Tổng quan nghiên cứu

Hiệu quả sử dụng tài sản là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển bền vững và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. Tại Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn 2012-2014, các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhà nước nói riêng đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài sản nhằm nâng cao năng suất và lợi nhuận. Luận văn tập trung nghiên cứu hiệu quả sử dụng tài sản tại Công ty cổ phần Xây dựng Đông Anh, một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng và phát triển hạ tầng, nhằm đánh giá thực trạng, xác định các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản.

Mục tiêu nghiên cứu cụ thể bao gồm: (1) phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản tại Công ty cổ phần Xây dựng Đông Anh trong giai đoạn 2012-2014; (2) đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản; (3) đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản phù hợp với đặc thù doanh nghiệp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào tài sản ngắn hạn và dài hạn của công ty trong ba năm liên tiếp, với các chỉ tiêu tài chính và hiệu quả kinh doanh làm thước đo chính.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý tài sản tại doanh nghiệp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng đóng góp vào kho tàng lý luận về quản trị tài chính doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng và phát triển hạ tầng tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản trị tài sản và mô hình đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản trong doanh nghiệp. Lý thuyết quản trị tài sản tập trung vào việc phân loại tài sản thành tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn, đồng thời nhấn mạnh vai trò của việc quản lý hiệu quả các loại tài sản này nhằm tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu chi phí. Mô hình đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản sử dụng các chỉ tiêu tài chính như tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA), hệ số sinh lời tài sản ngắn hạn (TSNH), hệ số sinh lời tài sản dài hạn (TSDL), và các chỉ số thanh khoản, vòng quay tài sản.

Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm:

  • Tài sản ngắn hạn: tài sản có thời gian sử dụng dưới một năm, bao gồm tiền mặt, các khoản phải thu, hàng tồn kho.
  • Tài sản dài hạn: tài sản có thời gian sử dụng trên một năm, bao gồm tài sản cố định hữu hình, tài sản vô hình, đầu tư dài hạn.
  • Hiệu quả sử dụng tài sản: khả năng tạo ra lợi nhuận từ việc sử dụng tài sản của doanh nghiệp, được đo bằng các chỉ số tài chính như ROA, BEP, vòng quay tài sản.
  • Hệ số sinh lời tài sản: tỷ lệ lợi nhuận thu được trên giá trị tài sản sử dụng trong kỳ.
  • Vòng quay tài sản: số ngày hoặc số lần tài sản được sử dụng để tạo ra doanh thu trong kỳ.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính của nghiên cứu là số liệu tài chính và báo cáo hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần Xây dựng Đông Anh trong giai đoạn 2012-2014. Ngoài ra, nghiên cứu còn sử dụng các tài liệu tham khảo từ các nghiên cứu trước, báo cáo ngành xây dựng và các văn bản pháp luật liên quan đến quản lý tài sản doanh nghiệp.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích số liệu định lượng: sử dụng các chỉ tiêu tài chính như ROA, BEP, hệ số sinh lời tài sản ngắn hạn và dài hạn, vòng quay tài sản để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản.
  • So sánh tương quan: so sánh hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty cổ phần Xây dựng Đông Anh với các doanh nghiệp cùng ngành và các tiêu chuẩn ngành.
  • Phân tích nhân tố ảnh hưởng: sử dụng phương pháp phân tích nhân tố để xác định các yếu tố tác động đến hiệu quả sử dụng tài sản.
  • Phương pháp suy luận: dựa trên kết quả phân tích để đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu tài chính của công ty trong 3 năm, được chọn vì tính đại diện và đầy đủ cho quá trình phân tích. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất do tập dữ liệu là toàn bộ số liệu có sẵn. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2013 đến 2015, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với thực tế hoạt động của doanh nghiệp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả sử dụng tổng tài sản còn thấp: Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) của Công ty cổ phần Xây dựng Đông Anh trong giai đoạn 2012-2014 dao động khoảng 4,5% đến 5,2%, thấp hơn mức trung bình ngành xây dựng là khoảng 6,8%. Điều này cho thấy công ty chưa khai thác tối đa giá trị tài sản để tạo ra lợi nhuận.

  2. Tài sản ngắn hạn sử dụng chưa hiệu quả: Hệ số sinh lời tài sản ngắn hạn (TSNH) trung bình đạt khoảng 3,8%, thấp hơn so với mức 5,5% của các doanh nghiệp cùng ngành. Vòng quay tài sản ngắn hạn trung bình là 120 ngày, cao hơn mức tiêu chuẩn ngành là 90 ngày, cho thấy tài sản ngắn hạn bị tồn đọng và sử dụng chưa hiệu quả.

  3. Tài sản dài hạn có hiệu quả sử dụng tương đối tốt: Hệ số sinh lời tài sản dài hạn (TSDL) đạt trung bình 6,1%, gần bằng mức trung bình ngành 6,5%. Tuy nhiên, vòng quay tài sản dài hạn trung bình là 350 ngày, cho thấy tài sản dài hạn chưa được khai thác tối đa trong các dự án xây dựng.

  4. Các nhân tố ảnh hưởng chính đến hiệu quả sử dụng tài sản bao gồm: trình độ quản lý tài sản, chất lượng tài sản, quy trình bảo trì và đầu tư tài sản, cũng như khả năng huy động vốn và quản lý nợ. Trong đó, trình độ quản lý và quy trình bảo trì có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm khoảng 40% tác động đến hiệu quả sử dụng tài sản.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả sử dụng tài sản chưa cao là do công ty còn tồn tại các hạn chế trong quản lý tài sản, đặc biệt là tài sản ngắn hạn như hàng tồn kho và các khoản phải thu. Việc vòng quay tài sản ngắn hạn kéo dài cho thấy công ty chưa tối ưu hóa quy trình thu hồi công nợ và quản lý tồn kho, dẫn đến chi phí lưu kho tăng và vốn bị chiếm dụng.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng tại Việt Nam, kết quả này tương đồng với báo cáo của một số doanh nghiệp xây dựng khác, nơi hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn thường thấp hơn do đặc thù ngành có nhiều dự án dài hạn và vốn lưu động lớn. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn của công ty tương đối tốt, phản ánh sự đầu tư hợp lý vào tài sản cố định và thiết bị xây dựng.

Việc trình độ quản lý tài sản và quy trình bảo trì ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sử dụng tài sản cũng phù hợp với các nghiên cứu trước đây, cho thấy tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực quản lý và áp dụng công nghệ trong bảo trì tài sản. Các biểu đồ so sánh tỷ suất sinh lời tài sản và vòng quay tài sản giữa công ty và trung bình ngành sẽ minh họa rõ nét hơn sự khác biệt này.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh rằng để nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, công ty cần tập trung cải thiện quản lý tài sản ngắn hạn, đồng thời duy trì và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn thông qua đầu tư và bảo trì hợp lý.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa quản lý tài sản ngắn hạn: Áp dụng hệ thống quản lý tồn kho và công nợ hiện đại nhằm giảm vòng quay tài sản ngắn hạn từ 120 ngày xuống còn khoảng 90 ngày trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện là phòng kế toán và quản lý kho.

  2. Nâng cao trình độ quản lý tài sản: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý tài sản và bảo trì cho đội ngũ quản lý và kỹ thuật trong 6 tháng tới, nhằm tăng hiệu quả sử dụng tài sản lên ít nhất 10% trong năm tiếp theo. Chủ thể thực hiện là ban lãnh đạo công ty phối hợp với các đơn vị đào tạo chuyên ngành.

  3. Đầu tư và bảo trì tài sản dài hạn hợp lý: Xây dựng kế hoạch bảo trì định kỳ và nâng cấp thiết bị xây dựng, đảm bảo giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động và tăng vòng quay tài sản dài hạn từ 350 ngày xuống còn 300 ngày trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện là phòng kỹ thuật và bảo trì.

  4. Cải thiện quản lý vốn và nợ: Tăng cường kiểm soát nợ ngắn hạn và dài hạn, đảm bảo tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu không vượt quá 1,5 lần, nhằm giảm chi phí tài chính và tăng khả năng sinh lời tài sản. Thời gian thực hiện trong 18 tháng, do phòng tài chính và ban giám đốc chịu trách nhiệm.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ và có sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo đạt được mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, góp phần phát triển bền vững cho Công ty cổ phần Xây dựng Đông Anh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp xây dựng: Nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu trong quản lý tài sản, từ đó xây dựng chiến lược nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản phù hợp với đặc thù ngành.

  2. Phòng tài chính và kế toán: Áp dụng các chỉ tiêu tài chính và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng tài sản để đánh giá và kiểm soát tài sản doanh nghiệp một cách khoa học.

  3. Chuyên gia tư vấn quản trị doanh nghiệp: Sử dụng kết quả nghiên cứu làm cơ sở để tư vấn các giải pháp quản lý tài sản hiệu quả cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng và phát triển hạ tầng.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Tài chính – Ngân hàng, Quản trị kinh doanh: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và các kết quả thực tiễn để phục vụ học tập và nghiên cứu chuyên sâu về quản lý tài sản doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

1. Hiệu quả sử dụng tài sản là gì và tại sao nó quan trọng?
Hiệu quả sử dụng tài sản đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ tài sản của doanh nghiệp. Nó quan trọng vì giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, giảm chi phí và tăng lợi nhuận, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh.

2. Các chỉ tiêu nào được sử dụng để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản?
Các chỉ tiêu phổ biến gồm tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA), hệ số sinh lời tài sản ngắn hạn và dài hạn, vòng quay tài sản, và tỷ số thanh toán nợ. Ví dụ, ROA thể hiện lợi nhuận thu được trên mỗi đồng tài sản đầu tư.

3. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản tại doanh nghiệp xây dựng?
Bao gồm trình độ quản lý tài sản, chất lượng tài sản, quy trình bảo trì, khả năng huy động vốn và quản lý nợ. Trình độ quản lý và bảo trì có ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả sử dụng tài sản.

4. Làm thế nào để cải thiện hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn?
Cải thiện quản lý tồn kho, tăng cường thu hồi công nợ, áp dụng công nghệ quản lý hiện đại giúp giảm vòng quay tài sản ngắn hạn và tăng hiệu quả sử dụng vốn lưu động.

5. Tại sao hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn lại quan trọng đối với doanh nghiệp xây dựng?
Tài sản dài hạn như máy móc, thiết bị xây dựng là tài sản chủ chốt tạo ra sản phẩm và dịch vụ. Sử dụng hiệu quả tài sản dài hạn giúp giảm chi phí vận hành, tăng năng suất và đảm bảo tiến độ dự án.

Kết luận

  • Hiệu quả sử dụng tài sản tại Công ty cổ phần Xây dựng Đông Anh còn thấp so với mức trung bình ngành, đặc biệt là tài sản ngắn hạn.
  • Tài sản dài hạn được sử dụng tương đối hiệu quả nhưng vẫn còn tiềm năng nâng cao thông qua bảo trì và đầu tư hợp lý.
  • Trình độ quản lý tài sản và quy trình bảo trì là những nhân tố ảnh hưởng quan trọng đến hiệu quả sử dụng tài sản.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tối ưu hóa quản lý tài sản ngắn hạn, nâng cao trình độ quản lý, cải thiện bảo trì tài sản dài hạn và quản lý vốn hiệu quả.
  • Tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và thời gian để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản trong các giai đoạn tiếp theo, đồng thời áp dụng các giải pháp đề xuất để theo dõi kết quả thực tiễn.

Quý độc giả và các nhà quản lý doanh nghiệp được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, góp phần phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong ngành xây dựng.