Tiêu chí đánh giá chất lượng hoạt động quản lý đào tạo tại Trường Đại học Giao thông Vận tải

Đánh giá chất lượng hoạt động quản lý đào tạo trong các trường đại học là việc làm cần thiết để duy trì, cải tiến và nâng cao chất lượng giáo dục. Vấn đề đặt ra là liệu các hoạt động quản lý đào tạo có thực sự mang lại kết quả như mong đợi? Việc thiếu một kênh thông tin đánh giá khách quan, chính xác gây khó khăn cho việc trả lời câu hỏi này. Do đó, việc xây dựng các tiêu chí đánh giá trở nên cấp thiết. Theo Donald Kirkpatrick, đánh giá chất lượng đào tạo cần xem xét sự phản hồi của người học, kết quả học tập, hành vi ở nơi làm việc và kết quả kinh doanh (Kirkpatrick, 1998).

Ở mỗi trường đại học, hoạt động quản lý đào tạo mang những nét đặc trưng riêng. Tại UTT, hoạt động này được cụ thể hóa qua chức năng, nhiệm vụ của phòng đào tạo. Mỗi khâu trong quá trình quản lý đào tạo đòi hỏi những tiêu chuẩn, yêu cầu khác nhau về chuyên môn, kỹ năng. Mặc dù có nhiều văn bản pháp quy về đánh giá cán bộ công chức, nhưng chưa có quy định cụ thể về đánh giá chất lượng quản lý đào tạo. Điều này gây khó khăn cho các nhà quản lý trong việc đánh giá chất lượng hoạt động này một cách khách quan và chính xác.

Nghiên cứu các tài liệu lý luận về đánh giá chất lượng quản lý đào tạo trong và ngoài nước là bước quan trọng. Việc này giúp xác định các yếu tố, tiêu chí then chốt cần xem xét. Các mô hình đánh giá chất lượng giáo dục đại học trên thế giới, như mô hình của SEAMEO (1999) với 5 yếu tố (đầu vào, quá trình đào tạo, kết quả đào tạo, đầu ra, hiệu quả), cung cấp những gợi ý hữu ích. Đồng thời, cần phân tích thực trạng công tác đánh giá chất lượng hoạt động quản lý đào tạo hàng năm tại UTT.

Việc khảo sát ý kiến của lãnh đạo, cán bộ quản lý, chuyên viên chuyên trách đào tạo và giảng viên UTT là cần thiết để thu thập thông tin thực tế. Bảng hỏi khảo sát cần thiết kế khoa học, bao gồm các câu hỏi liên quan đến các hoạt động quản lý đào tạo, các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và các tiêu chí đánh giá phù hợp. Kết quả khảo sát sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng để xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng quản lý đào tạo.

Phương pháp nghiên cứu định lượng, đặc biệt là khảo sát bằng bảng hỏi, được sử dụng để thu thập dữ liệu từ đối tượng nghiên cứu. Các phản hồi được tổng hợp, cơ sở dữ liệu được cập nhật để phân tích bằng các phần mềm thống kê chuyên dụng như SPSS. Thống kê từ kết quả thu được và đánh giá kết quả ban đầu là bước quan trọng để đưa ra các kết luận và đề xuất.

Thành phần đầu vào của hoạt động quản lý đào tạo bao gồm các yếu tố như: chất lượng sinh viên đầu vào, trình độ đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, nguồn lực tài chính. Các tiêu chí đánh giá thành phần này cần tập trung vào việc đánh giá chất lượng của các yếu tố này, ví dụ: điểm trung bình tuyển sinh, tỷ lệ giảng viên có trình độ cao, mức độ hiện đại của cơ sở vật chất. Theo Astin, đầu vào và đầu ra chỉ là trạng thái của một người ở hai thời điểm khác nhau.

Quá trình quản lý và tổ chức đào tạo bao gồm các hoạt động như: xây dựng chương trình đào tạo, tổ chức giảng dạy, quản lý sinh viên, đánh giá kết quả học tập. Các tiêu chí đánh giá thành phần này cần tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các hoạt động này, ví dụ: tính phù hợp của chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy, chất lượng quản lý sinh viên, độ tin cậy của quy trình đánh giá. SEAMEO nhấn mạnh tầm quan trọng của quá trình đào tạo trong việc đảm bảo chất lượng.

Thành phần đầu ra của hoạt động quản lý đào tạo bao gồm các kết quả như: tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp, chất lượng sinh viên tốt nghiệp, khả năng tìm việc làm của sinh viên. Các tiêu chí đánh giá thành phần này cần tập trung vào việc đánh giá mức độ đáp ứng nhu cầu xã hội của các kết quả này, ví dụ: tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, tỷ lệ sinh viên có việc làm sau khi tốt nghiệp. Đánh giá của nhà tuyển dụng về năng lực của sinh viên tốt nghiệp cũng là một tiêu chí quan trọng.

Quy trình đánh giá thử nghiệm cần được thiết kế chi tiết, bao gồm các bước: lựa chọn đối tượng đánh giá, thu thập thông tin, phân tích dữ liệu và đưa ra kết luận. Đối tượng đánh giá có thể là các khoa, viện, phòng ban liên quan đến hoạt động quản lý đào tạo. Thông tin có thể thu thập thông qua bảng hỏi, phỏng vấn hoặc quan sát trực tiếp.

Sau khi thu thập dữ liệu, cần tiến hành phân tích để đánh giá mức độ phù hợp của bộ tiêu chí. Nếu phát hiện những tiêu chí không phù hợp, cần điều chỉnh hoặc loại bỏ. Đồng thời, cần xem xét tính khả thi của việc thu thập thông tin cho từng tiêu chí. Các điều chỉnh cần được thực hiện dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn.

Để nâng cao chất lượng hoạt động quản lý đào tạo, cần có những giải pháp đồng bộ, bao gồm: tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, cải thiện cơ sở vật chất, đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường hợp tác với doanh nghiệp. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý đào tạo hiện đại để hỗ trợ công tác quản lý, đánh giá.

Trong tương lai, cần có những nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động quản lý đào tạo, ví dụ: vai trò của công nghệ thông tin, tác động của chính sách giáo dục. Đồng thời, cần xây dựng các mô hình đánh giá chất lượng đào tạo tiên tiến, phù hợp với xu hướng phát triển của giáo dục đại học trên thế giới.