Thực Trạng Cho Trẻ Bú Sớm Của Các Bà Mẹ Tại Bệnh Viện Đại Học Tây Nguyên Năm 2022

• Tác giả: Hồ Thị Thủy
• Người hướng dẫn: PGS. Bùi Thị Tú Quyên
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Thực Trạng Cho Trẻ Bú Sớm Tại Bệnh Viện Đại Học Tây Nguyên Năm 2022
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 3.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài nghiên cứu
• 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 4.3. Thiết kế nghiên cứu
• 4.4. Mẫu nghiên cứu
• 4.5. Phương pháp chọn mẫu
• 4.6. Biến số nghiên cứu
• 4.7. Công cụ và phương pháp thu thập số liệu
• 4.8. Thước đo tiêu chuẩn đánh giá
• 4.9. Phương pháp phân tích số liệu
• 4.10. Vấn đề đạo đức nghiên cứu
• 5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5.1. Thông tin chung về bà mẹ và trẻ sơ sinh
• 5.2. Thực trạng cho trẻ bú sớm
• 5.3. Một số yếu tố liên quan đến bú sớm
• 5.4. Thực trạng trẻ sơ sinh được bú sớm
• 5.5. Một số yếu tố ảnh hưởng đến thực hành cho trẻ bú sớm
• 5.6. Hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHIẾU ĐỒNG THUẬN THAM GIA NGHIÊN CỨU
• BỘ CÂU HỎI PHỎNG VẤN
• PHỤ LỤC 3: PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN SẢN PHỤ
• PHỤ LỤC 4: BẢNG KIỂM QUAN SÁT THỰC HÀNH CHO TRẺ BÚ SỚM
• PHỤ LỤC 5: BIẾN SỐ TRONG NGHIÊN CỨU

I. Tổng Quan Về Thực Trạng Cho Trẻ Bú Sớm Tại Bệnh Viện

Việc cho trẻ bú sớm ngay sau sinh mang lại những lợi ích vô cùng to lớn, đặc biệt là việc tiếp nhận nguồn sữa non quý giá. Đây là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, cung cấp đầy đủ các chất cần thiết và kháng thể giúp trẻ chống lại bệnh tật, đồng thời giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) khuyến cáo, khoảng 77 triệu trẻ sơ sinh trên toàn cầu không được bú sữa mẹ trong vòng một giờ đầu sau sinh. Việc chậm trễ này có thể làm tăng nguy cơ tử vong và bệnh tật cho trẻ. Nghiên cứu về thực trạng cho con bú sớm tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên năm 2022 đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và cải thiện tình hình nuôi con bằng sữa mẹ tại địa phương, hướng tới mục tiêu nâng cao sức khỏe và sự phát triển toàn diện cho trẻ.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Việc Bú Mẹ Sớm Với Trẻ Sơ Sinh

Việc cho con bú sớm, đặc biệt là trong giờ đầu sau sinh, mang lại những lợi ích to lớn cho trẻ sơ sinh. Sữa non, nguồn sữa đầu tiên, giàu dinh dưỡng và kháng thể, giúp tăng cường hệ miễn dịch, phòng chống bệnh tật. Theo UNICEF, đây là một trong những biện pháp can thiệp hiệu quả nhất để cứu sống trẻ em khỏi nguy cơ tử vong sơ sinh và các bệnh lây nhiễm thường gặp. Bú sớm cũng giúp trẻ làm quen với việc bú, kích thích sản xuất sữa mẹ và tạo sự gắn kết tình cảm giữa mẹ và con.

1.2. Ý Nghĩa Nghiên Cứu Thực Trạng Bú Sớm Tại Bệnh Viện ĐH Tây Nguyên

Nghiên cứu về thực trạng cho trẻ bú sớm tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên năm 2022 có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin chi tiết về tỷ lệ trẻ được bú sớm, các yếu tố ảnh hưởng đến việc này và những khó khăn mà các bà mẹ gặp phải. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở để xây dựng các chương trình can thiệp phù hợp, nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng bú sớm, cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh tại bệnh viện.

II. Phân Tích Vấn Đề Tỷ Lệ Bú Sớm Còn Thấp Nguyên Nhân

Mặc dù có nhiều lợi ích, tỷ lệ cho trẻ bú sớm trong vòng một giờ đầu sau sinh tại Việt Nam vẫn còn khá thấp, dao động từ 54% đến 61%. Tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên, việc đánh giá thực trạng cho con bú sớm và xác định các yếu tố liên quan là cần thiết để có những can thiệp hiệu quả. Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc cho trẻ bú sớm bao gồm: kiến thức và thái độ của bà mẹ, sự hỗ trợ từ gia đình và nhân viên y tế, quy trình chăm sóc sau sinh tại bệnh viện, và tình trạng sức khỏe của cả mẹ và bé.

2.1. Các Rào Cản Chính Cản Trở Việc Thực Hành Bú Sớm

Có nhiều rào cản khiến các bà mẹ không thể cho con bú sớm. Một số rào cản phổ biến bao gồm: thiếu kiến thức về lợi ích bú sớm, thái độ chưa đúng đắn về nuôi con bằng sữa mẹ, quy trình chăm sóc sau sinh chưa tạo điều kiện cho việc bú mẹ sớm, sự thiếu hỗ trợ từ gia đình và nhân viên y tế. Bên cạnh đó, các vấn đề sức khỏe của mẹ và bé sau sinh cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hành cho con bú.

2.2. Ảnh Hưởng Của Yếu Tố Văn Hóa Đến Quyết Định Cho Con Bú Sớm

Các yếu tố văn hóa cũng có thể ảnh hưởng đến quyết định cho con bú sớm của các bà mẹ. Một số quan niệm truyền thống có thể khuyến khích việc cho trẻ ăn các loại thức ăn khác trước khi cho bú sữa mẹ. Bên cạnh đó, những thông tin sai lệch về sữa non cũng có thể khiến các bà mẹ trì hoãn việc cho con bú. Cần có những chương trình tuyên truyền bú sớm phù hợp với từng nhóm đối tượng để thay đổi những quan niệm sai lầm này.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Đánh Giá Thực Trạng và Yếu Tố Liên Quan

Nghiên cứu thực trạng cho trẻ bú sớm tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên năm 2022 sử dụng phương pháp cắt ngang, với đối tượng là các bà mẹ sinh con tại bệnh viện trong một khoảng thời gian nhất định. Mục tiêu là đánh giá thực trạng hiện tại về tỷ lệ cho con bú sớm, đồng thời phân tích mối liên quan giữa các yếu tố cá nhân, xã hội, và y tế với việc thực hành bú sớm. Số liệu được thu thập thông qua phỏng vấn trực tiếp các bà mẹ, sử dụng bộ câu hỏi được thiết kế sẵn.

3.1. Thiết Kế Nghiên Cứu và Phương Pháp Thu Thập Dữ Liệu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang mô tả, kết hợp phân tích định lượng. Đối tượng nghiên cứu là các bà mẹ sinh con tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên trong thời gian từ 03/01/2022 đến 31/03/2022. Dữ liệu được thu thập bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi đã được chuẩn hóa. Phiếu điều tra sau khi hoàn thành sẽ được làm sạch và nhập vào phần mềm Epidata 3.2 sau đó chuyển sang phân tích với phần mềm SPSS 20.

3.2. Các Biến Số Nghiên Cứu và Phương Pháp Phân Tích

Nghiên cứu tập trung vào các biến số như: tỷ lệ cho trẻ bú sớm, kiến thức và thái độ của bà mẹ về nuôi con bằng sữa mẹ và bú sớm, sự hỗ trợ từ gia đình và nhân viên y tế, quy trình chăm sóc sau sinh tại bệnh viện, và tình trạng sức khỏe của cả mẹ và bé. Dữ liệu thu thập được sẽ được phân tích bằng các phương pháp thống kê mô tả và phân tích hồi quy để xác định các yếu tố liên quan đến việc thực hành cho trẻ bú sớm.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Tỷ Lệ Cho Bú Sớm và Các Yếu Tố Ảnh Hưởng

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ bà mẹ cho con bú sớm trong vòng 1 giờ sau sinh tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên năm 2022 là 77,7%, tỷ lệ này trong nhóm trẻ được vè sớm với mẹ là 82,1%. Nghiên cứu cũng xác định được một số yếu tố liên quan đến việc thực hành cho trẻ bú sớm, bao gồm: tuổi và nghề nghiệp của mẹ, sức khỏe của trẻ, sự hỗ trợ từ chồng/người thân, và thông tin từ nhân viên y tế. Nhóm bà mẹ dưới 30 tuổi có khả năng cho con bú sớm cao hơn. Những bà mẹ là công nhân viên chức (CNVC) có khả năng cho con bú sớm cao gấp 4 lần so với những bà mẹ thuộc nhóm nghề khác. Những trẻ có sức khỏe tốt thì cơ hội bú sớm cũng cao hơn những trẻ không có sức khỏe tốt. Nhóm bà mẹ không được sự chăm sóc, hỗ trợ từ chồng/người thân có nguy cơ không thực hành cho con bú sớm cao gấp 3,4 lần so với nhóm bà mẹ được chồng/người thân hỗ trợ.

4.1. Ảnh Hưởng Của Kiến Thức và Thái Độ Đến Việc Bú Sớm

Nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa kiến thức và thái độ của bà mẹ với việc cho trẻ bú sớm. Những bà mẹ có kiến thức tốt về lợi ích bú sớm và có thái độ tích cực về nuôi con bằng sữa mẹ thường có xu hướng cho con bú sớm hơn. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác cho các bà mẹ về tầm quan trọng của bú sớm.

4.2. Vai Trò Của Nhân Viên Y Tế Trong Khuyến Khích Bú Mẹ Sớm

Nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của nhân viên y tế trong việc khuyến khích cho trẻ bú sớm. Những bà mẹ nhận được thông tin NCBSM/bú sớm từ nhân viên y tế (NVYT), được NVYT hướng dẫn NCBSM/cho bú sớm đều có khả năng thực hành cho bú sớm cao hơn nhóm còn lại. Việc đào tạo và nâng cao năng lực cho nhân viên y tế về tư vấn bú sớm là cần thiết để cải thiện tình hình nuôi con bằng sữa mẹ tại bệnh viện.

V. Giải Pháp và Khuyến Nghị Nâng Cao Tỷ Lệ Bú Sớm Hiệu Quả

Từ kết quả nghiên cứu, cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao tỷ lệ cho trẻ bú sớm tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên. Các giải pháp bao gồm: tăng cường công tác tuyên truyền bú sớm cho các bà mẹ, cải thiện quy trình chăm sóc sau sinh, tăng cường sự hỗ trợ từ gia đình và nhân viên y tế, và đảm bảo nguồn cung cấp sữa mẹ đầy đủ. Cần chú trọng đến các đối tượng bà mẹ có nguy cơ thấp như bà mẹ lớn tuổi, bà mẹ làm nông, và bà mẹ không có sự hỗ trợ từ gia đình.

5.1. Can Thiệp và Tư Vấn Về Nuôi Con Bằng Sữa Mẹ

Cần tăng cường các hoạt động can thiệp và tư vấn về nuôi con bằng sữa mẹ, đặc biệt là về lợi ích bú sớm, cho tất cả các thai phụ. Các buổi tư vấn nên được thực hiện trong suốt thai kỳ và sau sinh, với sự tham gia của cả bà mẹ và người thân. Nội dung tư vấn cần được thiết kế phù hợp với từng đối tượng và sử dụng các hình thức truyền thông đa dạng.

5.2. Hỗ Trợ Từ Gia Đình và Cộng Đồng Cho Bà Mẹ Sau Sinh

Sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích cho trẻ bú sớm. Cần khuyến khích chồng và người thân tham gia vào việc chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh, hỗ trợ bà mẹ trong việc thực hành cho con bú. Bên cạnh đó, cần xây dựng các nhóm hỗ trợ bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ tại cộng đồng để tạo điều kiện cho các bà mẹ chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau.

VI. Kết Luận Bú Sớm Đầu Tư Cho Tương Lai Của Trẻ

Cho trẻ bú sớm là một hành động nhỏ nhưng mang lại những lợi ích to lớn cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Nghiên cứu thực trạng cho con bú sớm tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên năm 2022 đã cung cấp những thông tin quan trọng để cải thiện tình hình nuôi con bằng sữa mẹ tại địa phương. Việc tiếp tục nỗ lực nâng cao tỷ lệ bú sớm là một sự đầu tư xứng đáng cho tương lai của trẻ em.

6.1. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Nuôi Con Bằng Sữa Mẹ

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp nhằm nâng cao tỷ lệ cho trẻ bú sớm, cũng như tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố văn hóa và xã hội ảnh hưởng đến quyết định cho con bú của các bà mẹ. Bên cạnh đó, cần có những nghiên cứu về tác động lâu dài của việc bú sớm đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

6.2. Cam Kết Tiếp Tục Nâng Cao Chất Lượng Chăm Sóc Sức Khỏe

Bệnh viện Đại học Tây Nguyên cần tiếp tục cam kết nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong việc khuyến khích cho trẻ bú sớm. Việc này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các khoa phòng trong bệnh viện, cũng như sự tham gia tích cực của cộng đồng. Bằng việc tạo điều kiện tốt nhất cho các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, chúng ta có thể góp phần xây dựng một thế hệ trẻ khỏe mạnh và phát triển toàn diện.

Tổng quan nghiên cứu

Cho trẻ bú sớm ngay sau sinh là một trong những biện pháp can thiệp quan trọng nhằm tăng cường sức khỏe và giảm tỷ lệ tử vong sơ sinh. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 77 triệu trẻ sơ sinh trên toàn cầu không được bú mẹ trong vòng 1 giờ đầu sau sinh, dẫn đến nguy cơ tử vong và bệnh tật cao hơn. Tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ được bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh dao động từ 54% đến 61%, thấp hơn so với mục tiêu đề ra. Bệnh viện Đại học Tây Nguyên, với số ca sinh tăng gấp đôi trong những năm gần đây, chưa có đánh giá cụ thể về thực trạng cho trẻ bú sớm và các yếu tố liên quan. Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2022 nhằm mô tả thực trạng cho con bú sớm của các bà mẹ sinh con tại bệnh viện này và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thực hành cho trẻ bú sớm. Nghiên cứu có phạm vi từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2022, với 206 bà mẹ tham gia, nhằm cung cấp dữ liệu thực tiễn để đề xuất các giải pháp nâng cao tỷ lệ trẻ được bú sớm, góp phần cải thiện sức khỏe trẻ sơ sinh tại khu vực Tây Nguyên. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ (NCBSM) và hỗ trợ các chính sách y tế công cộng liên quan.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên khung lý thuyết phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thực hành cho trẻ bú sớm, bao gồm bốn nhóm chính:

• Yếu tố cá nhân mẹ: tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp, dân tộc, tình trạng hôn nhân, sức khỏe/bệnh lý, tiền sử sản khoa, kiến thức và thái độ về cho trẻ bú sớm, sự hài lòng về giới tính trẻ.
• Yếu tố con: tình trạng sức khỏe (điểm Apgar), giới tính.
• Yếu tố dịch vụ y tế: nguồn nhân lực, sự hỗ trợ và chăm sóc của nhân viên y tế (NVYT) sau sinh, tư vấn NCBSM trước, trong và sau sinh.
• Yếu tố gia đình – xã hội: quan niệm về sữa non và cho trẻ bú sớm, sự hỗ trợ của gia đình, kinh tế gia đình, nguồn thông tin đại chúng.

Các khái niệm chính bao gồm: sữa non, bú sớm (cho trẻ bú trong vòng 1 giờ đầu sau sinh), NCBSM hoàn toàn, tư thế bú đúng, ngậm bắt vú đúng, và chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh (EENC).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp cắt ngang, thực hiện tại Khoa Phụ sản – Bệnh viện Đại học Tây Nguyên trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2022. Cỡ mẫu tối thiểu được tính toán là 187 bà mẹ, dự phòng thêm 15% để đảm bảo độ tin cậy, thực tế thu thập được 206 bà mẹ sinh con đủ tiêu chuẩn.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện, thu thập toàn bộ các bà mẹ sinh con tại bệnh viện trong thời gian nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi chuẩn, quan sát thực hành cho trẻ bú sớm và thu thập thông tin từ hồ sơ bệnh án. Các biến số nghiên cứu bao gồm biến phụ thuộc là việc trẻ được bú sớm và các biến độc lập thuộc các nhóm yếu tố cá nhân, con, dịch vụ y tế và gia đình – xã hội.

Dữ liệu được nhập và làm sạch bằng phần mềm Epidata 3.2, phân tích thống kê với SPSS 20. Phân tích mô tả sử dụng tần số, tỷ lệ; phân tích suy luận sử dụng kiểm định Khi bình phương, OR (CI95%) để xác định mối liên quan giữa các yếu tố với thực hành cho trẻ bú sớm. Nghiên cứu tuân thủ các quy định đạo đức, được Hội đồng đạo đức Trường Đại học Y tế công cộng phê duyệt, đảm bảo sự đồng thuận và bảo mật thông tin người tham gia.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ cho trẻ bú sớm: 77,7% trẻ được bú mẹ trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Trong nhóm trẻ được về sớm với mẹ, tỷ lệ này tăng lên 82,1%. Đây là tỷ lệ cao hơn so với nhiều địa phương khác tại Việt Nam, nhưng vẫn còn tiềm năng cải thiện.

2. Kiến thức và thái độ của bà mẹ: 87,9% bà mẹ biết về thời điểm có sữa non, nhưng chỉ 36,9% biết nên cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ theo khuyến cáo. Thái độ tích cực về cho trẻ bú sớm chiếm tới 99%, cho thấy sự đồng thuận cao về mặt nhận thức.

3. Yếu tố cá nhân ảnh hưởng đến bú sớm: Bà mẹ dưới 30 tuổi có khả năng cho con bú sớm cao gấp 2,4 lần so với nhóm trên 30 tuổi. Nghề nghiệp cũng ảnh hưởng rõ rệt, nhóm công nhân viên chức có khả năng cho con bú sớm cao gấp 4 lần so với nhóm nghề khác. Trẻ có sức khỏe tốt (điểm Apgar ≥7) có tỷ lệ bú sớm cao hơn đáng kể so với trẻ sức khỏe kém.

4. Yếu tố gia đình và dịch vụ y tế: Bà mẹ không được sự hỗ trợ từ chồng hoặc người thân có nguy cơ không cho con bú sớm cao gấp 3,4 lần. Những bà mẹ nhận được thông tin và hướng dẫn về NCBSM từ NVYT có khả năng cho con bú sớm cao hơn nhóm còn lại.

Thảo luận kết quả

Tỷ lệ cho trẻ bú sớm tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên (77,7%) cao hơn mức trung bình quốc gia (54%-61%) và gần với mục tiêu của WHO. Điều này có thể liên quan đến việc bệnh viện đã triển khai các hoạt động chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh, đặc biệt là da kề da và hỗ trợ bú sớm. Tuy nhiên, tỷ lệ bà mẹ biết chính xác thời điểm cho bú sớm còn thấp (36,9%), cho thấy cần tăng cường truyền thông và giáo dục.

Các yếu tố cá nhân như tuổi và nghề nghiệp phản ánh sự khác biệt trong tiếp cận thông tin và dịch vụ y tế. Bà mẹ trẻ tuổi và làm việc trong môi trường công chức có nhiều cơ hội tiếp cận kiến thức và hỗ trợ hơn. Sức khỏe trẻ sơ sinh cũng là yếu tố quan trọng, trẻ khỏe mạnh dễ dàng thực hiện bú sớm hơn.

Sự hỗ trợ từ gia đình, đặc biệt là chồng và người thân, đóng vai trò then chốt trong việc khuyến khích và giúp đỡ bà mẹ cho con bú sớm. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy sự tham gia của người thân làm tăng tỷ lệ NCBSM. Vai trò của NVYT trong tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật cũng được khẳng định, góp phần nâng cao tỷ lệ bú sớm.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ trẻ bú sớm theo nhóm tuổi mẹ, nghề nghiệp, và mức độ hỗ trợ gia đình để minh họa rõ nét các mối liên quan. Bảng phân tích OR và CI95% giúp xác định các yếu tố có ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông và giáo dục NCBSM: Cơ sở y tế cần tổ chức các chương trình tư vấn, tập huấn cho thai phụ về lợi ích và kỹ thuật cho trẻ bú sớm, đặc biệt nhắm vào nhóm bà mẹ lớn tuổi và các nghề nghiệp ít tiếp cận thông tin. Mục tiêu nâng tỷ lệ bà mẹ biết chính xác thời điểm cho bú sớm lên trên 70% trong vòng 1 năm.

2. Nâng cao năng lực nhân viên y tế: Đào tạo chuyên sâu cho NVYT về kỹ năng hỗ trợ cho trẻ bú sớm, tư vấn trong thai kỳ và sau sinh, đảm bảo mỗi sản phụ đều được hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật bú đúng cách. Thực hiện trong 6 tháng tới và duy trì thường xuyên.

3. Khuyến khích sự tham gia của gia đình: Tạo điều kiện để chồng và người thân tham gia vào quá trình chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh, tổ chức các buổi giáo dục dành cho người thân nhằm tăng cường hỗ trợ cho bà mẹ. Mục tiêu giảm nguy cơ không cho bú sớm do thiếu hỗ trợ xuống dưới 10% trong 1 năm.

4. Cải thiện quy trình chăm sóc sau sinh: Tăng cường thực hiện da kề da và hỗ trợ bú sớm ngay tại phòng sinh, đặc biệt với các trường hợp sinh mổ và trẻ có sức khỏe yếu. Đảm bảo không để bà mẹ và trẻ một mình trong giờ đầu sau sinh để kịp thời hỗ trợ. Thực hiện ngay và đánh giá hiệu quả sau 6 tháng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên y tế và cán bộ quản lý bệnh viện: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn và các yếu tố ảnh hưởng giúp cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh, từ đó xây dựng các chương trình đào tạo và can thiệp phù hợp.

2. Chuyên gia y tế công cộng và nhà hoạch định chính sách: Thông tin về tỷ lệ và các yếu tố liên quan đến cho trẻ bú sớm hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình can thiệp nhằm nâng cao tỷ lệ NCBSM, giảm tử vong sơ sinh.

3. Các tổ chức phi chính phủ và quốc tế hoạt động trong lĩnh vực dinh dưỡng trẻ em: Cung cấp bằng chứng khoa học để thiết kế các dự án hỗ trợ cộng đồng, truyền thông và giáo dục về nuôi con bằng sữa mẹ.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành y tế công cộng, sản khoa, nhi khoa: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và các yếu tố ảnh hưởng đến thực hành cho trẻ bú sớm trong bối cảnh Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao việc cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ sau sinh lại quan trọng?
   Việc bú sớm giúp trẻ nhận được sữa non giàu dinh dưỡng và kháng thể, tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ tử vong và bệnh tật. Ngoài ra, bú sớm kích thích sản xuất sữa mẹ và giúp tử cung co hồi tốt hơn.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến việc cho trẻ bú sớm?
   Tuổi mẹ, nghề nghiệp, sức khỏe trẻ sơ sinh, sự hỗ trợ của gia đình và tư vấn từ nhân viên y tế là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến thực hành cho trẻ bú sớm.

3. Làm thế nào để nhân viên y tế hỗ trợ bà mẹ cho trẻ bú sớm hiệu quả?
   NVYT cần tư vấn kỹ thuật bú đúng cách, hỗ trợ da kề da ngay sau sinh, giải đáp thắc mắc và động viên bà mẹ, đặc biệt trong giờ đầu sau sinh để đảm bảo trẻ được bú sớm.

4. Có những khó khăn nào thường gặp khi cho trẻ bú sớm?
   Khó khăn phổ biến gồm bà mẹ mệt mỏi sau sinh, trẻ sức khỏe yếu hoặc sinh mổ, thiếu kiến thức và sự hỗ trợ, cũng như quan niệm sai lầm về sữa non.

5. Làm thế nào để gia đình có thể hỗ trợ bà mẹ trong việc cho trẻ bú sớm?
   Gia đình, đặc biệt là chồng và người thân, nên tham gia chăm sóc, động viên, giúp đỡ bà mẹ trong việc cho trẻ bú, đồng thời tham gia các lớp giáo dục về NCBSM để hiểu rõ lợi ích và kỹ thuật.

Kết luận

• Tỷ lệ cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ đầu tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên đạt 77,7%, cao hơn mức trung bình quốc gia.
• Kiến thức về thời điểm cho bú sớm còn hạn chế, chỉ 36,9% bà mẹ biết đúng khuyến cáo.
• Tuổi mẹ dưới 30, nghề nghiệp công nhân viên chức, sức khỏe trẻ tốt và sự hỗ trợ từ gia đình, nhân viên y tế là các yếu tố thúc đẩy việc cho trẻ bú sớm.
• Cần tăng cường truyền thông, đào tạo nhân viên y tế và khuyến khích sự tham gia của gia đình để nâng cao tỷ lệ bú sớm.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách và chương trình can thiệp phù hợp tại khu vực Tây Nguyên.

Hành động tiếp theo: Các cơ sở y tế nên triển khai các chương trình đào tạo và tư vấn NCBSM, đồng thời tăng cường sự tham gia của gia đình trong chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh. Các nhà quản lý và chuyên gia y tế công cộng cần sử dụng kết quả nghiên cứu để phát triển chính sách hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ hiệu quả hơn.