Phức Điệu Trong Các Tác Phẩm Thính Phòng Giao Hưởng Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Thiều Hương
• Người hướng dẫn: PGS.TS Phạm Tú Hương
• Trường học: Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam
• Chuyên ngành: Âm nhạc học
• Đề tài: Phức Điệu Trong Các Tác Phẩm Thính Phòng - Giao Hưởng Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Cơ sở lý luận - Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.3. Tiểu kết chương 1
• 2. HÌNH THỨC VÀ THỦ PHÁP PHỨC ĐIỆU PHƯƠNG TÂY TRONG CÁC TÁC PHẨM THÍNH PHÒNG - GIAO HƯỞNG VIỆT NAM
• 2.1. Các hình thức fugue là một chương, một phần của tác phẩm
• 2.2. Hình thức fugue một chủ đề
• 2.3. Hình thức fugue nhiều chủ đề
• 2.4. Hình thức hỗn hợp
• 2.5. Sử dụng fugato
• 2.6. Fugato là phần mở đầu chương nhạc hay mở đầu tác phẩm
• 2.7. Fugato sử dụng trong cấu trúc tác phẩm
• 2.8. Thủ pháp phức điệu
• 2.9. Phức điệu tương phản
• 2.10. Phức điệu mô phỏng
• 2.11. Phức điệu tương phản kết hợp phức điệu mô phỏng
• 2.12. Phức điệu với bè trầm cố định - Ostinato
• 2.13. Tiểu kết chương 2
• 3. KHAI THÁC CÁC YẾU TỐ MANG BẢN SẮC DÂN TỘC KHI SỬ DỤNG HÌNH THỨC VÀ CÁC THỦ PHÁP PHỨC ĐIỆU
• 3.1. Nguồn chất liệu âm nhạc
• 3.2. Âm nhạc dân tộc cổ truyền
• 3.3. Giai điệu ca khúc đương đại
• 3.4. Ngữ điệu tiếng nói
• 3.5. Biến hoá lòng bản và bè tòng trong âm nhạc cổ truyền dân tộc
• 3.6. Phương pháp biến hoá lòng bản và bè tòng trong âm nhạc cổ truyền dân tộc
• 3.7. Một số phương thức tiếp thu bè tòng của âm nhạc cổ truyền dân tộc
• 3.8. Tiểu kết chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về Âm nhạc Thính phòng Giao hưởng Việt Nam

Luận án tập trung vào âm nhạc thính phòng Việt Nam và giao hưởng Việt Nam. Nó khảo sát sự phát triển của thể loại này, từ giai đoạn đầu với sự tiếp thu từ các nguồn âm nhạc phương Tây đến sự kết hợp với các yếu tố dân tộc. Lịch sử âm nhạc Việt Nam đóng vai trò quan trọng, phản ánh sự giao thoa văn hóa và quá trình hình thành bản sắc âm nhạc riêng. Các nhạc sĩ Việt Nam, từ những thế hệ tiên phong cho đến những nhạc sĩ đương đại, đều được đề cập đến, nhấn mạnh vai trò của họ trong việc định hình phong cách và thể loại âm nhạc thính phòng. Luận án cũng đề cập đến sự phát triển của âm nhạc Việt Nam, từ những tác phẩm ban đầu cho đến các tác phẩm hiện đại phức tạp hơn. Việc nghiên cứu này góp phần làm rõ phương pháp sáng tác và phong cách âm nhạc của các nhạc sĩ, đóng góp vào nghiên cứu âm nhạc Việt Nam.

1.1. Bối cảnh lịch sử và sự phát triển của âm nhạc thính phòng Việt Nam

Luận án khảo sát bối cảnh lịch sử hình thành và phát triển của âm nhạc thính phòng Việt Nam. Nó nhấn mạnh những ảnh hưởng từ phương Tây, đặc biệt là phong cách âm nhạc của Liên Xô cũ và các nước Đông Âu. Sự ra đời của các trường âm nhạc và dàn nhạc chuyên nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển thể loại này. Đề tài cũng đề cập đến sự ảnh hưởng của những biến động chính trị - xã hội lên âm nhạc Việt Nam, làm rõ những giai đoạn thăng trầm trong lịch sử phát triển của âm nhạc thính phòng cũng như những thách thức và cơ hội mà các nhạc sĩ đã và đang đối mặt. Luận án phân tích sự kế thừa và phát triển của các thế hệ nhạc sĩ, làm nổi bật sự đa dạng về thể loại âm nhạc thính phòng và tác phẩm thính phòng hiện đại Việt Nam.

1.2. Vai trò của các nhạc sĩ Việt Nam trong sự phát triển của thể loại

Luận án phân tích vai trò của các nhạc sĩ Việt Nam trong việc định hình giao hưởng Việt Nam và âm nhạc thính phòng. Nó đề cập đến những nhạc sĩ tiêu biểu, từ những người tiên phong như Nguyễn Văn Thương, Đỗ Nhuận đến các nhạc sĩ đương đại. Luận án nhấn mạnh sự đóng góp của họ trong việc kết hợp các yếu tố truyền thống và hiện đại, tạo nên phong cách âm nhạc Việt Nam độc đáo. Nhạc sĩ Việt Nam đã làm giàu thêm kho tàng âm nhạc thính phòng với những sáng tác đa dạng về thể loại và phong cách. Luận án đánh giá sự sáng tạo và tầm ảnh hưởng của từng nhạc sĩ, góp phần làm rõ sự phát triển của âm nhạc thính phòng qua các giai đoạn lịch sử.

II. Phân tích Phức điệu trong Tác phẩm Thính phòng Giao hưởng Việt Nam

Phần này tập trung phân tích phức điệu trong các tác phẩm thính phòng và giao hưởng Việt Nam. Luận án sử dụng phương pháp phân tích tác phẩm thính phòng để làm rõ cách thức các nhạc sĩ Việt Nam sử dụng và phát triển phức điệu. Các khía cạnh được xem xét bao gồm cấu trúc giao hưởng, hòa âm, nhịp điệu, ngôn ngữ âm nhạc, và biểu tượng âm nhạc. Hình thức fugue, phức điệu tương phản, và phức điệu mô phỏng là những kỹ thuật phức điệu được phân tích chi tiết. Luận án tìm hiểu cách thức các nhạc sĩ kết hợp các yếu tố dân tộc với kỹ thuật phức điệu phương Tây, tạo nên biểu tượng âm nhạc độc đáo.

2.1. Phân tích giai điệu và cấu trúc trong các tác phẩm

Phần này tập trung vào phân tích giai điệu và cấu trúc của các tác phẩm thính phòng Giao hưởng Việt Nam. Luận án sử dụng các phương pháp phân tích âm nhạc học để làm rõ cách thức các nhạc sĩ Việt Nam xây dựng giai điệu và cấu trúc tác phẩm. Nó tập trung vào ngôn ngữ âm nhạc đặc trưng của từng tác phẩm, làm rõ sự kết hợp giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại. Cấu trúc giao hưởng và hình thức âm nhạc được xem xét kỹ lưỡng để hiểu rõ hơn quá trình sáng tác. Luận án cũng đề cập đến việc sử dụng hài hòa âm và nhịp điệu trong việc thể hiện ý tưởng của tác giả. Phân tích giai điệu và cấu trúc giúp làm sáng tỏ nghệ thuật sáng tác và biểu tượng âm nhạc của các nhạc sĩ.

2.2. Ứng dụng các thủ pháp phức điệu phương Tây trong âm nhạc Việt Nam

Phần này tập trung vào việc ứng dụng các thủ pháp phức điệu phương Tây trong âm nhạc thính phòng Việt Nam. Luận án phân tích cách các nhạc sĩ Việt Nam tiếp thu và biến tấu các kỹ thuật phức điệu như fugue, phức điệu tương phản, và phức điệu mô phỏng. Nó làm rõ sự kết hợp giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại, tạo nên phong cách âm nhạc độc đáo. Phân tích giai điệu, hòa âm, và nhịp điệu sẽ giúp làm rõ cách thức các nhạc sĩ Việt Nam sử dụng thủ pháp phức điệu để thể hiện ý tưởng của mình. Luận án cũng nghiên cứu cách thức các yếu tố dân tộc được kết hợp với thủ pháp phức điệu phương Tây, tạo nên biểu tượng âm nhạc mang đậm bản sắc Việt Nam.

III. Kết hợp Phức điệu với các yếu tố dân tộc

Phần này tập trung vào việc kết hợp phức điệu với các yếu tố dân tộc trong âm nhạc thính phòng Việt Nam. Luận án phân tích cách thức các nhạc sĩ Việt Nam sử dụng ngôn ngữ âm nhạc dân tộc để tạo nên sự độc đáo trong các tác phẩm. Nó đề cập đến việc sử dụng giai điệu dân gian, nhịp điệu dân tộc, và các hình thức âm nhạc truyền thống. Luận án cũng đề cập đến âm nhạc dân tộc cổ truyền và truyền thống âm nhạc Việt Nam, làm rõ vai trò của chúng trong việc hình thành phong cách âm nhạc hiện đại. Ảnh hưởng văn hóa trong âm nhạc Việt Nam cũng được xem xét để hiểu rõ hơn sự đa dạng của âm nhạc thính phòng.

3.1. Sử dụng giai điệu dân gian và ngữ điệu tiếng nói trong phức điệu

Luận án phân tích cách thức các nhạc sĩ Việt Nam sử dụng giai điệu dân gian và ngữ điệu tiếng nói trong các tác phẩm phức điệu. Nó làm rõ cách thức các yếu tố này được kết hợp với các kỹ thuật phức điệu phương Tây, tạo nên biểu tượng âm nhạc độc đáo. Phân tích giai điệu và nhịp điệu sẽ giúp làm rõ sự tương tác giữa các yếu tố dân tộc và phương Tây. Luận án cũng đề cập đến âm nhạc dân tộc cổ truyền và sự biến đổi của nó trong âm nhạc hiện đại. Âm nhạc và văn hóa Việt Nam được kết hợp hài hòa trong các tác phẩm này.

3.2. Biến tấu và kết hợp các yếu tố dân tộc trong cấu trúc phức điệu

Phần này phân tích cách thức các nhạc sĩ biến tấu và kết hợp các yếu tố dân tộc trong cấu trúc phức điệu. Luận án tập trung vào việc sử dụng lòng bản và bè tòng trong âm nhạc cổ truyền và cách thức chúng được biến đổi để phù hợp với phức điệu phương Tây. Phân tích cấu trúc và hài hòa âm sẽ làm rõ sự tương tác giữa các yếu tố này. Luận án cũng đề cập đến các phương pháp sáng tác độc đáo của các nhạc sĩ Việt Nam, làm nổi bật sự sáng tạo trong việc kết hợp các yếu tố dân tộc và phương Tây. Âm nhạc và xã hội Việt Nam được thể hiện qua sự kết hợp này.

IV. Kết luận và ứng dụng

Luận án tổng kết những phát hiện chính về phức điệu trong âm nhạc thính phòng giao hưởng Việt Nam. Nó nhấn mạnh vào sự đa dạng và phong phú của phong cách âm nhạc Việt Nam, sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Luận án cũng đề cập đến giá trị nghệ thuật và ý nghĩa văn hóa của các tác phẩm được nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong giảng dạy, nghiên cứu, và sáng tác âm nhạc. Việc hiểu rõ hơn về phức điệu trong âm nhạc Việt Nam giúp nâng cao chất lượng đào tạo và thúc đẩy sự phát triển của âm nhạc thính phòng trong tương lai. Luận án đóng góp vào nghiên cứu âm nhạc Việt Nam và thúc đẩy việc khám phá âm nhạc.