Đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi bằng công nghệ thông tin trong quy hoạch và quản lý tài nguyên nước

LỜI TÁC GIẢ

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU

0.1. Tính cấp thiết của đề tài

0.2. Mục đích của đề tài

0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

0.4. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1. Tổng quan về hiệu quả công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

1.2. Tổng quan về phương pháp luận đánh giá hiệu quả phục vụ đa mục tiêu của hệ thống thủy lợi

1.3. Tổng quan về công nghệ tính toán đánh giá hiệu quả phục vụ của hệ thống thủy lợi

1.4. Tổng quan vùng nghiên cứu đập dâng 19-5 Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái

1.4.1. Đặc điểm tự nhiên

1.4.2. Tình hình dân sinh, kinh tế - xã hội

1.4.3. Hiện trạng công trình thủy lợi

1.4.3.1. Hiện trạng nguồn nước và công trình trong hệ thống

1.4.3.2. Hiện trạng hệ thống kênh mương

1.4.4. Hiệu quả phục vụ đa mục tiêu

1.4.4.1. Hiệu quả phục vụ tưới, tiêu

1.4.4.2. Hiệu quả cấp nước sinh hoạt

1.4.4.3. Hiệu quả cấp nước phát triển du lịch

1.4.4.4. Hiệu quả cấp nước phát triển chăn nuôi

1.4.4.5. Hiệu quả cấp nước phát triển công nghiệp, thủy điện

1.4.4.6. Hiệu quả cấp nước phát triển thủy sản

1.4.4.7. Hiệu quả về môi trường sinh thái

1.4.4.8. Hiệu quả về phát triển xã hội

2. CHƯƠNG 2: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ TỔNG HỢP CỦA CÔNG TRÌNH THỦY LỢI

2.1. Cơ sở khoa học của việc lựa chọn các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

2.1.1. Lựa chọn các nhóm chỉ tiêu làm cơ sở cho đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

2.1.1.1. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả tưới, tiêu nước cho cây trồng

2.1.1.2. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả cấp, thoát nước sinh hoạt

2.1.1.3. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả cấp nước cho công nghiệp, thủy điện

2.1.1.4. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả cấp nước cho phát triển chăn nuôi

2.1.1.5. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả cấp nước cho thủy sản

2.1.1.6. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả cấp nước cho phát triển môi trường sinh thái

2.1.1.7. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả cấp nước cho phát triển xã hội

2.1.1.8. Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả nâng cao đời sống vật chất cho dân cư

2.1.1.9. Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả nâng cao trình độ, nhận thức cho dân số

2.1.1.10. Nhóm chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả cấp nước cho phát triển du lịch, dịch vụ

2.2. Xây dựng phần mềm Ngân hàng dữ liệu công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

2.2.1. Cơ sở và công cụ

2.2.2. Phân tích và xây dựng phần mềm

2.2.2.1. Phân tích hệ thống thông tin dữ liệu

2.2.2.2. Xây dựng cơ sở dữ liệu

2.2.2.3. Xây dựng các module quản lý và truy xuất dữ liệu

2.2.2.4. Phân tích thiết kế hệ thống phục vụ việc truy nhập và truy xuất dữ liệu

2.2.3. Áp dụng phần mềm quản lý Ngân hàng dữ liệu công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

2.2.3.1. Áp dụng thử nghiệm phần mềm Ngân hàng dữ liệu để quản lý các đại lượng phục vụ đánh giá hiệu quả đa mục tiêu của đập 19-5 Nghĩa Lộ

2.2.3.2. Áp dụng thử nghiệm phần mềm Ngân hàng dữ liệu để quản lý các đại lượng phục vụ đánh giá hiệu quả đa mục tiêu của hồ chứa nước Xạ Hương

2.2.3.3. Đánh giá, nhận xét phần mềm Ngân hàng dữ liệu công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

2.3. Áp dụng phần mềm tính toán các chỉ tiêu cơ sở đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi

2.3.1. Giới thiệu tổng quát phần mềm

2.3.2. Áp dụng thử nghiệm phần mềm tính toán các chỉ tiêu làm cơ sở cho đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi đập dâng 19-5 Nghĩa Lộ phục vụ đa mục tiêu

2.3.3. Áp dụng thử nghiệm phần mềm tính toán các chỉ tiêu làm cơ sở cho đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi hồ Xạ Hương phục vụ đa mục tiêu

2.3.4. Đánh giá, nhận xét phần mềm tính toán các chỉ tiêu làm cơ sở đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

2.3.5. Đề xuất hoàn chỉnh các nhóm chỉ tiêu và lựa chọn các chỉ tiêu phù hợp với hiện tại và tương lai

3. CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHỤC VỤ ĐA MỤC TIÊU HỆ THỐNG THỦY LỢI ĐẬP DÂNG 19-5 NGHĨA LỘ

3.1. Các nguyên nhân làm giảm hiệu quả phục vụ đa mục tiêu của công trình thủy lợi

3.1.1. Nguyên nhân về quy hoạch, thiết kế

3.1.2. Nguyên nhân do điều kiện tự nhiên

3.1.3. Nguyên nhân do phát triển kinh tế xã hội

3.1.4. Nguyên nhân về xây dựng, trang thiết bị

3.1.5. Nguyên nhân về quản lý khai thác

3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả hệ thống thủy lợi

3.2.1. Giải pháp quy hoạch, thiết kế

3.2.2. Giải pháp quản lý, khai thác

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC I

PHỤ LỤC II

I. Tổng quan về hiệu quả công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu

Hiệu quả của các công trình thủy lợi trong việc phục vụ đa mục tiêu đã được nghiên cứu và chứng minh rõ ràng. Các hệ thống này không chỉ cung cấp nước tưới cho cây trồng mà còn hỗ trợ nhiều lĩnh vực khác nhau như sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi và phát triển công nghiệp. Theo nghiên cứu của Viện Quản lý nước quốc tế, các hệ thống thủy lợi tại Sri Lanka và các nước châu Á đã chỉ ra rằng hiệu quả sử dụng nước phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên và xã hội của từng vùng. Đặc biệt, nước từ các hệ thống này thường được sử dụng miễn phí cho sinh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đặc biệt là ở vùng nông thôn. Hơn nữa, việc kết hợp giữa tưới tiêu và nuôi trồng thủy sản đã giúp tăng cường hiệu quả sử dụng nước, cải thiện điều kiện sống cho cộng đồng.

1.1. Vai trò của hệ thống thủy lợi trong phát triển kinh tế

Hệ thống thủy lợi đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp. Nhờ có các hệ thống này, diện tích canh tác được mở rộng, tăng năng suất cây trồng và giảm thiểu tình trạng thiếu nước. Hệ thống thủy lợi còn tạo điều kiện cho sự phát triển của các ngành khác như công nghiệp và du lịch, từ đó tạo ra nhiều cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Theo một nghiên cứu, việc cải thiện hiệu quả của các công trình này có thể góp phần vào việc ổn định kinh tế và chính trị trong cả nước.

II. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi

Việc sử dụng công nghệ thông tin trong đánh giá hiệu quả của các công trình thủy lợi là một bước tiến quan trọng trong quản lý tài nguyên nước. Công nghệ này cho phép thu thập, phân tích và quản lý dữ liệu một cách nhanh chóng và chính xác, giúp các nhà quản lý có cái nhìn tổng quan về hiệu quả hoạt động của hệ thống. Các phần mềm như INCA, FQM, và BAO đã được áp dụng để cải thiện hiệu quả tưới tiêu, nhưng việc phát triển các phần mềm đánh giá hiệu quả phục vụ đa mục tiêu vẫn còn hạn chế. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc nghiên cứu và phát triển các công cụ phù hợp với điều kiện thực tế ở Việt Nam, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên nước.

2.1. Xây dựng phần mềm Ngân hàng dữ liệu công trình thủy lợi

Xây dựng phần mềm Ngân hàng dữ liệu cho các công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu là một giải pháp hiệu quả. Phần mềm này không chỉ giúp quản lý và lưu trữ thông tin mà còn hỗ trợ trong việc tính toán các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả phục vụ. Qua việc áp dụng thử nghiệm phần mềm tại các công trình như đập dâng 19-5 Nghĩa Lộ và hồ chứa nước Xa Hương, các nhà quản lý có thể theo dõi và đánh giá hiệu quả phục vụ một cách chính xác, từ đó đưa ra các biện pháp cải tiến hợp lý nhằm tối ưu hóa hiệu quả của hệ thống.

III. Các giải pháp nâng cao hiệu quả phục vụ đa mục tiêu

Để nâng cao hiệu quả phục vụ của các công trình thủy lợi, cần phải thực hiện một số giải pháp cụ thể. Trước tiên, quy hoạch và thiết kế các công trình cần phải được cải tiến để phù hợp với điều kiện tự nhiên và nhu cầu sử dụng nước của cộng đồng. Thứ hai, việc đầu tư vào trang thiết bị và công nghệ hiện đại sẽ giúp tăng cường khả năng quản lý và khai thác hiệu quả tài nguyên nước. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và cộng đồng để đảm bảo việc sử dụng nước bền vững, từ đó góp phần vào sự phát triển kinh tế và xã hội của khu vực.

3.1. Đề xuất giải pháp quy hoạch và thiết kế

Giải pháp quy hoạch và thiết kế các công trình thủy lợi cần phải được thực hiện một cách đồng bộ và khoa học. Việc xác định rõ ràng mục tiêu sử dụng nước cho từng lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp và sinh hoạt sẽ giúp tối ưu hóa việc phân phối và sử dụng tài nguyên nước. Hơn nữa, việc áp dụng các công nghệ mới trong quy hoạch sẽ tạo ra những công trình thủy lợi thông minh, có khả năng tự động điều chỉnh theo điều kiện thời tiết và nhu cầu sử dụng thực tế.

Luận văn thạc sĩ: Đánh giá hiệu quả công trình thủy lợi sử dụng công nghệ thông tin trong quy hoạch và quản lý tài nguyên nước