Nghiên cứu ứng dụng siêu âm Doppler tim trong đánh giá cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ CRT cho bệnh nhân suy tim nặng

• Tác giả: Đỗ Kim Bảng
• Người hướng dẫn: PGS. Trương Thanh Hương
• Trường học: Trường Đại Học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Y học
• Đề tài: Đánh Giá Hiệu Quả Cấy Máy Tạo Nhịp Tái Đồng Bộ CRT Bằng Siêu Âm Doppler Tim Trong Điều Trị Suy Tim Nặng
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. MẤT ĐỒNG BỘ TRONG SUY TIM VÀ ĐIỀU TRỊ TÁI ĐỒNG BỘ
• 1.1.1. Mất đồng bộ (MĐB) điện học
• 1.1.2. Mất đồng bộ cơ học trong suy tim
• 1.1.3. ĐIỀU TRỊ TÁI ĐỒNG BỘ TIM (CRT)
• 1.1.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ MẤT ĐỒNG BỘ TIM
• 1.1.4.1. Các phương pháp đánh giá mất đồng bộ điện học
• 1.1.4.2. Các phương pháp đánh giá mất đồng bộ cơ học
• 1.1.4.2.1. Siêu âm Doppler tim
• 1.1.4.2.2. Siêu âm Doppler mô cơ tim (Tissue Doppler Imaging - TDI)
• 1.1.4.2.3. Siêu âm tim 3 chiều với thời gian thực (3D real-time)
• 1.1.4.2.4. Các phương pháp khác
• 1.1.5. SIÊU ÂM DOPPLER MÔ CHẨN ĐOÁN MẤT ĐỒNG BỘ Ở BỆNH NHÂN CẤY MÁY TẠO NHỊP TÁI ĐỒNG BỘ
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU – CÁCH LẤY MẪU
• 2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Khám lâm sàng
• 2.3.2. Làm siêu âm-Doppler tim
• 2.3.3. Dự đoán vị trí đặt điện cực thất trái
• 2.3.4. Bệnh nhân được tiến hành cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ tim
• 2.3.5. Siêu âm Doppler đánh giá tình trạng tái đồng bộ tim sau CRT
• 2.3.6. XỬ LÍ SỐ LIỆU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU
• 3.2. ĐẶC ĐIỂM SIÊU ÂM TIM VÀ THAY ĐỔI SAU 6 THÁNG
• 3.2.1. Thay đổi về kích thước tim
• 3.2.2. Thay đổi chức năng tâm thu thất trái
• 3.2.3. Thay đổi tình trạng mất đồng bộ
• 3.2.3.1. Thay đổi MĐB giữa hai thất và nhĩ thất
• 3.2.3.2. Thay đổi mất đồng bộ trong thất trái
• 3.2.4. Đáp ứng tốt sau cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ
• 3.3. LIÊN QUAN GIỮA VỊ TRÍ ĐẶT ĐIỆN CỰC XOANG VÀNH VÀ ĐÁP ỨNG VỚI CRT
• PHỤ LỤC
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đặt vấn đề

Suy tim là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, với tỷ lệ mắc bệnh từ 1-2% dân số ở các nước phát triển. Tình trạng này gia tăng do tuổi thọ cao và các bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, bệnh mạch vành. Mặc dù có nhiều loại thuốc mới, tỷ lệ tử vong và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân vẫn chưa được cải thiện. Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong do suy tim đứng thứ 10 trong các nguyên nhân gây tử vong. Phương pháp cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ tim (CRT) đã mở ra hướng điều trị mới cho bệnh nhân suy tim nặng. Mất đồng bộ cơ tim (MĐB) là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Nghiên cứu này nhằm đánh giá hiệu quả của việc cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ bằng siêu âm Doppler tim trong điều trị suy tim nặng.

II. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu này có hai mục tiêu chính: Đánh giá kết quả ngắn hạn của phương pháp cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ cơ tim (CRT) trong điều trị suy tim nặng bằng siêu âm Doppler tim. Tìm hiểu khả năng ứng dụng của siêu âm Doppler mô cơ tim để lựa chọn vị trí đặt điện cực xoang vành tối ưu trong cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ. Việc sử dụng siêu âm Doppler tim giúp xác định tình trạng MĐB và cải thiện tỷ lệ đáp ứng với CRT, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện trên 48 bệnh nhân suy tim nặng, có EF ≤ 35%, đã được điều trị nội khoa tối ưu nhưng vẫn còn suy tim nặng. Các bệnh nhân được cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ tại Viện Tim mạch Bệnh viện Bạch Mai. Phương pháp nghiên cứu bao gồm khám lâm sàng, làm các xét nghiệm cơ bản và siêu âm Doppler tim. Các thông số siêu âm được thu thập và phân tích để đánh giá tình trạng MĐB và hiệu quả của CRT. Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 17.0.

IV. Kết quả nghiên cứu

Kết quả cho thấy sau 6 tháng theo dõi, kích thước các buồng tim giảm, chức năng tim tăng và tình trạng MĐB được cải thiện. Cụ thể, thể tích thất trái (Vs) giảm từ 171,46 ± 70,14 ml xuống 134,44 ± 66,55 ml; phân số tống máu (EF) tăng từ 27,01 ± 5,96% lên 34,81 ± 7,62%. Tình trạng MĐB giữa hai thất cũng giảm rõ rệt, từ 60% xuống 43,75%. Siêu âm Doppler tim đã chứng minh là một công cụ hữu ích trong việc đánh giá hiệu quả của CRT.

V. Bàn luận

Nghiên cứu này khẳng định vai trò của siêu âm Doppler tim trong việc đánh giá hiệu quả cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ. Kết quả cho thấy siêu âm Doppler không chỉ giúp đánh giá tình trạng MĐB mà còn hỗ trợ trong việc lựa chọn vị trí đặt điện cực tối ưu. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao tỷ lệ đáp ứng với CRT và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân suy tim nặng. Các nghiên cứu tiếp theo cần mở rộng quy mô và thời gian theo dõi để khẳng định tính bền vững của kết quả.

VI. Kết luận

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ bằng siêu âm Doppler tim là một phương pháp hiệu quả trong điều trị suy tim nặng. Kết quả cho thấy sự cải thiện rõ rệt về kích thước và chức năng tim, cũng như tình trạng MĐB. Siêu âm Doppler tim là một công nghệ hứa hẹn trong việc tối ưu hóa điều trị cho bệnh nhân suy tim nặng.