Nghiên cứu giải pháp quản lý an toàn lao động trong xây dựng công trình dân dụng tại Đà Lạt

An toàn lao động không chỉ là việc tuân thủ các quy định pháp luật mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân và tổ chức tham gia vào quá trình xây dựng. Môi trường xây dựng tiềm ẩn nhiều rủi ro, từ tai nạn do máy móc, thiết bị đến các vấn đề về sức khỏe do điều kiện làm việc khắc nghiệt. Việc đảm bảo ATLĐ giúp ngăn ngừa tai nạn, bệnh nghề nghiệp, bảo vệ người lao động và tài sản, đồng thời nâng cao uy tín và hiệu quả của doanh nghiệp. Theo tài liệu gốc, ATLĐ trong thi công xây dựng công trình là hệ thống các biện pháp về tổ chức thi công, quản lý và điều hành trên công trường nhằm đảm bảo không làm tổn hại đến sức khỏe con người và ngăn chặn các tai nạn lao động có thể xảy ra trong thi công xây dựng công trình.

Mục tiêu chính của quản lý ATLĐ là tạo ra một môi trường làm việc an toàn, lành mạnh, nơi người lao động có thể làm việc hiệu quả mà không lo sợ về nguy cơ tai nạn hoặc bệnh tật. Để đạt được mục tiêu này, cần có một hệ thống quản lý ATLĐ toàn diện, bao gồm việc xác định và đánh giá rủi ro, xây dựng các biện pháp phòng ngừa, đào tạo và huấn luyện người lao động, kiểm tra và giám sát việc thực hiện các quy định về ATLĐ. Yêu cầu của quản lý ATLĐ là tạo môi trường thuận lợi, khung pháp lý vững chắc để quản lý an toàn lao động; thực hiện tốt các chức năng quản lý để tạo ra môi trường lao động an toàn, đồng thời cũng tạo điều kiện để các chủ thể thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình về ATLĐ một cách tự nguyện, bình đẳng.

Một số vấn đề tồn tại trong công tác ATLĐ xây dựng tại Đà Lạt bao gồm: Thiếu biện pháp đảm bảo an toàn lao động, công tác tập huấn về an toàn lao động chưa được chú trọng, công tác trang bị và sử dụng các thiết bị bảo hộ lao động chưa đầy đủ, công tác đảm bảo kỹ thuật an toàn lao động chưa được thực hiện nghiêm túc. Các đơn vị chưa thực hiện đầy đủ pháp luật về BHLĐ cũng như thiếu sự quan tâm, chỉ đạo sát sao về ATLĐ, phòng chống cháy nổ; thiết bị không đảm bảo an toàn lao động; công tác huấn luyện, tuyên truyền giáo dục, phổ biến, hướng dẫn về pháp luật bảo hộ lao động và những biện pháp cụ thể cho người lao động chưa được tiến hành thường xuyên; bộ máy làm công tác ATLĐ chưa được coi trọng.

Nguyên nhân dẫn đến tai nạn lao động trong xây dựng rất đa dạng, bao gồm: Thiếu kiến thức và kỹ năng về ATLĐ, không tuân thủ quy trình làm việc an toàn, sử dụng thiết bị không đảm bảo an toàn, điều kiện làm việc nguy hiểm, và áp lực thời gian. Ngoài ra, yếu tố quản lý cũng đóng vai trò quan trọng, bao gồm việc thiếu kiểm tra, giám sát, và xử lý vi phạm. Sử dụng lao động thời vụ không ký hợp đồng lao động, không qua đào tạo vẫn còn phố biến. Trong năm 2017, Bộ Xây dựng đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-BXD về đổi mới, tăng cường công tác đảm bảo an toàn lao động trong thi công xây dựng công trình.

Nâng cao nhận thức và trách nhiệm về ATLĐ là yếu tố then chốt để giảm thiểu tai nạn lao động. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về ATLĐ cho người lao động, người sử dụng lao động, và cộng đồng. Đồng thời, cần có các biện pháp khuyến khích, khen thưởng các đơn vị, cá nhân thực hiện tốt công tác ATLĐ, và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Nâng cao ý thức tự bảo vệ cho công nhân là vấn đề hết sức cần thiết.

Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm là biện pháp quan trọng để đảm bảo việc tuân thủ các quy định về ATLĐ. Cần có một hệ thống kiểm tra, giám sát chặt chẽ, thường xuyên, và đột xuất. Đồng thời, cần có các biện pháp xử lý nghiêm minh, kịp thời các trường hợp vi phạm, để tạo tính răn đe và phòng ngừa. Cần phải có những nghiên cứu chuyên sâu để giảm thiểu tình trạng tai nạn trong xây dựng công trình.

Đầu tư vào đào tạo và trang thiết bị an toàn là biện pháp cần thiết để nâng cao năng lực và điều kiện làm việc an toàn cho người lao động. Cần có các chương trình đào tạo, huấn luyện về ATLĐ phù hợp với từng đối tượng, từng công việc. Đồng thời, cần trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ cá nhân, thiết bị an toàn, và kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ. Công nhân được trang bị BHLĐ trước khi làm việc trên cao.

Kế hoạch ATLĐ cần được xây dựng chi tiết, cụ thể, bao gồm việc xác định các nguy cơ, rủi ro, xây dựng các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát, và phân công trách nhiệm cho từng bộ phận, cá nhân. Kế hoạch cần được cập nhật thường xuyên, phù hợp với tình hình thực tế của công trình. Sơ đồ bố trí công trình, nội quy, quy chế công trường.

Các biện pháp ATLĐ cần được triển khai và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, theo đúng kế hoạch. Cần có sự giám sát chặt chẽ, thường xuyên, để đảm bảo việc tuân thủ các quy định về ATLĐ. Đồng thời, cần có các biện pháp xử lý kịp thời các tình huống phát sinh. Huấn luyện ATLĐ tại công trình Trường Tiểu học Đoàn Kết, TP Đà Lạt.

Công tác kiểm tra, đánh giá cần được thực hiện thường xuyên, định kỳ, để phát hiện các điểm yếu, thiếu sót trong công tác quản lý ATLĐ. Kết quả kiểm tra, đánh giá cần được sử dụng để cải tiến liên tục quy trình quản lý, nâng cao hiệu quả công tác ATLĐ. Lưu đồ quản lý công tác huấn luyện về ATLĐ.

Phần mềm quản lý ATLĐ giúp số hóa các quy trình, thủ tục, quản lý thông tin, dữ liệu, và theo dõi, giám sát việc thực hiện các biện pháp ATLĐ. Phần mềm cần có các chức năng như: Quản lý rủi ro, quản lý đào tạo, quản lý thiết bị, quản lý tai nạn, và báo cáo thống kê.

Các thiết bị giám sát an toàn như: Camera giám sát, cảm biến đo lường, thiết bị định vị, giúp theo dõi, giám sát các hoạt động trên công trường, phát hiện sớm các nguy cơ, rủi ro, và cảnh báo cho người lao động. Cần có các biện pháp xử lý kịp thời các tình huống phát sinh.

Cần có một bộ phận chuyên trách về ATLĐ, có đủ năng lực và quyền hạn, để thực hiện công tác quản lý ATLĐ trên công trường. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, như: Chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn giám sát, và cơ quan chức năng.

Cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật và công nghệ tiên tiến để giảm thiểu rủi ro, như: Sử dụng thiết bị an toàn, xây dựng hệ thống bảo vệ, và áp dụng quy trình làm việc an toàn. Cần có các chương trình đào tạo, huấn luyện về ATLĐ phù hợp với từng đối tượng, từng công việc.