Luận văn thạc sĩ: Tội làm nhục người khác theo quy định của bộ luật hình sự năm 2015

• Tác giả: Lê Bảo Ngọc
• Người hướng dẫn: PGS-TS. Trương Quang Vinh
• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Hình Sự và Tố Tụng Hình Sự
• Đề tài: Nghiên Cứu Tội Làm Nhục Người Khác Theo Bộ Luật Hình Sự 2015
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ luật học
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• MỞ ĐẦU
• 1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
• 2. Tình hình nghiên cứu đề tài
• 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
• 3.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài
• 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
• 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 4.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
• 4.2. Phạm vi nghiên cứu của luận văn
• 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
• 5.1. Phương pháp luận
• 5.2. Phương pháp nghiên cứu
• 6. Những đóng góp mới về khoa học của luận văn
• 7. Kết cấu của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỘI LÀM NHỤC NGƯỜI KHÁC
• 1.1. Khái niệm, đặc điểm tội làm nhục người khác
• 1.1.1. Khái niệm tội làm nhục người khác
• 1.1.2. Đặc điểm tội làm nhục người khác
• 1.2. Khái quát lịch sử lập pháp hình sự Việt Nam về tội làm nhục người khác
• 1.2.1. Quy định về tội làm nhục người khác trước năm 1945
• 1.2.2. Quy định về tội làm nhục người khác trong giai đoạn 1945 đến trước khi ban hành Bộ luật hình sự 1985
• 1.2.3. Quy định tội làm nhục người khác trong Bộ luật hình sự năm 1985
• 1.2.4. Quy định tội làm nhục người khác trong Bộ luật hình sự năm 1999
• 1.3. Tiểu kết Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM NĂM 2015 VỀ TỘI LÀM NHỤC NGƯỜI KHÁC
• 2.1. Dấu hiệu pháp lý của Tội làm nhục người khác theo quy định của Điều 155 Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015
• 2.2. Điều kiện định tội của Tội làm nhục người khác
• 2.3. Hình phạt đối với Tội làm nhục người khác theo quy định của Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015
• 2.3.1. Hình phạt đối với Tội làm nhục người khác quy định tại Khoản 1 Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015
• 2.3.2. Hình phạt đối với Tội làm nhục người khác quy định tại Khoản 2 Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015
• 2.3.3. Hình phạt đối với Tội làm nhục người khác quy định tại Khoản 3 Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015
• 2.3.4. Hình phạt đối với Tội làm nhục người khác quy định tại Khoản 4 Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015
• 2.4. Phân biệt tội làm nhục người khác với tội vu khống và tội lạm dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân
• 2.5. Tội làm nhục người khác quy định trong pháp luật hình sự của một số quốc gia trên thế giới
• 2.5.1. Tội làm nhục người khác quy định trong pháp luật hình sự Trung Quốc
• 2.5.2. Tội phi báng. Phân biệt giữa xúc phạm và phi báng trong luật hình sự Trung Quốc
• 2.5.3. Vấn đề “tinh tiết nghiêm trọng” trong tội xúc phạm, phi báng
• 2.5.4. Quy định về xúc phạm, phi báng trên mạng thông tin
• 2.5.5. Tội làm nhục người khác quy định trong pháp luật hình sự Hàn Quốc
• 2.5.5.1. Quy định về tội phi báng trong luật hình sự Hàn Quốc
• 2.5.5.2. Vấn đề phi báng qua mạng internet. Quy định về tội xúc phạm trong luật hình sự Hàn Quốc
• 2.5.5.3. Phân biệt hành vi xúc phạm và phi báng. Nhận xét
• 2.6. Tiểu kết Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT HÌNH SỰ ĐỐI VỚI TỘI LÀM NHỤC NGƯỜI KHÁC
• 3.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự đối với Tội làm nhục người khác
• 3.1.1. Tình hình xét xử Tội làm nhục người khác tại Thành phố Hà Nội giai đoạn 2018-2022
• 3.1.2. Một số hạn chế, thiếu sót và nguyên nhân của những hạn chế, thiếu sót trong thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự đối với Tội làm nhục người khác
• 3.2. Một số hạn chế, thiếu sót. Nguyên nhân của những hạn chế, thiếu sót. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật hình sự đối với Tội làm nhục người khác
• 3.2.1. Hoàn thiện quy định của pháp luật hình sự đối với Tội làm nhục người khác
• 3.2.2. Tăng cường công tác tổng kết thực tiễn xét xử và hướng dẫn áp dụng pháp luật hình sự đối với Tội làm nhục người khác
• 3.2.3. Nâng cao hiệu quả phòng ngừa, phát hiện, điều tra, xử tội làm nhục người khác
• 3.3. Tiểu kết Chương 3
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Khái niệm và Đặc điểm của Tội làm nhục người khác

Tội làm nhục người khác là một trong những tội xâm phạm đến danh dự và nhân phẩm của con người, được quy định trong Bộ luật hình sự năm 2015. Hành vi này không chỉ đơn thuần là sự xúc phạm mà còn có thể gây ra tổn hại lớn đến tâm lý và cuộc sống của nạn nhân. Theo quy định pháp luật, tội làm nhục người khác được xác định qua các dấu hiệu pháp lý cụ thể, bao gồm hành vi xúc phạm, cách thức thực hiện và hậu quả gây ra cho nạn nhân. Hành vi này có thể được thực hiện qua nhiều hình thức khác nhau như lời nói, hành động hoặc viết, và thường dẫn đến việc nạn nhân bị tổn thương về danh dự và uy tín. Điều này có thể thấy rõ trong các vụ án thực tế, nơi mà nạn nhân đã phải chịu đựng sự chỉ trích và phân biệt từ xã hội. Việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm của con người là một trong những mục tiêu quan trọng của pháp luật hình sự. Chính vì vậy, tội làm nhục người khác không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là vấn đề xã hội cần được quan tâm và giải quyết.

1.1. Khái niệm Tội làm nhục người khác

Tội làm nhục người khác được định nghĩa là hành vi có tính chất xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự của người khác. Theo Bộ luật hình sự Việt Nam, tội này được quy định rõ ràng với các dấu hiệu pháp lý cụ thể. Hành vi này không chỉ gây ra tổn thương về mặt tinh thần cho nạn nhân mà còn có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội của họ. Đặc điểm nổi bật của tội làm nhục người khác là sự xâm phạm đến quyền được tôn trọng và bảo vệ danh dự của mỗi cá nhân. Điều này thể hiện rõ trong các quy định của pháp luật, nhấn mạnh rằng mọi hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của con người đều cần phải bị xử lý nghiêm minh.

1.2. Đặc điểm của Tội làm nhục người khác

Tội làm nhục người khác có một số đặc điểm chính như: (i) Hành vi phạm tội thể hiện dưới dạng hành động có tính chất xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự của người khác; (ii) Hành vi này có thể được thực hiện qua nhiều hình thức như lời nói, hành động, viết lách, và (iii) Hậu quả của hành vi này thường gây ra tổn hại lớn đến danh dự và uy tín của nạn nhân. Những đặc điểm này không chỉ giúp xác định rõ ràng bản chất của tội phạm mà còn tạo cơ sở cho việc áp dụng các quy định pháp luật liên quan.

II. Quy định của Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015 về Tội làm nhục người khác

Theo Bộ luật Hình sự năm 2015, tội làm nhục người khác được quy định tại Điều 155. Các dấu hiệu pháp lý của tội này bao gồm hành vi xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác, cũng như các hình thức thực hiện hành vi như lời nói, cử chỉ hoặc viết. Hình phạt cho tội làm nhục người khác được quy định rõ ràng, từ hình phạt cải tạo không giam giữ đến hình phạt tù, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi. Việc phân biệt tội làm nhục người khác với các tội danh khác như tội vu khống là rất quan trọng, nhằm đảm bảo rằng các hành vi xâm phạm danh dự được xử lý đúng mức và phù hợp với quy định pháp luật. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của nạn nhân mà còn góp phần nâng cao ý thức pháp luật trong cộng đồng.

2.1. Dấu hiệu pháp lý của Tội làm nhục người khác

Dấu hiệu pháp lý của tội làm nhục người khác theo quy định của Điều 155 Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015 bao gồm các yếu tố như hành vi xúc phạm, tính chất của hành vi và hậu quả gây ra cho nạn nhân. Hành vi xúc phạm phải có tính chất nghiêm trọng, gây tổn thương đến danh dự, nhân phẩm của người khác. Hơn nữa, việc xác định tính chất nghiêm trọng của hành vi cũng cần được xem xét trong bối cảnh cụ thể để đảm bảo tính công bằng trong xử lý các vụ án liên quan.

2.2. Hình phạt đối với Tội làm nhục người khác

Hình phạt đối với tội làm nhục người khác được quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015, với các mức hình phạt khác nhau tùy thuộc vào tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi. Các hình phạt có thể bao gồm cải tạo không giam giữ, phạt tiền hoặc tù giam. Việc áp dụng hình phạt cần phải đảm bảo tính công bằng và hợp lý, đồng thời phải có tính răn đe để ngăn chặn các hành vi tương tự trong tương lai. Điều này thể hiện sự nghiêm túc của pháp luật trong việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm của con người.

III. Thực tiễn áp dụng và một số giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật hình sự đối với Tội làm nhục người khác

Thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự đối với tội làm nhục người khác cho thấy nhiều vấn đề còn tồn tại, từ việc xác định hành vi phạm tội đến việc xử lý các vụ án. Một số vụ án đã được đưa ra xét xử nhưng vẫn còn nhiều khó khăn trong việc chứng minh hành vi và hậu quả của tội phạm. Các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật hình sự đối với tội làm nhục người khác cần phải được nghiên cứu và đề xuất một cách hệ thống. Một số giải pháp có thể bao gồm việc tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về quyền lợi của bản thân trong việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, cũng như việc hoàn thiện các quy định pháp luật để đáp ứng kịp thời với tình hình thực tế.

3.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự đối với Tội làm nhục người khác

Thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự đối với tội làm nhục người khác cho thấy rằng nhiều vụ án đã được đưa ra xét xử, tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề trong việc chứng minh hành vi và hậu quả. Các cơ quan chức năng cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn trong việc điều tra và xử lý các vụ án để đảm bảo tính chính xác và công bằng trong xét xử.

3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật hình sự

Để nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật hình sự đối với tội làm nhục người khác, cần có các giải pháp đồng bộ như tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân, cũng như hoàn thiện các quy định pháp luật để phù hợp với thực tiễn. Việc xây dựng một hệ thống pháp luật chặt chẽ và đồng bộ sẽ góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của cá nhân trong việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm của mình và người khác.

Tổng quan nghiên cứu

Tội làm nhục người khác là một trong những tội phạm xâm phạm trực tiếp đến danh dự, nhân phẩm của con người, vốn là những giá trị vô cùng quan trọng được pháp luật bảo vệ. Theo số liệu thống kê tại Thành phố Hà Nội giai đoạn 2018-2022, tình hình tội phạm làm nhục người khác vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội. Luận văn tập trung nghiên cứu quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội làm nhục người khác, phân tích các dấu hiệu pháp lý, thực tiễn áp dụng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý tội phạm này.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ các khái niệm, dấu hiệu pháp lý đặc trưng của tội làm nhục người khác, đánh giá thực trạng áp dụng pháp luật tại Hà Nội trong giai đoạn 2018-2022, đồng thời so sánh với pháp luật hình sự của một số quốc gia có văn hóa tương đồng như Trung Quốc và Hàn Quốc. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy định pháp luật hình sự Việt Nam hiện hành, thực tiễn xét xử tại Hà Nội và kinh nghiệm quốc tế liên quan. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần hoàn thiện pháp luật hình sự, nâng cao hiệu quả phòng chống tội phạm làm nhục người khác, bảo vệ quyền con người trong bối cảnh phát triển của xã hội hiện đại và mạng Internet.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết pháp luật hình sự và lý thuyết so sánh pháp luật. Lý thuyết pháp luật hình sự giúp phân tích các dấu hiệu cấu thành tội phạm, đặc biệt là tội làm nhục người khác theo quy định của Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015. Lý thuyết so sánh pháp luật được sử dụng để đối chiếu các quy định pháp luật hình sự của Việt Nam với Trung Quốc và Hàn Quốc nhằm rút ra bài học kinh nghiệm phù hợp.

Các khái niệm chính bao gồm: danh dự, nhân phẩm, tội làm nhục người khác, dấu hiệu pháp lý của tội phạm, hình phạt, và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, luận văn còn làm rõ sự khác biệt giữa tội làm nhục người khác với tội vu khống và tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu luật học kết hợp với phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh và lịch sử. Nguồn dữ liệu chính bao gồm các văn bản pháp luật như Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), các văn bản hướng dẫn thi hành, báo cáo thống kê tội phạm tại Hà Nội giai đoạn 2018-2022, cùng các tài liệu nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước.

Cỡ mẫu nghiên cứu gồm các vụ án tội làm nhục người khác được xét xử tại Hà Nội trong giai đoạn 2018-2022, với phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp phân tích định tính, so sánh pháp luật và đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2022 đến tháng 9/2023, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Dấu hiệu pháp lý của tội làm nhục người khác: Luật hình sự Việt Nam quy định tội làm nhục người khác tại Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 với các dấu hiệu khách thể, mặt khách quan, chủ thể và mặt chủ quan rõ ràng. Ví dụ, hành vi phạm tội được thể hiện qua lời nói, cử chỉ, hành động xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm người khác. Chủ thể phạm tội là cá nhân từ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự. Hình phạt có thể là phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10 triệu đến 30 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm.

2. Thực trạng xét xử tại Hà Nội giai đoạn 2018-2022: Theo thống kê, số vụ án tội làm nhục người khác có xu hướng tăng nhẹ, chiếm khoảng 4-5% tổng số vụ án hình sự tại địa phương. Trong đó, khoảng 30% vụ án liên quan đến việc sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông để phạm tội, thể hiện sự gia tăng của tội phạm trên không gian mạng. Tỷ lệ áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ chiếm khoảng 60%, còn lại là phạt tiền hoặc phạt tù dưới 2 năm.

3. So sánh với pháp luật Trung Quốc và Hàn Quốc: Trung Quốc quy định tội xúc phạm và phi báng trong Bộ luật Hình sự với các mức xử phạt nghiêm khắc, đặc biệt chú trọng đến hành vi phạm tội qua mạng Internet. Hàn Quốc cũng có quy định chi tiết về tội phi báng, trong đó phân biệt rõ danh dự nội tại và danh dự bên ngoài, đồng thời có cơ chế biện minh cho hành vi phi báng khi vì lợi ích công cộng. So với hai nước này, pháp luật Việt Nam đã có những bước tiến trong việc bổ sung các tình tiết tăng nặng như sử dụng mạng viễn thông, nhưng vẫn còn hạn chế trong việc xác định mức độ nghiêm trọng của hành vi.

4. Hạn chế trong thực tiễn áp dụng pháp luật: Luận văn chỉ ra một số bất cập như khó khăn trong việc thu thập chứng cứ, xác định mức độ thiệt hại tinh thần, thiếu hướng dẫn cụ thể về xử lý tội phạm trên không gian mạng, và sự chưa đồng bộ trong áp dụng hình phạt. Ví dụ, nhiều vụ án chưa được xử lý nghiêm do thiếu chứng cứ xác thực hoặc do nạn nhân không tố cáo.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ tính chất phức tạp của tội làm nhục người khác, đặc biệt là khi phạm tội qua mạng Internet với tính ẩn danh cao và tốc độ lan truyền nhanh. So với nghiên cứu của một số nước Đông Á, Việt Nam cần hoàn thiện hơn nữa các quy định pháp luật để phù hợp với thực tiễn công nghệ hiện đại. Việc bổ sung các tình tiết tăng nặng như sử dụng mạng viễn thông là bước tiến quan trọng, tuy nhiên cần có hướng dẫn chi tiết hơn để đảm bảo tính khả thi trong xét xử.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ các hình phạt áp dụng trong các vụ án tại Hà Nội, bảng so sánh các quy định pháp luật về tội làm nhục người khác giữa Việt Nam, Trung Quốc và Hàn Quốc, giúp minh họa rõ nét sự khác biệt và điểm tương đồng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện quy định pháp luật hình sự về tội làm nhục người khác: Cần bổ sung hướng dẫn cụ thể về xác định mức độ nghiêm trọng của hành vi làm nhục, đặc biệt là thiệt hại tinh thần, và quy định rõ hơn về xử lý tội phạm trên không gian mạng. Thời gian thực hiện: 1-2 năm. Chủ thể thực hiện: Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Công an.

2. Tăng cường công tác tổng kết thực tiễn xét xử và hướng dẫn áp dụng pháp luật: Thiết lập cơ chế đánh giá định kỳ việc áp dụng pháp luật hình sự đối với tội làm nhục người khác, từ đó kịp thời điều chỉnh, bổ sung. Thời gian thực hiện: hàng năm. Chủ thể thực hiện: Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

3. Nâng cao hiệu quả phòng ngừa, phát hiện và điều tra tội phạm: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật, phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, xử lý các hành vi làm nhục người khác, đặc biệt trên môi trường mạng. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể thực hiện: Công an, Sở Thông tin và Truyền thông, các tổ chức xã hội.

4. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ pháp luật: Tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về xử lý tội phạm làm nhục người khác, kỹ năng thu thập chứng cứ, xử lý tội phạm mạng. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể thực hiện: Trường Đại học Luật Hà Nội, các cơ quan tư pháp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ pháp luật và tư pháp: Giúp nâng cao hiểu biết về các quy định pháp luật hình sự liên quan đến tội làm nhục người khác, từ đó áp dụng hiệu quả trong công tác điều tra, xét xử.

2. Nhà nghiên cứu và giảng viên luật: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để phát triển các nghiên cứu sâu hơn về tội phạm xâm phạm danh dự, nhân phẩm và hoàn thiện pháp luật hình sự.

3. Sinh viên ngành luật: Là tài liệu tham khảo quan trọng giúp sinh viên nắm vững kiến thức về tội làm nhục người khác, các phương pháp nghiên cứu luật học và so sánh pháp luật.

4. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xã hội: Hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình phòng chống tội phạm, đặc biệt trong bối cảnh phát triển của công nghệ thông tin và mạng xã hội.

Câu hỏi thường gặp

1. Tội làm nhục người khác được hiểu như thế nào theo Bộ luật Hình sự 2015?
   Tội làm nhục người khác là hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, được quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015, với các hình thức xử phạt như phạt cảnh cáo, phạt tiền hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm.

2. Phân biệt tội làm nhục người khác với tội vu khống như thế nào?
   Tội làm nhục người khác chỉ xâm phạm danh dự, nhân phẩm, trong khi tội vu khống còn xâm phạm quyền lợi hợp pháp của người khác bằng cách bịa đặt, tố cáo sai sự thật gây thiệt hại.

3. Hình phạt tăng nặng trong tội làm nhục người khác được áp dụng khi nào?
   Khi phạm tội nhiều lần, lợi dụng chức vụ, quyền hạn, sử dụng mạng viễn thông hoặc gây hậu quả nghiêm trọng như làm rối loạn tâm thần nạn nhân với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% trở lên.

4. Tội làm nhục người khác qua mạng Internet được xử lý ra sao?
   Pháp luật hiện hành đã bổ sung tình tiết tăng nặng khi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để phạm tội, nhằm đáp ứng yêu cầu phòng chống tội phạm trên không gian mạng.

5. Làm thế nào để thu thập chứng cứ trong các vụ án tội làm nhục người khác?
   Chứng cứ có thể là lời khai, tài liệu, hình ảnh, video, tin nhắn, bài đăng trên mạng xã hội; việc thu thập cần tuân thủ quy định pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả trong xét xử.

Kết luận

• Luận văn đã làm rõ các dấu hiệu pháp lý và đặc điểm cấu thành tội làm nhục người khác theo Bộ luật Hình sự năm 2015, đồng thời phân tích thực trạng xét xử tại Hà Nội giai đoạn 2018-2022.
• So sánh với pháp luật Trung Quốc và Hàn Quốc cho thấy Việt Nam đã có những bước tiến trong quy định pháp luật nhưng còn nhiều điểm cần hoàn thiện, đặc biệt trong xử lý tội phạm trên không gian mạng.
• Thực tiễn áp dụng pháp luật còn tồn tại hạn chế như khó khăn trong thu thập chứng cứ, xác định mức độ thiệt hại tinh thần và thiếu hướng dẫn cụ thể.
• Đề xuất các giải pháp đồng bộ nhằm hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực cán bộ pháp luật và tăng cường công tác phòng ngừa, phát hiện tội phạm.
• Luận văn góp phần quan trọng vào công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm làm nhục người khác, bảo vệ danh dự, nhân phẩm của con người trong xã hội hiện đại.

Next steps: Triển khai các đề xuất hoàn thiện pháp luật và tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu trong vòng 1-2 năm tới.

Call-to-action: Các cơ quan chức năng và nhà nghiên cứu cần phối hợp chặt chẽ để áp dụng hiệu quả các giải pháp, góp phần xây dựng môi trường pháp lý công bằng, minh bạch và nhân văn.