Tổng quan nghiên cứu
Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất là đầu mối giao thông quan trọng của khu vực phía Nam Việt Nam, với lưu lượng hành khách năm 2017 đạt khoảng 35,9 triệu người, tăng 10,5% so với năm 2016. Lượng khách quốc tế chiếm khoảng 13,9% trong tổng số hành khách, và dự báo sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới. Tuy nhiên, theo khảo sát năm 2018 của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, chất lượng dịch vụ tại Tân Sơn Nhất chỉ đạt 3,96/5 điểm, thấp nhất trong số 7 sân bay được đánh giá. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ mặt đất tại sân bay nhằm đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của hành khách.
Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng chất lượng dịch vụ phục vụ mặt đất tại Tân Sơn Nhất, xác định các yếu tố ảnh hưởng chính và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ. Phạm vi nghiên cứu bao gồm dịch vụ mặt đất tại sân bay Tân Sơn Nhất, khảo sát hành khách trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2019. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các đơn vị cung cấp dịch vụ mặt đất cải thiện hiệu quả hoạt động, nâng cao sự hài lòng của khách hàng, đồng thời góp phần phát triển bền vững ngành hàng không Việt Nam.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về chất lượng dịch vụ, đặc biệt là mô hình SERVQUAL của Parasuraman và cộng sự (1985), cùng các nghiên cứu về chất lượng dịch vụ hàng không của Wu và Cheng (2013), Lư Trà Thu (2013). Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm bốn thành phần chính ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ phục vụ mặt đất:
- Chất lượng tương tác: Bao gồm thái độ, hành vi, chuyên môn và khả năng giải quyết vấn đề của nhân viên phục vụ.
- Chất lượng môi trường vật lý: Bao gồm sự sạch sẽ, tiện nghi, an toàn và thoải mái của cơ sở vật chất tại sân bay.
- Chất lượng hiệu quả: Đo lường thời gian chờ đợi, sự thuận tiện và thỏa mãn của hành khách khi sử dụng dịch vụ.
- Chất lượng truy cập: Đánh giá mức độ dễ dàng tiếp cận thông tin và dịch vụ, bao gồm hệ thống đặt vé, bảng chỉ dẫn và hỗ trợ khách hàng.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn chính:
Giai đoạn 1: Nghiên cứu sơ bộ bằng phương pháp định tính thông qua phỏng vấn tay đôi 20 nhân viên Vietnam Airlines và thảo luận nhóm với 9 chuyên gia trong lĩnh vực dịch vụ mặt đất tại Tân Sơn Nhất. Từ đó hoàn thiện thang đo và xây dựng bảng câu hỏi khảo sát chính thức với 36 biến quan sát thuộc 4 nhân tố chính.
Giai đoạn 2: Khảo sát định lượng với cỡ mẫu 250 hành khách sử dụng dịch vụ mặt đất tại sân bay Tân Sơn Nhất, thu về 230 phiếu hợp lệ. Mẫu được chọn ngẫu nhiên tại các khu vực phòng vé, phòng chờ và cửa lên máy bay, bao gồm cả khách trong nước và quốc tế. Phân tích dữ liệu sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, kiểm định Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), hồi quy tuyến tính bội và kiểm định đa cộng tuyến trên phần mềm SPSS.
Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2019, đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy của dữ liệu thu thập.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Chất lượng tương tác được đánh giá cao với điểm trung bình khoảng 4,1/5, thể hiện qua thái độ thân thiện, chuyên môn và khả năng giải quyết vấn đề của nhân viên. Khoảng 85% hành khách tin tưởng vào nhân viên phục vụ mặt đất.
Chất lượng môi trường vật lý có điểm trung bình 3,9/5, trong đó sự sạch sẽ và tiện nghi được đánh giá tốt, nhưng vẫn còn tồn tại một số hạn chế về không gian chờ và tiếng ồn. Khoảng 78% hành khách cảm thấy thoải mái với cơ sở vật chất hiện tại.
Chất lượng hiệu quả đạt điểm trung bình 3,7/5, phản ánh thời gian chờ làm thủ tục và nhận hành lý còn kéo dài, ảnh hưởng đến sự hài lòng chung. Tỷ lệ chuyến bay đúng giờ nội địa trong 6 tháng đầu năm 2019 là khoảng 94,3%, cho thấy vẫn còn tiềm năng cải thiện.
Chất lượng truy cập có điểm trung bình thấp nhất, khoảng 3,5/5, chủ yếu do thông tin chuyến bay chưa được cập nhật kịp thời và hệ thống đặt vé chưa thực sự thuận tiện. Khoảng 65% hành khách gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin dịch vụ.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy bốn yếu tố đều có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê đến chất lượng dịch vụ phục vụ mặt đất tại Tân Sơn Nhất, trong đó chất lượng tương tác và môi trường vật lý đóng vai trò quan trọng nhất. So sánh với nghiên cứu tại sân bay Don Mueang (Thái Lan) và Taoyuan (Đài Loan), các yếu tố này cũng được xác nhận là then chốt trong việc nâng cao sự hài lòng của hành khách.
Tuy nhiên, điểm yếu về chất lượng truy cập và hiệu quả cho thấy cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn vào công nghệ thông tin và quy trình vận hành để giảm thiểu thời gian chờ đợi và cải thiện khả năng tiếp cận thông tin. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh điểm trung bình từng yếu tố và bảng phân tích hồi quy thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố.
Đề xuất và khuyến nghị
Cải thiện đào tạo và nâng cao kỹ năng nhân viên nhằm tăng cường chất lượng tương tác, tập trung vào thái độ phục vụ, kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo các công ty dịch vụ mặt đất.
Nâng cấp cơ sở vật chất và môi trường vật lý như mở rộng không gian chờ, cải thiện hệ thống điều hòa, giảm tiếng ồn và tăng cường vệ sinh. Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể: Ban quản lý sân bay phối hợp với các đơn vị cung cấp dịch vụ.
Tối ưu hóa quy trình vận hành và rút ngắn thời gian chờ đợi thông qua áp dụng công nghệ tự động hóa, cải tiến thủ tục làm thủ tục và nhận hành lý. Thời gian thực hiện: 9 tháng; Chủ thể: Các công ty phục vụ mặt đất và hãng hàng không.
Phát triển hệ thống thông tin và truyền thông đảm bảo cung cấp thông tin chính xác, kịp thời và thuận tiện cho hành khách qua các kênh như ứng dụng di động, bảng điện tử và quầy hỗ trợ. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban quản lý sân bay và các đơn vị công nghệ.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo các công ty dịch vụ mặt đất: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ, từ đó xây dựng chiến lược nâng cao hiệu quả phục vụ.
Quản lý sân bay và cơ quan quản lý hàng không: Cung cấp cơ sở dữ liệu và giải pháp thực tiễn để cải thiện chất lượng dịch vụ mặt đất, góp phần nâng cao hình ảnh sân bay.
Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành quản trị kinh doanh, marketing và logistics: Tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu thực tiễn trong lĩnh vực dịch vụ hàng không.
Các hãng hàng không và đối tác liên quan: Hiểu rõ nhu cầu và kỳ vọng của hành khách để phối hợp hiệu quả với các đơn vị phục vụ mặt đất, nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Câu hỏi thường gặp
Chất lượng dịch vụ mặt đất tại Tân Sơn Nhất hiện nay ra sao?
Chất lượng dịch vụ được đánh giá ở mức trung bình khá với điểm trung bình khoảng 3,8/5, trong đó chất lượng tương tác và môi trường vật lý được đánh giá cao hơn so với hiệu quả và truy cập.Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của hành khách?
Chất lượng tương tác của nhân viên và môi trường vật lý là hai yếu tố có tác động tích cực và mạnh mẽ nhất đến sự hài lòng của hành khách.Làm thế nào để giảm thời gian chờ đợi tại sân bay?
Áp dụng công nghệ tự động hóa trong thủ tục làm thủ tục, tăng cường nhân lực vào giờ cao điểm và cải tiến quy trình vận hành là các giải pháp hiệu quả.Thông tin chuyến bay được cập nhật như thế nào để hành khách dễ dàng tiếp cận?
Thông tin được cung cấp qua bảng điện tử, ứng dụng di động và quầy hỗ trợ, tuy nhiên cần nâng cấp hệ thống để đảm bảo tính chính xác và kịp thời.Nghiên cứu có thể áp dụng cho các sân bay khác không?
Mô hình và kết quả nghiên cứu có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp để áp dụng tại các sân bay khác trong nước và khu vực, tùy theo đặc điểm riêng của từng sân bay.
Kết luận
- Nghiên cứu đã xác định bốn yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ phục vụ mặt đất tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất: chất lượng tương tác, môi trường vật lý, hiệu quả và truy cập.
- Kết quả khảo sát với 230 hành khách cho thấy chất lượng tương tác và môi trường vật lý được đánh giá cao hơn, trong khi hiệu quả và truy cập còn nhiều hạn chế.
- Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cao kỹ năng nhân viên, cải thiện cơ sở vật chất, tối ưu hóa quy trình và phát triển hệ thống thông tin.
- Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn lớn, hỗ trợ các đơn vị cung cấp dịch vụ mặt đất nâng cao chất lượng phục vụ, đồng thời là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các sân bay khác nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ hàng không toàn quốc.
Quý độc giả và các đơn vị liên quan được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện chất lượng dịch vụ mặt đất, góp phần nâng cao trải nghiệm hành khách và phát triển bền vững ngành hàng không Việt Nam.