I. Giới thiệu
Đề tài "Xây dựng bản đồ hệ số K phục vụ chi trả dịch vụ môi trường rừng bền vững tại lưu vực thủy điện Sông Tranh 2 - Trà Linh 3" được thực hiện nhằm đánh giá hiện trạng và hiệu quả của chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) tại tỉnh Quảng Nam. Việc áp dụng hệ số K = 1 cho tất cả các lưu vực thủy điện đã dẫn đến sự bất bình đẳng trong việc chi trả giữa các hộ nhận khoán. Nghiên cứu này không chỉ giúp xác định hệ số K cho từng lô rừng mà còn tạo ra một cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc quản lý và bảo vệ rừng bền vững.
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Chính sách chi trả DVMTR được coi là một công cụ quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển rừng. Tuy nhiên, việc áp dụng hệ số K không đồng nhất đã gây ra sự không công bằng trong chi trả. Đề tài này nhằm xây dựng một bản đồ hệ số K, từ đó đảm bảo tính công bằng và bền vững trong việc chi trả dịch vụ môi trường rừng.
II. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp đánh giá hiện trạng chi trả DVMTR và xây dựng bộ tiêu chí cho hệ số K4. Các yếu tố như trạng thái rừng, loại rừng, nguồn gốc hình thành rừng và mức độ khó khăn trong bảo vệ rừng được xem xét để xác định hệ số K tổng hợp. Phần mềm Mapinfo được ứng dụng để phân tích và xây dựng bản đồ hệ số K cho từng lô rừng, từ đó tạo ra một cơ sở dữ liệu chính xác cho việc chi trả.
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu bao gồm các lô rừng trong lưu vực thủy điện Sông Tranh 2 và Trà Linh 3. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá hiện trạng chi trả DVMTR và hiệu quả của các phương thức chi trả hiện tại. Nghiên cứu cũng xem xét các yếu tố địa lý và xã hội ảnh hưởng đến việc bảo vệ rừng.
III. Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy hệ số K tổng hợp cho từng lô rừng được xác định dựa trên các yếu tố đã nêu. Hệ số K1, K2, K3 và K4 được tính toán và phân tích, từ đó đưa ra các tỷ lệ diện tích rừng tương ứng với từng hệ số. Kết quả cho thấy sự phân bố không đồng đều của các hệ số K trong lưu vực, điều này cho thấy sự cần thiết phải điều chỉnh chính sách chi trả DVMTR để đảm bảo tính công bằng.
3.1. Đánh giá hiện trạng chi trả DVMTR
Đánh giá hiện trạng cho thấy rằng hiện tại tất cả các diện tích rừng đều áp dụng hệ số K = 1,00, dẫn đến sự không công bằng trong chi trả. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cần có những quy định cụ thể để điều chỉnh hệ số K cho từng lô rừng, từ đó tạo ra sự công bằng trong việc chi trả dịch vụ môi trường rừng.
IV. Đề xuất phương án chi trả
Dựa trên kết quả nghiên cứu, đề xuất phương án chi trả phù hợp nhằm đảm bảo tính công bằng và bền vững trong lưu vực. Cần xây dựng các quy định cụ thể để áp dụng hệ số K cho từng lô rừng, từ đó giúp các chủ rừng xác định đơn giá chi trả cho từng lô rừng. Điều này không chỉ tạo ra sự công bằng cho các hộ nhận khoán mà còn góp phần bảo vệ và phát triển rừng bền vững.
4.1. Đề xuất quy định áp dụng hệ số K
Đề xuất quy định cụ thể về việc áp dụng hệ số K cho từng lô rừng dựa trên các yếu tố như trạng thái rừng, loại rừng và mức độ khó khăn trong bảo vệ rừng. Điều này sẽ giúp tạo ra một hệ thống chi trả công bằng và hiệu quả hơn cho các hộ nhận khoán bảo vệ rừng.
