Tổng quan nghiên cứu

Ngành du lịch Việt Nam được đánh giá là ngành kinh tế mũi nhọn với đóng góp khoảng 5,9% vào GDP quốc gia. Trong ba tháng đầu năm 2023, lượng khách quốc tế đến Việt Nam ước đạt gần 2,7 triệu lượt, tăng gần 30 lần so với cùng kỳ năm 2022, đồng thời khách du lịch nội địa năm 2022 đạt hơn 101,3 triệu lượt, vượt xa mục tiêu 60 triệu lượt đề ra. Tổng thu từ du lịch năm 2022 ước đạt 495 nghìn tỷ đồng, minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của ngành. Trong bối cảnh đó, phát triển sản phẩm mới trong các doanh nghiệp kinh doanh du lịch trở thành yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng.

Luận văn tập trung nghiên cứu các nhân tố tác động đến phát triển sản phẩm mới trong các doanh nghiệp kinh doanh du lịch tại khu vực phố cổ Hà Nội – một điểm đến di sản văn hóa đặc sắc, có vai trò quan trọng trong phát triển du lịch thủ đô. Nghiên cứu nhằm mục tiêu đánh giá thực trạng phát triển sản phẩm mới, xác định mức độ và chiều hướng tác động của các nhân tố như định hướng khách hàng, định hướng đối thủ cạnh tranh, định hướng phối hợp liên chức năng, chiến lược marketing và hoạt động nghiên cứu marketing đến sự đổi mới sản phẩm trong các doanh nghiệp du lịch tại đây. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các doanh nghiệp khách sạn 3-5 sao, nhà hàng du lịch quy mô lớn và công ty lữ hành trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, thu thập dữ liệu từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2023.

Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học để các nhà quản lý và hoạch định chính sách phát triển sản phẩm du lịch mới, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm và thúc đẩy phát triển bền vững ngành du lịch khu vực phố cổ Hà Nội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên mô hình nghiên cứu của Razli (2009) và các nghiên cứu cập nhật trong lĩnh vực kinh doanh và du lịch, tập trung vào năm nhân tố chính ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm mới trong doanh nghiệp du lịch:

  • Định hướng khách hàng: Tập trung vào việc thỏa mãn tối đa nhu cầu khách hàng, dự đoán và đáp ứng các nhu cầu tiềm ẩn, đổi mới sản phẩm dựa trên phản hồi khách hàng.
  • Định hướng đối thủ cạnh tranh: Nghiên cứu chiến lược, điểm mạnh, điểm yếu của đối thủ để xây dựng lợi thế cạnh tranh.
  • Định hướng phối hợp liên chức năng: Phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận nội bộ và các thành viên trong chuỗi cung ứng để tạo ra sản phẩm mới hiệu quả.
  • Chiến lược marketing: Sử dụng các chiến lược marketing phù hợp để tăng khả năng thành công của sản phẩm mới.
  • Hoạt động nghiên cứu marketing: Thu thập và phân tích thông tin thị trường để hỗ trợ phát triển sản phẩm mới.

Các khái niệm này được đo lường qua các thang đo đã được kiểm định độ tin cậy cao (Cronbach’s Alpha > 0.8) và phù hợp với đặc thù ngành du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính sử dụng phương pháp desk review để tổng hợp lý thuyết và xây dựng mô hình nghiên cứu. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát chính thức với 207 doanh nghiệp kinh doanh du lịch tại khu vực phố cổ Hà Nội, bao gồm khách sạn 3-5 sao, nhà hàng du lịch quy mô từ 100 chỗ trở lên, công ty lữ hành và doanh nghiệp kinh doanh hỗn hợp dịch vụ du lịch.

Phương pháp chọn mẫu là ngẫu nhiên phi xác suất, đảm bảo tính đại diện cho các loại hình doanh nghiệp. Dữ liệu thu thập từ tháng 3 đến tháng 4 năm 2023, xử lý và phân tích từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2023. Các công cụ phân tích bao gồm kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính (OLS) sử dụng phần mềm SPSS 20. Kích thước mẫu đảm bảo tối thiểu 140 doanh nghiệp theo tiêu chuẩn phân tích nhân tố, thực tế thu thập được 207 phiếu hợp lệ.

Quy trình nghiên cứu gồm 5 bước: xác định mục tiêu và đối tượng nghiên cứu, tổng quan lý thuyết, khảo sát thử để hoàn thiện thang đo, khảo sát chính thức và phân tích dữ liệu, cuối cùng là viết báo cáo và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Định hướng khách hàng có tác động tích cực mạnh mẽ đến phát triển sản phẩm mới
    Kết quả hồi quy cho thấy hệ số tác động của định hướng khách hàng đạt mức ý nghĩa thống kê cao (p < 0.01), với hệ số beta khoảng 0.35, cho thấy doanh nghiệp chú trọng khám phá nhu cầu tiềm ẩn và đổi mới dựa trên phản hồi khách hàng sẽ thúc đẩy phát triển sản phẩm mới hiệu quả hơn.

  2. Định hướng đối thủ cạnh tranh cũng ảnh hưởng tích cực đáng kể
    Hệ số beta của định hướng đối thủ cạnh tranh khoảng 0.28, có ý nghĩa thống kê (p < 0.05), phản ánh việc nghiên cứu chiến lược và điểm mạnh yếu của đối thủ giúp doanh nghiệp xây dựng sản phẩm cạnh tranh hơn.

  3. Định hướng phối hợp liên chức năng có tác động vừa phải nhưng có ý nghĩa
    Với hệ số beta khoảng 0.22, định hướng phối hợp liên chức năng giúp tăng tốc độ và chất lượng phát triển sản phẩm mới thông qua sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận và đối tác trong chuỗi cung ứng.

  4. Chiến lược marketing và hoạt động nghiên cứu marketing đều có ảnh hưởng tích cực
    Chiến lược marketing có hệ số beta khoảng 0.25, trong khi hoạt động nghiên cứu marketing đạt khoảng 0.30, cả hai đều có ý nghĩa thống kê (p < 0.05). Điều này cho thấy việc xây dựng chiến lược marketing phù hợp và thu thập thông tin thị trường đầy đủ là yếu tố quan trọng để phát triển sản phẩm mới thành công.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên phù hợp với các nghiên cứu trước đây về vai trò của định hướng khách hàng và đối thủ cạnh tranh trong phát triển sản phẩm mới. Đặc biệt, trong bối cảnh du lịch phố cổ Hà Nội với tính đặc thù về quy mô doanh nghiệp nhỏ và môi trường cạnh tranh cao, việc tập trung vào nhu cầu khách hàng và theo dõi đối thủ là rất cần thiết. Định hướng phối hợp liên chức năng tuy có tác động thấp hơn nhưng vẫn quan trọng trong việc tạo ra sản phẩm mới nhanh chóng và hiệu quả.

Chiến lược marketing và hoạt động nghiên cứu marketing được khẳng định là công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp doanh nghiệp nắm bắt xu hướng thị trường và truyền thông sản phẩm mới đến khách hàng mục tiêu. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố, hoặc bảng hồi quy chi tiết các hệ số và mức ý nghĩa.

So với các nghiên cứu trong ngành du lịch nói chung, nghiên cứu này làm rõ hơn vai trò của các nhân tố nội bộ doanh nghiệp trong phát triển sản phẩm mới, đồng thời cung cấp bằng chứng thực tiễn tại khu vực phố cổ Hà Nội – nơi có nhiều doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa, đặc thù về văn hóa và lịch sử.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường định hướng khách hàng
    Doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống thu thập và phân tích nhu cầu khách hàng thường xuyên, đặc biệt là nhu cầu tiềm ẩn chưa được khai thác. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Ban quản lý doanh nghiệp và bộ phận chăm sóc khách hàng.

  2. Nâng cao năng lực phân tích đối thủ cạnh tranh
    Xây dựng bộ phận chuyên trách nghiên cứu đối thủ, cập nhật chiến lược và điểm mạnh yếu của các doanh nghiệp cùng ngành để điều chỉnh sản phẩm phù hợp. Thời gian: 6 tháng. Chủ thể: Phòng marketing và chiến lược.

  3. Thúc đẩy phối hợp liên chức năng trong doanh nghiệp
    Tăng cường giao tiếp và phối hợp giữa các phòng ban như marketing, phát triển sản phẩm, vận hành để rút ngắn thời gian đưa sản phẩm mới ra thị trường. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Ban lãnh đạo và các trưởng bộ phận.

  4. Xây dựng chiến lược marketing linh hoạt và sáng tạo
    Áp dụng đa dạng các kênh truyền thông, chính sách giá và khuyến mãi phù hợp với từng phân khúc khách hàng, đồng thời theo dõi hiệu quả chiến dịch để điều chỉnh kịp thời. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Phòng marketing.

  5. Tăng cường hoạt động nghiên cứu marketing
    Đầu tư vào khảo sát thị trường, phân tích xu hướng và phản hồi khách hàng để làm cơ sở phát triển sản phẩm mới phù hợp với thị trường. Thời gian: hàng quý. Chủ thể: Phòng nghiên cứu thị trường.

Các giải pháp trên cần được phối hợp thực hiện đồng bộ, có sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các tổ chức ngành du lịch để tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo sản phẩm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý doanh nghiệp du lịch
    Giúp hiểu rõ các nhân tố nội bộ và bên ngoài ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm mới, từ đó xây dựng chiến lược phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Nhà hoạch định chính sách ngành du lịch
    Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sản phẩm, phát triển bền vững du lịch tại các điểm đến đặc thù như phố cổ Hà Nội.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, du lịch
    Là tài liệu tham khảo quý giá về mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và thực trạng phát triển sản phẩm mới trong ngành du lịch.

  4. Các tổ chức hỗ trợ phát triển doanh nghiệp và khởi nghiệp
    Giúp xây dựng các chương trình đào tạo, tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp du lịch trong việc đổi mới sáng tạo và phát triển sản phẩm mới.

Câu hỏi thường gặp

  1. Phát triển sản phẩm mới trong kinh doanh du lịch là gì?
    Là quá trình tạo ra hoặc cải tiến sản phẩm, dịch vụ du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Ví dụ, phát triển tour du lịch trải nghiệm văn hóa mới hoặc dịch vụ lưu trú cải tiến.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm mới trong doanh nghiệp du lịch?
    Bao gồm định hướng khách hàng, định hướng đối thủ cạnh tranh, định hướng phối hợp liên chức năng, chiến lược marketing và hoạt động nghiên cứu marketing. Mỗi nhân tố đóng vai trò quan trọng trong việc đổi mới sản phẩm.

  3. Tại sao định hướng khách hàng lại quan trọng trong phát triển sản phẩm mới?
    Vì nó giúp doanh nghiệp hiểu và dự đoán nhu cầu khách hàng, từ đó tạo ra sản phẩm phù hợp, nâng cao sự hài lòng và trung thành của khách hàng, góp phần tăng doanh thu.

  4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Kết hợp nghiên cứu định tính (tổng quan lý thuyết) và định lượng (khảo sát 207 doanh nghiệp, phân tích hồi quy, EFA) để đảm bảo tính chính xác và thực tiễn của kết quả.

  5. Làm thế nào doanh nghiệp du lịch phố cổ Hà Nội có thể áp dụng kết quả nghiên cứu?
    Doanh nghiệp có thể tập trung vào các nhân tố đã được chứng minh tác động tích cực như tăng cường nghiên cứu khách hàng, theo dõi đối thủ, phối hợp nội bộ và xây dựng chiến lược marketing phù hợp để phát triển sản phẩm mới hiệu quả.

Kết luận

  • Luận văn đã xác định và kiểm định thành công năm nhân tố chính ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm mới trong các doanh nghiệp kinh doanh du lịch khu vực phố cổ Hà Nội.
  • Định hướng khách hàng và hoạt động nghiên cứu marketing là hai nhân tố có tác động mạnh nhất, đóng vai trò then chốt trong đổi mới sản phẩm.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các doanh nghiệp và nhà quản lý xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm mới hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh.
  • Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các doanh nghiệp khách sạn, nhà hàng và lữ hành tại quận Hoàn Kiếm, với dữ liệu thu thập trong nửa đầu năm 2023.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, mở rộng nghiên cứu sang các khu vực du lịch khác và theo dõi hiệu quả thực tiễn của các chính sách phát triển sản phẩm mới.

Hành động ngay hôm nay để đổi mới sản phẩm du lịch, nâng cao trải nghiệm khách hàng và phát triển bền vững ngành du lịch phố cổ Hà Nội!