QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ CHỦ VÀ TỰ HỌC CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM

Môn Toán không chỉ cung cấp kiến thức mà còn rèn luyện tư duy, kỹ năng giải quyết vấn đề. Chương trình Toán THCS mới tập trung vào việc gắn liền kiến thức với thực tiễn, tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm và vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Chương trình Toán THCS mới tăng cường tính kết nối giữa các ý tưởng toán học và các môn học khác như Khoa học, Công nghệ, Tin học, thực hiện giáo dục STEM. Điều này giúp học sinh hiểu rõ hơn về vai trò của Toán học trong thế giới xung quanh.

Năng lực tự chủ và tự học giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, phát triển khả năng sáng tạo và tự giải quyết vấn đề. Trong bối cảnh thông tin đa dạng, học sinh cần có khả năng tự tìm kiếm, đánh giá và chọn lọc thông tin phù hợp. Giáo viên có vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn và hỗ trợ học sinh phát triển những kỹ năng này, tạo điều kiện cho học sinh tự khám phá và học hỏi.

Cần đánh giá chính xác nhận thức của cán bộ quản lý (CBQL) và giáo viên (GV) về tầm quan trọng của dạy học Toán theo hướng phát triển năng lực tự chủ và tự học. Việc đánh giá này sẽ giúp xác định những điểm mạnh và điểm yếu trong nhận thức của đội ngũ giáo viên, từ đó có những biện pháp bồi dưỡng và nâng cao nhận thức phù hợp. Một số CBQL và GV vẫn còn tư tưởng dạy theo lối truyền thống, chưa thực sự chú trọng đến việc phát triển năng lực cho học sinh.

Phương pháp và hình thức dạy học môn Toán hiện nay chưa thực sự phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh. Giáo viên cần đổi mới phương pháp dạy học, tăng cường sử dụng các phương pháp dạy học tích cực như: Dạy học theo dự án, dạy học hợp tác, dạy học giải quyết vấn đề... Bên cạnh đó, cần đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học, tạo cơ hội cho học sinh được trải nghiệm và vận dụng kiến thức vào thực tế.

Hoạt động kiểm tra đánh giá hiện nay chủ yếu tập trung vào việc đánh giá kiến thức, kỹ năng mà ít chú trọng đến việc đánh giá năng lực tự chủ và tự học của học sinh. Cần đổi mới hình thức và phương pháp kiểm tra đánh giá, tăng cường sử dụng các hình thức đánh giá thường xuyên, đánh giá quá trình, đánh giá năng lực. Đồng thời, cần xây dựng các tiêu chí đánh giá rõ ràng, cụ thể, phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực cho học sinh.

Mục tiêu dạy học cần được xây dựng dựa trên kết quả đánh giá năng lực của học sinh. Giáo viên cần tìm hiểu kỹ về trình độ, khả năng, sở thích của học sinh để xây dựng mục tiêu phù hợp. Mục tiêu quá cao hoặc quá thấp đều không mang lại hiệu quả. Mục tiêu cần có tính thử thách nhưng vẫn nằm trong khả năng của học sinh, khuyến khích học sinh nỗ lực và cố gắng.

Cần có sự theo dõi, kiểm tra, đánh giá thường xuyên việc thực hiện mục tiêu dạy học. Giáo viên cần sử dụng các công cụ đánh giá đa dạng để theo dõi sự tiến bộ của học sinh. Đồng thời, cần có sự điều chỉnh, bổ sung mục tiêu kịp thời khi cần thiết. Quản lý hoạt động dạy học phải đảm bảo rằng tất cả học sinh đều có cơ hội đạt được mục tiêu đã đề ra.

Ứng dụng CNTT trong dạy học Toán giúp tăng tính tương tác giữa giáo viên và học sinh, tạo môi trường học tập sinh động và hấp dẫn. Giáo viên có thể sử dụng các phần mềm, ứng dụng, trang web hỗ trợ dạy học để minh họa kiến thức, tổ chức các hoạt động tương tác, kiểm tra đánh giá trực tuyến. Học sinh có thể sử dụng CNTT để tự học, tìm kiếm thông tin, làm bài tập.

Dạy học Toán gắn liền với thực tiễn giúp học sinh thấy được vai trò của Toán học trong cuộc sống, từ đó tăng hứng thú học tập. Giáo viên cần đưa ra các ví dụ, bài tập liên quan đến các tình huống thực tế để học sinh vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết vấn đề. Ví dụ, giáo viên có thể sử dụng các bài toán về tính toán chi phí, đo đạc diện tích, phân tích dữ liệu... để giúp học sinh hiểu rõ hơn về ứng dụng của Toán học.

Môn Toán cần tập trung vào việc phát triển khả năng giải quyết vấn đề cho học sinh. Thay vì chỉ yêu cầu học sinh học thuộc công thức và làm bài tập theo mẫu, giáo viên nên tạo cơ hội cho học sinh được đối mặt với các vấn đề thực tế và tìm cách giải quyết. Kỹ năng giải quyết vấn đề không chỉ quan trọng trong môn Toán mà còn cần thiết trong nhiều lĩnh vực khác của cuộc sống.

Bồi dưỡng về các phương pháp dạy học tích cực, phương pháp đánh giá năng lực, kỹ năng sử dụng CNTT trong dạy học... Giáo viên cần được cập nhật kiến thức mới, chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp và tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu. Cần tạo điều kiện cho giáo viên được học tập, nghiên cứu và phát triển bản thân.

Môi trường học tập cần tạo điều kiện cho học sinh được tự do bày tỏ ý kiến, đặt câu hỏi, tham gia vào các hoạt động học tập một cách tích cực. Giáo viên cần tạo không khí thân thiện, cởi mở, khuyến khích học sinh hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và giúp đỡ lẫn nhau. Cần tạo điều kiện cho học sinh được tiếp cận với các nguồn tài liệu học tập đa dạng, khuyến khích học sinh tự học, tự nghiên cứu.

Cần đánh giá khách quan những kết quả đã đạt được trong công tác quản lý dạy học môn Toán thời gian qua. Đồng thời, cần thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế còn tồn tại để có những giải pháp khắc phục kịp thời. Việc đánh giá này sẽ giúp định hướng cho các hoạt động quản lý dạy học trong tương lai.

Có thể nghiên cứu về các mô hình quản lý dạy học tiên tiến, hiệu quả. Nghiên cứu về vai trò của công nghệ trong quản lý dạy học. Nghiên cứu về sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong quản lý dạy học. Các nghiên cứu này sẽ cung cấp thêm thông tin và kinh nghiệm để nâng cao chất lượng quản lý dạy học môn Toán.