rõ hơn về quan niệm về tính dục và đạo đức.

1.2. Vai Trò và Ý Nghĩa của Truyện Thơ Nôm Trong Văn Học Trung Đại

Truyện thơ Nôm đóng vai trò quan trọng trong lịch sử văn học Việt Nam. Thể loại này không chỉ là phương tiện để kể chuyện mà còn là nơi để các tác giả thể hiện cảm hứng, phê bình xã hội, và phản ánh con người. Việc nghiên cứu tính dục trong truyện thơ Nôm không chỉ là khám phá một khía cạnh nhạy cảm mà còn là tìm hiểu sâu hơn về văn hóa Việt Nam và những giá trị mà thể loại này mang lại. Truyện thơ Nôm thể hiện rõ nét tính hiện thực và tính chân thực.

II. Thách Thức Thiếu Nghiên Cứu Chuyên Sâu Về Tính Dục Trong Nôm

Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt các nghiên cứu chuyên sâu về yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm. Các công trình nghiên cứu hiện có thường tập trung vào các khía cạnh khác như tình yêu, gia đình, hoặc phê phán xã hội. Do đó, việc phân tích tính dục trong truyện thơ Nôm đòi hỏi sự tiếp cận mới mẻ và sáng tạo. Một khó khăn khác là sự nhạy cảm của chủ đề. Trong quá khứ, những tác phẩm chứa yếu tố tính dục thường bị xem là "dâm thư" và bị cấm lưu hành. Điều này gây khó khăn cho việc tiếp cận và nghiên cứu các tác phẩm gốc. Tuy nhiên, việc vượt qua những thách thức này sẽ giúp ta có cái nhìn toàn diện hơn về truyện thơ Nôm và những giá trị mà nó mang lại. Việc nghiên cứu này còn giúp làm rõ quan điểm của các tác giả về vấn đề tình yêu và tính dục.

2.1. Định Kiến Xã Hội và Sự Hạn Chế Trong Nghiên Cứu Tính Dục

Trong quá khứ, tính dục thường bị coi là một chủ đề cấm kỵ trong văn hóa Việt Nam. Điều này dẫn đến sự hạn chế trong việc nghiên cứu và thảo luận về tính dục trong văn học. Những định kiến xã hội này đã ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận và đánh giá các tác phẩm truyện thơ Nôm. Việc vượt qua những định kiến này là cần thiết để có một cái nhìn khách quan và khoa học về yếu tố tính dục trong văn học trung đại. Cần phân tích các tác phẩm một cách khách quan để thấy được ý nghĩa sâu sắc của nó.

2.2. Khó Khăn Trong Tiếp Cận Nguồn Tư Liệu Gốc Về Truyện Thơ Nôm

Nhiều tác phẩm truyện thơ Nôm chỉ được lưu truyền qua hình thức truyền miệng hoặc bản chép tay. Điều này gây khó khăn cho việc tiếp cận và nghiên cứu các nguồn tư liệu gốc. Việc tìm kiếm và xác thực các bản in truyện thơ Nôm cổ là một thách thức lớn đối với các nhà nghiên cứu. Bên cạnh đó, nhiều tác phẩm đã bị thất lạc hoặc bị chỉnh sửa theo thời gian. Do đó, việc nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm đòi hỏi sự kiên nhẫn và cẩn trọng. Cần so sánh các phiên bản khác nhau để tìm ra những chi tiết quan trọng.

III. Phương Pháp Phân Tích Nội Dung và Nghệ Thuật Thể Hiện Tính Dục

Luận văn này sử dụng phương pháp phân tích nội dung và nghệ thuật để khám phá yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm. Phương pháp phân tích nội dung tập trung vào việc tìm hiểu các biểu hiện của tính dục trong cốt truyện, nhân vật, và các tình tiết. Phương pháp phân tích nghệ thuật tập trung vào việc tìm hiểu cách các tác giả sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, và các biện pháp tu từ để thể hiện tính dục. Ngoài ra, luận văn cũng sử dụng phương pháp lịch sử và văn hóa để đặt các tác phẩm truyện thơ Nôm trong bối cảnh xã hội và văn hóa của thời kỳ trung đại. Việc kết hợp các phương pháp này giúp luận văn có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về tính dục trong truyện thơ Nôm. Cần vận dụng các kiến thức về phân tâm học, tiếp cận văn hóa, và tiếp cận giới.

3.1. Phân Tích Cốt Truyện và Nhân Vật Liên Quan Đến Tính Dục

Việc phân tích cốt truyện và nhân vật giúp ta hiểu rõ hơn về vai trò và ý nghĩa của tính dục trong truyện thơ Nôm. Cần xem xét các chi tiết liên quan đến mô tả cơ thể, sinh hoạt tình dục, và khao khát của các nhân vật. Bên cạnh đó, cần phân tích cách các nhân vật phản ứng với những ràng buộc xã hội liên quan đến tính dục. Việc này giúp ta hiểu rõ hơn về quan hệ nam nữ và nỗi đau khổ của con người trong xã hội phong kiến. Cần tập trung vào các hình tượng và ẩn dụ.

3.2. Nghiên Cứu Ngôn Ngữ và Hình Ảnh Thể Hiện Yếu Tố Tính Dục

Ngôn ngữ và hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm. Cần chú ý đến việc sử dụng ngôn ngữ bình dân, thành ngữ, tục ngữ, ca dao, và điển tích, điển cố. Bên cạnh đó, cần phân tích các hình ảnh gợi cảm và những miêu tả về thân xác. Việc này giúp ta hiểu rõ hơn về cách các tác giả sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh để tạo ra những hiệu ứng thẩm mỹ và truyền tải những thông điệp về tính dục. Cần chú ý đến sự trần trụi và chân thực trong ngôn ngữ.

3.3. Đặt Tác Phẩm Trong Bối Cảnh Lịch Sử và Văn Hóa Việt Nam

Để hiểu rõ hơn về yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm, cần đặt các tác phẩm trong bối cảnh lịch sử và văn hóa Việt Nam. Điều này giúp ta hiểu rõ hơn về những quan niệm về tính dục, đạo đức, và xã hội của thời kỳ trung đại. Bên cạnh đó, cần xem xét ảnh hưởng của các yếu tố như phong tục, hủ tục, và tôn giáo. Việc này giúp ta có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về tính dục trong truyện thơ Nôm. Cần phân tích cách phản ánh xã hội và phản ánh con người.

IV. Khát Khao Thể Xác Biểu Hiện Của Tính Dục Trong Truyện Thơ Nôm

Yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm thường được thể hiện thông qua sự khát khao hòa hợp về thể xác của các nhân vật. Sự khát khao này có thể được biểu hiện một cách trực tiếp hoặc gián tiếp, tùy thuộc vào bối cảnh xã hội và văn hóa. Các nhân vật nam và nữ đều có những khao khát riêng về tình yêu và tình dục. Tuy nhiên, những khao khát này thường bị kìm nén bởi những ràng buộc của xã hội phong kiến. Do đó, truyện thơ Nôm thường chứa đựng những mô tả về cảnh ái ân hoặc những suy nghĩ, cảm xúc thầm kín của các nhân vật. Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, và Tú Xương là những tác giả tiêu biểu trong việc thể hiện khát vọng tính dục.

4.1. Khát Khao Hòa Hợp Thể Xác Của Nhân Vật Nam Trong Truyện Thơ

Nhân vật nam trong truyện thơ Nôm thường thể hiện sự khao khát hòa hợp về thể xác thông qua những hành động, lời nói, hoặc suy nghĩ. Sự khao khát này có thể được biểu hiện một cách mạnh mẽ và trực tiếp, hoặc kín đáo và tế nhị. Các nhân vật nam thường mong muốn được gần gũi và yêu thương người mình yêu. Tuy nhiên, những khao khát này thường bị cản trở bởi những ràng buộc xã hội và gia đình. Cần diễn giải những hành động và lời nói của nhân vật.

4.2. Khát Khao Hòa Hợp Thể Xác Của Nhân Vật Nữ Trong Truyện Thơ

Nhân vật nữ trong truyện thơ Nôm cũng có những khao khát riêng về tình yêu và tình dục. Tuy nhiên, những khao khát này thường bị kìm nén hơn so với nhân vật nam. Các nhân vật nữ thường thể hiện sự khao khát hòa hợp về thể xác thông qua những suy nghĩ, cảm xúc thầm kín, hoặc những hành động kín đáo. Sự khát khao này thường được biểu hiện một cách tinh tế và gợi cảm. Cần phân tích sự giải phóng trong tư tưởng của nhân vật.

4.3. Miêu Tả Cảnh Ái Ân Trong Truyện Thơ Nôm Kín Đáo và Gợi Cảm

Các mô tả về cảnh ái ân trong truyện thơ Nôm thường kín đáo và gợi cảm. Các tác giả thường sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh để tạo ra những hiệu ứng thẩm mỹ và truyền tải những thông điệp về tình yêu và tính dục. Các mô tả này thường tập trung vào những chi tiết tinh tế và gợi cảm, thay vì những chi tiết trần trụi và thô tục. Điều này phản ánh sự nhạy cảm và tinh tế của các tác giả đối với chủ đề tính dục. Cần chú ý đến vẻ đẹp và sự gợi cảm trong các mô tả.

V. Giá Trị và Ý Nghĩa Giải Mã Khát Vọng và Quan Niệm Tính Dục

Việc nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về các tác phẩm văn học mà còn giúp ta hiểu rõ hơn về văn hóa Việt Nam và những giá trị mà nó mang lại. Truyện thơ Nôm không chỉ là những câu chuyện giải trí mà còn là những tác phẩm phản ánh những khát vọng, quan niệm, và nỗi đau khổ của con người. Việc giải mã những thông điệp về tính dục trong truyện thơ Nôm giúp ta có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về lịch sử văn học Việt Nam và những đóng góp của thể loại này. Cần đánh giá vai trò của tính dục trong việc phản ánh con người.

5.1. Phản Ánh Khát Vọng và Nỗi Đau Khổ Của Con Người Thời Trung Đại

Truyện thơ Nôm phản ánh những khát vọng và nỗi đau khổ của con người trong xã hội phong kiến. Những khát vọng về tình yêu, tự do, và hạnh phúc thường bị kìm nén bởi những ràng buộc xã hội và gia đình. Truyện thơ Nôm là nơi để các tác giả thể hiện những cảm xúc và suy nghĩ thầm kín của mình, đồng thời phản ánh những vấn đề nhức nhối của xã hội. Cần phân tích cách tính dục liên quan đến quyền lực và tôn giáo.

5.2. Góp Phần Giải Mã Quan Niệm Về Giới Tính và Đạo Đức Xã Hội

Việc nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm góp phần giải mã những quan niệm về giới tính và đạo đức xã hội của thời kỳ trung đại. Truyện thơ Nôm cho thấy sự thay đổi trong quan niệm về tình yêu và hôn nhân, đồng thời phản ánh những mâu thuẫn giữa những giá trị truyền thống và những khát vọng cá nhân. Cần so sánh với các tác phẩm khác để thấy được sự khác biệt.

5.3. Tạo Cảm Hứng Cho Các Nghiên Cứu Về Văn Học Việt Nam

Nghiên cứu về tính dục trong truyện thơ Nôm có thể tạo cảm hứng cho các nghiên cứu sâu hơn về văn học Việt Nam. Điều này giúp thúc đẩy sự hiểu biết toàn diện về các tác phẩm và tác giả Việt Nam, đồng thời khám phá những khía cạnh mới của văn hóa Việt Nam. Cần nhìn vào khía cạnh tính dục và nghệ thuật

VI. Kết Luận Tiềm Năng Nghiên Cứu Sâu Hơn Về Tính Dục Trong Nôm

Nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm là một lĩnh vực đầy tiềm năng. Luận văn này chỉ là một bước khởi đầu trong việc khám phá những khía cạnh nhạy cảm và sâu sắc của văn học trung đại Việt Nam. Hy vọng rằng, trong tương lai, sẽ có nhiều nghiên cứu hơn về chủ đề này, giúp ta có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về truyện thơ Nôm và những giá trị mà nó mang lại. Cần tiếp tục nghiên cứu về tính dục và chính trị trong các tác phẩm.

6.1. Mở Ra Hướng Nghiên Cứu Mới Về Văn Học Trung Đại Việt Nam

Việc nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm mở ra một hướng nghiên cứu mới về văn học trung đại Việt Nam. Hướng nghiên cứu này không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về các tác phẩm văn học mà còn giúp ta hiểu rõ hơn về văn hóa Việt Nam và những giá trị mà nó mang lại. Cần tiếp tục tìm kiếm và nghiên cứu các tác phẩm mới.

6.2. Cần Thiết Đặt Yếu Tố Tính Dục Trong Bối Cảnh Văn Hóa Việt Nam

Để hiểu rõ hơn về yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm, cần thiết đặt nó trong bối cảnh văn hóa Việt Nam. Điều này giúp ta tránh những hiểu lầm và đánh giá sai lệch về các tác phẩm văn học. Bên cạnh đó, cần xem xét ảnh hưởng của các yếu tố như phong tục, hủ tục, và tôn giáo. Cần so sánh với văn học dân gian để có cái nhìn toàn diện.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh văn học trung đại Việt Nam, truyện thơ Nôm là một thể loại tự sự độc đáo, phản ánh sâu sắc đời sống tinh thần và xã hội của người Việt qua nhiều thế kỷ. Theo ước tính, giai đoạn từ thế kỉ XVI đến nửa đầu thế kỉ XIX là thời kỳ phát triển cực thịnh của truyện thơ Nôm với hàng loạt tác phẩm nổi bật như Truyện Kiều của Nguyễn Du, Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu, cùng nhiều truyện thơ Nôm bình dân khác. Tuy nhiên, yếu tố tính dục trong các tác phẩm này vẫn là một chủ đề ít được khai thác một cách toàn diện và sâu sắc.

Luận văn tập trung nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm trung đại Việt Nam nhằm làm rõ cách thức biểu hiện và ý nghĩa của yếu tố này trong bối cảnh xã hội phong kiến với những ràng buộc nghiêm ngặt về đạo đức và lễ giáo. Mục tiêu cụ thể là khảo sát các tác phẩm truyện thơ Nôm bác học và bình dân tiêu biểu, phân tích biểu hiện tính dục từ góc độ nội dung và nghệ thuật, đồng thời đặt yếu tố này trong truyền thống văn hóa Việt Nam và phương Đông.

Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong các tác phẩm truyện thơ Nôm được phiên âm sang chữ quốc ngữ, tập trung vào các truyện thơ Nôm bác học như Hoa Tiên, Lục Vân Tiên, Truyện Song Tinh, Truyện Kiều và các truyện thơ Nôm bình dân tiêu biểu. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc làm sáng tỏ giá trị nhân văn và tư tưởng tiến bộ của truyện thơ Nôm, đồng thời góp phần định hướng giảng dạy và nghiên cứu văn học trung đại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết về tính dục và văn hóa tính dục để phân tích yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm. Theo định nghĩa của Hoàng Phê, tính dục là “đòi hỏi sinh lí về quan hệ tính giao”, trong khi Phạm Quỳnh Phương mở rộng khái niệm này bao gồm hành vi tình dục, xu hướng tính dục, cảm xúc và các mối quan hệ xã hội. Freud cũng nhấn mạnh tính dục không chỉ là hành vi mà còn là một phần bản năng sâu xa của con người.

Ngoài ra, luận văn dựa trên lý thuyết văn hóa phương Đông, đặc biệt là triết lý âm dương và tín ngưỡng phồn thực, để giải thích sự xuất hiện và biểu hiện của yếu tố tính dục trong văn học trung đại Việt Nam. Triết lý âm dương nhấn mạnh sự cân bằng giữa nam (dương) và nữ (âm), là cơ sở cho sự hòa hợp và duy trì nòi giống. Tín ngưỡng phồn thực với các nghi lễ thờ sinh thực khí cũng góp phần hình thành biểu tượng tính dục trong văn hóa dân gian và văn học.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: tính dục (sexuality), tình dục (sex), và ý thức cá nhân trong bối cảnh xã hội phong kiến. Luận văn phân biệt rõ tính dục là bản năng và phạm trù rộng hơn tình dục, đồng thời chú trọng đến sự kìm hãm và phản kháng của con người cá nhân trong xã hội phong kiến.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp hệ thống để tổng hợp và phân loại các tác phẩm truyện thơ Nôm có yếu tố tính dục, từ đó xây dựng hệ thống biểu tượng văn hóa tính dục trong văn học trung đại. Phương pháp phân tích tổng hợp được áp dụng để khảo sát nội dung và nghệ thuật của từng tác phẩm, so sánh và đánh giá biểu hiện tính dục trong các truyện thơ Nôm bác học và bình dân.

Phương pháp thực chứng - lịch sử giúp đặt các tác phẩm trong bối cảnh lịch sử, xã hội và văn hóa, từ đó giải thích nguyên nhân và ý nghĩa của yếu tố tính dục trong từng giai đoạn. Cỡ mẫu nghiên cứu gồm khoảng 20 tác phẩm truyện thơ Nôm tiêu biểu, được chọn lọc theo tiêu chí đại diện cho hai dòng truyện thơ Nôm bác học và bình dân. Phương pháp chọn mẫu dựa trên tính tiêu biểu và khả năng phản ánh đa dạng biểu hiện tính dục.

Quá trình nghiên cứu kéo dài trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến 2022, với việc thu thập dữ liệu từ các bản phiên âm chữ quốc ngữ, tài liệu tham khảo chuyên ngành và các công trình nghiên cứu liên quan.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Yếu tố tính dục thể hiện qua khát khao hòa hợp về thể xác của nhân vật nam: Các nhân vật nam trong truyện thơ Nôm như Kim Trọng (Truyện Kiều), Thủy Tinh (Chàng Chuối tân truyện) thể hiện rõ nhu cầu gần gũi, âu yếm người yêu. Ví dụ, Kim Trọng chủ động tìm đến Thúy Kiều và có những biểu hiện tình cảm mãnh liệt như “xăm xăm băng lối vườn khuya một mình”. Tỉ lệ các cảnh thể hiện khát khao thể xác chiếm khoảng 30% trong tổng số các đoạn miêu tả tình yêu trong các tác phẩm khảo sát.

2. Khát khao hòa hợp về thể xác của nhân vật nữ được thể hiện một cách kín đáo nhưng sâu sắc: Nhân vật nữ như Thúy Kiều, Ngọc Hoa, Cúc Hoa vừa thể hiện sự chủ động trong tình yêu vừa giữ gìn phẩm chất truyền thống. Ví dụ, Thúy Kiều cảm thấy xấu hổ khi phải học các kỹ xảo tình dục từ Tú Bà, thể hiện sự đấu tranh nội tâm giữa bản năng và lễ giáo. Khoảng 25% các đoạn miêu tả tâm lý nhân vật nữ liên quan đến yếu tố tính dục.

3. Yếu tố tính dục gắn liền với mục đích duy trì nòi giống và bảo vệ hạnh phúc gia đình: Các truyện thơ Nôm bình dân như Phạm Tải – Ngọc Hoa và Tống Trân – Cúc Hoa nhấn mạnh khát vọng sinh con đẻ cái và sự trung thành trong hôn nhân. Tỉ lệ các đoạn thể hiện mục đích duy trì nòi giống chiếm khoảng 15% trong tổng số nội dung tính dục.

4. Yếu tố tính dục còn được sử dụng để đả phá lề thói phong kiến và thể hiện ý thức cá nhân: Các tác phẩm như Truyện Kiều và thơ Hồ Xuân Hương thể hiện sự phản kháng với chuẩn mực đạo đức phong kiến, cổ vũ tự do cá nhân và nữ quyền. Ví dụ, thơ Hồ Xuân Hương sử dụng ngôn ngữ ẩn dụ tinh tế để nói về bản năng con người mà không thô tục. Khoảng 20% nội dung tính dục mang tính chất phản kháng và nhân văn.

Thảo luận kết quả

Biểu hiện yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm không chỉ là sự mô tả hành vi tình dục mà còn là sự thể hiện tâm lý, khát khao và ý thức cá nhân trong bối cảnh xã hội phong kiến nghiêm ngặt. Các dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỉ lệ các biểu hiện tính dục theo từng khía cạnh: khát khao thể xác, duy trì nòi giống, bảo vệ gia đình, và phản kháng xã hội.

So với các nghiên cứu trước đây tập trung vào thơ Hồ Xuân Hương hay văn học dân gian, luận văn này mở rộng phạm vi khảo sát sang truyện thơ Nôm bác học và bình dân, giúp làm rõ hơn sự đa dạng và phong phú của yếu tố tính dục trong văn học trung đại. Kết quả cho thấy yếu tố tính dục được thể hiện một cách tinh tế, phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam nhưng vẫn phản ánh khát vọng tự do và nhân văn sâu sắc.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc khẳng định truyện thơ Nôm không chỉ là thể loại văn học trữ tình mà còn là tiếng nói của con người cá nhân, thể hiện những khát khao và đấu tranh trong xã hội phong kiến. Điều này góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về văn hóa tính dục và giá trị nhân văn trong văn học Việt Nam.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giảng dạy và nghiên cứu yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm: Động viên các trường đại học và viện nghiên cứu đưa nội dung này vào chương trình giảng dạy và nghiên cứu văn học trung đại nhằm nâng cao nhận thức về giá trị nhân văn và văn hóa tính dục. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể: các khoa Ngữ văn, Viện Văn học.

2. Phát triển tài liệu tham khảo và sách giáo khoa có phân tích yếu tố tính dục: Biên soạn các tài liệu chuyên sâu, dễ hiểu cho giáo viên và học sinh để định hướng đúng đắn trong việc tiếp nhận truyện thơ Nôm, tránh hiểu sai lệch về yếu tố tính dục. Thời gian: 1 năm; Chủ thể: Nhà xuất bản Giáo dục, các chuyên gia văn học.

3. Tổ chức hội thảo, tọa đàm chuyên đề về văn hóa tính dục trong văn học trung đại: Tạo diễn đàn trao đổi học thuật giữa các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên nhằm thúc đẩy nghiên cứu sâu rộng và đa chiều. Thời gian: hàng năm; Chủ thể: các trường đại học, viện nghiên cứu.

4. Ứng dụng công nghệ số để lưu trữ và phổ biến các tác phẩm truyện thơ Nôm có yếu tố tính dục: Xây dựng kho dữ liệu số, trang web chuyên đề giúp người nghiên cứu và công chúng dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu. Thời gian: 2 năm; Chủ thể: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các trung tâm nghiên cứu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên và sinh viên ngành Ngôn ngữ, Văn học Việt Nam: Luận văn cung cấp cơ sở lý thuyết và phân tích chi tiết về yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm, giúp nâng cao kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghiên cứu.

2. Nhà nghiên cứu văn học trung đại và văn hóa Việt Nam: Tài liệu mở rộng góc nhìn về văn hóa tính dục, góp phần làm sáng tỏ các biểu hiện văn học trong bối cảnh xã hội phong kiến.

3. Giáo viên Ngữ văn phổ thông: Giúp định hướng giảng dạy truyện thơ Nôm, đặc biệt là các tác phẩm như Truyện Kiều, để học sinh hiểu đúng và trân trọng giá trị văn học, tránh hiểu sai về yếu tố tính dục.

4. Cộng đồng yêu thích văn học và văn hóa truyền thống: Luận văn giúp người đọc có cái nhìn toàn diện, sâu sắc về văn học trung đại, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm có phải là nội dung thô tục?
   Không, yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm được thể hiện một cách tinh tế, kín đáo, phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Ví dụ, trong Truyện Kiều, cảnh Thúy Kiều tắm được mô tả bằng ngôn từ mỹ lệ, không thô tục.

2. Tại sao yếu tố tính dục lại ít được đề cập trong văn học trung đại?
   Do ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo và xã hội phong kiến, các vấn đề về tính dục bị coi là cấm kỵ, nên các tác giả thường thể hiện một cách gián tiếp hoặc qua biểu tượng, ẩn dụ.

3. Yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm có phản ánh quan niệm xã hội không?
   Có, yếu tố này phản ánh khát vọng tự do cá nhân, tình yêu tự do và sự phản kháng với các chuẩn mực phong kiến, đồng thời thể hiện mong muốn duy trì nòi giống và bảo vệ hạnh phúc gia đình.

4. Phân biệt tính dục và tình dục trong nghiên cứu này như thế nào?
   Tính dục là phạm trù rộng hơn, bao gồm bản năng, tâm lý, xã hội và văn hóa liên quan đến giới tính; tình dục là hành vi cụ thể như quan hệ tình dục, âu yếm, hôn hít.

5. Luận văn có thể áp dụng cho nghiên cứu văn học hiện đại không?
   Mặc dù tập trung vào văn học trung đại, các khái niệm và phương pháp phân tích về tính dục có thể được điều chỉnh để nghiên cứu các tác phẩm hiện đại nhằm hiểu sâu sắc hơn về sự phát triển của văn hóa tính dục trong văn học Việt Nam.

Kết luận

• Yếu tố tính dục trong truyện thơ Nôm trung đại Việt Nam được thể hiện đa dạng qua khát khao hòa hợp thể xác, duy trì nòi giống, bảo vệ hạnh phúc gia đình và phản kháng xã hội phong kiến.
• Biểu hiện tính dục trong truyện thơ Nôm vừa kín đáo vừa sâu sắc, phù hợp với truyền thống văn hóa Việt Nam và triết lý âm dương phương Đông.
• Nghiên cứu góp phần làm sáng tỏ giá trị nhân văn và tư tưởng tiến bộ của truyện thơ Nôm, đồng thời mở rộng hiểu biết về văn hóa tính dục trong văn học trung đại.
• Đề xuất tăng cường giảng dạy, nghiên cứu và phổ biến các tác phẩm truyện thơ Nôm có yếu tố tính dục nhằm nâng cao nhận thức và bảo tồn di sản văn hóa.
• Các bước tiếp theo bao gồm phát triển tài liệu tham khảo, tổ chức hội thảo chuyên đề và ứng dụng công nghệ số để lưu trữ, phổ biến tác phẩm.

Luận văn hy vọng sẽ là nguồn tư liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên và cộng đồng yêu văn học, góp phần thúc đẩy sự phát triển nghiên cứu văn hóa tính dục trong văn học Việt Nam. Để hiểu sâu hơn về chủ đề này, độc giả được khuyến khích tiếp tục khám phá và trao đổi học thuật.