I. Giới thiệu và tính cấp thiết của nghiên cứu
Nghiên cứu này tập trung vào sự thay đổi vai trò giới trong gia đình có vợ/chồng di cư mùa vụ tại nông thôn Hải Phòng. Di cư mùa vụ là hiện tượng phổ biến ở các quốc gia đang phát triển, đặc biệt tại Việt Nam, nơi nó góp phần cải thiện thu nhập và giảm nghèo. Tuy nhiên, di cư cũng tạo ra những thay đổi trong cấu trúc gia đình, đặc biệt là vai trò giới. Nghiên cứu này nhằm làm rõ những thay đổi này và đề xuất giải pháp để quản lý hiệu quả hiện tượng di cư mùa vụ.
1.1. Bối cảnh và mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện tại hai xã Quốc Tuấn và Quang Trung, huyện An Lão, Hải Phòng. Mục tiêu chính là phân tích ảnh hưởng của di cư mùa vụ đến vai trò giới trong gia đình, từ đó đề xuất các khuyến nghị về quản lý di cư và nâng cao nhận thức về bình đẳng giới.
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là các hộ gia đình có người chồng/vợ di cư mùa vụ. Phạm vi nghiên cứu bao gồm thời gian từ 2018-2019 và không gian tại hai xã Quốc Tuấn và Quang Trung. Nghiên cứu tập trung vào các thay đổi trong phân công lao động, nội trợ, chăm sóc con cái và người già.
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về di cư và vai trò giới, bao gồm lý thuyết hút-đẩy và chiến lược hộ gia đình. Di cư mùa vụ thường được thúc đẩy bởi yếu tố kinh tế, nhưng cũng tạo ra những thách thức trong việc tổ chức đời sống gia đình. Nghiên cứu cũng sử dụng phương pháp định lượng và định tính để thu thập và phân tích dữ liệu.
2.1. Lý thuyết và khung phân tích
Lý thuyết hút-đẩy giải thích nguyên nhân di cư, trong khi lý thuyết chiến lược hộ gia đình làm rõ cách các gia đình phân công lao động khi có thành viên di cư. Khung phân tích của nghiên cứu bao gồm các yếu tố kinh tế, xã hội và văn hóa ảnh hưởng đến vai trò giới.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng bảng hỏi và phỏng vấn sâu để thu thập dữ liệu từ 300 hộ gia đình. Phương pháp định lượng giúp đo lường nhận thức và thái độ của người dân, trong khi phương pháp định tính làm sâu sắc hơn các vấn đề liên quan đến sự thay đổi vai trò giới.
III. Kết quả và thảo luận
Nghiên cứu chỉ ra rằng di cư mùa vụ dẫn đến sự thay đổi vai trò giới trong gia đình, đặc biệt là trong các hoạt động sản xuất, nội trợ và chăm sóc con cái. Nam giới thường là người di cư, trong khi phụ nữ ở nhà đảm nhiệm nhiều công việc hơn. Tuy nhiên, những thay đổi này chưa bền vững và phụ thuộc vào việc ai là người di cư.
3.1. Thay đổi trong hoạt động sản xuất
Khi người chồng di cư, phụ nữ thường đảm nhiệm các công việc nông nghiệp và phi nông nghiệp. Điều này làm thay đổi vai trò giới trong sản xuất, nhưng chưa tạo ra sự bình đẳng lâu dài.
3.2. Thay đổi trong nội trợ và chăm sóc gia đình
Phụ nữ phải đảm nhiệm nhiều hơn các công việc nội trợ và chăm sóc con cái khi người chồng di cư. Nam giới cũng tham gia nhiều hơn vào các công việc này, nhưng mức độ tham gia còn hạn chế.
IV. Kết luận và khuyến nghị
Nghiên cứu kết luận rằng di cư mùa vụ có tác động đáng kể đến vai trò giới trong gia đình, nhưng những thay đổi này chưa bền vững. Cần có các chính sách hỗ trợ để quản lý hiệu quả hiện tượng di cư và thúc đẩy bình đẳng giới trong gia đình.
4.1. Khuyến nghị chính sách
Các chính sách cần tập trung vào việc hỗ trợ gia đình có người di cư, đặc biệt là trong việc phân công lao động và chăm sóc con cái. Cần nâng cao nhận thức về bình đẳng giới trong cộng đồng.
4.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu trong tương lai nên mở rộng phạm vi địa lý và thời gian để có cái nhìn toàn diện hơn về sự thay đổi vai trò giới trong bối cảnh di cư mùa vụ.
