Luận án tiến sĩ luật học: Phân tích vai trò của đương sự trong tố tụng dân sự từ lý luận đến thực tiễn

• Tác giả: Nguyễn Triều Dương
• Người hướng dẫn: Hoàng Ngọc Thịnh
• Trường học: Trường Đại học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Dân sự
• Đề tài: Đương sự trong tố tụng dân sự - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ luật học
• Năm xuất bản: 2010
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐƯƠNG SỰ TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ
• 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của đương sự trong tố tụng dân sự
• 1.2. Cơ sở xác định thành phần, tư cách, năng lực chủ thể và cơ sở quy định quyền và nghĩa vụ của đương sự
• 1.2.1. Cơ sở xác định thành phần, tư cách của đương sự
• 1.2.2. Năng lực chủ thể của đương sự
• 1.2.3. Cơ sở quy định quyền và nghĩa vụ tố tụng dân sự của đương sự
• 1.3. Khái quát về sự hình thành với phát triển các quy định của pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam về đương sự
• 1.3.1. Giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám năm 1945
• 1.3.2. Giai đoạn từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến năm 1989
• 1.3.3. Giai đoạn từ sau năm 1989 đến năm 2004
• 1.3.4. Giai đoạn từ sau năm 2004 đến nay
• 1.4. Quy định về đương sự của pháp luật một số nước trên thế giới
• 1.4.1. Quy định về đương sự trong pháp luật một số nước thuộc hệ thống pháp luật Châu Âu lục địa
• 1.4.2. Quy định về đương sự trong pháp luật một số nước thuộc hệ thống pháp luật Common Law
• 1.5. Kết luận Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ VIỆT NAM HIỆN HÀNH VỀ ĐƯƠNG SỰ
• 2.1. Thành phần, tư cách, năng lực chủ thể của đương sự trong tố tụng dân sự
• 2.2. Quyền, nghĩa vụ chung của đương sự
• 2.3. Các quyền thể hiện quyền tự định đoạt của đương sự
• 2.4. Các quyền, nghĩa vụ của đương sự trong hoạt động cung cấp chứng cứ, chứng minh
• 2.5. Nghĩa vụ khác của đương sự
• 2.6. Quyền, nghĩa vụ của từng đương sự
• 2.6.1. Quyền, nghĩa vụ của nguyên đơn
• 2.6.2. Quyền, nghĩa vụ của bị đơn
• 2.6.3. Quyền, nghĩa vụ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan
• 2.6.4. Quyền, nghĩa vụ của người yêu cầu
• 2.6.5. Quyền, nghĩa vụ của người liên quan
• 2.7. Việc kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của đương sự
• 2.8. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN THỰC HIỆN, PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ VỀ ĐƯƠNG SỰ
• 3.1. Thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật tố tụng dân sự về đương sự
• 3.2. Thực tiễn Tòa án thực hiện các quy định của pháp luật tố tụng dân sự về đương sự
• 3.3. Thực tiễn đương sự thực hiện các quyền và nghĩa vụ tố tụng
• 3.4. Nguyên nhân của một số hạn chế trong thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật tố tụng dân sự về đương sự
• 3.5. Phương hướng và giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật tố tụng dân sự về đương sự
• 3.5.1. Phương hướng hoàn thiện pháp luật tố tụng dân sự về đương sự
• 3.5.2. Giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật tố tụng dân sự về đương sự
• 3.6. Kết luận Chương 3
• KẾT LUẬN
• NHỮNG CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• MỞ ĐẦU

I. Luận án tiến sĩ luật học Đương sự trong tố tụng dân sự Lý luận và thực tiễn

Luận án tiến sĩ luật học này tập trung nghiên cứu về đương sự trong tố tụng dân sự, một chủ thể quan trọng trong quá trình giải quyết các vụ việc dân sự. Luận án kết hợp giữa lý luận và thực tiễn để phân tích vai trò, quyền và nghĩa vụ của đương sự, đồng thời đánh giá các quy định pháp luật hiện hành. Nghiên cứu này nhằm góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật tố tụng dân sự, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia.

1.1. Khái niệm và đặc điểm của đương sự trong tố tụng dân sự

Đương sự được định nghĩa là những cá nhân, pháp nhân hoặc tổ chức có quyền lợi liên quan trực tiếp đến vụ việc dân sự đang được giải quyết. Đặc điểm của đương sự bao gồm tính chủ động trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ tố tụng, cũng như sự phụ thuộc vào kết quả giải quyết vụ việc. Luận án phân tích sâu về các loại đương sự, bao gồm nguyên đơn, bị đơn, và người có quyền lợi liên quan, từ đó làm rõ vai trò của họ trong quá trình tố tụng.

1.2. Quyền và nghĩa vụ của đương sự trong tố tụng dân sự

Quyền và nghĩa vụ của đương sự được quy định cụ thể trong Bộ luật Tố tụng Dân sự 2004. Đương sự có quyền khởi kiện, cung cấp chứng cứ, yêu cầu bồi thường, và tham gia các phiên tòa. Đồng thời, họ cũng có nghĩa vụ tuân thủ các quy định pháp luật, tôn trọng quyết định của tòa án. Luận án chỉ ra những hạn chế trong việc thực hiện các quyền này, đặc biệt là sự thiếu hiểu biết pháp luật của một số đương sự, dẫn đến việc họ không thể bảo vệ quyền lợi một cách hiệu quả.

II. Thực tiễn áp dụng pháp luật về đương sự trong tố tụng dân sự

Phần này đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật liên quan đến đương sự trong tố tụng dân sự tại Việt Nam. Luận án chỉ ra những bất cập trong việc xác định thành phần và tư cách đương sự, cũng như những sai sót trong quá trình giải quyết vụ việc. Các vấn đề như xác định sai tư cách đương sự, vi phạm quyền tố tụng, và thiếu sự hỗ trợ pháp lý cho đương sự được phân tích chi tiết.

2.1. Thực trạng thực hiện quyền và nghĩa vụ của đương sự

Thực tiễn cho thấy nhiều đương sự gặp khó khăn trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình. Nguyên nhân chính bao gồm sự thiếu hiểu biết pháp luật, sự phức tạp của thủ tục tố tụng, và sự thiếu hỗ trợ từ các cơ quan tư pháp. Luận án đưa ra các ví dụ cụ thể về việc đương sự không thể tham gia đầy đủ vào quá trình tố tụng, dẫn đến việc quyền lợi của họ không được bảo vệ một cách công bằng.

2.2. Nguyên nhân và giải pháp khắc phục

Luận án chỉ ra các nguyên nhân chính dẫn đến những hạn chế trong thực tiễn áp dụng pháp luật, bao gồm sự thiếu đồng bộ trong các quy định pháp luật, sự yếu kém trong công tác đào tạo và nâng cao nhận thức pháp luật cho đương sự. Để khắc phục, luận án đề xuất các giải pháp như hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường hỗ trợ pháp lý, và nâng cao năng lực của các cơ quan tư pháp trong việc giải quyết các vụ việc dân sự.

III. Phương hướng hoàn thiện pháp luật về đương sự trong tố tụng dân sự

Luận án đưa ra các phương hướng hoàn thiện pháp luật liên quan đến đương sự trong tố tụng dân sự. Các đề xuất bao gồm việc sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình tố tụng. Đồng thời, luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức pháp luật cho đương sự và cán bộ tư pháp.

3.1. Hoàn thiện quy định pháp luật

Luận án đề xuất việc sửa đổi các quy định về xác định tư cách đương sự, quyền và nghĩa vụ tố tụng, cũng như các thủ tục liên quan. Các quy định cần được cụ thể hóa để tránh sự mơ hồ, dẫn đến việc áp dụng không thống nhất trong thực tiễn. Đồng thời, cần bổ sung các quy định về hỗ trợ pháp lý cho đương sự, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn.

3.2. Nâng cao nhận thức và năng lực thực thi pháp luật

Để đảm bảo hiệu quả của các quy định pháp luật, luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức pháp luật cho đương sự và cán bộ tư pháp. Các chương trình đào tạo, tập huấn cần được triển khai rộng rãi để giúp đương sự hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, đồng thời giúp cán bộ tư pháp áp dụng pháp luật một cách chính xác và công bằng.