Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động sau cuộc khủng hoảng tài chính "dưới chuẩn" tại Mỹ và sự leo thang nợ công ở châu Âu, hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức về quản trị rủi ro, đặc biệt là rủi ro thanh khoản. Theo báo cáo của Fitch Ratings, ngành ngân hàng Việt Nam dễ bị tổn thương trước các cú sốc đơn lẻ và hệ thống, làm dấy lên lo ngại về tính minh bạch và khả năng thanh khoản. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là ứng dụng mô hình thước đo thanh khoản dựa trên tỷ lệ cho vay dài hạn trên tiết kiệm ngắn hạn (LLSS) để đánh giá khả năng thanh khoản của các ngân hàng thương mại Việt Nam, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thanh khoản. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 23 ngân hàng thương mại cổ phần hoạt động tại Việt Nam trong giai đoạn 2005-2012, với tổng số 182 mẫu dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính và thường niên. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cái nhìn khoa học về rủi ro thanh khoản, góp phần ổn định hệ thống tài chính và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết tài chính về thanh khoản và rủi ro thanh khoản trong ngân hàng thương mại. Thanh khoản được định nghĩa là khả năng ngân hàng đáp ứng các nghĩa vụ thanh toán khi phát sinh, bao gồm cả thanh khoản ngắn hạn và dài hạn. Rủi ro thanh khoản phát sinh khi cung thanh khoản không đủ đáp ứng cầu, dẫn đến khả năng mất thanh khoản và thậm chí vỡ nợ. Các chỉ tiêu đánh giá thanh khoản bao gồm vốn điều lệ, hệ số an toàn vốn (CAR), tỷ lệ tiền mặt trên tổng tài sản, tỷ lệ dư nợ cho vay trên tiền gửi khách hàng, và tỷ lệ LLSS – thước đo đặc trưng cho sự cân bằng giữa cho vay dài hạn và huy động ngắn hạn. Mô hình LLSS được xây dựng dựa trên lý thuyết tối ưu hóa lợi nhuận và rủi ro thanh khoản, trong đó tỷ lệ LLSS thể hiện sự thỏa hiệp giữa lợi nhuận và khả năng thanh khoản của ngân hàng. Mô hình cũng phân tích tác động của các cú sốc thanh khoản đơn lẻ và hệ thống, vai trò của thị trường liên ngân hàng và các công cụ tài chính như ABCP, MBS trong việc giảm thiểu rủi ro thanh khoản.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp thu thập từ báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của