Luận văn thạc sĩ về truy vấn văn bản dựa trên nội dung trong cơ sở dữ liệu đa phương tiện

• Tác giả: Lê Thị Kiều Oanh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đặng Văn Đức
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Công nghệ thông tin
• Đề tài: Truy Vấn Văn Bản Nội Dung Trong Cơ Sở Dữ Liệu Đa Phương Tiện
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2006
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: Khái quát về cơ sở dữ liệu đa phương tiện
• 1.1. Khái quát về cơ sở dữ liệu đa phương tiện
• 1.2. Nhiệm vụ thiết kế và kiến trúc CSDL đa phương tiện
• 1.3. Khái quát về MIRS
• 1.4. Các kiến trúc tổ chức nội dung
• 1.4.1. Kiến trúc tự trị (atonomy)
• 1.4.2. Kiến trúc đồng nhất (uniformity)
• 1.4.3. Kiến trúc lai (hybrid)
• 1.5. Mô hình dữ liệu đa phương tiện
• 2. CHƯƠNG 2: Một số kỹ thuật truy vấn văn bản trên cơ sở nội dung trong CSDL đa phương tiện
• 2.1. Nén dữ liệu văn bản
• 2.2. Văn bản có cấu trúc
• 2.3. Lập chỉ mục văn bản
• 2.3.1. Thu thập và trích chọn tài liệu
• 2.3.2. Đánh chỉ mục
• 2.3.3. Trích chọn thông tin
• 2.3.4. Cấu trúc tệp đảo
• 2.4. Truy vấn thông tin văn bản trong CSDL
• 2.4.1. Sự khác biệt giữa các hệ thống IR và DBMS
• 2.4.2. Chỉ mục tự động tài liệu văn bản và mô hình truy tìm Bool
• 2.4.3. Mô hình truy tìm không gian véctơ
• 2.4.3.1. Mô hình truy tìm không gian véctơ cơ sở
• 2.4.3.2. Véc tơ tài liệu
• 2.4.3.3. Thuật toán tính Consin(Q,Dd) cho mỗi tài liệu d
• 2.4.3.4. Kỹ thuật phản hồi phù hợp (Relevance Feedback Technique)
• 2.4.4. Mô hình truy tìm theo xác suất
• 2.4.5. Mô hình truy tìm trên cơ sở bó (cluster-based)
• 2.4.6. Các phương pháp IR phi truyền thống
• 2.5. Mô tơ tìm kiếm WWW
• 2.5.1. Khám phá tài nguyên
• 2.5.2. Khác biệt chính giữa hệ thống IR và môtơ tìm kiếm WWW
• 2.5.3. Cấu trúc tổng quát của motơ tìm kiếm WWW
• 2.5.4. Thí dụ motơ tìm kiếm
• 2.5.5. Khảo sát một số công cụ tìm kiếm hiện có
• 2.5.5.1. Công cụ dtsearch
• 2.5.5.2. Cấu trúc tìm kiếm và các chức năng của dtsearch
• 2.5.5.3. Công cụ Lucene
• 2.5.5.3.1. Tổng quan về Jakata Lucene
• 2.5.5.3.2. Thư viện Jakata Luncene
• 2.5.5.3.3. Sử dụng Lucene
• 2.5.5.3.4. Cơ chế hoạt động
• 2.5.5.3.5. Một vài nhận xét về Lucene
• 3. CHƯƠNG 3: Xây dựng ứng dụng thử nghiệm để truy tìm văn bản
• 3.1. Các công cụ sử dụng
• 3.2. Các chức năng của Máy tìm kiếm
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Khái quát về cơ sở dữ liệu đa phương tiện

Cơ sở dữ liệu đa phương tiện (MMDBMS) là một hệ thống quản lý cho phép lưu trữ và truy vấn các loại dữ liệu khác nhau như hình ảnh, âm thanh, video và văn bản. Sự phát triển của công nghệ thông tin đã dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng về khối lượng dữ liệu đa phương tiện, đòi hỏi các hệ thống quản lý phải có khả năng xử lý hiệu quả. Truy vấn văn bản trong MMDBMS không chỉ đơn thuần là tìm kiếm thông tin mà còn phải xử lý các loại dữ liệu khác nhau, từ đó nâng cao khả năng truy xuất và quản lý thông tin. Hệ thống này cần có khả năng tích hợp và truy vấn đồng bộ giữa các loại dữ liệu khác nhau, đảm bảo tính hiệu quả và độ chính xác trong việc tìm kiếm thông tin.

1.1. Nhiệm vụ thiết kế và kiến trúc CSDL đa phương tiện

Thiết kế một hệ thống MMDBMS hiệu quả đòi hỏi phải xem xét nhiều yếu tố như khả năng lưu trữ, truy vấn và xử lý dữ liệu. Các kiến trúc tổ chức nội dung cần phải linh hoạt và dễ mở rộng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng. Quản lý dữ liệu trong MMDBMS không chỉ bao gồm việc lưu trữ mà còn phải đảm bảo khả năng truy xuất nhanh chóng và chính xác. Hệ thống cần có khả năng xử lý các truy vấn phức tạp, cho phép người dùng tìm kiếm thông tin một cách dễ dàng và hiệu quả. Việc phát triển các phương pháp truy vấn mới, như truy vấn cơ sở nội dung, là rất cần thiết để nâng cao khả năng tìm kiếm và quản lý thông tin trong môi trường đa phương tiện.

II. Một số kỹ thuật truy vấn văn bản trên cơ sở nội dung trong CSDL đa phương tiện

Các kỹ thuật truy vấn văn bản trong MMDBMS bao gồm nhiều phương pháp khác nhau nhằm tối ưu hóa quá trình tìm kiếm thông tin. Phân tích văn bản là một trong những kỹ thuật quan trọng, cho phép hệ thống hiểu và xử lý nội dung văn bản một cách hiệu quả. Việc sử dụng các mô hình truy tìm như mô hình không gian véctơ và mô hình xác suất giúp cải thiện độ chính xác của các truy vấn. Hệ thống cũng cần có khả năng truy xuất dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, đảm bảo rằng người dùng có thể tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng và dễ dàng. Các công cụ tìm kiếm hiện có như dtsearch và Lucene đã chứng minh được hiệu quả trong việc xử lý và truy vấn dữ liệu văn bản trong môi trường đa phương tiện.

2.1. Nén dữ liệu văn bản

Nén dữ liệu văn bản là một kỹ thuật quan trọng trong MMDBMS, giúp giảm kích thước lưu trữ và tăng tốc độ truy xuất thông tin. Việc nén dữ liệu không chỉ giúp tiết kiệm không gian lưu trữ mà còn cải thiện hiệu suất của hệ thống. Các phương pháp nén như Huffman coding và Lempel-Ziv đã được áp dụng rộng rãi trong việc xử lý văn bản. Hệ thống cần có khả năng lập chỉ mục văn bản hiệu quả để người dùng có thể tìm kiếm thông tin một cách nhanh chóng. Việc sử dụng các chỉ mục tự động giúp tối ưu hóa quá trình tìm kiếm và truy xuất thông tin, từ đó nâng cao trải nghiệm người dùng trong việc khai thác dữ liệu đa phương tiện.

III. Xây dựng ứng dụng thử nghiệm để truy tìm văn bản

Việc xây dựng ứng dụng thử nghiệm để truy tìm văn bản trong MMDBMS là một bước quan trọng trong việc phát triển hệ thống. Ứng dụng này không chỉ giúp kiểm tra tính khả thi của các phương pháp truy vấn mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức hoạt động của hệ thống. Các công cụ như Lucene và dtsearch được sử dụng để phát triển ứng dụng, cho phép người dùng thực hiện các truy vấn phức tạp và nhận được kết quả chính xác. Khai thác dữ liệu từ các nguồn khác nhau và tích hợp chúng vào ứng dụng là một thách thức lớn, đòi hỏi sự kết hợp giữa các kỹ thuật truy vấn và quản lý dữ liệu. Ứng dụng thử nghiệm không chỉ giúp cải thiện khả năng tìm kiếm mà còn cung cấp nền tảng cho việc phát triển các ứng dụng đa phương tiện trong tương lai.

3.1. Các công cụ sử dụng

Các công cụ sử dụng trong việc xây dựng ứng dụng thử nghiệm bao gồm các thư viện và phần mềm hỗ trợ truy vấn văn bản. Lucene, một thư viện mã nguồn mở, cung cấp các chức năng mạnh mẽ cho việc lập chỉ mục và tìm kiếm văn bản. Việc sử dụng Lucene cho phép hệ thống thực hiện các truy vấn phức tạp và trả về kết quả nhanh chóng. Ngoài ra, dtsearch cũng là một công cụ hữu ích trong việc tìm kiếm thông tin, với khả năng xử lý các loại dữ liệu khác nhau. Sự kết hợp giữa các công cụ này giúp tối ưu hóa quá trình tìm kiếm và nâng cao hiệu quả của hệ thống MMDBMS.