Tổng quan nghiên cứu

Vận tải biển đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt khi quốc gia này hội nhập sâu rộng với các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP và EVFTA. Theo báo cáo ngành, lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng biển tăng lên đáng kể, đòi hỏi hệ thống cảng biển và dịch vụ logistics phải phát triển đồng bộ để đáp ứng nhu cầu vận chuyển. Cảng Tổng hợp Thị Vải, với vị trí địa lý thuận lợi bên bờ trái sông Thị Vải, cách TP. Hồ Chí Minh 70 km và TP. Vũng Tàu 45 km, là một trong những đầu mối giao thương quan trọng của khu vực Đông Nam Bộ.

Luận văn tập trung nghiên cứu lập kế hoạch giải phóng tàu Hosei Fortune V.054 tại Cảng Tổng hợp Thị Vải nhằm tối ưu hóa quy trình xếp dỡ, giảm thời gian làm hàng và nâng cao năng suất thiết bị cũng như nhân lực. Phạm vi nghiên cứu bao gồm thông tin tàu, hàng hóa, thiết bị xếp dỡ và điều kiện làm việc tại cảng trong năm 2021-2022. Mục tiêu cụ thể là xây dựng kế hoạch đón tàu, bố trí thiết bị và nhân sự hợp lý, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả giải phóng tàu, góp phần tăng doanh thu và uy tín cho cảng.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh vận tải biển ngày càng phát triển, giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi của tàu, tránh lãng phí nguồn lực và giảm thiểu rủi ro do thời tiết xấu. Qua đó, nâng cao năng lực cạnh tranh của cảng trong chuỗi cung ứng logistics quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý chuỗi cung ứng và mô hình lập kế hoạch sản xuất – vận hành. Lý thuyết quản lý chuỗi cung ứng giúp phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình giải phóng tàu, bao gồm phối hợp giữa các bộ phận, tối ưu hóa nguồn lực và giảm thiểu thời gian chết. Mô hình lập kế hoạch sản xuất – vận hành được áp dụng để xây dựng các phương án xếp dỡ, bố trí thiết bị và nhân lực nhằm đạt hiệu quả cao nhất.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Kế hoạch giải phóng tàu: Phương án tổ chức xếp dỡ hàng hóa từ tàu lên bờ hoặc ngược lại, đảm bảo thời gian và năng suất tối ưu.
  • Năng suất thiết bị: Khả năng xếp dỡ hàng hóa của các thiết bị như cẩu tàu, cẩu bờ, xe nâng trong một đơn vị thời gian.
  • An toàn lao động: Các quy định và biện pháp đảm bảo an toàn cho người lao động và thiết bị trong quá trình xếp dỡ.
  • Phối hợp bộ phận: Sự liên kết chặt chẽ giữa các phòng ban như điều độ khai thác, kỹ thuật, thương vụ để thực hiện kế hoạch hiệu quả.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp:

  • Phương pháp chuyên gia: Thu thập ý kiến từ các cán bộ quản lý và nhân viên có kinh nghiệm tại Cảng Tổng hợp Thị Vải để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.
  • Phương pháp lập bảng: Tổng hợp số liệu về năng suất thiết bị, thời gian làm hàng, nhân sự tham gia để xây dựng kế hoạch chi tiết.
  • Phương pháp tổng hợp tài liệu: Nghiên cứu các quy trình, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định pháp luật liên quan đến vận tải biển và xếp dỡ hàng hóa.

Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu hoạt động kinh doanh năm 2020-2021, thông tin kỹ thuật tàu Hosei Fortune V.054, bảng năng suất thiết bị, kế hoạch nhân sự và thời gian làm hàng tại cảng. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ các bộ phận liên quan đến giải phóng tàu tại Cảng Tổng hợp Thị Vải trong giai đoạn nghiên cứu. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp mô phỏng kế hoạch và so sánh các phương án để lựa chọn phương án tối ưu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thời gian giải phóng tàu trung bình đạt khoảng 7 giờ cho mỗi mã hàng thép tấm cán nóng và cán nguội, tương đương 7 phút cho mỗi cuộn hàng, phù hợp với tiêu chuẩn ngành.
  2. Năng suất thiết bị cẩu bờ và cẩu tàu dao động từ 50 đến 190 tấn/máng/giờ, trong đó cẩu bờ có năng suất cao hơn nhờ khả năng vận hành linh hoạt và phối hợp với xe nâng, xe vận chuyển.
  3. Nhân sự tham gia giải phóng tàu gồm 65 công nhân xếp dỡ và 30 công nhân cơ giới thuê ngoài, đảm bảo đủ lực lượng vận hành liên tục 24/24 giờ theo ca kíp.
  4. Quy trình phối hợp giữa các phòng ban như điều độ khai thác, kỹ thuật, thương vụ và hành chính tổng hợp được thực hiện chặt chẽ, giúp giảm thiểu thời gian chết và tăng hiệu quả giải phóng tàu lên khoảng 15% so với trước đây.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính giúp nâng cao năng suất giải phóng tàu là việc áp dụng kế hoạch chi tiết dựa trên thông tin chính xác về tàu, hàng hóa và điều kiện thời tiết. Việc bố trí thiết bị và nhân lực hợp lý, tận dụng tối đa năng suất cẩu bờ và xe nâng đã giảm đáng kể thời gian làm hàng. So với một số nghiên cứu trong ngành vận tải biển, kết quả này cho thấy sự cải thiện rõ rệt về hiệu quả khai thác cảng.

Biểu đồ năng suất thiết bị và thời gian làm hàng có thể minh họa sự phân bổ hợp lý giữa các phương án xếp dỡ, giúp nhà quản lý dễ dàng theo dõi và điều chỉnh kế hoạch. Bảng phân công nhân sự theo ca kíp cũng cho thấy sự cân đối giữa số lượng và năng suất lao động, góp phần giảm chi phí nhân công và tăng tính linh hoạt trong vận hành.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu không chỉ giúp Cảng Tổng hợp Thị Vải nâng cao năng lực tiếp nhận tàu lớn mà còn tạo tiền đề áp dụng cho các cảng biển khác trong khu vực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế vùng và quốc gia.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý giải phóng tàu nhằm cập nhật kịp thời thông tin tàu, hàng hóa và điều kiện thời tiết, giúp điều phối thiết bị và nhân lực chính xác hơn. Chủ thể thực hiện: Phòng kỹ thuật – đầu tư, thời gian: 6 tháng.
  2. Đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho công nhân xếp dỡ và nhân viên điều độ để nâng cao năng suất lao động và đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự, thời gian: liên tục hàng năm.
  3. Mở rộng và hiện đại hóa hệ thống thiết bị xếp dỡ, ưu tiên cẩu bờ và xe nâng công suất cao nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của tàu trọng tải lớn. Chủ thể thực hiện: Phòng kỹ thuật – đầu tư, thời gian: 12-18 tháng.
  4. Xây dựng quy trình phối hợp liên phòng ban chặt chẽ hơn, đặc biệt trong các ngày cao điểm và điều kiện thời tiết xấu để giảm thiểu rủi ro và thời gian chờ đợi của tàu. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc và phòng điều độ khai thác, thời gian: 3 tháng.
  5. Tăng cường kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ thiết bị và đảm bảo an toàn lao động theo tiêu chuẩn OHSAS 18001 nhằm giảm thiểu sự cố kỹ thuật và tai nạn lao động. Chủ thể thực hiện: Phòng kỹ thuật – đầu tư và phòng an toàn, thời gian: liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý cảng biển: Nghiên cứu cung cấp phương pháp lập kế hoạch giải phóng tàu hiệu quả, giúp tối ưu hóa hoạt động khai thác và nâng cao năng suất cảng.
  2. Chuyên gia và sinh viên ngành kinh tế vận tải biển: Luận văn trình bày chi tiết quy trình, tiêu chuẩn kỹ thuật và các yếu tố ảnh hưởng đến giải phóng tàu, là tài liệu tham khảo quý giá cho học thuật và thực tiễn.
  3. Các doanh nghiệp vận tải và logistics: Hiểu rõ quy trình xếp dỡ tại cảng giúp doanh nghiệp phối hợp tốt hơn với cảng, giảm thiểu thời gian chờ đợi và chi phí vận chuyển.
  4. Cơ quan quản lý nhà nước về giao thông vận tải và cảng biển: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích thực tiễn để xây dựng chính sách phát triển cảng biển phù hợp với xu hướng hội nhập và phát triển kinh tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Kế hoạch giải phóng tàu là gì và tại sao quan trọng?
Kế hoạch giải phóng tàu là phương án tổ chức xếp dỡ hàng hóa từ tàu lên bờ hoặc ngược lại, nhằm đảm bảo thời gian làm hàng nhanh nhất, an toàn và hiệu quả. Nó giúp giảm thời gian chờ đợi của tàu, tăng năng suất thiết bị và nhân lực, từ đó nâng cao doanh thu cảng.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến thời gian giải phóng tàu?
Các yếu tố chính gồm: thông tin chính xác về tàu và hàng hóa, năng suất thiết bị xếp dỡ, số lượng và trình độ nhân sự, điều kiện thời tiết, và sự phối hợp giữa các bộ phận trong cảng. Thiếu một trong các yếu tố này có thể làm tăng thời gian làm hàng.

3. Làm thế nào để nâng cao năng suất thiết bị xếp dỡ tại cảng?
Nâng cao năng suất thiết bị có thể thực hiện bằng cách bảo dưỡng định kỳ, đầu tư thiết bị hiện đại, đào tạo nhân viên vận hành chuyên nghiệp và tối ưu hóa quy trình làm việc để tránh thời gian chết của thiết bị.

4. Tại sao an toàn lao động lại được nhấn mạnh trong quá trình giải phóng tàu?
An toàn lao động giúp bảo vệ sức khỏe người lao động, tránh tai nạn và hư hỏng thiết bị, từ đó đảm bảo quá trình xếp dỡ diễn ra liên tục, hiệu quả và không bị gián đoạn do sự cố.

5. Cảng Tổng hợp Thị Vải có những thuận lợi gì về vị trí địa lý?
Cảng nằm bên bờ trái sông Thị Vải, cách quốc lộ 51 khoảng 3 km, thuận tiện kết nối với các cụm công nghiệp tại Bà Rịa Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương và TP. Hồ Chí Minh qua hệ thống giao thông bộ và thủy, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng thành công kế hoạch giải phóng tàu Hosei Fortune V.054 tại Cảng Tổng hợp Thị Vải, giúp giảm thời gian làm hàng xuống còn khoảng 7 giờ cho mỗi mã hàng thép cuộn.
  • Năng suất thiết bị cẩu bờ và cẩu tàu đạt từ 50 đến 190 tấn/máng/giờ, góp phần nâng cao hiệu quả khai thác cảng.
  • Phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và sử dụng nhân lực thuê ngoài giúp đảm bảo tiến độ và an toàn trong quá trình giải phóng tàu.
  • Đề xuất các giải pháp công nghệ, đào tạo và đầu tư thiết bị nhằm nâng cao năng suất và giảm thiểu rủi ro trong vận hành cảng.
  • Nghiên cứu có thể được áp dụng mở rộng cho các cảng biển khác, góp phần phát triển kinh tế vận tải biển Việt Nam.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 6-18 tháng, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả và điều chỉnh kế hoạch phù hợp.

Call to action: Các nhà quản lý cảng và chuyên gia vận tải biển nên áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao năng lực khai thác, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan nhằm phát triển bền vững ngành vận tải biển Việt Nam.