Đồ Án Môn Học Lập Trình Web: Xây Dựng Website Bán Đồ Ăn

• Trường học: Trường Đại Học Nguyễn Tất Thành
• Đề tài: Xây Dựng Website Bán Đồ Ăn: Đồ Án Lập Trình Web Tại Trường Đại Học Nguyễn Tất Thành
• Loại tài liệu: Đồ án

• LỜI MỞ ĐẦU
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2. CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HỆ THỐNG THÔNG TIN WEBSITE BÁN THỨC ĂN NHANH
• 3. CHƯƠNG III: THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG WEBSITE BÁN THỨC ĂN NHANH
• 4. CHƯƠNG IV: THỰC NGHIỆM VÀ TRIỂN KHAI
• 5. CHƯƠNG V: KẾT LUẬN

I. Tổng quan đồ án xây dựng website bán đồ ăn cho sinh viên

Việc xây dựng website bán đồ ăn đã trở thành một đề tài phổ biến trong các đồ án tốt nghiệp CNTT tại nhiều trường đại học, bao gồm Trường Đại học Nguyễn Tất Thành. Bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và thương mại điện tử, đặc biệt sau giai đoạn đại dịch Covid, đã thúc đẩy nhu cầu mua sắm trực tuyến tăng vọt. Đồ án này không chỉ là một bài tập kỹ thuật mà còn là một sản phẩm mô phỏng thực tế, giúp sinh viên khoa CNTT Nguyễn Tất Thành áp dụng kiến thức đã học vào việc giải quyết một bài toán kinh doanh cụ thể. Mục tiêu chính là tạo ra một website đặt đồ ăn online hoàn chỉnh, từ giao diện người dùng đến hệ thống quản trị, đáp ứng các nhu cầu cơ bản của một cửa hàng thức ăn nhanh. Quá trình thực hiện đòi hỏi sinh viên phải nắm vững từ khâu phân tích thiết kế hệ thống website đến lập trình và triển khai. Tài liệu gốc của sinh viên Nguyễn Đăng Hiếu và Huỳnh Quốc Hoài dưới sự hướng dẫn của giảng viên Bùi Duy Tân là một ví dụ điển hình. Đồ án tập trung vào việc tạo ra một trang web thân thiện, dễ sử dụng, cho phép khách hàng xem thực đơn, đặt món, và quản lý giỏ hàng một cách tiện lợi. Đồng thời, hệ thống cũng cung cấp một admin panel cho web bán hàng để quản lý sản phẩm, đơn hàng và khách hàng. Đây là một bước đệm quan trọng, giúp sinh viên làm quen với quy trình phát triển một dự án phần mềm thực thụ trước khi bước vào môi trường làm việc chuyên nghiệp.

1.1. Phân tích bối cảnh và lý do chọn đề tài website bán hàng

Sự phát triển của Internet đã biến nó thành một công cụ không thể thiếu trong đời sống, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh. Môi trường mạng là một 'mảnh đất màu mỡ' cho các doanh nghiệp quảng bá sản phẩm và tăng doanh thu. Đồ án xây dựng website bán đồ ăn ra đời từ nhận thức về xu hướng này. Tài liệu gốc nhấn mạnh: 'Với mục tiêu tìm hiểu cấu trúc, cách thức hoạt động và khái quát hóa về thương mại điện tử trên mạng Internet ở Việt Nam, em đã xây dựng và đưa vào thử nghiệm thực tế một website bán thức ăn nhanh'. Đặc biệt, bối cảnh đại dịch Covid đã thay đổi thói quen tiêu dùng, khiến việc mua sắm online trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Một website đặt đồ ăn online không chỉ mang lại sự tiện lợi, an toàn mà còn giúp các cửa hàng duy trì hoạt động kinh doanh. Việc lựa chọn đề tài này giúp sinh viên giải quyết một bài toán thực tiễn, có tính ứng dụng cao.

1.2. Xác định mục tiêu và phương pháp nghiên cứu của đồ án

Mục tiêu cốt lõi của đồ án là xây dựng một trang web bán hàng hoàn chỉnh, giúp sinh viên hiểu sâu sắc về cấu trúc full-stack và sự tương tác giữa front-end và back-end. Các mục tiêu cụ thể được đặt ra bao gồm: nghiên cứu các công nghệ phát triển web hiện đại, và tối ưu hóa quy trình bán hàng cũng như quản lý. Để đạt được điều này, phương pháp nghiên cứu được áp dụng một cách có hệ thống. Sinh viên phải tìm hiểu tài liệu về HTML/CSS/JS, ngôn ngữ lập trình back-end như C#, và hệ quản trị cơ sở dữ liệu website bán đồ ăn. Quá trình này bao gồm việc phân tích tương tác người dùng, thiết kế giao diện thu hút, và xây dựng các chức năng logic. Đây là nền tảng để hoàn thành một báo cáo đồ án website chất lượng và có giá trị thực tiễn.

II. Phân tích yêu cầu khi lập trình website bán đồ ăn online

Quá trình phân tích thiết kế hệ thống website là giai đoạn nền tảng, quyết định sự thành công của toàn bộ dự án. Đối với một trang website đặt đồ ăn online, việc xác định rõ ràng các chức năng cho cả người dùng và quản trị viên là vô cùng quan trọng. Hệ thống được mô tả trong đồ án 'Kiwi’s fast food' là một cửa hàng bán thức ăn nhanh với các sản phẩm như pizza, gà rán, mì Ý. Về phía người dùng, các chức năng cơ bản phải có bao gồm: xem danh sách sản phẩm, xem chi tiết món ăn, lọc sản phẩm theo danh mục, thêm sản phẩm vào chức năng giỏ hàng, và thực hiện đặt hàng trực tuyến. Về phía quản trị viên, hệ thống cần cung cấp các công cụ để quản lý đơn hàng online, quản lý thông tin khách hàng, và quản lý danh mục món ăn. Để trực quan hóa các yêu cầu này, việc sử dụng Sơ đồ Usecase là cần thiết. Tài liệu gốc đã trình bày chi tiết các Usecase như: Usecase Tổng quát, Usecase Truy cập website, Usecase Đặt món, và các Usecase quản lý. Việc phân tích kỹ lưỡng này giúp đội ngũ phát triển có cái nhìn tổng thể về luồng hoạt động của hệ thống, từ đó làm cơ sở cho việc thiết kế cơ sở dữ liệu và xây dựng các module chức năng một cách chính xác và hiệu quả.

2.1. Mô tả hệ thống và các chức năng website bán hàng cốt lõi

Hệ thống 'Kiwi’s fast food' được định vị là một cửa hàng thức ăn nhanh trực tuyến. Chức năng được phân chia rõ ràng cho hai đối tượng chính. Đối với người quản trị (admin), các chức năng trọng tâm là đăng nhập hệ thống, quản lý thông tin khách hàng, và theo dõi, xử lý đơn đặt hàng. Đối với người dùng (khách hàng), hệ thống cung cấp trải nghiệm mua sắm hoàn chỉnh: từ việc tham quan, xem thực đơn, lọc món ăn, thêm vào giỏ hàng, đến đăng ký tài khoản và hoàn tất đơn hàng. Các chức năng này đảm bảo một quy trình mua bán mượt mà, đáp ứng kỳ vọng cơ bản của người dùng khi tương tác với một trang thương mại điện tử.

2.2. Xây dựng sơ đồ Usecase để mô hình hóa tương tác người dùng

Sơ đồ Usecase là công cụ mạnh mẽ để mô tả sự tương tác giữa người dùng (actor) và hệ thống. Trong đồ án này, các sơ đồ được xây dựng chi tiết cho từng luồng nghiệp vụ. Ví dụ, 'Usecase Đặt món' (Hình 8) mô tả các bước từ chọn món, thêm vào giỏ hàng, đến đăng nhập và xác nhận đơn hàng. Tương tự, 'Usecase Quản lý đơn hàng' (Hình 9) cho thấy cách quản trị viên xem, xác nhận và cập nhật trạng thái đơn hàng. Việc mô hình hóa này không chỉ giúp làm rõ yêu cầu mà còn là tài liệu quan trọng cho các lập trình viên trong quá trình hiện thực hóa các chức năng của website bán đồ ăn.

III. Hướng dẫn thiết kế cơ sở dữ liệu website bán đồ ăn

Thiết kế cơ sở dữ liệu website bán đồ ăn là bước kỹ thuật quan trọng sau khi đã phân tích yêu cầu. Một cấu trúc dữ liệu tốt sẽ đảm bảo tính toàn vẹn, hiệu quả và khả năng mở rộng của hệ thống. Dựa trên các Usecase, đồ án đã xác định các lớp (Class) chính bao gồm: KhachHang, MonAn, Loai, DonDatHang, ChiTietDatHang và Admin. Mỗi lớp được định nghĩa với các thuộc tính và phương thức cần thiết. Ví dụ, lớp MonAn chứa các thông tin như MaMon, TenMon, GiaBan, NoiDung, AnhDD, và MaLoai để liên kết với bảng loại món ăn. Từ sơ đồ lớp, nhóm tác giả đã xây dựng Lược đồ Cơ sở dữ liệu quan hệ (Hình 13), thể hiện rõ các bảng và mối quan hệ khóa chính - khóa ngoại giữa chúng. Các bảng chính trong CSDL bao gồm: KhachHang, Loai, MonAn, DonDatHang, ChiTietDatHang. Mối quan hệ giữa DonDatHang và ChiTietDatHang (quan hệ một - nhiều) là trọng tâm của hệ thống quản lý đơn hàng online, cho phép lưu trữ thông tin chi tiết của từng món ăn trong một đơn hàng. Việc sử dụng Microsoft SQL Server làm hệ quản trị CSDL và viết các câu lệnh truy vấn SQL (CREATE TABLE, INSERT INTO) để khởi tạo cấu trúc và dữ liệu mẫu là bước cuối cùng trong giai đoạn này, chuẩn bị nền tảng vững chắc cho việc lập trình web.

3.1. Thiết kế Sơ đồ Class cho hệ thống website bán thức ăn

Sơ đồ Class (Hình 12) là bản thiết kế chi tiết cho các đối tượng trong hệ thống. Nó xác định các thực thể chính như Khách hàng, Món ăn, Đơn đặt hàng. Mỗi thực thể được biểu diễn dưới dạng một lớp với các thuộc tính (ví dụ: KhachHang có MaKH, HoTen, TaiKhoan) và các phương thức (operations). Sơ đồ này giúp chuẩn hóa cấu trúc dữ liệu, đảm bảo các đối tượng được định nghĩa một cách nhất quán trước khi chuyển sang thiết kế vật lý trên CSDL. Đây là một bước không thể thiếu trong quy trình phân tích thiết kế hệ thống website chuyên nghiệp.

3.2. Triển khai Lược đồ CSDL quan hệ và các câu lệnh SQL

Từ Sơ đồ Class, Lược đồ CSDL quan hệ (Hình 13) được hình thành. Nó trực quan hóa các bảng dữ liệu và mối liên kết giữa chúng thông qua các khóa. Ví dụ, bảng ChiTietDatHang chứa khóa ngoại MaDonHang và MaMon, liên kết lần lượt đến bảng DonDatHang và MonAn. Sau khi có lược đồ, các câu lệnh SQL được viết để tạo bảng (CREATE TABLE) và chèn dữ liệu ban đầu (INSERT INTO). Giai đoạn này chuyển hóa bản thiết kế logic thành một cơ sở dữ liệu vật lý, sẵn sàng cho việc kết nối và thao tác từ ứng dụng web, cung cấp nền tảng vững chắc cho việc phát triển source code website bán đồ ăn.

IV. Phương pháp xây dựng website bán đồ ăn với ASP

Việc lựa chọn công nghệ phù hợp là yếu tố then chốt trong việc xây dựng website bán đồ ăn. Đồ án này đã sử dụng nền tảng ASP.NET của Microsoft, cụ thể là mô hình MVC (Model-View-Controller) để phát triển. Đây là một lựa chọn phổ biến cho các đồ án lập trình web nhờ cấu trúc rõ ràng, dễ bảo trì và mở rộng. Mô hình MVC giúp tách biệt phần xử lý logic (Controller), dữ liệu (Model), và giao diện người dùng (View). Trong dự án, Model được tạo bằng LINQ to SQL, cho phép truy xuất dữ liệu từ SQL Server một cách trực quan. Controller chịu trách nhiệm xử lý các yêu cầu từ người dùng, chẳng hạn như hiển thị danh sách món ăn, thêm sản phẩm vào giỏ hàng, hay xử lý đăng nhập. View có nhiệm vụ hiển thị dữ liệu cho người dùng, được xây dựng bằng cú pháp Razor kết hợp HTML/CSS. Một số chức năng tiêu biểu được triển khai bao gồm: hiển thị món ăn mới nhất, lọc món ăn theo danh mục, phân trang, và quản lý chức năng giỏ hàng bằng Session. Việc triển khai các chức năng như đăng ký, đăng nhập, đặt hàng đều tuân thủ chặt chẽ theo mô hình MVC, tạo ra một code web bán đồ ăn cho sinh viên có cấu trúc tốt và dễ hiểu.

4.1. Hiện thực hóa các chức năng cho người dùng và giỏ hàng

Các chức năng phía người dùng được xây dựng tỉ mỉ. Phương thức ThemGioHang trong Controller sử dụng Session để lưu trữ thông tin giỏ hàng tạm thời. Mỗi khi người dùng thêm một món ăn, hệ thống sẽ kiểm tra xem món đó đã có trong giỏ chưa, nếu có thì tăng số lượng, nếu chưa thì tạo mới. Lớp GioHang trong Model được tạo ra để định nghĩa cấu trúc của một sản phẩm trong giỏ, bao gồm các thuộc tính như iMaMon, sTenMon, dGiaBan, iSoLuong và phương thức tính thành tiền dThanhTien. Các chức năng như tính tổng tiền, tổng số lượng, xóa sản phẩm khỏi giỏ hàng cũng được xây dựng hoàn chỉnh, đảm bảo trải nghiệm mua sắm mượt mà.

4.2. Xây dựng trang quản trị và các tính năng CRUD cho admin

Trang admin panel cho web bán hàng là nơi quản trị viên thực hiện các thao tác quản lý. Các chức năng cơ bản như Thêm (Create), Đọc (Read), Cập nhật (Update), Xóa (Delete) - gọi tắt là CRUD - được xây dựng cho các đối tượng Món ăn, Loại món, và Khách hàng. Ví dụ, chức năng 'Thêm món ăn' cho phép admin nhập thông tin, tải lên hình ảnh đại diện và lưu vào cơ sở dữ liệu. Chức năng đăng nhập quản trị được bảo mật bằng cách kiểm tra tài khoản trong bảng Admin và lưu thông tin đăng nhập vào Session TaiKhoanAdmin. Giao diện trang quản trị được thiết kế đơn giản, tập trung vào hiệu quả công việc.

V. Thực nghiệm và triển khai đồ án website bán đồ ăn online

Giai đoạn thực nghiệm và triển khai là bước kiểm chứng cuối cùng cho toàn bộ quá trình xây dựng website bán đồ ăn. Ở giai đoạn này, các chức năng đã được lập trình sẽ được kiểm tra theo các kịch bản sử dụng thực tế. Đồ án đã demo chi tiết luồng hoạt động của cả người dùng và người quản trị. Đối với người dùng, kịch bản bắt đầu từ việc truy cập trang chủ, chọn món ăn yêu thích như 'Pizza hải sản', thêm vào giỏ hàng, tiến hành đăng nhập/đăng ký tài khoản, và cuối cùng là xác nhận thông tin giao hàng để hoàn tất đơn hàng. Mỗi bước đều được minh họa bằng hình ảnh chụp màn hình (Hình 37 đến Hình 44), cho thấy giao diện website nhà hàng hoạt động đúng như thiết kế. Về phía người quản trị, sau khi khách hàng đặt hàng thành công, đơn hàng mới sẽ ngay lập tức xuất hiện trong trang quản lý đơn hàng online. Quản trị viên có thể xem chi tiết đơn hàng, cập nhật trạng thái đã thanh toán hoặc đã giao hàng. Quá trình thực nghiệm này khẳng định rằng source code website bán đồ ăn đã đáp ứng được các yêu cầu đặt ra, các chức năng hoạt động ổn định và dữ liệu được lưu trữ chính xác vào cơ sở dữ liệu.

5.1. Demo luồng chức năng phía người dùng Từ chọn món đến đặt hàng

Luồng chức năng của người dùng được mô phỏng một cách tuần tự. Khách hàng bắt đầu bằng việc chọn một món ăn, ví dụ 'Pizza hải sản nhiệt đới xốt tiêu', và thêm vào giỏ. Giao diện giỏ hàng cho phép cập nhật số lượng và tự động tính lại tổng tiền. Khi nhấn thanh toán, hệ thống yêu cầu đăng nhập. Sau khi đăng nhập thành công, thông tin giao hàng và hóa đơn được hiển thị để xác nhận. Cuối cùng, một thông báo 'Đặt hàng thành công' xuất hiện, đồng thời giỏ hàng được xóa để chuẩn bị cho lần mua sắm tiếp theo. Quy trình này mô phỏng chính xác hành vi mua sắm trên các trang website đặt đồ ăn online hiện nay.

5.2. Demo chức năng quản trị Theo dõi và xử lý đơn hàng mới

Ngay sau khi người dùng đặt hàng, hệ thống quản trị sẽ ghi nhận một đơn hàng mới. Trong phần demo (Hình 45), đơn hàng của khách hàng 'Huỳnh Anh Thư' đã được lưu lại. Quản trị viên có thể nhấp vào để xem chi tiết, bao gồm các món ăn đã đặt, tổng tiền, và thông tin người nhận. Từ đây, họ có thể cập nhật trạng thái giao hàng và thanh toán. Chức năng quản lý khách hàng (Hình 47) cũng cho phép xem danh sách tất cả các tài khoản đã đăng ký. Các thao tác này cho thấy admin panel cho web bán hàng hoạt động hiệu quả, giúp việc vận hành cửa hàng trở nên dễ dàng hơn.

VI. Kết luận và hướng phát triển cho đồ án website bán hàng

Đồ án xây dựng website bán đồ ăn của sinh viên Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đã đạt được những mục tiêu cơ bản đề ra. Sản phẩm cuối cùng là một website bán hàng online hoàn chỉnh với các tính năng thiết yếu cho cả người dùng và quản trị viên. Thông qua dự án này, sinh viên đã củng cố được kiến thức về quy trình phát triển phần mềm, từ phân tích, thiết kế, lập trình đến kiểm thử. Đây là một đồ án tốt nghiệp CNTT có tính thực tiễn cao, giúp sinh viên hiểu rõ mối liên kết giữa front-end và back-end trong kiến trúc ASP.NET MVC. Tuy nhiên, đồ án vẫn còn một số hạn chế nhất định do giới hạn về thời gian và kinh nghiệm. Các chức năng nâng cao như tích hợp thanh toán trực tuyến qua cổng thanh toán, tìm kiếm sản phẩm nâng cao, hay hệ thống đánh giá, bình luận sản phẩm vẫn chưa được triển khai. Hướng phát triển trong tương lai có thể tập trung vào việc hoàn thiện các chức năng này, nâng cấp giao diện người dùng (UI/UX) để thân thiện hơn, và tối ưu hóa hiệu năng cũng như bảo mật cho hệ thống. Việc cung cấp source code website bán đồ ăn này cũng là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các sinh viên khoa CNTT khóa sau.

6.1. Đánh giá ưu điểm và hạn chế của đồ án lập trình web

Ưu điểm lớn nhất của đồ án là đã hoàn thành một website hoạt động được với đầy đủ các chức năng cơ bản. Sinh viên đã thể hiện sự hiểu biết về mô hình MVC và cách kết nối ứng dụng với cơ sở dữ liệu. Tuy nhiên, hạn chế của dự án là ứng dụng còn một số thiếu sót, kiến thức kỹ thuật chưa sâu, và một số tính năng quan trọng của một trang thương mại điện tử hiện đại vẫn còn thiếu. Đây là những điểm cần cải thiện trong các dự án tương lai.

6.2. Đề xuất hướng phát triển và nâng cấp cho website trong tương lai

Để hệ thống trở nên hoàn thiện hơn, có nhiều hướng phát triển tiềm năng. Trước hết, cần tích hợp cổng thanh toán trực tuyến (ví dụ: MoMo, VNPAY) để đa dạng hóa phương thức thanh toán. Tiếp theo, có thể phát triển thêm các tính năng như gợi ý sản phẩm dựa trên lịch sử mua hàng, chương trình khuyến mãi, và hệ thống phân quyền chi tiết hơn cho người quản trị. Ngoài ra, việc tối ưu hóa website cho các công cụ tìm kiếm (SEO) và đảm bảo tính tương thích trên thiết bị di động (Responsive Design) cũng là những nâng cấp cần thiết để nâng cao khả năng cạnh tranh của website.