I. Tóm Tắt Ý Nghĩa Sống Tình Nguyện Viên COVID 19 TP
Bài viết này khám phá ý nghĩa sống của tình nguyện viên trong bệnh viện dã chiến COVID-19 tại TP.HCM vào cao điểm dịch. Nghiên cứu định tính, sử dụng phương pháp phân tích chủ đề hiện tượng học, kết nối học thuyết Logotherapy (Frankl) với trải nghiệm của sáu tình nguyện viên. Kết quả cho thấy, đối diện với mất mát, thái độ và hệ thống ý nghĩa được tích lũy tạo động lực giúp họ can đảm dấn thân. Ý nghĩa sống được định nghĩa qua hành động trách nhiệm xã hội và tinh thần thiện nguyện, từ đó bồi đắp hệ thống ý nghĩa cá nhân, khôi phục kết nối và tâm lý. Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về hệ thống ý nghĩa của tình nguyện viên, kết hợp với đặc trưng văn hóa Việt Nam.
1.1. Bối cảnh đại dịch COVID 19 tại TP.HCM
Đợt dịch thứ tư tại TP.HCM gây ra ảnh hưởng nặng nề. Số ca nhiễm tăng nhanh gây quá tải cho hệ thống y tế, đóng băng kinh tế và tác động tiêu cực đến đời sống. So với các đợt dịch trước, đợt dịch này khốc liệt, phức tạp và khó kiểm soát. Trong bối cảnh đó, công tác tình nguyện hỗ trợ chống dịch nổi bật như một hiện tượng đầy tính nhân văn. Theo tài liệu, cao điểm dịch là thời điểm từ giữa tháng 7 đến giữa tháng 9 năm 2021, với 303.475 người nhiễm tại TP.HCM.
1.2. Vai trò tình nguyện viên tại bệnh viện dã chiến COVID 19
Trong bối cảnh căng thẳng, nhiều người dân tình nguyện tham gia hỗ trợ chống dịch bằng nhiều phương thức. Họ tham gia vào các đội khử khuẩn, tiếp vận oxy, mua hộ lương thực, thuốc men cho người dân, hỗ trợ phân luồng lấy mẫu và tiêm vaccine. Nhiều người đã nhiễm bệnh và không qua khỏi. Tình nguyện viên trong bệnh viện dã chiến COVID-19 chia sẻ công sức với nhân viên y tế, chăm sóc bệnh nhân về thể chất lẫn tinh thần. Họ đến từ nhiều lĩnh vực, ngành nghề, và tôn giáo khác nhau.
II. Thách Thức Nghiên Cứu Tìm Hiểu Động Lực Tình Nguyện TP
Nghiên cứu này được thúc đẩy bởi hai yếu tố chính. Thứ nhất, trong quá trình hỗ trợ thân chủ gặp khó khăn tâm lý trong đại dịch, tác giả nhận thấy yếu tố ý nghĩa sống mang lại kết quả khả quan. Thứ hai, chứng kiến sự dấn thân của tình nguyện viên, tác giả muốn tìm hiểu điều gì khiến họ làm được điều đó. Phải chăng có mối liên hệ giữa hệ thống ý nghĩa cá nhân và động lực thúc đẩy hành động vượt qua khó khăn? Nghiên cứu hy vọng sẽ mang lại ứng dụng cho việc hỗ trợ thân chủ và phản tỉnh cá nhân. Nghiên cứu còn có tính cấp thiết và ý nghĩa riêng trong bối cảnh thiếu các nghiên cứu tương tự tại Việt Nam.
2.1. Thiếu nghiên cứu về ý nghĩa sống của tình nguyện viên COVID 19
Tìm kiếm theo từ khóa "Volunteer in Covid-19 AND meaning in life" cho thấy rất ít nghiên cứu về chủ đề ý nghĩa sống ở tình nguyện viên hỗ trợ chống dịch, đặc biệt trong bối cảnh bệnh viện dã chiến COVID-19 tại Việt Nam. Đa số kết quả hướng vào tác động của đại dịch với vai trò tình nguyện, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Nghiên cứu về chủ đề này thực sự cần thiết khi nhân loại tiến gần hơn đến các giá trị mang ý nghĩa hiện sinh. Điều này đòi hỏi những hành động thách thức cao nhưng mang lại sự xoa dịu trong việc đương đầu với khó khăn.
2.2. Ý nghĩa sống và sự dấn thân của tình nguyện viên
Ý nghĩa sống gắn liền với công tác tình nguyện. Các tình nguyện viên là hình mẫu cho thấy cách thức một người chọn lựa vượt lên bản năng sinh tồn, đối mặt với nguy cơ nhiễm bệnh để hướng đến một ý nghĩa lớn hơn. Việc mở rộng hiểu biết về ý nghĩa sống ở tình nguyện viên giúp khám phá hành động ý nghĩa này được thúc đẩy bởi động lực nào, cách thức hình thành và tích lũy, cũng như tác động đến tâm lý cá nhân. Điều này hữu ích cho phục hồi tâm lý và tăng trưởng, đặc biệt với những cá nhân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
III. Phương Pháp Nghiên Cứu Khám Phá Ý Nghĩa Sống ở TP
Nghiên cứu định tính này tập trung trả lời các câu hỏi: Điều gì thúc đẩy một người can đảm bước vào tâm dịch để phục vụ người khác? Và thông qua trải nghiệm này, họ nhận ra điều gì? Dựa theo Liệu pháp ý nghĩa (Frankl) với phương pháp phân tích chủ đề hiện tượng học (Creswell), các câu hỏi nghiên cứu được đặt ra: (1) Phải chăng ý nghĩa sống là động lực thúc đẩy tình nguyện viên tiến vào tâm dịch? (2) Ý nghĩa sống được mô tả như thế nào? (3) Ý nghĩa sống đã được hình thành và vun đắp ra sao?
3.1. Liệu pháp ý nghĩa Logotherapy của Viktor Frankl
Liệu pháp ý nghĩa tập trung vào tình trạng khó khăn của con người, giúp thân chủ vượt qua khủng hoảng một cách có ý nghĩa. Quá trình trị liệu thường bao gồm việc kiểm tra ba loại giá trị: (a) Sáng tạo (ví dụ: công việc, thành tích), (b) Kinh nghiệm (ví dụ: nghệ thuật, khoa học, triết học, hiểu biết, yêu thương), và (c) Thực tại (ví dụ: đối mặt với đau đớn và khó sở). Mỗi khách hàng được khuyến khích đưa ra giải pháp riêng, kết hợp trách nhiệm xã hội và các mối quan hệ mang tính xây dựng. Nghiên cứu sẽ sử dụng Liệu pháp ý nghĩa để phân tích và diễn giải dữ liệu.
3.2. Các thành phần liên quan đến ý nghĩa sống
Những gì có ý nghĩa phải bắt nguồn từ động lực nội tại và ý thức về bản thân trong một kế hoạch lớn hơn (Wrosch & McAdams). Việc tìm kiếm ý nghĩa được coi là động lực chính của con người (Frankl). Con người cần có một quan niệm rõ ràng về mục đích tồn tại và hành động phù hợp với nhận thức này, tạo nên một ý thức về sự gắn kết hiện sinh (Frankl), từ đó dẫn đến việc nhận ra ý nghĩa.
IV. Hành Động Nhận Thức Khám Phá Ý Nghĩa Sống TP
Liệu pháp ý nghĩa cho rằng ý nghĩa là một thực tế khách quan. Theo Liệu pháp ý nghĩa, con người được kêu gọi hành động trên cơ sở tự do và trách nhiệm, mang lại những gì tốt nhất có thể cho bản thân và cho thế giới, bằng cách nhận thức và thấy được ý nghĩa của khoảnh khắc trong mỗi tình huống. Để nhận ra ý nghĩa, cần phải hành động để hiện thực hóa những ý nghĩa được nhận thức, suy tư thay vì chỉ ở trong tâm trí tưởng tượng. Ý nghĩa sống có thể được nhận ra theo ba cách khác nhau: (1) Tạo ra một công việc hoặc thực hiện một điều gì đó, (2) Trải nghiệm điều gì đó hoặc gặp gỡ một ai đó, và (3) Bằng thái độ chúng ta đối mặt với đau khổ (Frankl).
4.1. Tự do và trách nhiệm trong việc tìm kiếm ý nghĩa sống
Hành động, trải nghiệm và hoàn cảnh tự nó là thực tại khách quan, song chính thái độ của một người trước hoàn cảnh cho thấy họ có quyền lực trong việc tự do chọn lựa, cung cấp cho sự kiện ấy một ý nghĩa (Frankl). Sự tự do này bắt nguồn từ chiều kích tinh thần của con người. Con người có tinh thần không chỉ là những sinh vật có phản ứng mà còn là những sinh vật tự chủ, có khả năng chủ động định hình cuộc sống của họ (Batthyany).
4.2. Các giá trị cơ bản trong việc nhận ra ý nghĩa sống
Theo Lewis (2011), có thể khám phá ý nghĩa cuộc sống thông qua các hoạt động hành động, sáng tạo giá trị, trải nghiệm và giá trị cơ bản. Từ việc phân tích tài liệu, chúng ta thấy rằng các tình nguyện viên đã hành động dựa trên các giá trị nhân văn, lòng trắc ẩn, và tinh thần trách nhiệm với cộng đồng, giúp họ vượt qua nỗi sợ hãi và khó khăn để cống hiến trong bệnh viện dã chiến COVID-19.
V. Kết Quả Nghiên Cứu Tích Lũy Ý Nghĩa Sống Tình Nguyện
Các chủ đề chính trong nghiên cứu bao gồm: Tích lũy ý nghĩa, Động lực ý nghĩa, Hành động ý nghĩa, Nhận ra ý nghĩa, Kết nối, và Sự hồi phục tâm lý. Các tình nguyện viên tích lũy ý nghĩa thông qua kinh nghiệm sống, niềm tin, và các mối quan hệ. Động lực ý nghĩa đến từ sự đồng cảm, lòng trắc ẩn và mong muốn giúp đỡ người khác. Hành động ý nghĩa thể hiện qua việc dấn thân vào tâm dịch và chăm sóc bệnh nhân. Nhận ra ý nghĩa thông qua trải nghiệm và thấu hiểu về giá trị cuộc sống. Kết nối với cộng đồng và sự hồi phục tâm lý là kết quả của quá trình tình nguyện.
5.1. Ảnh hưởng của dịch COVID 19 đến sự kết nối cộng đồng
Dịch bệnh đã làm gia tăng sự gắn kết và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng. Các hoạt động tình nguyện là minh chứng rõ ràng cho sự kết nối này, khi mọi người cùng nhau vượt qua khó khăn và giúp đỡ lẫn nhau. Tình nguyện viên cảm thấy ý nghĩa hơn khi đóng góp vào sự phục hồi của cộng đồng sau đại dịch.
5.2. Tác động của sự hi sinh trong đại dịch COVID 19
Những mất mát và sự hi sinh trong đại dịch đã khiến nhiều người trân trọng hơn giá trị của cuộc sống và tình người. Tình nguyện viên đã trải nghiệm trực tiếp những đau thương này, nhưng đồng thời cũng tìm thấy ý nghĩa trong việc giúp đỡ người khác vượt qua khó khăn. Sự hi sinh của họ đã truyền cảm hứng cho cộng đồng và góp phần vào sự phục hồi tâm lý sau đại dịch.
VI. Ứng Dụng Tương Lai Giá Trị Tình Nguyện Viên TP
Nghiên cứu này có thể giúp các nhà quản lý xã hội, các nhà tâm lý, nhà nghiên cứu hiểu thêm về các chiều kích liên hệ với ý nghĩa sống, cách nó được hình thành, tích lũy và động lực làm khởi phát hành động dấn thân của tình nguyện viên trong một bối cảnh đặc biệt. Từ cách họ trải nghiệm và tìm thấy ý nghĩa qua sự kiện, có thể ứng dụng vào việc khích lệ, cổ vũ các phong trào xã hội và thiện nguyện, giúp thúc đẩy hoàn thiện cho các kế hoạch dự phòng và tăng trưởng sau đại dịch. Cuối cùng, nghiên cứu này hy vọng sẽ góp phần vào bức tranh chung của lĩnh vực nghiên cứu về ý nghĩa sống, cung cấp những cơ sở tham chiếu cho các nghiên cứu tương lai.
6.1. Giá trị nhân văn của tình nguyện viên trong dịch bệnh
Tình nguyện viên đã thể hiện những phẩm chất cao đẹp như lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm và sự hy sinh vì cộng đồng. Những giá trị này cần được tôn vinh và lan tỏa để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Kinh nghiệm của tình nguyện viên trong bệnh viện dã chiến COVID-19 là bài học quý giá về ý nghĩa của sự sẻ chia và giúp đỡ lẫn nhau.
6.2. Tầm quan trọng của sự ghi nhận và biết ơn
Cần có sự ghi nhận và biết ơn đối với những đóng góp của tình nguyện viên trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh. Sự ghi nhận này có thể đến từ cộng đồng, xã hội, và chính phủ. Điều này không chỉ là sự công nhận những nỗ lực của họ mà còn là động lực để tiếp tục tham gia vào các hoạt động tình nguyện trong tương lai.
