Ứng Dụng Công Nghệ GNSS và WebGIS Trong Quản Lý Cây Xanh Đô Thị Tại Phường 1, Thành Phố Trà Vinh

• Tác giả: Trần Thế Ngoan
• Người hướng dẫn: TS. Trương Văn Vinh
• Trường học: Trường Đại Học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Lâm Học
• Đề tài: Ứng Dụng Công Nghệ GNSS và WebGIS Trong Quản Lý Cây Xanh Đô Thị Tại Trà Vinh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành Phố Trà Vinh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Công nghệ Global Navigation Satellite System - Time Kinematic
• 1.2. Giải pháp World Wide Web - Geographic information System (WebGIS)
• 1.3. Công nghệ mã nguồn mở GeoServer
• 1.4. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu PostgreSQL
• 1.5. Mã nguồn mở OpenLayers
• 1.6. Cây xanh đô thị
• 1.6.1. Khái niệm, vai trò và lợi ích cây xanh đô thị
• 1.6.2. Thực trạng cây xanh tại phường 1, thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh
• 1.6.3. Một số nghiên cứu WebGIS quản lý cơ sở dữ liệu và bản đồ trên thế giới
• 1.6.4. Một số nghiên cứu WebGIS quản lý cơ sở dữ liệu và bản đồ tại Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
• 2.1. Đặc điểm khu vực nghiên cứu
• 2.2. Ranh giới phường 1, hình và phạm vi nghiên cứu
• 2.3. Tài nguyên đất, rừng
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Xây dựng cơ sở dữ liệu và lập trình bộ mã quét Code Generator quản lý cây xanh
• 2.5.1. Xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý cây xanh
• 2.5.2. Xây dựng bộ mã quét Code Generator (QR) cho từng cây xanh
• 2.5.3. Xác định lượng C tích lũy trong cây thân gỗ
• 2.5.4. Xây dựng bản đồ vị trí, phát triển WebGIS để quản lý cơ sở dữ liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đánh giá đặc điểm cây xanh tại khu vực nghiên cứu
• 3.1.1. Thành phần loài cây thân gỗ tại các tuyến đường phố
• 3.1.2. Thành phần họ cây thân gỗ tại các tuyến đường phố
• 3.1.3. Thành phần cây thân gỗ tại các công viên
• 3.1.4. Thành phần họ khoa học tại các công viên
• 3.1.5. Đặc trưng các chỉ tiêu đo đếm cây xanh tại khu vực nghiên cứu
• 3.1.6. Phân bố số cây theo cấp đường kính tại khu vực nghiên cứu (N/D¡) theo tuyến đường phố
• 3.1.7. Phân bố số cây theo cấp chiều cao tại khu vực nghiên cứu (N/H¡)
• 3.1.8. Tương quan giữa chiều cao Hy và đường kính D
• 3.2. Trữ lượng, Carbon, Hấp thụ CO2 của cây xanh tại khu vực nghiên cứu
• 3.2.1. Trữ lượng cây xanh tại khu vực nghiên cứu
• 3.2.2. Trữ lượng cây xanh phân theo họ tại khu vực nghiên cứu
• 3.2.3. Sinh khối trên mặt đất tại khu vực nghiên cứu
• 3.2.4. Sinh khối trên mặt đất của cây xanh phân theo loài
• 3.2.5. Lượng carbon tích tụ trên mặt đất
• 3.2.6. Lượng carbon tích tụ trên mặt đất theo tuyến đường và công viên
• 3.2.7. Lượng tích tụ carbon trên mặt đất theo họ tại khu vực nghiên cứu
• 3.2.8. Lượng giá trị bằng tiền khả năng hấp thụ CO2 tại khu vực nghiên cứu
• 3.3. Ứng dụng công nghệ GNSS RTK và WebGIS trong quản lý cây xanh
• 3.3.1. Ứng dụng công nghệ đo đạc RTK để lấy vị trí cây xanh
• 3.3.2. Đồng bộ dữ liệu sau khi thu thập
• 3.3.3. Công cụ tạo mã QR cho bảng dữ liệu cây xanh Trà Vinh
• 3.3.4. Giao diện trang WebGIS quản lý cây xanh tại khu vực nghiên cứu
• 3.3.5. Chức năng truy vấn tìm kiếm cây xanh trên WebGIS
• 3.3.6. In ấn bản đồ cây xanh Phường 1, thành phố
• DANH SÁCH CHỮ VIẾT TẮT
• DANH SÁCH CÁC BẢNG
• DANH SÁCH CÁC HÌNH

I. Tổng Quan Về Quản Lý Cây Xanh Đô Thị Tại Trà Vinh

Cây xanh đô thị đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện cảnh quan, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống tại các thành phố. Tại Trà Vinh, quá trình đô thị hóa nhanh chóng đặt ra nhiều thách thức trong việc duy trì và phát triển hệ thống cây xanh. Cây xanh không chỉ làm đẹp cho các tòa nhà, đường phố mà còn cung cấp oxy, điều hòa khí hậu, giảm hiệu ứng nhà kính và hạn chế tiếng ồn. Do đó, việc quản lý cây xanh đô thị một cách hiệu quả là vô cùng cần thiết. Các phương pháp truyền thống đang dần bộc lộ những hạn chế, đòi hỏi sự ứng dụng của các công nghệ tiên tiến như GNSS và WebGIS để nâng cao hiệu quả quản lý và giám sát.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Cây Xanh Với Đô Thị Trà Vinh

Cây xanh đóng vai trò như lá phổi xanh của thành phố, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ô nhiễm không khí gia tăng do quá trình đô thị hóa. Chúng cung cấp oxy, hấp thụ CO2, điều hòa nhiệt độ, giảm thiểu tiếng ồn và bụi bẩn. Ngoài ra, cây xanh còn có giá trị thẩm mỹ, tạo không gian xanh mát, thư giãn cho người dân. Việc duy trì và phát triển hệ thống cây xanh bền vững là yếu tố then chốt để xây dựng một đô thị xanh, sạch, đẹp và đáng sống ở Trà Vinh. Các khu vực công viên và tuyến đường cần được đặc biệt quan tâm.

1.2. Thách Thức Trong Quản Lý Cây Xanh Truyền Thống

Các phương pháp quản lý cây xanh truyền thống, dựa trên giấy tờ và phần mềm GIS độc lập, đang gặp nhiều khó khăn trong việc chia sẻ thông tin, cập nhật dữ liệu và giám sát tình trạng cây xanh. Việc này dẫn đến tình trạng quản lý thiếu hiệu quả, khó khăn trong việc đưa ra các quyết định kịp thời và chính xác. Thêm vào đó, việc thiếu thông tin chi tiết về từng cây, như vị trí, loại cây, tuổi đời, tình trạng sức khỏe, gây khó khăn cho việc chăm sóc và bảo dưỡng cây xanh một cách tối ưu. Theo tài liệu gốc, việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp giải quyết các vấn đề này một cách hiệu quả.

II. Cách Ứng Dụng GNSS Quản Lý Vị Trí Cây Xanh Chính Xác

Công nghệ GNSS (Global Navigation Satellite System) cung cấp giải pháp định vị chính xác vị trí của từng cây xanh, tạo nền tảng cho việc xây dựng cơ sở dữ liệu không gian. Việc sử dụng công nghệ GNSS RTK (Real-Time Kinematic) cho phép thu thập dữ liệu với độ chính xác cao, giúp xác định vị trí, chiều cao và các thông số quan trọng khác của cây xanh. Dữ liệu này được tích hợp vào hệ thống WebGIS để tạo ra bản đồ cây xanh trực quan và dễ dàng truy cập. Với GNSS, việc quản lý và theo dõi cây xanh trở nên hiệu quả và chính xác hơn bao giờ hết.

2.1. Lợi Ích Của GNSS RTK Trong Thu Thập Dữ Liệu Cây Xanh

GNSS RTK mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với các phương pháp định vị truyền thống. Nó cho phép đo đạc vị trí cây xanh với độ chính xác cao, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian. Ngoài ra, GNSS RTK còn có khả năng thu thập đồng thời nhiều thông tin khác về cây xanh, như chiều cao, đường kính thân cây, loại cây, giúp xây dựng cơ sở dữ liệu toàn diện và chi tiết. Việc thu thập dữ liệu chính xác là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả của hệ thống quản lý cây xanh.

2.2. Quy Trình Thu Thập Dữ Liệu GNSS Và Xử Lý Kết Quả

Quy trình thu thập dữ liệu GNSS bao gồm các bước chuẩn bị thiết bị, thiết lập trạm tham chiếu, đo đạc vị trí từng cây xanh và xử lý dữ liệu. Dữ liệu thu thập được sau đó được xử lý bằng phần mềm chuyên dụng để loại bỏ sai số và đảm bảo độ chính xác. Kết quả xử lý được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu và tích hợp vào hệ thống WebGIS. Việc tuân thủ quy trình chuẩn và sử dụng phần mềm phù hợp là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng dữ liệu GNSS. Dữ liệu từ máy Stonex RTK S900a và UT10 Rugged Tablet cũng được sử dụng.

III. WebGIS Giải Pháp Quản Lý Cây Xanh Đô Thị Ưu Việt

WebGIS (Web-based Geographic Information System) là hệ thống thông tin địa lý dựa trên nền tảng web, cho phép người dùng truy cập, quản lý và phân tích dữ liệu không gian thông qua trình duyệt web. Trong quản lý cây xanh đô thị, WebGIS cung cấp giao diện trực quan để hiển thị bản đồ cây xanh, thông tin chi tiết về từng cây và các công cụ phân tích không gian. WebGIS giúp các nhà quản lý, cán bộ kỹ thuật và người dân dễ dàng tiếp cận thông tin về cây xanh, hỗ trợ ra quyết định và giám sát tình trạng cây xanh một cách hiệu quả.

3.1. Xây Dựng Cơ Sở Dữ Liệu Cây Xanh Cho Hệ Thống WebGIS

Cơ sở dữ liệu cây xanh là nền tảng của hệ thống WebGIS. Cơ sở dữ liệu này bao gồm các thông tin về vị trí, loại cây, tuổi đời, chiều cao, đường kính thân cây, tình trạng sức khỏe và các thông tin liên quan khác. Dữ liệu này được thu thập bằng công nghệ GNSS RTK và các phương pháp điều tra thực địa. Cơ sở dữ liệu cần được thiết kế và xây dựng một cách khoa học, đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và dễ dàng truy cập. Các hệ quản trị cơ sở dữ liệu như PostgreSQL được sử dụng để lưu trữ và quản lý dữ liệu.

3.2. Phát Triển Ứng Dụng WebGIS Với Mã QR Code Tiện Lợi

Ứng dụng WebGIS được phát triển bằng các công nghệ web như HTML, CSS, JavaScript và các thư viện GIS như OpenLayers. Ứng dụng cung cấp giao diện trực quan để hiển thị bản đồ cây xanh, tìm kiếm thông tin, phân tích dữ liệu và tạo báo cáo. Việc tích hợp mã QR code cho phép người dùng dễ dàng truy cập thông tin chi tiết về từng cây xanh bằng điện thoại di động. Chỉ cần quét mã QR, người dùng có thể xem thông tin về loại cây, tuổi đời, tình trạng sức khỏe và các thông tin liên quan khác. Chức năng truy vấn tìm kiếm cây xanh cũng rất quan trọng.

IV. Kết Quả Đánh Giá Hiện Trạng Cây Xanh Tại Phường 1 Trà Vinh

Nghiên cứu đã tiến hành đánh giá hiện trạng cây xanh tại Phường 1, Thành phố Trà Vinh, bao gồm việc thống kê thành phần loài cây, đo đạc các chỉ tiêu sinh trưởng và tính toán trữ lượng carbon. Kết quả cho thấy sự đa dạng về loài cây tại các công viên và tuyến đường phố, với các loài phổ biến như Sao đen, Bằng lăng, Dầu rái. Phân tích tương quan giữa chiều cao và đường kính thân cây giúp đánh giá tình trạng sinh trưởng của cây xanh. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc quản lý, chăm sóc và phát triển hệ thống cây xanh tại địa phương.

4.1. Thống Kê Thành Phần Loài Cây Và Phân Bố Tại Các Khu Vực

Nghiên cứu đã thống kê được thành phần loài cây tại các công viên và tuyến đường phố của Phường 1. Tại Công viên Trà Vinh có 8 họ, 14 loài; Công viên Trung tâm Thành phố Trà Vinh có 4 họ, 6 loài; các tuyến đường phố có 14 họ, 30 loài. Các loài cây phổ biến bao gồm Sao đen, Bằng lăng, Dầu rái. Việc thống kê thành phần loài giúp đánh giá tính đa dạng sinh học của hệ thống cây xanh và lựa chọn các loài cây phù hợp với điều kiện địa phương.

4.2. Đánh Giá Trữ Lượng Carbon Và Khả Năng Hấp Thụ CO2

Nghiên cứu đã tính toán trữ lượng carbon và khả năng hấp thụ CO2 của cây xanh tại Phường 1. Kết quả cho thấy cây xanh có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Công viên Trà Vinh hấp thụ khoảng 57.62 tấn CO2, Công viên Trung tâm Thành phố Trà Vinh hấp thụ khoảng 90.90 tấn CO2. Việc đánh giá trữ lượng carbon giúp nâng cao nhận thức về vai trò của cây xanh trong bảo vệ môi trường.

V. Ứng Dụng WebGIS Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Cây Xanh

Hệ thống WebGIS đã được xây dựng và triển khai thành công tại Phường 1, Thành phố Trà Vinh. Hệ thống cung cấp bản đồ cây xanh trực tuyến, cho phép người dùng xem thông tin chi tiết về từng cây, tìm kiếm cây theo loài, vị trí, tình trạng sức khỏe và thực hiện các chức năng phân tích không gian. Hệ thống WebGIS giúp các nhà quản lý, cán bộ kỹ thuật và người dân dễ dàng tiếp cận thông tin về cây xanh, hỗ trợ ra quyết định và giám sát tình trạng cây xanh một cách hiệu quả.

5.1. Giao Diện WebGIS Thân Thiện Dễ Sử Dụng Cho Mọi Người

Giao diện WebGIS được thiết kế thân thiện, dễ sử dụng, phù hợp với mọi đối tượng người dùng, kể cả những người không có kiến thức chuyên sâu về GIS. Giao diện cung cấp các công cụ tìm kiếm, phân tích và hiển thị dữ liệu một cách trực quan. Người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm cây theo loài, vị trí, tình trạng sức khỏe và xem thông tin chi tiết về từng cây. Chức năng In ấn bản đồ cây xanh được tích hợp để phục vụ công tác báo cáo.

5.2. Tiện Lợi Tra Cứu Thông Tin Cây Xanh Qua Mã QR Code

Việc tích hợp mã QR code cho phép người dùng dễ dàng truy cập thông tin chi tiết về từng cây xanh bằng điện thoại di động. Chỉ cần quét mã QR, người dùng có thể xem thông tin về loại cây, tuổi đời, tình trạng sức khỏe và các thông tin liên quan khác. Chức năng này giúp nâng cao tính tương tác giữa người dân và hệ thống quản lý cây xanh, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào việc bảo vệ và chăm sóc cây xanh.

VI. Kết Luận Và Hướng Phát Triển Quản Lý Cây Xanh Trà Vinh

Việc ứng dụng công nghệ GNSS và WebGIS trong quản lý cây xanh đô thị tại Phường 1, Thành phố Trà Vinh đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Hệ thống đã giúp nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát và chăm sóc cây xanh, cung cấp thông tin chính xác và kịp thời cho các nhà quản lý và người dân. Trong tương lai, cần tiếp tục mở rộng phạm vi ứng dụng của hệ thống WebGIS, tích hợp thêm các chức năng mới và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào việc bảo vệ và phát triển hệ thống cây xanh.

6.1. Đề Xuất Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Ứng Dụng WebGIS

Để nâng cao hiệu quả ứng dụng WebGIS, cần tiếp tục cập nhật dữ liệu thường xuyên, mở rộng phạm vi ứng dụng sang các khu vực khác, tích hợp thêm các chức năng mới như dự báo sinh trưởng của cây, cảnh báo sâu bệnh, và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào việc bảo vệ và chăm sóc cây xanh. Cần đào tạo cán bộ kỹ thuật để sử dụng và quản lý hệ thống WebGIS một cách hiệu quả.

6.2. Triển Vọng Phát Triển Hệ Thống Quản Lý Cây Xanh Thông Minh

Trong tương lai, hệ thống quản lý cây xanh có thể được phát triển thành một hệ thống thông minh, tích hợp các công nghệ như Internet of Things (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data). Hệ thống có thể tự động thu thập dữ liệu về tình trạng cây xanh, dự báo nguy cơ sâu bệnh và đề xuất các biện pháp phòng ngừa. Hệ thống cũng có thể tương tác với người dân thông qua ứng dụng di động, cho phép người dân báo cáo các vấn đề về cây xanh và nhận được thông tin về các chương trình chăm sóc cây xanh. Hệ thống sẽ giúp xây dựng một đô thị xanh, sạch, đẹp và đáng sống.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng tại Việt Nam, việc quản lý cây xanh đô thị trở thành một vấn đề cấp thiết nhằm bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống. Thành phố Trà Vinh, với diện tích điều tra khoảng 24,04 ha tại Phường 1, là một trong những khu vực có hệ thống cây xanh đa dạng và phong phú, đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện môi trường sống. Tuy nhiên, công tác quản lý cây xanh hiện còn nhiều hạn chế do thiếu công cụ quản lý hiện đại và nhân lực chuyên môn. Nghiên cứu này được thực hiện từ tháng 05/2022 đến tháng 12/2022 nhằm ứng dụng công nghệ GNSS RTK và WebGIS trong quản lý cây xanh đô thị tại Phường 1, Thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là xây dựng cơ sở dữ liệu chi tiết cho từng cây xanh, lập trình bộ mã quét QR để quản lý thông tin cây, phân tích mức độ rủi ro và đề xuất giải pháp quản lý, chăm sóc cây xanh hiệu quả. Đồng thời, nghiên cứu phát triển bản đồ vị trí cây xanh trên nền WebGIS, giúp cập nhật và truy xuất thông tin nhanh chóng, thuận tiện cho công tác quản lý. Việc ứng dụng công nghệ này không chỉ nâng cao độ chính xác trong thu thập dữ liệu mà còn giảm thiểu chi phí và thời gian quản lý, đồng thời tăng cường sự minh bạch và tiếp cận thông tin cho người dân và các nhà quản lý.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc bảo vệ môi trường đô thị, giảm thiểu rủi ro do cây xanh gây ra, đồng thời góp phần phát triển đô thị xanh, bền vững tại Thành phố Trà Vinh. Kết quả nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở khoa học cho việc nhân rộng mô hình quản lý cây xanh bằng công nghệ hiện đại tại các đô thị khác trong khu vực và cả nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết và mô hình chính:

1. Công nghệ GNSS RTK (Global Navigation Satellite System - Real Time Kinematic): Đây là công nghệ định vị vệ tinh toàn cầu với độ chính xác cao, sai số vị trí chỉ khoảng 10 mm + 1 ppm RMS, giúp xác định tọa độ chính xác từng cây xanh trong khu vực nghiên cứu. GNSS RTK sử dụng trạm cơ sở và trạm động để xử lý tín hiệu vệ tinh, giảm thiểu sai số và tăng độ tin cậy trong thu thập dữ liệu địa lý.
2. WebGIS (Web Geographic Information System): Là hệ thống thông tin địa lý trên nền tảng web, cho phép quản lý, phân tích, cập nhật và chia sẻ dữ liệu không gian địa lý qua Internet. WebGIS sử dụng các phần mềm mã nguồn mở như GeoServer, OpenLayers, PostgreSQL/PostGIS để xây dựng hệ thống bản đồ tương tác, hỗ trợ truy vấn và quản lý dữ liệu cây xanh một cách hiệu quả và dễ dàng truy cập.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Cây xanh đô thị: Theo Nghị định 64/2010/NĐ-CP, là cây xanh sử dụng công cộng trong đô thị, có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường, cải thiện khí hậu và cảnh quan.
• Sinh khối và lượng carbon tích tụ: Được tính toán dựa trên các công thức chuẩn của FAO và IPCC, giúp đánh giá khả năng hấp thụ CO₂ của cây xanh.
• Mã QR Code: Công cụ mã hóa thông tin cây xanh, giúp truy cập nhanh dữ liệu qua thiết bị di động.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập trực tiếp tại Phường 1, Thành phố Trà Vinh, với diện tích khảo sát 24,04 ha, bao gồm 1.818 cây thân gỗ trên 18 tuyến đường và 110 cây tại 2 công viên lớn. Cỡ mẫu được chọn dựa trên toàn bộ cây xanh có mặt trong khu vực nghiên cứu nhằm đảm bảo tính đại diện và đầy đủ.

Phương pháp thu thập dữ liệu:

• Sử dụng thiết bị GNSS RTK Stonex S900A để đo chính xác vị trí tọa độ từng cây xanh với sai số mặt bằng dưới 10 mm.
• Thu thập các chỉ tiêu lâm học như đường kính thân, chiều cao, hình dáng thân, tán cây, chất lượng cây bằng phần mềm ArcGIS Survey123 trên điện thoại thông minh.
• Xây dựng cơ sở dữ liệu cây xanh trên nền PostgreSQL/PostGIS, tích hợp với GeoServer và OpenLayers để phát triển WebGIS.
• Lập trình bộ mã QR Code bằng Python cho từng cây xanh, giúp truy cập thông tin nhanh chóng qua điện thoại.
• Tính toán sinh khối, lượng carbon tích tụ và khả năng hấp thụ CO₂ dựa trên công thức chuẩn của FAO và IPCC.

Timeline nghiên cứu kéo dài 8 tháng, từ tháng 05/2022 đến tháng 12/2022, bao gồm các giai đoạn: thu thập dữ liệu thực địa, xử lý và phân tích dữ liệu, xây dựng hệ thống WebGIS, thử nghiệm và hoàn thiện hệ thống.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thành phần cây xanh và phân bố loài:

   • Tổng số 1.818 cây thân gỗ thuộc 30 loài và 13 họ thực vật trên 18 tuyến đường.
   • Ba loài phổ biến nhất là Sao đen (Hopea odorata) chiếm 32,8% (596 cây), Bằng lăng nước (Lagerstroemia speciosa) chiếm 14% (259 cây), và Dầu rái (Dipterocarpus alatus) chiếm 11,6% (210 cây).
   • Tại 2 công viên chính, Công viên Trà Vinh có 48 cây thuộc 11 loài, Công viên Trung tâm có 62 cây thuộc 6 loài, trong đó Dầu rái và Giáng hương chiếm tỷ lệ cao nhất.

2. Mối tương quan giữa chiều cao và đường kính thân cây:

   • Phương trình mô tả chiều cao vút ngọn (Hvn) theo đường kính tại 1,3 m (D1,3) có dạng:
     [ H_{vn} = \exp(0,755363 + 0,519305 \times \ln(D_{1,3})) ]
     cho các tuyến đường, và
     [ H_{vn} = \exp(1,0822 + 0,391808 \times \ln(D_{1,3})) ]
     cho khu vực công viên, cho thấy mối quan hệ logarit tích cực giữa kích thước thân và chiều cao cây.

3. Sinh khối và lượng CO₂ hấp thụ:

   • Sinh khối cây trên mặt đất tại Công viên Trà Vinh là 52,75 tấn, Công viên Trung tâm là 33,44 tấn, các tuyến đường phố là khoảng 1.596 tấn.
   • Lượng CO₂ hấp thụ tương ứng là 57,62 tấn tại Công viên Trà Vinh, 90,90 tấn tại Công viên Trung tâm, và các tuyến đường phố cũng có lượng hấp thụ đáng kể.

4. Ứng dụng công nghệ GNSS RTK và WebGIS:

   • Hệ thống WebGIS được xây dựng với 1.928 mã QR cho từng cây xanh, cho phép truy cập thông tin chi tiết qua điện thoại di động.
   • Bản đồ vị trí cây xanh được xác định chính xác, hỗ trợ quản lý, cập nhật và giám sát cây xanh hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc ứng dụng GNSS RTK giúp thu thập dữ liệu vị trí cây xanh với độ chính xác cao, giảm sai số so với phương pháp truyền thống. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu chi tiết và tích hợp WebGIS tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý, giúp nhà quản lý dễ dàng theo dõi tình trạng cây xanh, phát hiện sớm các nguy cơ gãy đổ, từ đó có biện pháp chăm sóc kịp thời.

So với các nghiên cứu tương tự tại các thành phố lớn như Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, việc áp dụng công nghệ này tại Trà Vinh đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc quản lý cây xanh đô thị, đặc biệt trong bối cảnh nhân lực hạn chế. Việc sử dụng mã QR Code giúp người dân và cán bộ quản lý dễ dàng truy cập thông tin, tăng tính minh bạch và sự tham gia cộng đồng trong quản lý cây xanh.

Biểu đồ phân bố số lượng cây theo loài và theo đường kính thân cây, cùng bảng thống kê sinh khối và lượng CO₂ hấp thụ, sẽ minh họa rõ nét đặc điểm sinh thái và giá trị môi trường của hệ thống cây xanh tại khu vực nghiên cứu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Triển khai rộng rãi hệ thống WebGIS quản lý cây xanh:

   • Mở rộng áp dụng công nghệ GNSS RTK và WebGIS cho toàn bộ các phường, xã trong Thành phố Trà Vinh trong vòng 1-2 năm tới.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý đô thị phối hợp với các đơn vị công nghệ thông tin địa phương.

2. Đào tạo nhân lực và nâng cao năng lực quản lý:

   • Tổ chức các khóa đào tạo về sử dụng công nghệ GNSS RTK, WebGIS và quản lý dữ liệu cho cán bộ quản lý cây xanh.
   • Thời gian: Triển khai trong 6 tháng đầu năm tiếp theo.

3. Xây dựng quy trình chăm sóc, bảo dưỡng cây xanh dựa trên dữ liệu thu thập:

   • Sử dụng dữ liệu sinh khối, tình trạng cây để lập kế hoạch cắt tỉa, tưới nước, phòng chống sâu bệnh hợp lý.
   • Chủ thể: Phòng Quản lý đô thị và các đơn vị chăm sóc cây xanh.

4. Tăng cường giám sát và cảnh báo rủi ro cây xanh:

   • Phát triển thêm chức năng cảnh báo trên WebGIS dựa trên dữ liệu thực địa và phân tích nguy cơ gãy đổ, giúp giảm thiểu tai nạn do cây xanh gây ra.
   • Thời gian: 12 tháng tiếp theo.

5. Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng:

   • Tuyên truyền, khuyến khích người dân sử dụng mã QR để giám sát và báo cáo tình trạng cây xanh, góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý đô thị và môi trường:

   • Hỗ trợ xây dựng hệ thống quản lý cây xanh hiện đại, nâng cao hiệu quả công tác giám sát và bảo dưỡng.

2. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Lâm nghiệp, Môi trường:

   • Cung cấp dữ liệu thực tiễn và phương pháp ứng dụng công nghệ GNSS RTK, WebGIS trong quản lý tài nguyên thiên nhiên.

3. Các đơn vị công nghệ thông tin phát triển phần mềm GIS:

   • Tham khảo mô hình tích hợp công nghệ mã nguồn mở trong xây dựng hệ thống WebGIS quản lý cây xanh.

4. Cộng đồng dân cư và tổ chức xã hội:

   • Tăng cường nhận thức về vai trò của cây xanh đô thị và tham gia giám sát, bảo vệ môi trường sống.

Câu hỏi thường gặp

1. Công nghệ GNSS RTK có ưu điểm gì trong quản lý cây xanh?
   GNSS RTK cung cấp độ chính xác vị trí cao (sai số chỉ khoảng 10 mm), giúp xác định tọa độ cây xanh chính xác, giảm sai lệch so với phương pháp truyền thống, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và cập nhật dữ liệu.

2. WebGIS khác gì so với GIS truyền thống?
   WebGIS cho phép truy cập và quản lý dữ liệu địa lý qua Internet mà không cần phần mềm chuyên dụng, giúp người dùng dễ dàng tra cứu, cập nhật và chia sẻ thông tin mọi lúc mọi nơi.

3. Làm thế nào để sử dụng mã QR trong quản lý cây xanh?
   Mỗi cây xanh được gắn một mã QR chứa thông tin chi tiết về loài, kích thước, tình trạng sức khỏe. Người dùng chỉ cần quét mã bằng điện thoại để truy cập dữ liệu nhanh chóng, thuận tiện cho việc giám sát và bảo dưỡng.

4. Sinh khối và lượng CO₂ hấp thụ của cây xanh được tính toán như thế nào?
   Sinh khối được tính dựa trên thể tích cây, tỷ trọng gỗ và hệ số chuyển đổi sinh khối theo tiêu chuẩn FAO. Lượng carbon tích tụ được tính bằng 47% sinh khối, từ đó quy đổi ra lượng CO₂ hấp thụ theo hệ số chuẩn IPCC.

5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các đô thị khác không?
   Có, mô hình ứng dụng GNSS RTK và WebGIS trong quản lý cây xanh có thể nhân rộng cho các đô thị khác, đặc biệt là những nơi có diện tích cây xanh lớn và nhu cầu quản lý hiện đại, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và bảo vệ môi trường.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xây dựng thành công cơ sở dữ liệu chi tiết và bản đồ vị trí cây xanh tại Phường 1, Thành phố Trà Vinh với độ chính xác cao nhờ ứng dụng công nghệ GNSS RTK.
• Hệ thống WebGIS tích hợp mã QR giúp quản lý, cập nhật và truy xuất thông tin cây xanh nhanh chóng, thuận tiện cho cả cán bộ quản lý và người dân.
• Phân tích sinh khối và lượng CO₂ hấp thụ cho thấy cây xanh tại khu vực có giá trị sinh thái và môi trường quan trọng, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện khí hậu đô thị.
• Đề xuất các giải pháp quản lý, chăm sóc cây xanh dựa trên dữ liệu thu thập nhằm nâng cao hiệu quả bảo vệ và phát triển mảng xanh đô thị.
• Khuyến nghị mở rộng ứng dụng công nghệ này cho các khu vực khác nhằm xây dựng hệ thống quản lý cây xanh hiện đại, bền vững trên toàn quốc.

Tiếp theo, cần triển khai đào tạo nhân lực, hoàn thiện hệ thống cảnh báo rủi ro và tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong quản lý cây xanh đô thị. Đề nghị các cơ quan quản lý và tổ chức liên quan phối hợp thực hiện để phát huy tối đa hiệu quả nghiên cứu.