Mở Rộng Tín Dụng Đối Với Khách Hàng Xuất Nhập Khẩu Quy Mô Vừa Và Nhỏ Tại Ngân Hàng TMCP Quân Đội

• Tác giả: Tô Tiến Thành
• Người hướng dẫn: GS. Đỗ Đức Bình
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế Quốc Tế
• Đề tài: Mở Rộng Tín Dụng Cho Khách Hàng Xuất Nhập Khẩu Quy Mô Vừa Và Nhỏ Tại Ngân Hàng TMCP Quân Đội
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ MỞ RỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU QUY MÔ VỪA VÀ NHỎ
• 1.1. Hoạt động cấp tín dụng cơ bản của Ngân hàng thương mại
• 1.2. Mở rộng tín dụng ngân hàng thương mại đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ
• 1.2.1. Khái niệm, phương thức mở rộng tín dụng
• 1.2.2. Sự cần thiết của mở rộng tín dụng đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ
• 1.2.3. Các chỉ tiêu phản ánh mở rộng tín dụng đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ
• 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng hoạt động tín dụng đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ
• 1.3.1. Yếu tố bên ngoài ngân hàng
• 1.3.1.1. Môi trường kinh tế vĩ mô, quy định của ngân hàng nhà nước
• 1.3.1.2. Tiềm năng của thị trường
• 1.3.1.3. Đối thủ cạnh tranh
• 1.3.2. Yếu tố bên trong ngân hàng
• 1.3.2.1. Chính sách về quy trình tín dụng
• 1.3.2.2. Chính sách về sản phẩm tín dụng
• 1.3.2.3. Chính sách về giá, phí
• 1.3.2.4. Chính sách triển khai thúc đẩy bán hàng
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG MỞ RỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU QUY MÔ VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI – VÙNG HÀ NỘI 2
• 2.1. Lợi thế của Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2
• 2.2. Thực trạng mở rộng tín dụng đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2
• 2.2.1. Tình hình mở rộng về số lượng khách hàng và doanh số xuất nhập khẩu
• 2.2.2. Tình hình mở rộng về quy mô tín dụng
• 2.2.3. Tình hình mở rộng về sản phẩm tín dụng theo ngành nghề kinh doanh
• 2.2.4. Tình hình mở rộng về mạng lưới hoạt động và nhân sự
• 2.3. Đánh giá chung thực trạng mở rộng tín dụng khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2
• 2.3.1. Ưu điểm và kết quả đạt được
• 2.3.2. Hạn chế và bất cập
• 2.3.3. Nguyên nhân những điểm hạn chế, bất cập
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM MỞ RỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU QUY MÔ VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI – VÙNG HÀ NỘI 2
• 3.1. Nhiệm vụ và định hướng phát triển của Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2
• 3.2. Mục tiêu mở rộng tín dụng của Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2 đến năm 2025
• 3.2.1. Đối với mở rộng số lượng khách hàng
• 3.2.2. Đối với mở rộng quy mô tín dụng và quy mô xuất nhập khẩu
• 3.3. Một số giải pháp mở rộng tín dụng đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2
• 3.3.1. Đối với mở rộng số lượng khách hàng
• 3.3.2. Đối với mở rộng quy mô tín dụng
• 3.3.3. Đối với mở rộng chính sách, sản phẩm tín dụng
• 3.3.4. Một số giải pháp liên quan khác
• 3.3.4.1. Kiến nghị đối với Chính phủ và Thành phố Hà Nội
• 3.3.4.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước
• 3.3.4.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Quân Đội
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Tín Dụng Xuất Nhập Khẩu MBBank Cho SME

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, hoạt động xuất nhập khẩu đóng vai trò then chốt đối với nền kinh tế Việt Nam. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), với số lượng áp đảo, đóng góp đáng kể vào tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, các SME thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng. Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB) nhận thức rõ điều này và đang nỗ lực mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ. Việc này không chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp tăng trưởng mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia. Theo tài liệu nghiên cứu, thị trường xuất nhập khẩu gần gấp đôi GDP cho thấy độ mở và sẵn sàng đón nhận các xu thế và thử thách mới của Việt Nam.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Tín Dụng XNK Đối Với Doanh Nghiệp SME

Tín dụng xuất nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp SME thực hiện các giao dịch thương mại quốc tế. Nguồn vốn tín dụng giúp doanh nghiệp có đủ khả năng tài chính để thanh toán cho đối tác nước ngoài, mua nguyên vật liệu, và mở rộng quy mô sản xuất. Việc tiếp cận nguồn vốn này giúp các doanh nghiệp SME nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu. Các khách hàng xuất nhập khẩu là những khách hàng sử dụng đa dịch vụ, từ hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu, kinh doanh ngoại tệ, vay vốn, bảo lãnh, mang lại lợi ích lớn hơn hẳn các doanh nghiệp thuần tín dụng trong nước.

1.2. Các Hình Thức Tín Dụng Xuất Nhập Khẩu Phổ Biến Tại MBBank

MBBank cung cấp đa dạng các hình thức tín dụng xuất nhập khẩu nhằm đáp ứng nhu cầu khác nhau của các doanh nghiệp SME. Các hình thức phổ biến bao gồm cho vay xuất khẩu, cho vay nhập khẩu, bảo lãnh thanh toán quốc tế, và chiết khấu bộ chứng từ xuất khẩu. Mỗi hình thức có những ưu điểm và điều kiện riêng, phù hợp với từng giai đoạn và loại hình giao dịch xuất nhập khẩu. Hoạt động cấp tín dụng cơ bản của Ngân hàng thương mại gồm: cho vay, bảo lãnh, tín dụng chứng từ, bao thanh toán.

II. Thách Thức Khi Mở Rộng Tín Dụng XNK Cho SME Tại MB

Mặc dù MBBank đã có nhiều nỗ lực trong việc mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp SME hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, vẫn còn tồn tại một số thách thức. Các thách thức này bao gồm rủi ro tín dụng cao, thiếu thông tin về doanh nghiệp, và thủ tục vay vốn phức tạp. Ngoài ra, sự cạnh tranh từ các ngân hàng khác cũng gây áp lực lên MBBank trong việc thu hút khách hàng. Theo nghiên cứu, các doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến gần 95% số lượng doanh nghiệp, trong khi số lượng khách hàng doanh nghiệp quy mô lớn chỉ chiếm phần nhỏ, ngày càng vấp phải sự cạnh tranh khốc liệt từ nhiều tổ chức tín dụng.

2.1. Đánh Giá Rủi Ro Tín Dụng Đối Với Doanh Nghiệp SME XNK

Việc đánh giá rủi ro tín dụng đối với các doanh nghiệp SME hoạt động xuất nhập khẩu là một thách thức lớn. Các doanh nghiệp này thường có quy mô nhỏ, lịch sử tín dụng ngắn, và thông tin tài chính hạn chế. Điều này gây khó khăn cho MBBank trong việc đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Rủi ro còn đến từ biến động tỷ giá, biến động thị trường xuất nhập khẩu.

2.2. Thủ Tục Vay Vốn Phức Tạp Gây Khó Khăn Cho Doanh Nghiệp

Thủ tục vay vốn phức tạp là một rào cản lớn đối với các doanh nghiệp SME khi tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ MBBank. Các thủ tục này thường đòi hỏi nhiều giấy tờ, thời gian xử lý kéo dài, và yêu cầu về tài sản đảm bảo khắt khe. Điều này gây khó khăn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập hoặc có quy mô nhỏ. Quy trình tín dụng còn thể hiện ở các bước triển khai tín dụng, mỗi ngân hàng có sự đồng bộ sẽ làm cho quá trình này trơn tru, ngược lại nếu có mâu thuẫn ở các văn bản thì lại kéo chậm lại tốc độ triển khai kinh doanh của khách hàng.

2.3. Cạnh Tranh Từ Các Ngân Hàng Khác Trong Tài Trợ XNK

Thị trường tín dụng xuất nhập khẩu ngày càng cạnh tranh, với sự tham gia của nhiều ngân hàng lớn và nhỏ. Các ngân hàng này đều có những ưu thế riêng về sản phẩm, dịch vụ, và chính sách giá. MBBank phải đối mặt với áp lực cạnh tranh lớn trong việc thu hút và giữ chân khách hàng. Khoảng cách địa lý ngày càng bị thu hẹp nhờ công nghệ số, mạng lưới giao dịch. Bên cạnh đó, các sản phẩm của ngân hàng thương mại là sản phẩm dễ bị sao chép.

III. Giải Pháp Mở Rộng Tín Dụng Xuất Nhập Khẩu MBBank Cho SME

Để mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp SME hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, MBBank cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Các giải pháp này bao gồm cải thiện quy trình tín dụng, đa dạng hóa sản phẩm tín dụng, tăng cường quản lý rủi ro, và nâng cao chất lượng dịch vụ. Ngoài ra, MBBank cũng cần tăng cường hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế để mở rộng nguồn vốn và nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc mở rộng tín dụng trước hết là nới lỏng hoặc tháo gỡ vướng mắc các điều kiện sản phẩm, thiết kế chuyên môn hóa theo đặc thù ngành nghề kinh doanh.

3.1. Cải Thiện Quy Trình Thẩm Định Và Cấp Tín Dụng Nhanh Chóng

MBBank cần cải thiện quy trình thẩm định và cấp tín dụng để giảm thời gian xử lý hồ sơ và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp SME. Quy trình cần được đơn giản hóa, minh bạch hóa, và áp dụng công nghệ thông tin để tăng hiệu quả. Quy trìn tín dụng hiện tại ở MB gồm 05 giai đoạn: Tổ chức Bán hàng, Thẩm định và phê duyệt khoản cấp tín dụng, Triển khai tín dụng, Giám sát sau, thu hồi khoản công nợ.

3.2. Đa Dạng Hóa Sản Phẩm Tín Dụng Phù Hợp Với SME XNK

MBBank cần đa dạng hóa sản phẩm tín dụng để đáp ứng nhu cầu khác nhau của các doanh nghiệp SME hoạt động xuất nhập khẩu. Các sản phẩm cần được thiết kế linh hoạt, phù hợp với từng ngành nghề, quy mô, và giai đoạn phát triển của doanh nghiệp. Các nghiệp vụ theo sản phẩm tín dụng, tài trợ thương mại, ngành nghề, sản phẩm của MB đã được xây dựng tương đối đầy đủ và chuyên biệt theo ngành.

3.3. Tăng Cường Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Hiệu Quả Cho XNK

MBBank cần tăng cường quản lý rủi ro tín dụng để giảm thiểu tổn thất và đảm bảo an toàn vốn. Việc này đòi hỏi MBBank phải có hệ thống đánh giá rủi ro hiệu quả, quy trình kiểm soát rủi ro chặt chẽ, và đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao. Hiện nay, nhiều ngân hàng vẫn thẩm định, đánh giá phần lớn các khoản vay bằng tài sản thế chấp. Điều này sẽ giúp các ngân hàng hạn chế được nhiều rủi ro.

IV. Ứng Dụng Công Nghệ Số Trong Tín Dụng Xuất Nhập Khẩu MBBank

Việc ứng dụng công nghệ số là một xu hướng tất yếu trong lĩnh vực ngân hàng, đặc biệt là trong hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu. MBBank cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí, và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Các ứng dụng công nghệ số có thể bao gồm eBanking, mobile banking, và các nền tảng giao dịch trực tuyến. Giao dịch tài khoản: Miễn phí chuyển tiền trên Internet Banking, áp dụng tỷ giá và mức phí thấp hơn khi giao dịch trực tuyến.

4.1. Phát Triển Nền Tảng Giao Dịch Trực Tuyến Cho Khách Hàng XNK

MBBank cần phát triển nền tảng giao dịch trực tuyến cho khách hàng xuất nhập khẩu để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các giao dịch thương mại quốc tế. Nền tảng này cần được thiết kế thân thiện, dễ sử dụng, và tích hợp đầy đủ các tính năng cần thiết. Về chính sách lãi suất: Ban hành các gói lãi suất ngắn hạn Việt Nam đồng ưu đãi, Gói Việt Nam đồng lãi suất linh hoạt, Gói USD ưu đãi, các gói lãi suất trung dài hạn, Gói lãi suất dành cho doanh nghiệp có doanh thu < 100 tỷ.

4.2. Ứng Dụng Big Data Trong Đánh Giá Rủi Ro Tín Dụng XNK

MBBank có thể ứng dụng big data để phân tích thông tin về khách hàng, thị trường, và các yếu tố kinh tế vĩ mô. Kết quả phân tích này có thể được sử dụng để đánh giá rủi ro tín dụng chính xác hơn và đưa ra các quyết định tín dụng phù hợp. Đồng thời MB liên tục trao đổi với các Ngân hàng tài trợ nước ngoài để giảm phí UPAS LC cho khách hàng, kéo mức phí UPAS LC tiệm cận với lãi suất Libor USD.

V. Chính Sách Hỗ Trợ Doanh Nghiệp XNK Từ MBBank Đến 2025

Để đạt được mục tiêu mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp SME hoạt động xuất nhập khẩu đến năm 2025, MBBank cần xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ phù hợp. Các chính sách này có thể bao gồm giảm lãi suất, miễn phí dịch vụ, và tư vấn tài chính miễn phí. Ngoài ra, MBBank cũng cần tăng cường hợp tác với các tổ chức chính phủ và phi chính phủ để hỗ trợ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Đối với chính sách phí: các giải pháp tài chính trọn gói (combo), từ đó khai thác tối đa thị phần khách hàng thanh toán quốc tế.

5.1. Xây Dựng Gói Tín Dụng Ưu Đãi Cho Doanh Nghiệp XNK Mới

MBBank cần xây dựng gói tín dụng ưu đãi dành riêng cho các doanh nghiệp SME mới tham gia hoạt động xuất nhập khẩu. Gói tín dụng này cần có lãi suất thấp, thủ tục đơn giản, và thời gian ân hạn dài. Hiện nay, mức phí của MB đang rất cạnh tranh với các ngân hàng thương mại lớn trong nước.

5.2. Hỗ Trợ Tư Vấn Tài Chính Cho Doanh Nghiệp XNK Vừa Và Nhỏ

MBBank cần cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính miễn phí cho các doanh nghiệp SME hoạt động xuất nhập khẩu. Dịch vụ này có thể bao gồm tư vấn về quản lý tài chính, quản lý rủi ro, và các cơ hội kinh doanh quốc tế. Đối với các ngành nghề ưu tiên, đúng định hướng, khách hàng có thể tiết kiệm từ 20% - 45% chi phí so với thông thường nếu tham gia các gói giải pháp này.

VI. Kết Luận Tương Lai Tín Dụng Xuất Nhập Khẩu MBBank Cho SME

Việc mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp SME hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu là một nhiệm vụ quan trọng của MBBank. Bằng việc triển khai đồng bộ các giải pháp và chính sách hỗ trợ, MBBank có thể góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia và nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế. Chính sách thúc đẩy bán hàng bao gồm các...

6.1. Đánh Giá Tiềm Năng Phát Triển Tín Dụng XNK MBBank

Tiềm năng phát triển tín dụng xuất nhập khẩu của MBBank là rất lớn, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. MBBank cần tiếp tục nỗ lực để khai thác tối đa tiềm năng này và trở thành một trong những ngân hàng hàng đầu trong lĩnh vực tài trợ thương mại.

6.2. Kiến Nghị Để MBBank Phát Triển Bền Vững Tín Dụng XNK

Để phát triển bền vững hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu, MBBank cần chú trọng đến việc quản lý rủi ro, nâng cao chất lượng dịch vụ, và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng. Ngoài ra, MBBank cũng cần chủ động thích ứng với những thay đổi của thị trường và công nghệ.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, thị trường xuất nhập khẩu của Việt Nam đã đạt quy mô gần gấp đôi GDP, thể hiện độ mở và khả năng đón nhận các xu thế mới như công nghiệp 4.0 và dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Từ năm 2015 đến 2019, số lượng doanh nghiệp xuất nhập khẩu tại Hà Nội đạt khoảng 13.935 doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm hơn 95% tổng số doanh nghiệp, đóng góp hơn 51% doanh thu và 52% doanh số xuất nhập khẩu trên địa bàn. Tuy nhiên, thị phần tín dụng xuất nhập khẩu của Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB) – Vùng Hà Nội 2 chỉ chiếm khoảng 11% doanh số xuất nhập khẩu toàn địa bàn, cho thấy dư địa mở rộng tín dụng còn rất lớn.

Luận văn tập trung nghiên cứu mở rộng tín dụng đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ tại MB – Vùng Hà Nội 2 trong giai đoạn 2015-2019, nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng đến năm 2025. Mục tiêu nghiên cứu là phân tích thực trạng, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp mở rộng tín dụng phù hợp với đặc thù khách hàng SME trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các chi nhánh MB tại khu vực phía Tây Hà Nội, với khách hàng có doanh thu bình quân dưới 1.000 tỷ đồng.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ MB tận dụng tiềm năng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng thương mại lớn đã hoàn thành Basel II. Đồng thời, việc mở rộng tín dụng gắn liền với quản trị rủi ro sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và quốc gia thông qua hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về tín dụng ngân hàng thương mại, tài trợ thương mại và quản trị rủi ro tín dụng. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

1. Lý thuyết tín dụng ngân hàng thương mại: Tín dụng được hiểu là hoạt động cấp vốn có hoàn trả, bao gồm các hình thức cho vay, bảo lãnh, tín dụng chứng từ (LC) và bao thanh toán. Lý thuyết này làm rõ vai trò của ngân hàng như trung gian tài chính, đồng thời phân tích các sản phẩm tín dụng phù hợp với đặc thù khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ.

2. Mô hình mở rộng tín dụng theo chiều rộng và chiều sâu: Mở rộng tín dụng theo chiều rộng là việc xâm nhập thị trường mới, tăng số lượng khách hàng và vùng địa lý; mở rộng theo chiều sâu là khai thác thị trường hiện có bằng cách đa dạng hóa sản phẩm và phân đoạn khách hàng. Mô hình này giúp phân tích các chiến lược mở rộng tín dụng phù hợp với thị trường SME xuất nhập khẩu.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng bao gồm: tín dụng chứng từ (Letter of Credit - LC), bảo lãnh ngân hàng, tài trợ xuất nhập khẩu, dư nợ tín dụng, và quản trị rủi ro tín dụng.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng kết hợp định tính, bao gồm:

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thống kê từ Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2 giai đoạn 2015-2019, báo cáo ngành, sách trắng doanh nghiệp Việt Nam 2019, và các văn bản pháp luật liên quan như Thông tư 39/2016/TT-NHNN, Quyết định 1096/2004/QĐ-NHNN.

• Phương pháp phân tích: Thống kê mô tả, so sánh tăng trưởng số lượng khách hàng, doanh số xuất nhập khẩu, dư nợ tín dụng; phân tích SWOT về lợi thế và hạn chế; phân tích các nhân tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài ngân hàng; tổng hợp và đối chiếu với các nghiên cứu ngành.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Tập trung vào khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ có doanh thu dưới 1.000 tỷ đồng, thuộc các chi nhánh MB tại Vùng Hà Nội 2, với dữ liệu thực tế từ hơn 4.000 khách hàng xuất nhập khẩu đã mở code và có quan hệ tín dụng.

• Timeline nghiên cứu: Phân tích dữ liệu giai đoạn 2015-2019, dự báo và đề xuất giải pháp đến năm 2025.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khách quan, khoa học và phù hợp với mục tiêu đề tài, giúp đưa ra các kết luận và khuyến nghị thực tiễn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng số lượng khách hàng và doanh số xuất nhập khẩu: Số lượng khách hàng xuất nhập khẩu tại MB – Vùng Hà Nội 2 tăng từ 702 khách hàng năm 2015 lên 4.128 khách hàng năm 2019, tương đương mức tăng hơn 489%. Doanh số thanh toán quốc tế qua ngân hàng cũng tăng từ 846 triệu USD năm 2015 lên 10.136 triệu USD năm 2019, tăng trưởng khoảng 1.100%.

2. Mở rộng quy mô dư nợ tín dụng: Tổng dư nợ tín dụng tăng từ 4.475 tỷ đồng năm 2015 lên 8.911 tỷ đồng năm 2019, tăng trưởng bình quân khoảng 18% mỗi năm. Dư nợ tín dụng cho khách hàng nhập khẩu tăng từ 4.012 tỷ đồng lên 7.476 tỷ đồng, trong khi dư nợ cho khách hàng xuất khẩu tăng từ 463 tỷ đồng lên 1.435 tỷ đồng.

3. Phân bổ sản phẩm tín dụng theo ngành nghề: Ngân hàng tập trung tài trợ cho các ngành trọng điểm như sản xuất thiết bị điện, bưu chính viễn thông, dược phẩm, công nghệ thông tin, nhựa và cơ khí. Tỷ lệ nợ quá hạn dưới 2% cho thấy chất lượng tín dụng được kiểm soát tốt.

4. Hạn chế và nguyên nhân: Mặc dù tăng trưởng mạnh, thị phần tín dụng xuất nhập khẩu của MB – Vùng Hà Nội 2 chỉ chiếm khoảng 11% doanh số xuất nhập khẩu toàn địa bàn, thấp hơn nhiều so với tiềm năng thị trường. Nguyên nhân bao gồm: cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, Techcombank; quy trình tín dụng còn phức tạp; chính sách sản phẩm chưa hoàn toàn linh hoạt với đặc thù SME; và ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch Covid-19 gây gián đoạn chuỗi cung ứng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy MB – Vùng Hà Nội 2 đã đạt được sự tăng trưởng ấn tượng về số lượng khách hàng và quy mô tín dụng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, phản ánh hiệu quả của chiến lược mở rộng tín dụng theo cả chiều rộng và chiều sâu. Việc tập trung vào các ngành nghề có tiềm năng phát triển và kiểm soát rủi ro tốt đã giúp duy trì chất lượng tín dụng ổn định.

So sánh với các ngân hàng thương mại lớn khác, MB vẫn còn dư địa lớn để khai thác thị trường SME xuất nhập khẩu, đặc biệt khi tổng dư nợ tín dụng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ có hoạt động xuất nhập khẩu tại Hà Nội đạt khoảng 126 nghìn tỷ đồng, gấp 7,5 lần dư nợ hiện tại của Vùng Hà Nội 2. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển tín dụng còn rất lớn nếu ngân hàng có thể cải tiến chính sách, quy trình và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Việc dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số lượng khách hàng, doanh số thanh toán quốc tế và dư nợ tín dụng theo năm sẽ giúp minh họa rõ nét xu hướng phát triển và các điểm cần cải thiện. Bảng so sánh lợi thế cạnh tranh với các đối thủ cũng làm nổi bật các điểm mạnh và hạn chế của MB.

Tác động của đại dịch Covid-19 và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đã làm tăng rủi ro tín dụng, đòi hỏi ngân hàng phải thận trọng trong việc mở rộng tín dụng, đồng thời cần có các giải pháp quản trị rủi ro hiệu quả.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường khai thác khách hàng hiện hữu và kích hoạt khách hàng không hoạt động

   • Đánh giá hành vi giao dịch, rà soát khách hàng rời bỏ để xây dựng kế hoạch tiếp cận lại.
   • Tối ưu hóa sản phẩm tài khoản số đẹp, miễn phí chuyển tiền Internet Banking nhằm tăng tính hấp dẫn.
   • Thời gian thực hiện: 2021-2023. Chủ thể: Ban Khách hàng SME và Chi nhánh MB.

2. Mở rộng khách hàng mới qua kênh số và liên kết đối tác

   • Triển khai marketing online trên Facebook, website, xây dựng mô hình liên kết với các tập đoàn, hiệp hội doanh nghiệp.
   • Tổ chức hội thảo ngành nghề tiềm năng như nhựa, cơ khí, hàng tiêu dùng để quảng bá và tiếp cận trực tiếp.
   • Thời gian: 2021-2025. Chủ thể: Phòng Marketing và Ban Kinh doanh MB.

3. Đa dạng hóa sản phẩm tín dụng và chính sách linh hoạt theo ngành nghề

   • Ưu tiên tài trợ các ngành trọng điểm như công nghệ thông tin, dược phẩm, thiết bị y tế, cơ khí, hạ tầng khu công nghiệp.
   • Nới lỏng điều kiện cấp tín dụng, thiết kế sản phẩm chuyên biệt phù hợp đặc thù SME xuất nhập khẩu.
   • Thời gian: 2021-2024. Chủ thể: Ban Sản phẩm và Ban Quản lý rủi ro MB.

4. Nâng cao năng lực quản trị rủi ro và quy trình tín dụng

   • Cải tiến quy trình tín dụng, đồng bộ hóa hệ thống thông tin, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.
   • Đào tạo nhân sự chuyên sâu về tài trợ thương mại và quản lý rủi ro tín dụng.
   • Thời gian: 2021-2023. Chủ thể: Ban Quản lý rủi ro và Ban Đào tạo MB.

5. Kiến nghị với các cơ quan quản lý nhà nước

   • Đề xuất Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ chính sách tín dụng ưu đãi cho SME xuất nhập khẩu.
   • Nâng cao chất lượng trung tâm thông tin tín dụng quốc gia (CIC) để hỗ trợ đánh giá tín nhiệm khách hàng.
   • Thời gian: liên tục đến 2025. Chủ thể: Ban Lãnh đạo MB phối hợp với các cơ quan chức năng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng

   • Lợi ích: Nắm bắt xu hướng mở rộng tín dụng cho khách hàng SME xuất nhập khẩu, áp dụng các giải pháp quản trị rủi ro và phát triển sản phẩm phù hợp.
   • Use case: Xây dựng chiến lược kinh doanh và chính sách tín dụng mới.

2. Doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực xuất nhập khẩu

   • Lợi ích: Hiểu rõ các sản phẩm tín dụng, chính sách hỗ trợ và cách tiếp cận nguồn vốn ngân hàng hiệu quả.
   • Use case: Lựa chọn ngân hàng và sản phẩm tín dụng phù hợp để phát triển kinh doanh.

3. Cơ quan quản lý nhà nước và Ngân hàng Nhà nước

   • Lợi ích: Đánh giá thực trạng tín dụng SME xuất nhập khẩu, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ và quản lý phù hợp.
   • Use case: Thiết kế các chương trình ưu đãi, kiểm soát rủi ro hệ thống ngân hàng.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế quốc tế, tài chính ngân hàng

   • Lợi ích: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực tiễn về tín dụng ngân hàng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
   • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn thạc sĩ hoặc tiến sĩ.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao cần mở rộng tín dụng cho khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ?
   Khách hàng SME chiếm đến 95% số lượng doanh nghiệp, có nhu cầu đa dạng về tài trợ xuất nhập khẩu. Mở rộng tín dụng giúp ngân hàng tăng thị phần, đa dạng hóa sản phẩm và phân tán rủi ro, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế địa phương.

2. Các sản phẩm tín dụng chính dành cho khách hàng xuất nhập khẩu là gì?
   Bao gồm cho vay sản xuất kinh doanh, bảo lãnh dự thầu, tín dụng chứng từ (LC), tài trợ trước và sau giao hàng, chiết khấu bộ chứng từ, bao thanh toán và bảo lãnh nhận hàng. Mỗi sản phẩm phù hợp với từng giai đoạn kinh doanh của khách hàng.

3. Ngân hàng TMCP Quân Đội – Vùng Hà Nội 2 có lợi thế cạnh tranh nào?
   MB có lợi thế về nguồn vốn giá rẻ, hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, sản phẩm tín dụng đa dạng và chuyên biệt theo ngành, cùng mạng lưới chi nhánh rộng khắp phía Tây Hà Nội. Tuy nhiên, vẫn cần cải thiện quy trình và chính sách để tăng thị phần.

4. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu như thế nào?
   Đại dịch gây gián đoạn chuỗi cung ứng, làm giảm nhu cầu xuất nhập khẩu và tăng rủi ro tín dụng. Ngân hàng cần thận trọng trong việc mở rộng tín dụng, đồng thời hỗ trợ khách hàng bằng các chính sách linh hoạt và quản trị rủi ro hiệu quả.

5. Làm thế nào để ngân hàng nâng cao hiệu quả mở rộng tín dụng cho khách hàng SME xuất nhập khẩu?
   Cần tập trung vào khai thác khách hàng hiện hữu, mở rộng khách hàng mới qua kênh số, đa dạng hóa sản phẩm tín dụng theo ngành nghề, cải tiến quy trình tín dụng và nâng cao năng lực nhân sự. Đồng thời phối hợp với cơ quan quản lý để nhận được hỗ trợ chính sách.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý luận về mở rộng tín dụng đối với khách hàng xuất nhập khẩu quy mô vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại.
• Phân tích thực trạng giai đoạn 2015-2019 cho thấy MB – Vùng Hà Nội 2 đã đạt được tăng trưởng ấn tượng về số lượng khách hàng, doanh số xuất nhập khẩu và dư nợ tín dụng, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
• Đã đề xuất các giải pháp trọng tâm như khai thác khách hàng hiện hữu, mở rộng khách hàng mới, đa dạng hóa sản phẩm tín dụng và nâng cao quản trị rủi ro, cùng các kiến nghị với cơ quan quản lý.
• Tiềm năng thị trường SME xuất nhập khẩu tại Hà Nội còn rất lớn, dư địa phát triển tín dụng giai đoạn đến 2025 rất khả quan nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp.
• Khuyến nghị MB tiếp tục đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan để thúc đẩy phát triển bền vững hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi sát sao diễn biến thị trường và điều chỉnh chính sách phù hợp nhằm đạt mục tiêu mở rộng tín dụng hiệu quả và an toàn.