Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng chuyển đổi mô hình quản lý công từ truyền thống sang nhà nước phục vụ, việc đổi mới hành vi của người lao động trong khu vực công trở thành yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng phục vụ nhân dân. Huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang, với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững và đạt tiêu chí nông thôn mới vào năm 2020, đang đối mặt với thách thức lớn trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong đội ngũ công chức, viên chức. Theo báo cáo của địa phương, tỷ trọng nông nghiệp giảm từ 63,82% xuống còn 44,70%, trong khi công nghiệp và dịch vụ tăng lần lượt lên 16,60% và 38,70%, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 7,8% hàng năm.
Luận văn tập trung nghiên cứu tác động của phong cách lãnh đạo phụng sự đến hành vi đổi mới của người lao động trong khu vực công huyện Giồng Riềng. Mục tiêu cụ thể là xác định các yếu tố phong cách lãnh đạo phụng sự ảnh hưởng đến hành vi đổi mới, đo lường mức độ tác động và đề xuất các giải pháp quản trị nhằm nâng cao hiệu quả cải cách hành chính. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2017, với mẫu khảo sát gồm 245 người lao động thuộc các phòng, ban, đơn vị sự nghiệp và UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ lãnh đạo địa phương xây dựng chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần chuyển đổi mô hình quản lý công truyền thống sang mô hình quản lý công mới, phục vụ tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của người dân.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: phong cách lãnh đạo phụng sự (Servant Leadership) và hành vi đổi mới của người lao động (Individual Innovative Behavior).
Phong cách lãnh đạo phụng sự được Greenleaf (1977) định nghĩa là việc đặt nhu cầu của người lao động lên trên lợi ích cá nhân, tập trung phát triển tiềm năng và thành công của người lao động, đồng thời xây dựng môi trường làm việc dựa trên sự tin tưởng, đạo đức và phục vụ cộng đồng. Các nghiên cứu sau này đã phát triển mô hình đa chiều của lãnh đạo phụng sự với sáu yếu tố chính: vị tha, bình đẳng, cảm xúc, kỹ năng quản lý, kỹ năng con người và hết lòng vì cộng đồng. Những yếu tố này được chứng minh có tác động tích cực đến sự sáng tạo và đổi mới trong hành vi của người lao động.
Hành vi đổi mới của người lao động được hiểu là quá trình tạo ra, phát triển và áp dụng các ý tưởng mới nhằm cải tiến phương pháp làm việc và nâng cao hiệu quả tổ chức. Theo Woodman và cộng sự (1993), hành vi đổi mới bao gồm việc phát hiện công nghệ mới, tạo ra ý tưởng sáng tạo, quảng bá ý tưởng, tìm kiếm nguồn lực và thực hiện kế hoạch đổi mới. Hành vi này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất và sự thành công của tổ chức.
Mô hình nghiên cứu đề xuất trong luận văn kết hợp 6 yếu tố phong cách lãnh đạo phụng sự tác động đến hành vi đổi mới của người lao động, với các giả thuyết về mối quan hệ tích cực giữa từng yếu tố và hành vi đổi mới.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với mẫu khảo sát 245 người lao động trong khu vực công huyện Giồng Riềng, chiếm khoảng 8,8% tổng số 2.783 người lao động. Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện nhằm đảm bảo tính khả thi và tiết kiệm chi phí.
Dữ liệu được thu thập qua bảng câu hỏi gồm hai phần: thông tin cá nhân và các phát biểu đánh giá mức độ đồng ý theo thang điểm Likert 5 mức độ về các yếu tố lãnh đạo phụng sự và hành vi đổi mới. Quá trình thu thập dữ liệu diễn ra trong 3 tháng từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2017.
Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS với các bước: kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các yếu tố, kiểm định tương quan Pearson và phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để đánh giá mức độ tác động của các yếu tố lãnh đạo phụng sự đến hành vi đổi mới. Ngoài ra, kiểm định sự khác biệt theo các đặc điểm nhân khẩu học như giới tính, độ tuổi, trình độ học vấn cũng được thực hiện để làm rõ ảnh hưởng của các biến kiểm soát.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Mức độ tác động của các yếu tố lãnh đạo phụng sự: Kết quả hồi quy đa biến cho thấy 6 yếu tố phong cách lãnh đạo phụng sự đều có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê đến hành vi đổi mới của người lao động với mức ý nghĩa Sig. < 0,05. Trong đó, kỹ năng con người có hệ số Beta chuẩn hóa cao nhất (0,359), tiếp theo là kỹ năng quản lý (0,239), hết lòng vì cộng đồng (0,205), cảm xúc (0,196), bình đẳng (0,178) và vị tha (0,138). Mô hình giải thích được 55% sự biến thiên của hành vi đổi mới.
Đặc điểm mẫu nghiên cứu: Trong 245 người lao động khảo sát, 68,6% là nam, 45,3% có độ tuổi trên 45, 66,9% có thâm niên làm việc từ 10 năm trở lên, 79,6% giữ vị trí lãnh đạo và 89% có trình độ đại học trở lên. Điều này phản ánh đội ngũ công chức có kinh nghiệm và trình độ cao, phù hợp với yêu cầu đổi mới sáng tạo.
Độ tin cậy và giá trị thang đo: Hệ số Cronbach’s Alpha của các thang đo đều trên 0,7, đảm bảo độ tin cậy cao. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) xác định 6 nhân tố lãnh đạo phụng sự và 1 nhân tố hành vi đổi mới với tổng phương sai trích lần lượt là 62,03% và 69,14%, cho thấy các biến quan sát hội tụ tốt vào các nhân tố tương ứng.
Kiểm định giả thuyết: Tất cả 6 giả thuyết về tác động tích cực của các yếu tố lãnh đạo phụng sự đến hành vi đổi mới đều được chấp nhận với mức ý nghĩa thống kê cao, khẳng định vai trò quan trọng của phong cách lãnh đạo phụng sự trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy lãnh đạo phụng sự tạo ra môi trường làm việc công bằng, tin cậy và hỗ trợ, từ đó kích thích sự sáng tạo và đổi mới của người lao động. Yếu tố kỹ năng con người được xác định là nhân tố ảnh hưởng mạnh nhất, cho thấy khả năng nhận thức, thuyết phục và xây dựng niềm tin đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy đổi mới. Kỹ năng quản lý và cam kết vì cộng đồng cũng góp phần quan trọng, phản ánh sự cần thiết của tầm nhìn, hành động quyết đoán và trách nhiệm xã hội trong lãnh đạo.
Việc các yếu tố cảm xúc, bình đẳng và vị tha cũng có tác động tích cực cho thấy lãnh đạo cần quan tâm đến khía cạnh tình cảm, đối xử công bằng và đặt lợi ích người lao động lên trên hết để tạo động lực đổi mới. So sánh với các nghiên cứu trong khu vực công khác, kết quả này củng cố luận điểm rằng phong cách lãnh đạo phụng sự không chỉ nâng cao hiệu quả công việc mà còn thúc đẩy sự tận tâm và sáng tạo của cán bộ công chức.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố (hệ số Beta chuẩn hóa) và bảng phân tích hồi quy chi tiết, giúp minh họa rõ ràng mối quan hệ giữa các biến.
Đề xuất và khuyến nghị
Nâng cao kỹ năng con người cho lãnh đạo: Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng giao tiếp, thuyết phục và xây dựng niềm tin nhằm tăng cường khả năng lãnh đạo phụng sự, thúc đẩy hành vi đổi mới của người lao động. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: UBND huyện phối hợp với các trung tâm đào tạo.
Phát triển kỹ năng quản lý hiện đại: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao tầm nhìn chiến lược và khả năng ra quyết định nhanh nhạy cho đội ngũ lãnh đạo. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: Ban tổ chức huyện ủy và phòng Nội vụ.
Tăng cường cam kết vì cộng đồng: Khuyến khích lãnh đạo và người lao động tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện nhằm nâng cao trách nhiệm xã hội và tạo môi trường làm việc gắn kết. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể huyện.
Xây dựng văn hóa lãnh đạo vị tha và bình đẳng: Thiết lập các chính sách khuyến khích lãnh đạo đặt lợi ích người lao động lên trên, đối xử công bằng và khuyến khích phản biện xây dựng. Thời gian: 6 tháng đến 1 năm. Chủ thể: Ban chấp hành Đảng bộ huyện và các cơ quan quản lý.
Chú trọng yếu tố cảm xúc trong lãnh đạo: Tổ chức các buổi chia sẻ, tư vấn tâm lý nhằm nâng cao sự đồng cảm và hỗ trợ tinh thần cho người lao động, tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới sáng tạo. Thời gian: 6 tháng. Chủ thể: Phòng Lao động Thương binh và Xã hội phối hợp với các đơn vị liên quan.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Lãnh đạo các cơ quan hành chính công: Giúp hiểu rõ vai trò của phong cách lãnh đạo phụng sự trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo, từ đó áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ.
Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực nghiệm về mối quan hệ giữa lãnh đạo phụng sự và hành vi đổi mới, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.
Chuyên gia tư vấn cải cách hành chính: Hỗ trợ xây dựng các chương trình đào tạo và chính sách phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công dựa trên kết quả nghiên cứu.
Người lao động trong khu vực công: Nâng cao nhận thức về vai trò của lãnh đạo và hành vi đổi mới trong công việc, từ đó chủ động phát triển kỹ năng và sáng tạo trong thực thi nhiệm vụ.
Câu hỏi thường gặp
Phong cách lãnh đạo phụng sự là gì?
Là phong cách lãnh đạo đặt nhu cầu và sự phát triển của người lao động lên trên lợi ích cá nhân, tập trung xây dựng môi trường làm việc tin cậy, công bằng và hỗ trợ sáng tạo.Tại sao hành vi đổi mới của người lao động quan trọng trong khu vực công?
Hành vi đổi mới giúp cải tiến phương pháp làm việc, nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ công, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân.Yếu tố nào trong lãnh đạo phụng sự ảnh hưởng mạnh nhất đến đổi mới?
Kỹ năng con người được xác định là yếu tố có tác động mạnh nhất, bao gồm khả năng nhận thức, thuyết phục và xây dựng niềm tin.Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
Phương pháp định lượng với khảo sát 245 người lao động, phân tích dữ liệu bằng SPSS qua các bước kiểm định độ tin cậy, phân tích nhân tố và hồi quy tuyến tính đa biến.Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn?
Lãnh đạo địa phương có thể tổ chức đào tạo kỹ năng, xây dựng chính sách khuyến khích đổi mới, tăng cường hoạt động cộng đồng và phát triển văn hóa lãnh đạo vị tha, bình đẳng và cảm xúc.
Kết luận
- Luận văn đã xác định 6 yếu tố phong cách lãnh đạo phụng sự tác động tích cực đến hành vi đổi mới của người lao động trong khu vực công huyện Giồng Riềng.
- Kỹ năng con người và kỹ năng quản lý là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, góp phần thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới trong công việc.
- Mô hình nghiên cứu giải thích được 55% sự biến thiên của hành vi đổi mới, cho thấy tính phù hợp và thực tiễn của mô hình.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách và chương trình đào tạo nhằm nâng cao hiệu quả cải cách hành chính và chuyển đổi mô hình quản lý công.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác và đánh giá tác động lâu dài của phong cách lãnh đạo phụng sự đến đổi mới sáng tạo trong khu vực công.
Hành động ngay hôm nay: Lãnh đạo và quản lý các cơ quan công quyền tại huyện Giồng Riềng nên áp dụng các giải pháp được đề xuất để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng phục vụ và hiệu quả hoạt động tổ chức.