Thực Trạng Kiến Thức và Thực Hành Về Phòng Ngừa Chuẩn Của Điều Dưỡng Viên Tại Bệnh Viện Mắt Trung Ương Năm 2024

• Tác giả: Phạm Thị Kiều Trang
• Người hướng dẫn: TS. Hoàng Thị Thu Hà
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Thực Trạng Kiến Thức, Thực Hành Về Phòng Ngừa Chuẩn Của Điều Dưỡng Viên Tại Bệnh Viện Mắt Trung Ương Năm 2024
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Đại cương về nhiễm khuẩn
• 1.2. Học thuyết điều dưỡng áp dụng trong nghiên cứu
• 1.3. Công cụ đo lường kiến thức, thực hành về phòng ngừa chuẩn
• 1.4. Các nghiên cứu về phòng ngừa chuẩn
• 1.5. Địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.5. Tiêu chuẩn đánh giá kiến thức, thực hành về phòng ngừa chuẩn
• 2.6. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• 2.7. Đạo đức trong nghiên cứu
• 2.8. Sai số và biện pháp khắc phục
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Mô tả thực trạng kiến thức, thực hành về phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên tại Bệnh viện Mắt Trung Ương năm 2024
• 3.3. Phân tích một yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành về phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Kiến Thức Phòng Ngừa Chuẩn 2024 55 ký tự

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) là một thách thức lớn trong hệ thống y tế, gây ra hậu quả nghiêm trọng như tăng tỷ lệ mắc bệnh, tử vong, kéo dài thời gian điều trị và tăng chi phí. Theo thống kê, tỷ lệ NKBV tại Việt Nam dao động từ 3.9% đến 13.1%. Sự tuân thủ kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) của nhân viên y tế, đặc biệt là điều dưỡng viên (ĐDV), đóng vai trò then chốt trong việc giảm thiểu nguy cơ này. Nghiên cứu về kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn của ĐDV tại Bệnh viện Mắt Trung Ương năm 2024 là vô cùng cần thiết để đánh giá thực trạng và tìm ra giải pháp cải thiện. Phòng ngừa chuẩn (PNC) là nền tảng của KSNK, bao gồm các biện pháp như vệ sinh tay, sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân (PPE), xử lý chất thải an toàn và tiêm chủng đúng cách. Mục tiêu của nghiên cứu này là mô tả thực trạng kiến thức và thực hành của ĐDV về PNC và phân tích các yếu tố liên quan. Đánh giá này giúp bệnh viện xây dựng các chương trình đào tạo và can thiệp hiệu quả, nâng cao chất lượng chăm sóc và an toàn cho người bệnh.

1.1. Tầm Quan Trọng của Phòng Ngừa Chuẩn trong Y Tế

Phòng ngừa chuẩn (PNC) là hệ thống các biện pháp cơ bản được áp dụng cho mọi bệnh nhân, không phụ thuộc vào chẩn đoán hoặc tình trạng nhiễm trùng. Nguyên tắc cốt lõi của PNC là coi tất cả máu, dịch tiết, và chất thải của cơ thể đều có khả năng lây nhiễm. Việc tuân thủ PNC là một chiến lược quan trọng để giảm thiểu nhiễm khuẩn liên quan đến chăm sóc y tế, đồng thời bảo vệ nhân viên y tế khỏi nguy cơ phơi nhiễm. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, việc thực hiện đúng PNC có thể làm giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện và các biến chứng liên quan. Tại Bệnh viện Mắt Trung Ương, PNC đặc biệt quan trọng do số lượng lớn các ca phẫu thuật vi phẫu, đòi hỏi môi trường vô trùng cao để tránh các biến chứng nghiêm trọng như viêm nội nhãn.

1.2. Thực Trạng Nhiễm Khuẩn Bệnh Viện tại Việt Nam

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) vẫn là một vấn đề nhức nhối trong hệ thống y tế Việt Nam. Tỷ lệ NKBV dao động từ 3.9% đến 13.1%, gây ra gánh nặng lớn về kinh tế và sức khỏe. Các yếu tố góp phần vào tình trạng này bao gồm sự quá tải của bệnh viện, thiếu nguồn lực cho KSNK, và đặc biệt là sự tuân thủ chưa đầy đủ các biện pháp phòng ngừa từ phía nhân viên y tế. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ở các nước đang phát triển tỷ lệ này cao hơn, có nơi đến 25%. Thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ thì tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện từ 5 - 15%, chi phí cho nhiễm khuẩn bệnh viện đến 4,5 tỷ đô la Mỹ, tử vong tăng 2 - 3 2,5%, thời gian nằm viện tăng 4-7 ngày, 50% trường hợp nhiễm khuẩn bệnh viện có đề kháng với thuốc kháng sinh.

II. Thách Thức Thực Hành Phòng Ngừa Chuẩn Của Điều Dưỡng 59 ký tự

Mặc dù tầm quan trọng của phòng ngừa chuẩn đã được công nhận rộng rãi, việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả vẫn còn nhiều thách thức. Các yếu tố như áp lực công việc, thiếu nguồn lực, thiếu đào tạo và nhận thức chưa đầy đủ có thể ảnh hưởng đến sự tuân thủ của điều dưỡng viên. Tại Bệnh viện Mắt Trung Ương, với lưu lượng bệnh nhân lớn và các quy trình chăm sóc đặc thù, việc đảm bảo thực hành phòng ngừa chuẩn một cách nhất quán là một nhiệm vụ không hề dễ dàng. Thêm vào đó, sự đa dạng về trình độ và kinh nghiệm của ĐDV cũng tạo ra sự khác biệt trong kiến thức và kỹ năng thực hành. Việc đánh giá các yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn là bước quan trọng để xây dựng các giải pháp phù hợp, nhằm nâng cao hiệu quả công tác KSNK tại bệnh viện.

2.1. Ảnh Hưởng Của Áp Lực Công Việc Đến Tuân Thủ Quy Trình

Áp lực công việc, bao gồm số lượng bệnh nhân quá tải và thời gian làm việc kéo dài, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tuân thủ các quy trình phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên. Khi phải đối mặt với nhiều nhiệm vụ cùng một lúc, ĐDV có thể bỏ qua hoặc thực hiện không đúng cách các biện pháp như vệ sinh tay hoặc sử dụng PPE. Theo nghiên cứu, môi trường làm việc căng thẳng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc lỗi và giảm chất lượng chăm sóc, bao gồm cả việc tuân thủ các quy trình KSNK. Do đó, việc giảm tải công việc và tạo điều kiện làm việc thuận lợi hơn cho ĐDV là rất quan trọng để cải thiện tuân thủ PNC.

2.2. Tác Động Của Đào Tạo và Nguồn Lực Lên Thực Hành

Đào tạo liên tục và cung cấp đầy đủ nguồn lực là yếu tố then chốt để đảm bảo ĐDV có đủ kiến thức và kỹ năng để thực hiện PNC một cách hiệu quả. Thiếu đào tạo có thể dẫn đến nhận thức không đầy đủ về tầm quan trọng của PNC và các biện pháp thực hiện đúng cách. Ngoài ra, thiếu nguồn lực như PPE, dung dịch rửa tay hoặc thiết bị khử trùng có thể gây khó khăn cho ĐDV trong việc tuân thủ các quy trình. Các cơ sở khám chữa bệnh cần đầu tư vào đào tạo và cung cấp đầy đủ nguồn lực để hỗ trợ ĐDV trong việc thực hiện PNC một cách tốt nhất. Trang bị phương tiện vệ sinh tay: bao gồm phương tiện vệ sinh tay thường quy và phương tiện vệ sinh tay ngoại khoa + Phương tiện vệ sinh tay thường quy phải luôn có sẵn ở mọi buồng thủ thuật, mọi khu vực chăm sóc người bệnh, khu hành chính, khu tiếp đón người bệnh và các buồng vệ sinh.

III. Phương Pháp Nâng Cao Kiến Thức Phòng Ngừa Chuẩn 57 ký tự

Để nâng cao kiến thức phòng ngừa chuẩn cho điều dưỡng viên, cần áp dụng các phương pháp đào tạo đa dạng và hiệu quả. Các chương trình đào tạo cần được thiết kế phù hợp với trình độ và kinh nghiệm của ĐDV, đồng thời cập nhật các thông tin mới nhất về kiểm soát nhiễm khuẩn. Bên cạnh các buổi đào tạo tập trung, cần tăng cường các hình thức đào tạo tại chỗ, như hướng dẫn thực hành và đánh giá năng lực. Việc sử dụng các công cụ trực tuyến và ứng dụng di động cũng có thể giúp ĐDV dễ dàng tiếp cận thông tin và tự học. Quan trọng hơn, cần tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích học tập và chia sẻ kinh nghiệm, nơi ĐDV cảm thấy thoải mái khi đặt câu hỏi và thảo luận về các vấn đề liên quan đến thực hành phòng ngừa chuẩn.

3.1. Xây Dựng Chương Trình Đào Tạo Liên Tục và Thực Tế

Chương trình đào tạo liên tục và thực tế đóng vai trò then chốt trong việc duy trì và nâng cao kiến thức, kỹ năng của điều dưỡng viên về phòng ngừa chuẩn. Các chương trình này cần được thiết kế dựa trên nhu cầu thực tế của bệnh viện và phản ánh các hướng dẫn mới nhất từ các tổ chức y tế uy tín. Nội dung đào tạo nên bao gồm cả lý thuyết và thực hành, với sự nhấn mạnh vào việc áp dụng kiến thức vào các tình huống lâm sàng cụ thể. Các buổi đào tạo nên được tổ chức thường xuyên và có sự tham gia của tất cả các điều dưỡng viên, bất kể trình độ hay kinh nghiệm làm việc. Ngoài ra, cần có hệ thống đánh giá hiệu quả đào tạo để đảm bảo rằng kiến thức và kỹ năng của điều dưỡng viên được cải thiện sau khi tham gia chương trình.

3.2. Tăng Cường Đào Tạo Tại Chỗ và Hướng Dẫn Thực Hành

Đào tạo tại chỗ và hướng dẫn thực hành là phương pháp hiệu quả để giúp điều dưỡng viên áp dụng kiến thức vào thực tế công việc hàng ngày. Hình thức đào tạo này cho phép điều dưỡng viên học hỏi trực tiếp từ các chuyên gia KSNK và đồng nghiệp có kinh nghiệm, đồng thời thực hành các kỹ năng dưới sự hướng dẫn và giám sát. Đào tạo tại chỗ có thể được thực hiện thông qua các buổi hướng dẫn ngắn gọn tại khoa, các buổi thực hành mô phỏng, hoặc các buổi quan sát và phản hồi trong quá trình chăm sóc bệnh nhân. Việc tăng cường đào tạo tại chỗ và hướng dẫn thực hành sẽ giúp điều dưỡng viên tự tin hơn trong việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa chuẩn và cải thiện chất lượng chăm sóc.

IV. Cải Thiện Thực Hành Phòng Ngừa Chuẩn Giải Pháp Hiệu Quả 58 ký tự

Để cải thiện thực hành phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên, cần có sự kết hợp của nhiều giải pháp. Việc cung cấp đầy đủ phương tiện phòng hộ cá nhân (PPE) và đảm bảo tiếp cận dễ dàng là điều kiện tiên quyết. Đồng thời, cần xây dựng một môi trường làm việc khuyến khích tuân thủ các quy trình, bằng cách tạo ra các quy tắc rõ ràng, có hệ thống giám sát và phản hồi. Việc sử dụng các công cụ nhắc nhở và hỗ trợ quyết định cũng có thể giúp ĐDV nhớ và thực hiện đúng các bước trong quy trình phòng ngừa chuẩn. Quan trọng nhất, cần tạo ra một văn hóa an toàn, nơi tất cả nhân viên đều nhận thức được tầm quan trọng của kiểm soát nhiễm khuẩn và có trách nhiệm bảo vệ bản thân và người bệnh.

4.1. Đảm Bảo Cung Cấp Đầy Đủ Phương Tiện Phòng Hộ Cá Nhân PPE

Việc cung cấp đầy đủ và dễ dàng tiếp cận phương tiện phòng hộ cá nhân (PPE) là yếu tố then chốt để cải thiện thực hành phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên. PPE bao gồm găng tay, khẩu trang, kính bảo hộ, áo choàng và mũ, và phải được cung cấp đầy đủ số lượng và kích cỡ phù hợp với từng cá nhân. PPE phải có sẵn tại tất cả các khu vực chăm sóc bệnh nhân và phải được thay thế thường xuyên khi bị bẩn hoặc hỏng. Ngoài ra, cần có hướng dẫn rõ ràng về cách sử dụng và tháo PPE đúng cách để tránh lây nhiễm. Khi sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân bao gồm: Mũ, kính, khẩu trang, bộ phòng dịch, găng tay, ủng, tạp dề đúng quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn.

4.2. Xây Dựng Môi Trường Làm Việc Khuyến Khích Tuân Thủ Quy Trình

Môi trường làm việc đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tuân thủ các quy trình phòng ngừa chuẩn. Một môi trường làm việc hỗ trợ cần có các quy tắc rõ ràng, hệ thống giám sát và phản hồi, và sự tham gia của tất cả các thành viên trong nhóm. Các quy tắc nên được xây dựng dựa trên các hướng dẫn quốc gia và quốc tế và phải được truyền đạt rõ ràng cho tất cả các điều dưỡng viên. Hệ thống giám sát nên được sử dụng để theo dõi tuân thủ các quy trình và cung cấp phản hồi kịp thời cho điều dưỡng viên. Sự tham gia của tất cả các thành viên trong nhóm sẽ giúp tạo ra một văn hóa an toàn, nơi mọi người đều có trách nhiệm bảo vệ bản thân và bệnh nhân khỏi nguy cơ lây nhiễm.

V. Nghiên Cứu 2024 Thực Trạng và Yếu Tố Tại BV Mắt TW 60 ký tự

Nghiên cứu năm 2024 tại Bệnh viện Mắt Trung Ương tập trung vào đánh giá thực trạng kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên. Kết quả nghiên cứu cung cấp cái nhìn chi tiết về mức độ hiểu biết và tuân thủ các quy trình PNC của ĐDV tại bệnh viện. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng phân tích các yếu tố liên quan, như trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, và các chương trình đào tạo đã tham gia. Dựa trên kết quả này, bệnh viện có thể xác định các điểm mạnh và điểm yếu trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, từ đó xây dựng các kế hoạch cải thiện hiệu quả. Nghiên cứu này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc và an toàn cho người bệnh tại Bệnh viện Mắt Trung Ương.

5.1. Phân Tích Chi Tiết Về Kiến Thức của Điều Dưỡng Viên

Nghiên cứu đi sâu vào phân tích kiến thức của điều dưỡng viên về các khía cạnh khác nhau của phòng ngừa chuẩn, bao gồm vệ sinh tay, sử dụng PPE, xử lý chất thải, và tiêm an toàn. Kết quả cho thấy, mặc dù phần lớn điều dưỡng viên có kiến thức cơ bản về PNC, nhưng vẫn còn những lỗ hổng trong hiểu biết về các quy trình cụ thể. Ví dụ, một số điều dưỡng viên có thể không nắm vững các thời điểm cần thiết để vệ sinh tay hoặc cách sử dụng PPE đúng cách. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, kiến thức của điều dưỡng viên có sự khác biệt đáng kể giữa các khoa khác nhau trong bệnh viện.

5.2. Đánh Giá Thực Hành Phòng Ngừa Chuẩn Trong Thực Tế

Bên cạnh việc đánh giá kiến thức, nghiên cứu cũng tập trung vào quan sát và đánh giá thực hành phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên trong quá trình chăm sóc bệnh nhân. Kết quả cho thấy, tỷ lệ tuân thủ các quy trình PNC trong thực tế còn thấp hơn so với kiến thức đã được kiểm tra. Một số điều dưỡng viên có thể không tuân thủ các quy trình vệ sinh tay hoặc sử dụng PPE không đúng cách do áp lực công việc hoặc thiếu nguồn lực. Nghiên cứu cũng ghi nhận sự khác biệt trong thực hành PNC giữa các điều dưỡng viên có kinh nghiệm khác nhau.

VI. Kết Luận và Tương Lai Phòng Ngừa Chuẩn Vững Mạnh Hơn 59 ký tự

Nghiên cứu về kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên tại Bệnh viện Mắt Trung Ương năm 2024 đã cung cấp những thông tin quan trọng để cải thiện công tác kiểm soát nhiễm khuẩn. Để đạt được kết quả tốt hơn trong tương lai, cần có sự cam kết mạnh mẽ từ ban lãnh đạo bệnh viện, sự tham gia tích cực của tất cả nhân viên y tế, và sự đầu tư liên tục vào đào tạo và nguồn lực. Việc xây dựng một văn hóa an toàn, nơi phòng ngừa chuẩn trở thành một phần không thể thiếu trong mọi hoạt động, là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cho cả người bệnh và nhân viên y tế. Với sự nỗ lực chung, Bệnh viện Mắt Trung Ương có thể trở thành một hình mẫu về kiểm soát nhiễm khuẩn và chất lượng chăm sóc.

6.1. Khuyến Nghị Để Cải Thiện Công Tác Kiểm Soát Nhiễm Khuẩn

Dựa trên kết quả nghiên cứu, có một số khuyến nghị quan trọng để cải thiện công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại Bệnh viện Mắt Trung Ương. Thứ nhất, cần tăng cường đào tạo và tập huấn cho điều dưỡng viên về các quy trình phòng ngừa chuẩn, đặc biệt là về vệ sinh tay và sử dụng PPE. Thứ hai, cần đảm bảo cung cấp đầy đủ nguồn lực và phương tiện phòng hộ cá nhân cho điều dưỡng viên. Thứ ba, cần xây dựng hệ thống giám sát và phản hồi để theo dõi tuân thủ các quy trình PNC và cung cấp phản hồi kịp thời cho điều dưỡng viên. Thứ tư, cần khuyến khích sự tham gia của tất cả các thành viên trong nhóm vào việc xây dựng một văn hóa an toàn.

6.2. Tầm Nhìn Về Một Bệnh Viện An Toàn và Chất Lượng

Mục tiêu cuối cùng của việc cải thiện công tác kiểm soát nhiễm khuẩn là xây dựng một bệnh viện an toàn và chất lượng, nơi bệnh nhân và nhân viên y tế đều được bảo vệ khỏi nguy cơ lây nhiễm. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự cam kết mạnh mẽ từ ban lãnh đạo bệnh viện và sự tham gia tích cực của tất cả các nhân viên. Cần xây dựng một văn hóa an toàn, nơi phòng ngừa chuẩn trở thành một phần không thể thiếu trong mọi hoạt động. Với sự nỗ lực chung, Bệnh viện Mắt Trung Ương có thể trở thành một hình mẫu về kiểm soát nhiễm khuẩn và chất lượng chăm sóc, góp phần nâng cao sức khỏe cho cộng đồng.

Tổng quan nghiên cứu

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) là một trong những vấn đề y tế nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh và hiệu quả điều trị. Tại Việt Nam, tỷ lệ NKBV dao động từ 3,9% đến 13,1%, trong khi ở các nước phát triển và đang phát triển lần lượt là 7,6% và 10,1%. NKBV không chỉ làm tăng tỷ lệ tử vong mà còn kéo dài thời gian nằm viện và tăng chi phí điều trị. Đặc biệt, tại các bệnh viện chuyên khoa như Bệnh viện Mắt Trung ương, với hơn 417.621 lượt khám và 34.712 ca phẫu thuật trong năm 2022, nguy cơ lây nhiễm chéo rất cao do tính chất phẫu thuật vi phẫu đòi hỏi môi trường vô khuẩn nghiêm ngặt.

Phòng ngừa chuẩn (PNC) là chiến lược quan trọng nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm chéo, bao gồm các biện pháp như vệ sinh tay, sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân, xử lý dụng cụ y tế, tiêm an toàn và quản lý chất thải y tế. Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả thực trạng kiến thức và thực hành về phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên tại Bệnh viện Mắt Trung ương năm 2024, đồng thời phân tích các yếu tố liên quan ảnh hưởng đến kiến thức và thực hành này. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 02 đến tháng 08 năm 2024, tập trung vào đội ngũ điều dưỡng viên đang công tác tại các khoa lâm sàng và phòng khám của bệnh viện.

Việc đánh giá thực trạng kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn không chỉ giúp nâng cao chất lượng kiểm soát nhiễm khuẩn mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu chi phí điều trị và tăng hiệu quả chăm sóc người bệnh. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực phòng ngừa chuẩn cho điều dưỡng viên, từ đó giảm thiểu tỷ lệ NKBV tại bệnh viện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba học thuyết điều dưỡng nổi bật:

• Học thuyết Virginia Henderson tập trung vào 14 nhu cầu cơ bản của con người, trong đó nhấn mạnh vai trò của điều dưỡng trong việc hỗ trợ vệ sinh cá nhân, bảo vệ khỏi nguy cơ nhiễm khuẩn và giáo dục người bệnh về phòng ngừa nhiễm khuẩn. Học thuyết này giúp điều dưỡng viên hướng tới việc nâng cao sự tự chủ của người bệnh trong phòng ngừa nhiễm khuẩn.

• Học thuyết Betty Newman phân loại phòng ngừa thành ba cấp độ: phòng ngừa ban đầu, cấp II và cấp III. Điều dưỡng viên đóng vai trò chủ động trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa chuẩn ở mọi giai đoạn, từ phòng ngừa nguy cơ đến chăm sóc và giáo dục người bệnh đã nhiễm khuẩn.

• Học thuyết Dorothea Orem nhấn mạnh việc nâng cao năng lực tự chăm sóc của người bệnh, giúp họ có khả năng thực hiện các biện pháp phòng ngừa chuẩn một cách độc lập hoặc với sự hỗ trợ phù hợp từ điều dưỡng viên.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: vệ sinh tay, phương tiện phòng hộ cá nhân (PPE), tiêm an toàn, xử lý dụng cụ y tế, xử lý chất thải y tế và vệ sinh môi trường. Những khái niệm này được xây dựng dựa trên các quy định của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang, thực hiện tại Bệnh viện Mắt Trung ương từ tháng 02 đến tháng 08 năm 2024. Đối tượng nghiên cứu là 175 điều dưỡng viên đang công tác tại các khoa lâm sàng và phòng khám, được chọn bằng phương pháp chọn mẫu toàn bộ theo tiêu chuẩn lựa chọn: điều dưỡng viên có thời gian công tác ≥ 6 tháng và đồng ý tham gia nghiên cứu.

Dữ liệu được thu thập qua hai công cụ chính:

• Bộ câu hỏi đánh giá kiến thức về phòng ngừa chuẩn gồm 60 câu hỏi thuộc 9 nhóm nội dung như vệ sinh tay, sử dụng PPE, tiêm an toàn, xử lý dụng cụ, vệ sinh môi trường, xử lý chất thải, v.v. Mỗi câu trả lời đúng được tính 1 điểm, điểm tối đa 60. Kiến thức đạt được xác định khi trả lời đúng ≥ 70% số câu hỏi.

• Bảng kiểm giám sát thực hành gồm 5 nội dung thực hành phòng ngừa chuẩn, mỗi nội dung đánh giá qua 10 câu hỏi, điểm chuẩn tối đa 10 điểm. Thực hành đạt khi điểm thực hành ≥ 7 điểm.

Quá trình thu thập dữ liệu được thực hiện qua phỏng vấn trực tiếp và quan sát thực hành của điều dưỡng viên tại các khoa, đảm bảo tính khách quan bằng cách không thông báo trước thời điểm quan sát. Dữ liệu được nhập và xử lý bằng phần mềm Epidata 3 và SPSS 22. Phân tích thống kê sử dụng kỹ thuật hồi quy logistic đơn biến và đa biến để xác định các yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn.

Nghiên cứu tuân thủ các quy định đạo đức, được Hội đồng bảo vệ đề cương Trường Đại học Thăng Long phê duyệt và có sự đồng ý của Ban Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thông tin chung đối tượng nghiên cứu: Tuổi trung bình của điều dưỡng viên là 40,55 ± 6,90 tuổi, trong đó 53,7% trên 40 tuổi. Tỷ lệ nữ chiếm 81,7%. Trình độ chuyên môn chủ yếu là trung cấp, cao đẳng (52,6%) và đại học (43,4%). Thâm niên công tác trung bình 16,03 ± 6,77 năm, với 88% có thâm niên trên 10 năm. Hầu hết điều dưỡng viên đã được tập huấn phòng ngừa chuẩn (99,4%) và có chứng chỉ hành nghề (98,9%).

2. Kiến thức về vệ sinh tay: Tỷ lệ điều dưỡng viên có kiến thức đúng về vệ sinh tay đạt 94,9%. Các nội dung như rửa tay giảm vi sinh vật gây hại (99,4%), rửa tay trước thủ thuật vô trùng (99,4%), và rửa tay sau tiếp xúc với người bệnh (100%) có tỷ lệ đúng rất cao. Tuy nhiên, kiến thức về rửa tay thường quy bao gồm cả bàn tay và cổ tay chỉ đạt 40,6%, và 69,7% hiểu sai về việc sử dụng găng tay thay thế rửa tay thường quy.

3. Kiến thức về phương tiện phòng hộ cá nhân (PPE): Tỷ lệ kiến thức đạt chỉ 50,9%. Các nội dung như sử dụng PPE để loại bỏ nguy cơ bệnh nghề nghiệp (93,1%) và đeo khẩu trang, kính bảo hộ khi có nguy cơ bắn máu, dịch tiết (98,3%) được hiểu đúng cao. Ngược lại, chỉ 32,6% biết dùng găng tay khi có nguy cơ bị cắt/kim đâm, và 59,4% sai lầm khi cho rằng khẩu trang và găng tay có thể tái sử dụng trên cùng một người bệnh.

4. Kiến thức về tiêm an toàn và phòng ngừa tổn thương do vật sắc nhọn: Một số nội dung như tự xử lý tổn thương do vật sắc nhọn không cần báo cáo có tỷ lệ đúng 86,3%, tuy nhiên vẫn còn 33,7% sai lầm khi nghĩ rằng bơm tiêm sau sử dụng nên bẻ cong để tránh tổn thương.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy điều dưỡng viên tại Bệnh viện Mắt Trung ương có kiến thức tốt về một số nội dung cơ bản của phòng ngừa chuẩn như vệ sinh tay và sử dụng PPE trong các tình huống nguy cơ cao. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những khoảng trống kiến thức đáng kể về các chi tiết kỹ thuật và thực hành an toàn, đặc biệt là trong việc sử dụng găng tay và xử lý vật sắc nhọn.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, tỷ lệ kiến thức đạt về vệ sinh tay và PPE tương đối cao, phù hợp với các báo cáo tại các bệnh viện lớn ở Việt Nam và một số nước phát triển. Tuy nhiên, sự thiếu đồng đều trong kiến thức chi tiết phản ánh nhu cầu tăng cường đào tạo chuyên sâu và thực hành thường xuyên hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ kiến thức đúng theo từng nhóm nội dung, giúp dễ dàng nhận diện các điểm mạnh và điểm yếu trong kiến thức của điều dưỡng viên. Bảng phân tích hồi quy logistic đa biến cũng cho thấy các yếu tố như thâm niên công tác, trình độ chuyên môn và việc tham gia tập huấn có ảnh hưởng tích cực đến kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn.

Ý nghĩa của nghiên cứu nhấn mạnh vai trò quan trọng của đào tạo liên tục và giám sát thực hành để nâng cao hiệu quả phòng ngừa chuẩn, từ đó giảm thiểu nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện, bảo vệ sức khỏe người bệnh và nhân viên y tế.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo chuyên sâu về phòng ngừa chuẩn: Tổ chức các khóa đào tạo định kỳ, tập trung vào các nội dung còn hạn chế như kỹ thuật rửa tay đúng cách, sử dụng găng tay và xử lý vật sắc nhọn. Mục tiêu nâng tỷ lệ kiến thức đạt lên trên 90% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc Bệnh viện phối hợp với phòng Đào tạo.

2. Xây dựng hệ thống giám sát và đánh giá thực hành thường xuyên: Thiết lập quy trình giám sát định kỳ việc tuân thủ phòng ngừa chuẩn tại các khoa, sử dụng bảng kiểm và quan sát trực tiếp. Mục tiêu giảm tỷ lệ thực hành chưa đạt xuống dưới 10% trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn và các trưởng khoa.

3. Cung cấp đầy đủ và đồng bộ phương tiện phòng hộ cá nhân: Đảm bảo trang bị PPE đạt chuẩn, dễ tiếp cận tại mọi khu vực làm việc, đặc biệt tại các khoa có nguy cơ cao. Mục tiêu 100% điều dưỡng viên có đủ PPE trong mọi ca làm việc. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý vật tư y tế.

4. Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về phòng ngừa chuẩn: Thực hiện các chương trình truyền thông nội bộ, áp dụng các poster, video hướng dẫn và các buổi sinh hoạt chuyên đề nhằm nâng cao ý thức tuân thủ phòng ngừa chuẩn. Mục tiêu nâng cao thái độ tích cực của điều dưỡng viên lên trên 95% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức cán bộ và phòng Kiểm soát nhiễm khuẩn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Điều dưỡng viên và nhân viên y tế tại các bệnh viện chuyên khoa: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn, giúp họ nâng cao năng lực chuyên môn và tuân thủ quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn.

2. Ban lãnh đạo và quản lý bệnh viện: Thông tin về thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng giúp xây dựng chính sách đào tạo, giám sát và cải thiện chất lượng dịch vụ y tế, giảm thiểu NKBV.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành điều dưỡng, y tế công cộng: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang, công cụ đánh giá kiến thức và thực hành phòng ngừa chuẩn trong môi trường bệnh viện.

4. Cơ quan quản lý y tế và các tổ chức đào tạo: Kết quả nghiên cứu hỗ trợ xây dựng chương trình đào tạo, hướng dẫn thực hành và chính sách kiểm soát nhiễm khuẩn phù hợp với điều kiện thực tế tại các cơ sở y tế Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Phòng ngừa chuẩn là gì và tại sao quan trọng?
   Phòng ngừa chuẩn là tập hợp các biện pháp bảo vệ nhằm ngăn ngừa lây truyền mầm bệnh trong cơ sở y tế, bao gồm vệ sinh tay, sử dụng PPE, xử lý dụng cụ và chất thải. Nó giúp giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện, bảo vệ người bệnh và nhân viên y tế.

2. Điều dưỡng viên cần có kiến thức gì về vệ sinh tay?
   Điều dưỡng viên cần hiểu rõ các bước rửa tay đúng kỹ thuật, các thời điểm cần rửa tay như trước và sau khi tiếp xúc người bệnh, sau khi tháo găng tay, và không được dùng găng tay thay thế rửa tay thường quy.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng đến việc tuân thủ phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên?
   Các yếu tố bao gồm trình độ chuyên môn, thâm niên công tác, việc tham gia tập huấn phòng ngừa chuẩn và sự sẵn có của tài liệu hướng dẫn tại khoa. Những điều dưỡng có kinh nghiệm và được đào tạo thường tuân thủ tốt hơn.

4. Làm thế nào để cải thiện thực hành phòng ngừa chuẩn tại bệnh viện?
   Cần tổ chức đào tạo liên tục, giám sát thực hành thường xuyên, cung cấp đầy đủ PPE và tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức. Việc này giúp điều dưỡng viên áp dụng đúng các biện pháp phòng ngừa chuẩn.

5. Tại sao việc xử lý vật sắc nhọn đúng cách lại quan trọng?
   Vật sắc nhọn có thể gây tổn thương và lây truyền các bệnh truyền nhiễm như viêm gan B, C và HIV cho nhân viên y tế. Xử lý đúng cách giúp giảm nguy cơ tai nạn nghề nghiệp và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Kết luận

• Điều dưỡng viên tại Bệnh viện Mắt Trung ương có kiến thức tốt về vệ sinh tay nhưng còn hạn chế về kiến thức chi tiết trong sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân và tiêm an toàn.
• Thực hành phòng ngừa chuẩn của điều dưỡng viên đạt mức khá, tuy nhiên vẫn còn tỷ lệ chưa đạt cần cải thiện.
• Các yếu tố như thâm niên công tác, trình độ chuyên môn và tập huấn phòng ngừa chuẩn có ảnh hưởng tích cực đến kiến thức và thực hành.
• Cần triển khai các giải pháp đào tạo, giám sát và cung cấp đầy đủ trang thiết bị để nâng cao hiệu quả phòng ngừa chuẩn.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho việc xây dựng chính sách kiểm soát nhiễm khuẩn tại bệnh viện trong giai đoạn tiếp theo.

Hành động tiếp theo: Ban Giám đốc Bệnh viện và các phòng ban liên quan nên phối hợp triển khai các chương trình đào tạo và giám sát thực hành phòng ngừa chuẩn trong vòng 12 tháng tới để nâng cao chất lượng chăm sóc và giảm thiểu NKBV.