Nghiên cứu đặc điểm ngữ nghĩa của động từ hành động trong các bài phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu COP26

• Tác giả: Luong Hoai Bao Toan
• Người hướng dẫn: Nguyen Thi Thuy Linh, M.A
• Trường học: Phenikaa University
• Chuyên ngành: English Language
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Ngữ Nghĩa Của Động Từ Hành Động Trong Các Bài Phát Biểu Tại COP26
• Loại tài liệu: graduation paper
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hanoi

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. PART 1: INTRODUCTION
• 1.1. Aims and objectives of the study
• 1.2. Aims
• 1.3. Objectives
• 1.4. Research questions
• 1.5. Scope of the study
• 1.6. Methods of the study
• 1.7. Significance of the study
• 1.8. Structure of the study
• 2. PART 2: DEVELOPMENT
• 2.1. CHAPTER 1: LITERATURE REVIEW AND THEORETICAL BACKGROUND
• 2.1.1. Environmental communication

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Ngữ Nghĩa Động Từ Hành Động COP26

Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích các động từ hành động được sử dụng trong các bài phát biểu tại Hội nghị COP26. COP26, một sự kiện quốc tế quan trọng, nơi các nhà lãnh đạo thế giới thảo luận và đàm phán về các nỗ lực toàn cầu nhằm chống lại biến đổi khí hậu, tạo ra một nền tảng quan trọng để thể hiện quan điểm và thúc đẩy các quyết định chính sách. Nghiên cứu này nhằm mục đích khám phá cách các nhà lãnh đạo sử dụng ngôn ngữ chính trị để truyền đạt thông điệp, cam kết và hành động được đề xuất liên quan đến hành động khí hậu. Phân tích này hy vọng sẽ làm sáng tỏ các chủ đề, ưu tiên và kỹ thuật hùng biện được sử dụng trong sự kiện này. Một số nghiên cứu trước đây đã tập trung vào chiến lược giao tiếp và cách các chính trị gia và giới truyền thông xây dựng khung biến đổi khí hậu, nhưng ít nghiên cứu đi sâu vào nội dung bài phát biểu của các quan chức trong các sự kiện quốc tế lớn như COP26. Nghiên cứu này nhằm mục đích lấp đầy khoảng trống kiến thức đó.

1.1. Tầm Quan Trọng của Ngôn Ngữ trong Diễn Ngôn COP26

Ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nhận thức và thúc đẩy hành động trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Tại COP26, các bài phát biểu là phương tiện quan trọng để các nhà lãnh đạo truyền đạt tầm nhìn, cam kết và hành động được đề xuất. Việc lựa chọn động từ hành động có thể có tác động đáng kể đến cách thông điệp được truyền tải và cách khán giả tiếp nhận. Hiểu được các sắc thái ngữ nghĩa của những động từ này có thể làm sáng tỏ các ưu tiên, khuôn khổ và chiến lược thuyết phục được các diễn giả sử dụng. Nghiên cứu này sẽ khám phá cách các động từ hành động được sử dụng để thể hiện trách nhiệm, kêu gọi hành động và xây dựng sự đồng thuận xung quanh các giải pháp khí hậu.

1.2. Mục Tiêu và Phạm Vi Nghiên Cứu Phân Tích Diễn Ngôn

Nghiên cứu này nhằm mục đích kiểm tra việc sử dụng động từ hành động trong các bài phát biểu được đưa ra tại Hội nghị COP26 và phân tích ý nghĩa ngữ nghĩa của chúng trong bối cảnh diễn ngôn về biến đổi khí hậu. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích các động từ hành động cụ thể được sử dụng trong các bài phát biểu và khám phá các biến thể ngữ nghĩa và sắc thái ngữ cảnh của chúng. Nghiên cứu cũng sẽ xem xét tần suất và sự phân bố của các động từ hành động trên các diễn giả và bối cảnh khác nhau. Nghiên cứu giới hạn ở các bài phát biểu được đưa ra trong COP26, sử dụng cách tiếp cận phân tích diễn ngôn tập trung để giải thích các ý nghĩa ẩn sau việc sử dụng các động từ hành động.

II. Vấn Đề Thiếu Nghiên Cứu Đặc Điểm Ngữ Nghĩa Tại COP26

Mặc dù có nhiều nghiên cứu về giao tiếp về biến đổi khí hậu, nhưng vẫn còn thiếu các nghiên cứu chuyên sâu về đặc điểm ngữ nghĩa của động từ hành động trong các bài phát biểu tại các sự kiện quốc tế quan trọng như COP26. Các nghiên cứu trước đây đã tập trung vào việc phân tích các chiến lược giao tiếp và cách biến đổi khí hậu được trình bày bởi các nhân vật chính trị và phương tiện truyền thông, hoặc so sánh các lựa chọn từ vựng trong các bài báo đưa tin về COP26. Tuy nhiên, có một khoảng trống trong việc hiểu cách các nhà lãnh đạo thế giới trình bày các vấn đề phức tạp như cam kết và ưu tiên liên quan đến biến đổi khí hậu để truyền đạt và tập hợp các nỗ lực chung. Nghiên cứu này nhằm mục đích giải quyết khoảng trống kiến thức này bằng cách phân tích cách các động từ hành động được sử dụng để thúc đẩy hành động tập thể và truyền tải ý nghĩa trong bối cảnh COP26.

2.1. Khoảng Trống trong Nghiên Cứu Ngôn Ngữ Chính Trị COP26

Một số nghiên cứu đã khám phá ngôn ngữ được sử dụng bởi các chính trị gia và giới truyền thông để đóng khung biến đổi khí hậu và thuyết phục công chúng. Tuy nhiên, ít nghiên cứu đã tập trung cụ thể vào việc phân tích đặc điểm ngữ nghĩa của động từ hành động trong các bài phát biểu chính trị. Nghiên cứu này nhằm mục đích lấp đầy khoảng trống này bằng cách cung cấp một phân tích chi tiết về các động từ hành động được sử dụng trong các bài phát biểu tại COP26. Bằng cách khám phá các ý nghĩa và sắc thái ẩn sau những động từ này, nghiên cứu này có thể đóng góp vào sự hiểu biết sâu sắc hơn về ngôn ngữ được sử dụng để truyền đạt các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu.

2.2. Sự Cần Thiết Phân Tích Ngữ Nghĩa trong Bối Cảnh Khí Hậu

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, nơi ngôn ngữ có thể định hình nhận thức và thúc đẩy hành động, điều cần thiết là phải phân tích ngữ nghĩa của các từ được sử dụng trong các bài phát biểu công khai. Việc lựa chọn động từ hành động có thể truyền tải các mức độ khác nhau về tính cấp bách, trách nhiệm và cam kết. Bằng cách phân tích đặc điểm ngữ nghĩa của những động từ này, nghiên cứu này có thể làm sáng tỏ ý định và ưu tiên của các diễn giả. Phân tích này có thể giúp xác định các khuôn khổ và chiến lược hùng biện được sử dụng để thuyết phục khán giả và huy động sự ủng hộ cho các hành động khí hậu.

III. Phương Pháp Phân Tích Ngữ Nghĩa Động Từ Hành Động COP26

Nghiên cứu sử dụng kết hợp các phương pháp định lượng và định tính để phân tích một cách toàn diện các động từ hành động được sử dụng trong các bài phát biểu. Giai đoạn đầu tiên bao gồm việc sử dụng spaCy và AntConc để xác định và phân tích các động từ hành động tiềm năng trong các bài phát biểu đã chọn. Phân tích tập trung vào việc xác định tần suất và các dạng khác nhau của động từ hành động, cho phép tính toán tỷ lệ phần trăm và xác định các động từ hành động được sử dụng phổ biến. Giai đoạn thứ hai bao gồm việc phân loại và phân tích các động từ hành động được trích xuất dựa trên các đặc điểm ngữ nghĩa của chúng bằng cách sử dụng AntConc bằng cách điều chỉnh một quy trình được gọi là nhóm ngữ nghĩa. Điều này liên quan đến việc phân loại các động từ hành động được trích xuất từ các bài phát biểu dựa trên ý nghĩa ngữ nghĩa và cách sử dụng theo ngữ cảnh của chúng.

3.1. Sử Dụng spaCy và AntConc cho Phân Tích Ngôn Ngữ

spaCy, một thư viện xử lý ngôn ngữ tự nhiên, và AntConc, một công cụ phân tích văn bản, được sử dụng để xác định và phân tích động từ hành động trong các bài phát biểu tại COP26. spaCy cho phép phân tích cú pháp và gắn thẻ các phần của bài phát biểu, giúp xác định các động từ hành động. AntConc được sử dụng để thực hiện phân tích tần suất và phân tích đối chiếu để xác định các động từ hành động được sử dụng phổ biến nhất và kiểm tra việc sử dụng chúng trong ngữ cảnh. Những công cụ này cho phép phân tích hiệu quả và có hệ thống các động từ hành động trong một lượng lớn văn bản.

3.2. Phân Loại Ngữ Nghĩa Động Từ Hành Động trong COP26

Các động từ hành động được trích xuất từ các bài phát biểu tại COP26 được phân loại dựa trên ý nghĩa ngữ nghĩa và cách sử dụng theo ngữ cảnh của chúng. Quá trình này liên quan đến việc xác định các chủ đề chung, các mẫu hoặc cụm động từ hành động chia sẻ các đặc tính ngữ nghĩa tương tự hoặc truyền tải các ý tưởng liên quan. Ví dụ: các động từ hành động biểu thị nỗ lực có thể được nhóm lại với nhau, trong khi các động từ hành động biểu thị tương tác xã hội có thể được nhóm riêng. Phân tích này giúp hiểu cách các nhóm động từ hành động khác nhau được sử dụng để giao tiếp và nhấn mạnh các khía cạnh cụ thể của biến đổi khí hậu.

3.3. Phương Pháp Nhóm Ngữ Nghĩa và Phân Tích Cú Pháp

Quá trình phân loại ngữ nghĩa này, còn được gọi là nhóm ngữ nghĩa, hỗ trợ xác định các chủ đề, khuôn khổ và ưu tiên chính được thể hiện trong các bài phát biểu. Bằng cách xem xét ngữ cảnh mà các động từ hành động được sử dụng, nghiên cứu có thể xác định các ý nghĩa và ngụ ý tiềm ẩn của chúng. Phân tích này có thể tiết lộ cách các diễn giả đóng khung biến đổi khí hậu, cách họ xác định các tác nhân chính và hành động, và cách họ cố gắng thuyết phục khán giả. Phân tích cú pháp bổ sung để hiểu cấu trúc và ngữ pháp của các câu chứa động từ hành động, cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về ý nghĩa và chức năng của chúng.

IV. Kết Quả Ý Nghĩa của Động Từ Hành Động trong Diễn Ngôn Khí Hậu

Phân tích cho thấy rằng các diễn giả tại COP26 sử dụng động từ hành động để truyền đạt một loạt các ý nghĩa liên quan đến biến đổi khí hậu. Các động từ hành động biểu thị sự hủy diệt, hoạt động kinh tế, hoạt động chung và hoạt động xã hội được sử dụng để nhấn mạnh trách nhiệm chung của tất cả các tác nhân trong việc giải quyết các vấn đề môi trường, đồng thời xem tác động của biến đổi khí hậu là cấp bách và ngay lập tức. Một số diễn giả thậm chí còn sử dụng chúng để thể hiện sự không hài lòng và thất vọng, đồng thời quy trách nhiệm cho một số bên vì những hành động không đầy đủ của họ. Việc đọc kỹ các bài phát biểu cũng cho thấy rằng bất công xã hội và các yếu tố con người đã được đề cập cùng với các động từ hành động.

4.1. Tần Suất Sử Dụng và Biến Thể của Động Từ Hành Động

Nghiên cứu xác định các động từ hành động được sử dụng thường xuyên nhất trong các bài phát biểu tại COP26 và phân tích các biến thể và sắc thái của chúng. Phân tích tần suất cho thấy các động từ hành động cụ thể được sử dụng thường xuyên hơn các động từ hành động khác, cho thấy sự tập trung chiến lược vào các hành động cụ thể. Việc kiểm tra các biến thể và sắc thái của những động từ này tiết lộ các ý nghĩa và ngụ ý tiềm ẩn của chúng. Ví dụ: việc sử dụng các động từ hành động biểu thị khẩn cấp có thể nhấn mạnh nhu cầu hành động ngay lập tức, trong khi việc sử dụng các động từ hành động biểu thị sự hợp tác có thể nêu bật tầm quan trọng của các nỗ lực chung.

4.2. Các Ngụ Ý và Sắc Thái của Động Từ Hành Động COP26

Việc lựa chọn động từ hành động có thể truyền tải các ngụ ý và sắc thái khác nhau về sự cấp bách, trách nhiệm và cam kết. Ví dụ: việc sử dụng các động từ hành động biểu thị sự hủy diệt có thể nhấn mạnh các hậu quả nghiêm trọng của việc không giải quyết biến đổi khí hậu. Việc sử dụng các động từ hành động biểu thị hoạt động kinh tế có thể làm nổi bật các tác động kinh tế của biến đổi khí hậu và các cơ hội liên quan đến các giải pháp bền vững. Việc sử dụng các động từ hành động biểu thị hoạt động xã hội có thể nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác và hành động tập thể. Việc phân tích các ngụ ý và sắc thái của các động từ hành động này có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về thông điệp và ý định của các diễn giả.

4.3. Động Từ Hành Động Thể Hiện Trách Nhiệm và Cam Kết

Nghiên cứu xem xét cách các động từ hành động được sử dụng để thể hiện trách nhiệm và cam kết đối với các hành động khí hậu. Các động từ hành động biểu thị trách nhiệm có thể được sử dụng để quy trách nhiệm cho các quốc gia hoặc các tác nhân khác. Các động từ hành động biểu thị cam kết có thể được sử dụng để báo hiệu ý định thực hiện các hành động cụ thể để giải quyết biến đổi khí hậu. Phân tích có thể tiết lộ cách các diễn giả đóng khung trách nhiệm của họ và cách họ cố gắng thuyết phục khán giả tin vào cam kết của họ. Phân tích diễn ngôn sâu hơn có thể làm sáng tỏ sự khác biệt giữa trách nhiệm khí hậu được tuyên bố và các biện pháp được thực hiện, từ đó hiểu rõ hơn về tác động của ngôn ngữ.

V. Ứng Dụng Bài Học Từ Phân Tích Ngữ Nghĩa COP26

Nghiên cứu góp phần vào lĩnh vực giao tiếp về môi trường bằng cách cung cấp những hiểu biết sâu sắc về việc sử dụng động từ hành động và tầm quan trọng của chúng trong việc truyền đạt biến đổi khí hậu tại các sự kiện quốc tế cấp cao như COP26. Các kết quả của nghiên cứu này có thể cung cấp thông tin cho các nghiên cứu trong tương lai về phân tích diễn ngôn và giao tiếp về môi trường. Nghiên cứu có thể giúp các nhà giao tiếp môi trường sử dụng động từ hành động hiệu quả hơn để truyền đạt các thông điệp liên quan đến biến đổi khí hậu. Phân tích có thể tiết lộ cách sử dụng động từ hành động để định hình nhận thức của công chúng, thúc đẩy các chính sách và khuyến khích hành vi bền vững. Cuối cùng, nghiên cứu này nhằm mục đích góp phần nâng cao nhận thức và hiểu biết về tác động của ngôn ngữ trong việc giải quyết biến đổi khí hậu.

5.1. Đề Xuất Các Biện Pháp Truyền Thông Khí Hậu Hiệu Quả

Dựa trên kết quả của nghiên cứu, các nhà giao tiếp môi trường có thể phát triển các chiến lược truyền thông hiệu quả hơn để truyền đạt các thông điệp liên quan đến biến đổi khí hậu. Phân tích có thể xác định các động từ hành động có khả năng cộng hưởng với khán giả cao nhất và thúc đẩy hành động. Ví dụ: việc sử dụng các động từ hành động nhấn mạnh tính cấp bách và tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu có thể thúc đẩy ý thức về sự tham gia và trách nhiệm. Việc sử dụng các động từ hành động làm nổi bật các giải pháp và cơ hội có thể truyền cảm hứng cho sự lạc quan và thúc đẩy các hành vi bền vững.

5.2. Hướng Dẫn Nghiên Cứu Tương Lai về Ngôn Ngữ và Biến Đổi Khí Hậu

Nghiên cứu này có thể hướng dẫn các nghiên cứu trong tương lai về ngôn ngữ và biến đổi khí hậu. Bằng cách cung cấp một phân tích chi tiết về việc sử dụng động từ hành động trong các bài phát biểu tại COP26, nó đặt nền móng cho việc khám phá thêm về các chiến lược giao tiếp và khuôn khổ được sử dụng để truyền đạt biến đổi khí hậu. Các nghiên cứu trong tương lai có thể khám phá vai trò của các thiết bị ngôn ngữ khác, chẳng hạn như ẩn dụ và tường thuật, trong việc định hình nhận thức của công chúng và thúc đẩy hành động. Nghiên cứu có thể tập trung vào việc so sánh ngôn ngữ được sử dụng bởi các diễn giả khác nhau, xác định các khác biệt trong cách họ đóng khung biến đổi khí hậu.

VI. Kết Luận Tác Động Ngữ Nghĩa của Ngôn Ngữ tại COP26

Nghiên cứu này nhấn mạnh vai trò quan trọng của ngôn ngữ, đặc biệt là động từ hành động, trong việc truyền đạt biến đổi khí hậu tại các sự kiện quốc tế cấp cao như COP26. Phân tích về đặc điểm ngữ nghĩa của động từ hành động được sử dụng trong các bài phát biểu tiết lộ những hiểu biết sâu sắc về các ưu tiên, cam kết và hành động được các diễn giả và các quốc gia tương ứng của họ ủng hộ. Nghiên cứu này làm nổi bật sự cần thiết của việc giao tiếp hiệu quả và có ý thức về môi trường để giải quyết các thách thức phức tạp do biến đổi khí hậu đặt ra. Nghiên cứu này có những hạn chế nhất định, vì nó chỉ tập trung vào các động từ hành động và các bài phát biểu từ COP26, nhưng nó góp phần vào lĩnh vực giao tiếp về môi trường và cung cấp nền tảng cho nghiên cứu trong tương lai.

6.1. Tóm Tắt Các Phát Hiện Chính và Đóng Góp

Nghiên cứu đã xác định và phân tích các động từ hành động nổi bật được sử dụng trong các bài phát biểu tại COP26, làm sáng tỏ ý nghĩa ngữ nghĩa và cách sử dụng theo ngữ cảnh của chúng. Nó đã phát hiện ra rằng các diễn giả sử dụng các động từ hành động khác nhau để truyền đạt các mức độ khác nhau về tính cấp bách, trách nhiệm và cam kết. Nghiên cứu cũng đã làm nổi bật tầm quan trọng của việc xem xét bối cảnh và đối tượng khi truyền đạt thông điệp liên quan đến biến đổi khí hậu. Cuối cùng, nghiên cứu này góp phần vào lĩnh vực giao tiếp về môi trường bằng cách cung cấp những hiểu biết sâu sắc về việc sử dụng ngôn ngữ và tầm quan trọng của nó trong việc giải quyết các thách thức biến đổi khí hậu.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tương Lai về Diễn Ngôn Khí Hậu

Các nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu bằng cách phân tích các thiết bị ngôn ngữ khác được sử dụng trong các bài phát biểu tại COP26, chẳng hạn như ẩn dụ, tường thuật và khuôn khổ. Họ cũng có thể so sánh ngôn ngữ được sử dụng bởi các diễn giả khác nhau và trong các hội nghị khí hậu khác nhau. Các nghiên cứu có thể khám phá cách các nền văn hóa và hệ tư tưởng khác nhau định hình cách biến đổi khí hậu được truyền đạt. Cuối cùng, nghiên cứu có thể điều tra tác động của các chiến lược giao tiếp khác nhau đối với nhận thức của công chúng và hành vi liên quan đến biến đổi khí hậu.

Tổng quan nghiên cứu

Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu lần thứ 26 (COP26) diễn ra tại Glasgow, Vương quốc Anh từ ngày 31/10 đến 13/11/2021, thu hút sự tham gia của gần 200 quốc gia với mục tiêu thúc đẩy các cam kết giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Theo báo cáo của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) năm 2021, việc hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C đòi hỏi phải giảm một nửa lượng phát thải toàn cầu vào năm 2030 và đạt mức “net-zero” vào năm 2050. Trong bối cảnh cấp bách này, các bài phát biểu tại COP26 đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông điệp, kêu gọi hành động và thể hiện cam kết của các nhà lãnh đạo thế giới.

Nghiên cứu tập trung phân tích đặc điểm ngữ nghĩa của các động từ hành động trong các bài phát biểu tại COP26 nhằm làm rõ cách thức ngôn ngữ được sử dụng để nhấn mạnh trách nhiệm chung và sự cấp thiết trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 127 bài phát biểu bằng tiếng Anh, với tổng số 81.455 từ, được thu thập từ trang web chính thức của Công ước khung Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC). Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích ngữ liệu kết hợp công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên spaCy và phần mềm AntConc để trích xuất, phân loại và phân tích tần suất cũng như ngữ cảnh sử dụng các động từ hành động.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cái nhìn sâu sắc về chiến lược ngôn ngữ trong giao tiếp môi trường ở sự kiện quốc tế quan trọng, góp phần làm rõ vai trò của động từ hành động trong việc xây dựng thông điệp và thúc đẩy hành động chính trị về biến đổi khí hậu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết truyền thông môi trường, nhấn mạnh vai trò của ngôn ngữ trong việc hình thành nhận thức và hành vi của công chúng đối với các vấn đề môi trường. Theo Cox, truyền thông môi trường không chỉ là truyền tải thông tin mà còn là hành động biểu tượng, vừa mang tính thực dụng (giáo dục, thuyết phục, vận động) vừa mang tính cấu thành (định hình cách hiểu và giá trị xã hội về môi trường).

Lý thuyết ngữ nghĩa học được áp dụng để phân tích các đặc điểm ngữ nghĩa của động từ hành động, dựa trên phân tích thành phần (componential analysis) nhằm xác định các tính chất cơ bản và sự khác biệt giữa các nhóm động từ. Ngoài ra, nghiên cứu sử dụng mô hình phân tích ngữ liệu (corpus linguistics) kết hợp với phân tích diễn ngôn phê phán (Critical Discourse Analysis - CDA) để vừa khai thác dữ liệu định lượng về tần suất và ngữ cảnh, vừa giải thích ý nghĩa xã hội và chính trị của các động từ trong bài phát biểu.

Các khái niệm chính bao gồm: động từ hành động (action verbs), phân loại động từ theo ngữ nghĩa, truyền thông môi trường, diễn ngôn chính trị về biến đổi khí hậu, và phân tích ngữ liệu.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu gồm 127 bài phát biểu tiếng Anh tại COP26, được thu thập từ trang web UNFCCC, chuyển đổi sang định dạng văn bản thuần (TXT) với mã hóa UTF-8 để đảm bảo tính nhất quán và chính xác khi xử lý.

Phương pháp nghiên cứu gồm hai giai đoạn chính:

1. Phân tích định lượng: Sử dụng thư viện spaCy để nhận diện và phân loại động từ hành động dựa trên các tiêu chí ngữ pháp và ngữ nghĩa, kết hợp với phần mềm AntConc để tính tần suất xuất hiện và trích xuất ngữ cảnh (concordance lines). Cỡ mẫu là toàn bộ 127 bài phát biểu với tổng cộng 81.455 từ, đảm bảo tính đại diện cho ngôn ngữ sử dụng tại sự kiện.

2. Phân tích định tính: Áp dụng kỹ thuật phân nhóm ngữ nghĩa (semantic grouping) để phân loại 665 động từ hành động thành 37 nhóm dựa trên đặc điểm ngữ nghĩa và chức năng trong ngữ cảnh. Đồng thời, sử dụng phân tích diễn ngôn phê phán để giải thích ý nghĩa, mục đích và tác động của các động từ trong việc truyền tải thông điệp về biến đổi khí hậu.

Quá trình nghiên cứu diễn ra trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến 2023, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia ngôn ngữ học và sử dụng công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên hiện đại.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tần suất sử dụng động từ hành động: Tổng cộng có 5.348 trường hợp động từ hành động được sử dụng trong 127 bài phát biểu, với 665 động từ khác nhau. Động từ “make” xuất hiện nhiều nhất với 147 lần (chiếm 2,5%), tiếp theo là “take”, “address”, và “work”, chiếm khoảng 18% tổng số động từ hành động.

2. Phân loại ngữ nghĩa: Các động từ được chia thành 37 nhóm, trong đó nhóm động từ biểu thị nỗ lực và hành động chung (như “make”, “take”, “address”, “work”) chiếm tỷ lệ lớn, phản ánh sự nhấn mạnh vào hành động cụ thể và trách nhiệm chung trong ứng phó biến đổi khí hậu. Các nhóm khác bao gồm động từ biểu thị hoạt động kinh tế, tương tác xã hội, sự hủy diệt và suy thoái môi trường.

3. Ngữ cảnh sử dụng: Động từ “make” thường được dùng để nhấn mạnh việc đưa ra quyết định và tạo ra thay đổi tích cực (“make bold decisions”, “make a huge positive difference”). Động từ “take” thể hiện sự nhận trách nhiệm và hành động quyết liệt (“take firm action”, “take decisive decisions”). Động từ “address” và “work” phản ánh sự hợp tác và nỗ lực chung trong việc giải quyết các thách thức khí hậu (“work together to address the challenges”).

4. Ý nghĩa xã hội và chính trị: Các động từ hành động không chỉ truyền tải thông tin mà còn thể hiện thái độ, cảm xúc như sự thất vọng, trách nhiệm và kêu gọi hành động khẩn cấp. Ví dụ, một số động từ được dùng để chỉ sự hủy diệt hoặc suy thoái môi trường nhằm nhấn mạnh tính cấp bách và nghiêm trọng của vấn đề.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy các nhà lãnh đạo tại COP26 sử dụng động từ hành động như một công cụ ngôn ngữ mạnh mẽ để thể hiện cam kết, thúc đẩy hành động và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng quốc tế. Việc tập trung vào các động từ như “make” và “take” phản ánh mong muốn chuyển từ lời nói sang hành động cụ thể, đồng thời nhấn mạnh vai trò chủ động của các bên liên quan.

So sánh với các nghiên cứu trước đây về truyền thông môi trường và diễn ngôn chính trị, kết quả này phù hợp với quan điểm cho rằng ngôn ngữ chính trị thường được sử dụng để “đóng khung” vấn đề theo cách thúc đẩy hành động và hợp tác, đồng thời tạo ra áp lực chính trị. Việc phân tích ngữ cảnh cũng cho thấy sự kết hợp giữa các yếu tố kỹ thuật, kinh tế và xã hội trong cách thức các động từ hành động được sử dụng, phản ánh tính đa chiều của biến đổi khí hậu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tần suất các động từ hành động phổ biến và bảng phân loại nhóm động từ theo đặc điểm ngữ nghĩa, giúp minh họa rõ ràng sự phân bố và trọng tâm ngôn ngữ trong các bài phát biểu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo về ngôn ngữ chính trị cho các nhà lãnh đạo: Đào tạo nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của động từ hành động trong việc truyền tải thông điệp và thúc đẩy hành động, giúp các nhà lãnh đạo lựa chọn từ ngữ phù hợp để tạo ảnh hưởng tích cực. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể: các tổ chức quốc tế và chính phủ.

2. Phát triển công cụ phân tích ngôn ngữ tự nhiên chuyên sâu cho truyền thông môi trường: Đầu tư nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ NLP để phân tích và đánh giá hiệu quả ngôn ngữ trong các bài phát biểu và tài liệu truyền thông về biến đổi khí hậu. Thời gian: 3 năm; Chủ thể: viện nghiên cứu, trường đại học.

3. Khuyến khích hợp tác đa ngành trong nghiên cứu truyền thông môi trường: Tăng cường phối hợp giữa ngôn ngữ học, khoa học môi trường và chính sách để phát triển các chiến lược truyền thông hiệu quả, dựa trên phân tích ngôn ngữ và hành vi xã hội. Thời gian: liên tục; Chủ thể: các tổ chức nghiên cứu và chính phủ.

4. Xây dựng hướng dẫn sử dụng ngôn ngữ trong truyền thông biến đổi khí hậu: Soạn thảo tài liệu hướng dẫn lựa chọn từ ngữ, đặc biệt là động từ hành động, nhằm đảm bảo thông điệp rõ ràng, thuyết phục và phù hợp với đa dạng đối tượng công chúng. Thời gian: 1 năm; Chủ thể: các tổ chức quốc tế và cơ quan truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà nghiên cứu ngôn ngữ học và truyền thông: Nghiên cứu cung cấp phương pháp và kết quả phân tích ngôn ngữ tự nhiên trong bối cảnh chính trị môi trường, hỗ trợ phát triển các nghiên cứu sâu hơn về diễn ngôn và ngữ nghĩa.

2. Chuyên gia truyền thông môi trường và chính sách công: Giúp hiểu rõ cách thức ngôn ngữ được sử dụng để vận động hành lang, xây dựng chiến lược truyền thông hiệu quả nhằm thúc đẩy hành động về biến đổi khí hậu.

3. Nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo quốc tế: Cung cấp góc nhìn về vai trò của ngôn ngữ trong việc thể hiện cam kết và kêu gọi hợp tác quốc tế, hỗ trợ trong việc soạn thảo bài phát biểu và tài liệu chính sách.

4. Sinh viên và học giả ngành ngôn ngữ học ứng dụng, khoa học môi trường: Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc học tập và nghiên cứu về ngôn ngữ trong truyền thông môi trường, đặc biệt là phân tích ngữ nghĩa và corpus linguistics.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao nghiên cứu tập trung vào động từ hành động trong các bài phát biểu tại COP26?
   Động từ hành động là công cụ ngôn ngữ quan trọng để thể hiện hành động, trách nhiệm và cam kết. Phân tích chúng giúp hiểu cách các nhà lãnh đạo truyền tải thông điệp và thúc đẩy hành động về biến đổi khí hậu.

2. Phương pháp corpus linguistics có ưu điểm gì trong nghiên cứu này?
   Phương pháp này cho phép xử lý và phân tích lượng lớn dữ liệu văn bản một cách hệ thống, khách quan, giúp phát hiện các mẫu ngôn ngữ và xu hướng sử dụng từ ngữ trong bối cảnh thực tế.

3. Các công cụ spaCy và AntConc được sử dụng như thế nào?
   SpaCy hỗ trợ nhận diện và phân loại động từ hành động dựa trên ngữ pháp và ngữ nghĩa, trong khi AntConc giúp phân tích tần suất và ngữ cảnh sử dụng từ, cung cấp dữ liệu định lượng và định tính cho nghiên cứu.

4. Nghiên cứu có thể áp dụng cho các hội nghị quốc tế khác không?
   Có thể, phương pháp và kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở để phân tích ngôn ngữ trong các sự kiện quốc tế khác, giúp hiểu cách thức truyền thông và vận động hành lang được thực hiện qua ngôn ngữ.

5. Làm thế nào để các nhà lãnh đạo sử dụng động từ hành động để tạo ảnh hưởng?
   Bằng cách lựa chọn động từ thể hiện sự chủ động, quyết đoán và hợp tác, các nhà lãnh đạo có thể truyền tải thông điệp mạnh mẽ, kêu gọi hành động và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng quốc tế.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định và phân tích 665 động từ hành động trong 127 bài phát biểu tại COP26, với các động từ “make”, “take”, “address”, “work” được sử dụng phổ biến nhất.
• Các động từ hành động phản ánh sự nhấn mạnh vào trách nhiệm chung, hành động cụ thể và hợp tác quốc tế trong ứng phó biến đổi khí hậu.
• Phương pháp kết hợp corpus linguistics và phân tích diễn ngôn phê phán giúp làm rõ ý nghĩa và tác động của ngôn ngữ trong truyền thông chính trị môi trường.
• Kết quả nghiên cứu góp phần làm sáng tỏ vai trò của ngôn ngữ trong việc xây dựng và truyền tải thông điệp về biến đổi khí hậu tại các sự kiện quốc tế.
• Các bước tiếp theo bao gồm phát triển công cụ phân tích ngôn ngữ chuyên sâu và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào đào tạo, hoạch định chính sách và truyền thông môi trường.

Hành động ngay: Các nhà nghiên cứu và chuyên gia truyền thông nên áp dụng phương pháp và kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả truyền thông về biến đổi khí hậu, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.