Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các cơ sở giáo dục đại học, việc xây dựng và phát triển thương hiệu trở thành yếu tố sống còn để nâng cao vị thế và thu hút nguồn học viên chất lượng. Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên (ĐH SPKT Hưng Yên) với lịch sử phát triển từ năm 1966, hiện đang đào tạo gần 18.700 học sinh, sinh viên với đa dạng các ngành nghề từ trình độ trung cấp đến sau đại học. Tuy nhiên, chất lượng đầu vào của sinh viên chỉ đạt mức trung bình, điểm trung bình từ 13 đến 21 điểm theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đồng thời công tác truyền thông và xây dựng thương hiệu của trường còn nhiều hạn chế.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng phát triển thương hiệu của Trường ĐH SPKT Hưng Yên từ năm 2011 đến nay, phân tích các yếu tố ảnh hưởng, điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất các giải pháp phát triển thương hiệu bền vững trong giai đoạn tiếp theo. Nghiên cứu tập trung khảo sát nhận thức của sinh viên, giảng viên, doanh nghiệp và các đối tượng liên quan tại địa bàn tỉnh Hưng Yên và Hải Dương, với kích thước mẫu 150 phiếu khảo sát.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho nhà trường trong việc xây dựng chiến lược thương hiệu, nâng cao chất lượng đào tạo và phục vụ, từ đó tăng cường uy tín, thu hút sinh viên và hợp tác doanh nghiệp, góp phần phát triển bền vững trong môi trường giáo dục đại học cạnh tranh hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình xây dựng thương hiệu trong lĩnh vực giáo dục đại học, bao gồm:

  • Khái niệm thương hiệu: Thương hiệu là tập hợp các dấu hiệu phân biệt sản phẩm, dịch vụ của một tổ chức với đối thủ cạnh tranh, bao gồm cả yếu tố hữu hình (tên, logo, màu sắc) và vô hình (hình ảnh, niềm tin, tính cách thương hiệu).

  • Mô hình xây dựng thương hiệu: Áp dụng mô hình đơn thương hiệu (single brand) phù hợp với trường đại học, trong đó toàn bộ các hoạt động và sản phẩm đào tạo đều mang tên và biểu tượng chung của trường.

  • Các yếu tố cấu thành thương hiệu: Bao gồm nhận diện thương hiệu (tên gọi, logo, khẩu hiệu), định vị thương hiệu (vị trí trong tâm trí khách hàng mục tiêu), và chiến lược truyền thông thương hiệu (quảng cáo, PR, xúc tiến).

  • Vai trò thương hiệu trong giáo dục đại học: Thương hiệu giúp khẳng định chất lượng đào tạo, nâng cao uy tín, thu hút sinh viên và hợp tác doanh nghiệp, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát bằng bảng hỏi với 150 phiếu khảo sát ngẫu nhiên, đối tượng là sinh viên, giảng viên, doanh nghiệp tại Hưng Yên và Hải Dương. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ hồ sơ trường, báo cáo khoa học, website chính thức và các tài liệu liên quan.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để phân tích số liệu khảo sát, so sánh tỷ lệ hài lòng về các yếu tố chất lượng đào tạo, phục vụ và nhận thức thương hiệu. Phương pháp so sánh được áp dụng để đối chiếu thực trạng thương hiệu của trường với các trường đại học cùng ngành và khu vực.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung đánh giá giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2015, với các bước thu thập dữ liệu, xử lý, phân tích và đề xuất giải pháp được thực hiện trong vòng 12 tháng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng nhận diện thương hiệu còn hạn chế: Trường ĐH SPKT Hưng Yên sử dụng mô hình đơn thương hiệu với tên gọi dài và logo khó nhận biết, gây khó khăn trong việc ghi nhớ và tạo ấn tượng với công chúng. Hệ thống ấn phẩm văn phòng, đồng phục và các sản phẩm truyền thông chưa đồng bộ và thiếu chuyên nghiệp.

  2. Chất lượng đào tạo và phục vụ được đánh giá ở mức trung bình khá: Theo khảo sát, 75% sinh viên hài lòng hoặc rất hài lòng với chất lượng đào tạo, tuy nhiên vẫn còn 25% đánh giá ở mức bình thường hoặc thấp hơn. Chất lượng giảng viên được đánh giá tích cực với 70,8% hài lòng, nhưng công tác nghiên cứu khoa học và kỹ năng thực hành của sinh viên còn hạn chế, tỷ lệ không hài lòng lên đến 18,8%.

  3. Công tác truyền thông và quảng bá thương hiệu chưa hiệu quả: Nhà trường chưa có bộ phận chuyên trách và ngân sách riêng cho truyền thông thương hiệu. Các hoạt động PR chủ yếu gắn với tuyển sinh, chưa có chiến dịch quảng cáo trên các phương tiện truyền thông đại chúng như truyền hình hay mạng xã hội. Website trường còn hạn chế về tính tương tác và cập nhật thông tin.

  4. Mối quan hệ hợp tác với doanh nghiệp và quốc tế được duy trì nhưng chưa khai thác tối đa: Trường đã ký kết nhiều hợp đồng hợp tác với các doanh nghiệp lớn và tổ chức quốc tế, tạo điều kiện thực tập và việc làm cho sinh viên. Tuy nhiên, việc kết nối này chưa được truyền thông rộng rãi để nâng cao uy tín thương hiệu.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy thương hiệu Trường ĐH SPKT Hưng Yên đang ở giai đoạn phát triển ban đầu với nhiều tiềm năng nhưng cũng tồn tại nhiều hạn chế. Việc nhận diện thương hiệu chưa rõ ràng và thiếu đồng bộ làm giảm khả năng ghi nhớ và tạo dựng hình ảnh trong tâm trí khách hàng mục tiêu. Điều này tương đồng với các nghiên cứu về thương hiệu giáo dục tại các trường đại học cùng quy mô trong nước.

Chất lượng đào tạo và phục vụ tuy được đánh giá tích cực nhưng vẫn cần cải thiện để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động và sinh viên. Việc thiếu các chiến dịch truyền thông bài bản khiến thương hiệu chưa được quảng bá hiệu quả, làm giảm sức cạnh tranh trong tuyển sinh và hợp tác.

So sánh với các trường đại học lớn như Đại học Harvard hay RMIT Việt Nam, những trường này chú trọng xây dựng chiến lược thương hiệu dài hạn, đầu tư mạnh mẽ vào truyền thông, cơ sở vật chất và phát triển đội ngũ giảng viên chất lượng cao. Trường ĐH SPKT Hưng Yên có thể học hỏi kinh nghiệm này để nâng cao vị thế và giá trị thương hiệu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ hài lòng về các yếu tố chất lượng đào tạo và phục vụ, bảng so sánh các yếu tố nhận diện thương hiệu giữa các trường đại học, cũng như sơ đồ mô hình phát triển thương hiệu hiện tại của trường.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống nhận diện thương hiệu đồng bộ và chuyên nghiệp

    • Thiết kế lại logo, tên gọi ngắn gọn, dễ nhớ, dễ phát âm phù hợp với xu hướng hiện đại.
    • Phát triển đồng phục cho giảng viên và sinh viên, ấn phẩm văn phòng có logo và thông tin thương hiệu rõ ràng.
    • Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo trường phối hợp với chuyên gia thiết kế thương hiệu.

  2. Nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học

    • Tăng cường đào tạo nâng cao trình độ giảng viên, khuyến khích nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn.
    • Cải thiện kỹ năng thực hành cho sinh viên thông qua hợp tác doanh nghiệp và các chương trình thực tập.
    • Thời gian thực hiện: liên tục trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng đào tạo, các khoa chuyên môn.

  3. Đẩy mạnh công tác truyền thông và quảng bá thương hiệu

    • Thành lập bộ phận truyền thông chuyên trách, xây dựng kế hoạch truyền thông bài bản với ngân sách cụ thể.
    • Triển khai các chiến dịch quảng cáo trên truyền hình, mạng xã hội, tổ chức sự kiện, hội thảo, ngày hội việc làm.
    • Thời gian thực hiện: 12 tháng đầu tiên và duy trì thường xuyên. Chủ thể thực hiện: Phòng truyền thông, Ban giám hiệu.

  4. Mở rộng và khai thác hiệu quả hợp tác với doanh nghiệp và quốc tế

    • Tăng cường quảng bá các chương trình hợp tác, tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận thực tế và việc làm.
    • Xây dựng mạng lưới cựu sinh viên để hỗ trợ truyền thông và phát triển thương hiệu.
    • Thời gian thực hiện: 1-2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng hợp tác quốc tế, phòng công tác sinh viên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các trường đại học và cao đẳng kỹ thuật

    • Lợi ích: Tham khảo mô hình phát triển thương hiệu, chiến lược nâng cao chất lượng đào tạo và truyền thông.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch phát triển thương hiệu trường mình dựa trên kinh nghiệm thực tiễn.

  2. Chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị kinh doanh và marketing giáo dục

    • Lợi ích: Nắm bắt các lý thuyết, mô hình và phương pháp nghiên cứu phát triển thương hiệu trong giáo dục đại học.
    • Use case: Tham khảo dữ liệu thực tế và phân tích để phát triển nghiên cứu sâu hơn.

  3. Phòng truyền thông và marketing của các cơ sở giáo dục

    • Lợi ích: Áp dụng các giải pháp truyền thông, quảng bá thương hiệu hiệu quả, xây dựng hệ thống nhận diện đồng bộ.
    • Use case: Thiết kế chiến dịch truyền thông tuyển sinh và quảng bá thương hiệu trường.

  4. Doanh nghiệp và tổ chức hợp tác đào tạo

    • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò và tiềm năng hợp tác với các trường đại học kỹ thuật trong đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.
    • Use case: Xây dựng chương trình hợp tác đào tạo, thực tập và tuyển dụng phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao thương hiệu trường đại học lại quan trọng trong bối cảnh hiện nay?
    Thương hiệu giúp khẳng định chất lượng đào tạo, nâng cao uy tín và thu hút sinh viên chất lượng, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh trong tuyển sinh và hợp tác doanh nghiệp.

  2. Những yếu tố nào cấu thành nên thương hiệu của một trường đại học?
    Bao gồm nhận diện thương hiệu (tên, logo, màu sắc), định vị thương hiệu (vị trí trong tâm trí khách hàng), chất lượng đào tạo, dịch vụ và truyền thông hiệu quả.

  3. Làm thế nào để nâng cao nhận thức về thương hiệu trường đại học?
    Thông qua các chiến dịch truyền thông đa kênh, tổ chức sự kiện, hợp tác với doanh nghiệp, phát triển website và mạng xã hội, đồng thời xây dựng hình ảnh đồng bộ và chuyên nghiệp.

  4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá thương hiệu trường ĐH SPKT Hưng Yên?
    Sử dụng khảo sát bằng bảng hỏi với mẫu ngẫu nhiên 150 phiếu, phân tích thống kê mô tả và so sánh với các trường đại học cùng ngành, kết hợp dữ liệu thứ cấp từ hồ sơ và báo cáo trường.

  5. Giải pháp nào ưu tiên để phát triển thương hiệu trường đại học kỹ thuật?
    Ưu tiên xây dựng hệ thống nhận diện thương hiệu đồng bộ, nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu, đẩy mạnh truyền thông quảng bá, đồng thời mở rộng hợp tác với doanh nghiệp và quốc tế.

Kết luận

  • Thương hiệu Trường ĐH SPKT Hưng Yên hiện còn nhiều hạn chế về nhận diện, truyền thông và chất lượng đào tạo, cần có chiến lược phát triển bài bản.
  • Nghiên cứu đã phân tích thực trạng, chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu và các yếu tố ảnh hưởng đến thương hiệu trường trong giai đoạn 2011-2015.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể gồm xây dựng hệ thống nhận diện đồng bộ, nâng cao chất lượng đào tạo, đẩy mạnh truyền thông và mở rộng hợp tác doanh nghiệp.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp trong vòng 1-3 năm, đồng thời đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp.
  • Kêu gọi Ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan phối hợp thực hiện nhằm nâng cao vị thế và giá trị thương hiệu trường trong môi trường giáo dục đại học cạnh tranh.