Tác Động Của Dịch COVID-19 Đến Hiệu Quả Kinh Doanh Của Các Ngân Hàng Thương Mại

• Tác giả: Lương Kim Tuyến
• Người hướng dẫn: TS. Lê Quang Minh
• Trường học: Đại Học Quốc Gia Thành Phố Hồ Chí Minh - Trường Đại Học Kinh Tế - Luật
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Dịch COVID-19 Đến Hiệu Quả Kinh Doanh Của Các Ngân Hàng Thương Mại
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Tp. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Giới thiệu đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Kết cấu luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT NỀN VÀ TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở lý thuyết nền
• 2.2. Các lý thuyết nền tảng
• 2.3. Cơ sở lý thuyết của biến phụ thuộc
• 2.4. Lý thuyết về các biến kiểm soát
• 2.5. Tổng quan các nghiên cứu trước
• 2.6. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP, DỮ LIỆU VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp bình phương nhỏ nhất (OLS)
• 3.3. Phương pháp tác động cố định (FEM)
• 3.4. Phương pháp tác động ngẫu nhiên (REM)
• 3.5. Lựa chọn mô hình
• 3.6. Quy trình nghiên cứu
• 3.7. Đo lường biến hiệu quả kinh doanh
• 3.8. Đo lường các biến kiểm soát
• 3.9. Mô hình nghiên cứu
• 3.10. Mẫu nghiên cứu và dữ liệu nghiên cứu
• 3.11. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Diễn biến tình hình Covid-19 đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng
• 4.2. Phân tích thống kê mô tả
• 4.3. Kiểm định hiện tượng tự tương quan và đa cộng tuyến
• 4.3.1. Kiểm định hiện tượng tự tương quan
• 4.3.2. Kiểm định tính đa cộng tuyến
• 4.4. Phân tích kết quả hồi quy
• 4.5. Kiểm định mô hình phù hợp
• 4.6. Phân tích kết quả từ mô hình nghiên cứu
• 4.7. Kiểm định sự khác biệt về hiệu quả kinh doanh của các NHTM trước và khi có dịch Covid-19
• 4.8. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: CÁC KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý
• 5.1. Tóm tắt một số kết luận từ kết quả nghiên cứu
• 5.2. Một số khuyến nghị hàm ý chính sách
• 5.3. TÓM TẮT CHƯƠNG 5
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1

I. COVID 19 Tác Động Ngân Hàng Tổng Quan Nghiên Cứu Tại VN

Đại dịch COVID-19 không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe con người mà còn tác động sâu sắc đến nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Các lĩnh vực như du lịch, vận tải, sản xuất, và đặc biệt là ngành ngân hàng, đều chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngân hàng đóng vai trò huyết mạch của thị trường tài chính, và COVID-19 gây ra cú sốc ngoại sinh, đe dọa lợi nhuận do nợ xấu tăng cao. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tác động tiêu cực của đại dịch đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích mức độ ảnh hưởng của việc gia tăng số ca nhiễm COVID-19 đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của các NHTM tại Việt Nam, sử dụng các biến đại diện như ROA, ROE, và NIM. Mục tiêu là làm rõ mối quan hệ đồng biến hay nghịch biến giữa số ca nhiễm và hiệu quả kinh doanh, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách phù hợp. Đề tài này có ý nghĩa trong việc đóng góp thêm các nghiên cứu về mức ảnh hưởng của dịch COVID-19 đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam.

1.1. Tóm Tắt Bối Cảnh Kinh Tế Việt Nam Trước Đại Dịch COVID 19

Trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, nền kinh tế Việt Nam đang trên đà tăng trưởng ổn định, với nhiều lĩnh vực đạt được kết quả tích cực. Tuy nhiên, sự xuất hiện của dịch bệnh đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. Ngành ngân hàng cũng không tránh khỏi những tác động tiêu cực, khi đối mặt với nguy cơ nợ xấu gia tăng và lợi nhuận sụt giảm. Các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phần nào giảm thiểu những tác động tiêu cực này. Dữ liệu từ báo cáo của Tổng cục thống kê cho thấy sự sụt giảm GDP đáng kể trong các quý đầu của năm 2020, khi đại dịch lan rộng.

1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Về Tác Động Của COVID 19 Đến Ngân Hàng Việt Nam

Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá và kiểm chứng mối quan hệ giữa mức gia tăng số ca nhiễm COVID-19 và hiệu quả kinh doanh của các NHTM niêm yết tại Việt Nam. Các mục tiêu cụ thể bao gồm: (1) Kiểm tra mối liên hệ thực nghiệm giữa mức tăng số ca nhiễm COVID-19 và khả năng sinh lời của NHTM. (2) Đưa ra các hàm ý để các NHTM lựa chọn hoạch định quản trị kinh doanh phù hợp trong tình hình dịch bệnh phức tạp. Câu hỏi nghiên cứu chính là liệu mức gia tăng số ca nhiễm COVID-19 ảnh hưởng tiêu cực hay tích cực đến hiệu quả hoạt động và rủi ro tín dụng của các NHTM Việt Nam? Các yếu tố như rủi ro tín dụng có gây ảnh hưởng xấu đến hiệu quả kinh doanh không?

II. 5 Cách COVID 19 Ảnh Hưởng Hiệu Quả Kinh Doanh Ngân Hàng VN

COVID-19 tác động đến hiệu quả kinh doanh ngân hàng theo nhiều cách khác nhau. Một trong những tác động lớn nhất là sự gia tăng nợ xấu. Khi các doanh nghiệp và cá nhân gặp khó khăn về tài chính do dịch bệnh, khả năng trả nợ của họ giảm xuống, dẫn đến tăng tỷ lệ nợ xấu trong danh mục cho vay của các ngân hàng. Ngoài ra, lợi nhuận ngân hàng cũng bị ảnh hưởng do giảm thu nhập từ lãi và phí dịch vụ. Các biện pháp giãn cách xã hội và hạn chế đi lại cũng làm giảm hoạt động giao dịch và sử dụng các dịch vụ ngân hàng. Tuy nhiên, đại dịch cũng thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ngân hàng, khi các ngân hàng tăng cường đầu tư vào các kênh trực tuyến và ứng dụng di động để phục vụ khách hàng từ xa. Theo nghiên cứu, sự thay đổi trong hành vi của khách hàng, từ giao dịch trực tiếp sang giao dịch online, đã tạo ra những cơ hội mới cho ngân hàng số.

2.1. Tăng Rủi Ro Tín Dụng Do COVID 19 Phân Tích Chi Tiết

Rủi ro tín dụng là một trong những thách thức lớn nhất mà các ngân hàng phải đối mặt trong đại dịch COVID-19. Sự gián đoạn trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp và tình trạng mất việc làm của người dân đã làm tăng nguy cơ không trả được nợ. Ngân hàng cần phải tăng cường quản lý rủi ro tín dụng, đánh giá lại khả năng trả nợ của khách hàng và có các biện pháp hỗ trợ kịp thời để giảm thiểu thiệt hại. Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước cho thấy tỷ lệ nợ xấu có xu hướng tăng trong giai đoạn dịch bệnh, đòi hỏi các ngân hàng phải chủ động trích lập dự phòng rủi ro.

2.2. COVID 19 Thúc Đẩy Chuyển Đổi Số Ngân Hàng Tại Việt Nam Lợi Ích và Rủi Ro

Đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số trong ngành ngân hàng tại Việt Nam. Các ngân hàng nhận thấy rằng việc cung cấp các dịch vụ trực tuyến là yếu tố sống còn để duy trì hoạt động và phục vụ khách hàng trong bối cảnh giãn cách xã hội. Digital banking và Fintech trở thành những xu hướng chủ đạo, giúp các ngân hàng tiếp cận được nhiều khách hàng hơn và giảm chi phí hoạt động. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số cũng đi kèm với những rủi ro về bảo mật và an toàn thông tin, đòi hỏi các ngân hàng phải đầu tư vào các giải pháp công nghệ hiện đại và đào tạo nhân viên về kỹ năng số.

III. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng COVID 19 Phương Pháp Mô Hình Đánh Giá

Nghiên cứu này sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng để đánh giá tác động của COVID-19 đến hiệu quả kinh doanh ngân hàng. Phương pháp định tính được sử dụng để tổng quan các lý thuyết và nghiên cứu trước đây, trong khi phương pháp định lượng được sử dụng để phân tích dữ liệu và kiểm định các giả thuyết. Các mô hình hồi quy được xây dựng để đánh giá mối quan hệ giữa số ca nhiễm COVID-19 và các chỉ số hiệu quả kinh doanh như ROA, ROE, và NIM. Dữ liệu được thu thập từ 27 NHTM Việt Nam từ Quý 1/2015 đến Quý 4/2021, sử dụng cơ sở dữ liệu Fiinpro. Các phương pháp ước lượng như OLS, FEM, và REM được sử dụng để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả.

3.1. Thu Thập và Xử Lý Dữ Liệu Hiệu Quả Kinh Doanh Ngân Hàng Việt Nam

Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu này là dữ liệu thứ cấp, được thu thập từ cơ sở dữ liệu Fiinpro, bao gồm các báo cáo tài chính của 27 NHTM Việt Nam trong giai đoạn từ Quý 1/2015 đến Quý 4/2021. Dữ liệu được xử lý và làm sạch để đảm bảo tính chính xác và nhất quán. Các biến số được sử dụng trong mô hình bao gồm ROA, ROE, NIM, số ca nhiễm COVID-19, vốn chủ sở hữu, dư nợ cho vay, và rủi ro tín dụng. Việc lựa chọn giai đoạn nghiên cứu trước và trong đại dịch giúp so sánh và đánh giá rõ hơn tác động của COVID-19.

3.2. Mô Hình Hồi Quy Đánh Giá Tác Động COVID 19 Đến Lợi Nhuận Ngân Hàng

Mô hình hồi quy được sử dụng trong nghiên cứu này để đánh giá tác động của số ca nhiễm COVID-19 đến lợi nhuận ngân hàng. Mô hình bao gồm các biến độc lập như số ca nhiễm COVID-19, vốn chủ sở hữu, dư nợ cho vay, và rủi ro tín dụng, và các biến phụ thuộc như ROA, ROE, và NIM. Các phương pháp ước lượng như OLS, FEM, và REM được sử dụng để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả. Mô hình được kiểm định bằng các kiểm định phù hợp để đảm bảo tính hợp lệ của kết quả.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Tác Động Thực Tế COVID 19 Lên Ngân Hàng

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng COVID-19 có tác động đáng kể đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng Việt Nam. Mức gia tăng số ca nhiễm COVID-19 trong quý có thể ảnh hưởng đến ROA, ROE, và NIM, tùy thuộc vào các yếu tố khác như quy mô ngân hàng, rủi ro tín dụng, và chính sách hỗ trợ. Các ngân hàng có quy mô lớn hơn và quản lý rủi ro tốt hơn có xu hướng ít bị ảnh hưởng tiêu cực hơn. Các chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực của đại dịch. Các kết quả này được so sánh với các nghiên cứu trước đây để đánh giá tính nhất quán và độ tin cậy.

4.1. Phân Tích Thống Kê Mô Tả Biến Ảnh Hưởng Hiệu Quả Ngân Hàng

Phân tích thống kê mô tả được sử dụng để đánh giá các đặc điểm của dữ liệu và các biến số sử dụng trong mô hình. Các thống kê như giá trị trung bình, độ lệch chuẩn, giá trị lớn nhất, và giá trị nhỏ nhất được tính toán cho từng biến. Kết quả phân tích thống kê mô tả giúp hiểu rõ hơn về phân phối của dữ liệu và phát hiện các giá trị ngoại lệ. Điều này giúp đảm bảo tính chính xác và tin cậy của các kết quả hồi quy. Bảng 4.1 trong tài liệu gốc cung cấp thông tin chi tiết về phân tích thống kê mô tả các biến.

4.2. Kiểm Định Mô Hình Độ Phù Hợp và Ý Nghĩa Thống Kê

Kiểm định mô hình là bước quan trọng để đảm bảo tính hợp lệ và độ tin cậy của kết quả hồi quy. Các kiểm định như kiểm định F, kiểm định t, và kiểm định R-squared được sử dụng để đánh giá độ phù hợp của mô hình và ý nghĩa thống kê của các biến số. Kết quả kiểm định mô hình cho biết liệu mô hình có thể giải thích được sự biến động của biến phụ thuộc hay không và liệu các biến độc lập có ảnh hưởng đáng kể đến biến phụ thuộc hay không. Bảng 4.3 và 4.4 trong tài liệu gốc trình bày chi tiết kết quả kiểm định.

V. Chính Sách Ngân Hàng Hậu COVID 19 Hàm Ý Khuyến Nghị

Từ kết quả nghiên cứu, có một số hàm ý và khuyến nghị chính sách cho các ngân hàng Việt Nam trong bối cảnh hậu COVID-19. Các ngân hàng cần tiếp tục tăng cường quản lý rủi ro tín dụng, đa dạng hóa danh mục cho vay, và đầu tư vào chuyển đổi số. Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp và cá nhân bị ảnh hưởng bởi đại dịch, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho ngành ngân hàng phát triển bền vững. Các chính sách nên tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, giảm nợ xấu, và tăng cường năng lực cạnh tranh của các ngân hàng.

5.1. Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Hiệu Quả Hậu Đại Dịch COVID 19

Quản trị rủi ro tín dụng là yếu tố then chốt để đảm bảo sự ổn định và phát triển của ngân hàng trong bối cảnh hậu COVID-19. Các ngân hàng cần tăng cường đánh giá và giám sát rủi ro tín dụng, xây dựng các kịch bản ứng phó với các tình huống xấu, và có các biện pháp xử lý nợ xấu hiệu quả. Việc áp dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo và học máy có thể giúp ngân hàng nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng.

5.2. Thúc Đẩy Tăng Trưởng Tín Dụng Bền Vững Sau COVID 19 Tại Việt Nam

Tăng trưởng tín dụng là yếu tố quan trọng để thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng cần phải đi kèm với quản lý rủi ro và đảm bảo tính bền vững. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần có các chính sách điều hành linh hoạt để kiểm soát tăng trưởng tín dụng và ngăn ngừa nguy cơ bong bóng tín dụng. Các ngân hàng cũng cần tập trung vào việc cho vay các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Tổng quan nghiên cứu

Đại dịch Covid-19 đã gây ra những tác động sâu sắc đến nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại (NHTM). Từ Quý 1/2015 đến Quý 4/2021, đặc biệt trong giai đoạn dịch bùng phát mạnh từ năm 2020, số ca nhiễm Covid-19 tăng nhanh đã tạo ra nhiều thách thức và cơ hội cho ngành ngân hàng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá mối quan hệ giữa mức gia tăng số ca nhiễm Covid-19 và hiệu quả kinh doanh của 27 NHTM niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nghiên cứu tập trung phân tích các chỉ số hiệu quả kinh doanh như tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) và biên lãi thuần (NIM), đồng thời xem xét các yếu tố kiểm soát như vốn chủ sở hữu, quy mô ngân hàng, chi phí hoạt động, dư nợ cho vay và rủi ro tín dụng. Phạm vi nghiên cứu bao gồm dữ liệu tài chính từ năm 2015 đến 2021, với số liệu về số ca nhiễm Covid-19 được thu thập từ nguồn công khai. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của dịch bệnh đến hiệu quả hoạt động ngân hàng, hỗ trợ hoạch định chính sách và chiến lược quản trị phù hợp trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết nền tảng chính. Thứ nhất, Lý thuyết cấu trúc hiệu quả giải thích mối quan hệ giữa cấu trúc thị phần và hiệu quả ngân hàng, cho rằng ngân hàng có quy mô lớn và quản lý chi phí hiệu quả sẽ đạt lợi nhuận cao hơn. Thứ hai, Lý thuyết chi phí đại diện nhấn mạnh vai trò của chi phí đại diện trong quản trị vốn và ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của ngân hàng. Thứ ba, Lý thuyết tín hiệu tập trung vào sự bất cân xứng thông tin, cho rằng việc công bố thông tin tài chính minh bạch giúp nâng cao giá trị thị trường và hiệu quả kinh doanh. Các khái niệm chính bao gồm hiệu quả kinh doanh (đo bằng ROA, ROE, NIM), rủi ro tín dụng, quy mô ngân hàng, vốn chủ sở hữu và chi phí hoạt động.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính tổng hợp các lý thuyết và nghiên cứu trước để xây dựng cơ sở lý thuyết và giả thuyết nghiên cứu. Phương pháp định lượng sử dụng dữ liệu thứ cấp từ 27 NHTM niêm yết tại Việt Nam trong giai đoạn 2015-2021, với tổng số 756 quan sát. Dữ liệu tài chính được lấy từ cơ sở dữ liệu Fiinpro, số liệu về số ca nhiễm Covid-19 được thu thập từ trang Worldometer. Phân tích thống kê mô tả và hồi quy đa biến được thực hiện trên phần mềm Stata 14. Các mô hình hồi quy bao gồm phương pháp bình phương nhỏ nhất (OLS), mô hình tác động cố định (FEM) và mô hình tác động ngẫu nhiên (REM). Kiểm định Hausman được sử dụng để lựa chọn mô hình phù hợp, đồng thời kiểm tra hiện tượng tự tương quan và đa cộng tuyến. Mô hình hồi quy GLS với phương pháp FGLS được áp dụng để khắc phục các khuyết tật của mô hình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng tích cực của số ca nhiễm Covid-19 đến hiệu quả kinh doanh: Mức gia tăng số ca nhiễm Covid-19 trong quý có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê ở mức 1% đến các chỉ số NIM (hệ số hồi quy 0,00048), ROE (0,00230) và ROA (0,00026). Điều này cho thấy trong giai đoạn dịch bệnh, hiệu quả kinh doanh của các NHTM được cải thiện, đặc biệt trong Quý 2 và Quý 3/2021 khi dịch bệnh bùng phát mạnh.

2. Tác động của vốn chủ sở hữu và quy mô ngân hàng: Vốn chủ sở hữu (EQUITY) và quy mô ngân hàng (LAsset) đều có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê ở mức 1% đến các chỉ số hiệu quả kinh doanh. Ví dụ, vốn chủ sở hữu có hệ số hồi quy 0,38311 đối với ROE, cho thấy ngân hàng có vốn chủ sở hữu cao thường đạt hiệu quả sinh lời tốt hơn.

3. Chi phí hoạt động và dư nợ cho vay: Chi phí hoạt động (OEFF) có tác động tích cực đến NIM và ROE, trong khi dư nợ cho vay (LOAN) lại có tác động tiêu cực đến NIM với hệ số -0,00745 và ý nghĩa 5%. Điều này phản ánh sự thay đổi trong cơ cấu thu nhập ngân hàng trong giai đoạn dịch, khi dư nợ cho vay giảm nhưng biên lãi thuần tăng.

4. Rủi ro tín dụng ảnh hưởng tiêu cực: Tỷ lệ nợ xấu (NPL) có tác động tiêu cực và có ý nghĩa thống kê đến ROE (-0,29519) và ROA (-0,03177), cho thấy rủi ro tín dụng là yếu tố làm giảm hiệu quả kinh doanh của ngân hàng trong giai đoạn dịch bệnh.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy, mặc dù dịch Covid-19 gây ra nhiều khó khăn, các NHTM tại Việt Nam vẫn duy trì và thậm chí cải thiện hiệu quả kinh doanh trong giai đoạn dịch bùng phát. Nguyên nhân chính là do các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước như giảm lãi suất điều hành, cơ cấu lại nợ, miễn giảm phí dịch vụ, cùng với việc đẩy mạnh số hóa và ngân hàng điện tử giúp tăng thu nhập ngoài lãi và giảm chi phí huy động vốn. So với các nghiên cứu trước đây cho thấy tác động tiêu cực của dịch bệnh, kết quả này phản ánh sự thích ứng nhanh chóng và hiệu quả của các ngân hàng Việt Nam trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp. Biểu đồ mối quan hệ giữa số ca nhiễm và các chỉ số ROE, ROA, NIM minh họa rõ xu hướng tăng hiệu quả kinh doanh song song với sự gia tăng số ca nhiễm trong quý. Tuy nhiên, rủi ro tín dụng vẫn là thách thức lớn, đòi hỏi các ngân hàng cần quản lý chặt chẽ để duy trì hiệu quả bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý rủi ro tín dụng: Các NHTM cần áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ danh mục cho vay, nâng cao chất lượng tín dụng nhằm giảm tỷ lệ nợ xấu, từ đó cải thiện hiệu quả kinh doanh. Thời gian thực hiện: ngay lập tức và liên tục; chủ thể: Ban quản trị và phòng quản lý rủi ro.

2. Đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển ngân hàng điện tử: Khuyến khích phát triển các dịch vụ số để tăng thu nhập ngoài lãi, giảm chi phí vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Thời gian: trong vòng 1-2 năm; chủ thể: Ban điều hành và phòng công nghệ thông tin.

3. Tối ưu hóa cấu trúc vốn: Tăng vốn chủ sở hữu để nâng cao khả năng chống chịu rủi ro và tạo điều kiện mở rộng hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn. Thời gian: trung hạn 2-3 năm; chủ thể: Ban lãnh đạo và cổ đông.

4. Hợp tác chặt chẽ với cơ quan quản lý: Thực hiện các chính sách hỗ trợ của Nhà nước như cơ cấu lại nợ, giảm lãi suất, đồng thời phối hợp giám sát và báo cáo kịp thời để đảm bảo hoạt động ổn định. Thời gian: liên tục; chủ thể: Ban điều hành và phòng pháp chế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà quản lý ngân hàng thương mại: Giúp hiểu rõ tác động của dịch Covid-19 đến hiệu quả kinh doanh, từ đó xây dựng chiến lược quản trị rủi ro và phát triển bền vững.

2. Cơ quan quản lý nhà nước và Ngân hàng Nhà nước: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích để thiết kế chính sách hỗ trợ ngành ngân hàng trong và sau đại dịch.

3. Các nhà nghiên cứu và học viên ngành tài chính – ngân hàng: Là tài liệu tham khảo quan trọng về phương pháp nghiên cứu, mô hình phân tích và kết quả thực nghiệm trong bối cảnh dịch bệnh.

4. Nhà đầu tư và cổ đông ngân hàng: Giúp đánh giá hiệu quả hoạt động và rủi ro của các NHTM trong giai đoạn dịch bệnh, từ đó đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.

Câu hỏi thường gặp

1. Dịch Covid-19 ảnh hưởng như thế nào đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng?
Nghiên cứu cho thấy mức gia tăng số ca nhiễm Covid-19 có tác động tích cực đến các chỉ số hiệu quả kinh doanh như ROA, ROE và NIM, nhờ các chính sách hỗ trợ và sự thích ứng nhanh của ngân hàng.

2. Các yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến hiệu quả kinh doanh trong giai đoạn dịch?
Vốn chủ sở hữu, quy mô ngân hàng và chi phí hoạt động có tác động tích cực, trong khi rủi ro tín dụng và dư nợ cho vay có ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả kinh doanh.

3. Tại sao dư nợ cho vay lại có tác động tiêu cực đến biên lãi thuần (NIM)?
Dư nợ cho vay giảm trong dịch do thận trọng trong cấp tín dụng, nhưng biên lãi thuần tăng nhờ chi phí vốn giảm và thu nhập ngoài lãi tăng, làm thay đổi cơ cấu thu nhập ngân hàng.

4. Các ngân hàng đã làm gì để duy trì hiệu quả trong giai đoạn dịch?
Đẩy mạnh số hóa, phát triển ngân hàng điện tử, miễn giảm phí dịch vụ, và tận dụng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước giúp ngân hàng duy trì hoạt động và tăng thu nhập.

5. Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro tín dụng trong bối cảnh dịch bệnh?
Ngân hàng cần nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng, giám sát chặt chẽ danh mục cho vay, áp dụng các công cụ quản lý rủi ro và phối hợp với khách hàng để cơ cấu lại nợ kịp thời.

Kết luận

• Mức gia tăng số ca nhiễm Covid-19 có tác động tích cực đến hiệu quả kinh doanh của các NHTM tại Việt Nam trong giai đoạn 2015-2021.
• Vốn chủ sở hữu, quy mô ngân hàng và chi phí hoạt động là các yếu tố quan trọng thúc đẩy hiệu quả kinh doanh.
• Rủi ro tín dụng và dư nợ cho vay có ảnh hưởng tiêu cực, đòi hỏi quản lý chặt chẽ để duy trì sự ổn định.
• Các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và sự chuyển đổi số đã giúp các ngân hàng thích ứng hiệu quả với bối cảnh dịch bệnh.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp quản trị rủi ro, tối ưu vốn và phát triển dịch vụ số nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh bền vững trong và sau đại dịch.

Tiếp theo, các NHTM cần triển khai các khuyến nghị nghiên cứu để củng cố vị thế và tăng cường khả năng chống chịu trước các biến động kinh tế trong tương lai. Độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả hoạt động và hoạch định chiến lược phù hợp.