Nghiên cứu miễn trách nhiệm của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển

• Tác giả: Hoàng Thị Doan Trang
• Người hướng dẫn: GS. NGND Nguyễn Thị Mơ
• Trường học: Trường Đại Học Ngoại Thương
• Chuyên ngành: Kinh Tế Quốc Tế
• Đề tài: Nghiên Cứu Miễn Trách Nhiệm Của Người Vận Chuyển Hàng Hóa Biển Cho Xuất Khẩu Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Tình hình nghiên cứu về các trường hợp miễn trách của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 1.3. Tình hình nghiên cứu về đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam
• 1.4. Đánh giá tổng quan về tình hình nghiên cứu
• 1.5. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
• 1.5.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5.2. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5.3. Hướng tiếp cận của đề tài nghiên cứu
• 1.6. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGHIÊN CỨU CÁC TRƯỜNG HỢP MIỄN TRÁCH CỦA NGƯỜI VẬN CHUYỂN THEO HỢP ĐỒNG VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA BẰNG ĐƯỜNG BIỂN NHẰM ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
• 2.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 2.1.1. Khái niệm về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 2.1.2. Đặc điểm của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 2.1.3. Vai trò của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển đối với hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp
• 2.2. Các trường hợp miễn trách của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 2.2.1. Khái niệm về trường hợp miễn trách
• 2.2.2. Phân loại các trường hợp miễn trách nói chung
• 2.2.3. Phân loại các trường hợp miễn trách theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 2.2.4. Hệ quả và mối quan hệ hữu cơ đối với doanh nghiệp xuất khẩu khi người vận chuyển gặp các trường hợp miễn trách theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 2.3. Sự cần thiết phải nghiên cứu các trường hợp miễn trách của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam
• 2.3.1. Mối quan hệ giữa hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp với hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 2.3.2. Những ảnh hưởng đối với hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam do sự thiếu hiểu biết về các trường hợp miễn trách của người vận chuyển
• 2.4. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG QUY ĐỊNH VỀ CÁC TRƯỜNG HỢP MIỄN TRÁCH CỦA NGƯỜI VẬN CHUYỂN THEO HỢP ĐỒNG VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA BẰNG ĐƯỜNG BIỂN TẠI CÁC DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU VIỆT NAM VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA
• 3.1. Tình hình hàng hóa xuất khẩu Việt Nam vận chuyển bằng đường biển sang thị trường nước ngoài
• 3.2. Thực tiễn áp dụng quy định của pháp luật Việt Nam về các trường hợp miễn trách của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 3.3. Những bất cập trong quy định của pháp luật
• 3.4. Phân tích ảnh hưởng của việc áp dụng quy định về các trường hợp miễn trách của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển tới hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam
• 3.5. Nguyên nhân của bất cập và ảnh hưởng
• 3.6. Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến khả năng ứng phó của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam khi người vận chuyển gặp trường hợp miễn trách theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 3.6.1. Những nhân tố chủ quan
• 3.6.2. Những nhân tố khách quan
• 3.7. Những vấn đề đặt ra đối với các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam
• 3.8. Khả năng ứng phó yếu của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam khi gặp những trường hợp miễn trách của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 3.9. Chiến lược kinh doanh xuất khẩu chưa gắn kết với chiến lược thúc đẩy nghiệp vụ vận chuyển hàng hóa và chiến lược ứng phó các trường hợp miễn trách của người vận chuyển
• 3.10. Chưa chú trọng đào tạo đội ngũ chuyên sâu về nghiệp vụ xuất nhập khẩu, nghiệp vụ vận tải, giao nhận
• 3.11. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG VẬN DỤNG CÁC TRƯỜNG HỢP MIỄN TRÁCH CỦA NGƯỜI VẬN CHUYỂN THEO HỢP ĐỒNG VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA BẰNG ĐƯỜNG BIỂN ĐỂ ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU VIỆT NAM
• 4.1. Phương hướng đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu theo hướng phát triển bền vững của Việt Nam
• 4.2. Những giải pháp tăng cường vận dụng các trường hợp miễn trách của người vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển để đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam
• 4.2.1. Nhóm giải pháp xây dựng chiến lược xuất khẩu phù hợp trong giai đoạn mới
• 4.2.2. Nhóm giải pháp sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật Việt Nam về các trường hợp miễn trách của người vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 4.2.3. Nhóm giải pháp về ký kết và thực hiện hợp đồng xuất khẩu, hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 4.2.4. Nhóm giải pháp ứng phó khi người vận chuyển được miễn trách theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
• 4.2.5. Nhóm giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực cho doanh nghiệp xuất khẩu
• 4.3. Kết luận chương 4
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về miễn trách nhiệm của người vận chuyển

Nghiên cứu về miễn trách nhiệm của người vận chuyển hàng hóa biển là một vấn đề quan trọng trong lĩnh vực xuất khẩu của Việt Nam. Theo quy định của pháp luật, người vận chuyển có thể được miễn trách nhiệm trong nhiều trường hợp khác nhau. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người vận chuyển mà còn ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp. Việc hiểu rõ các trường hợp này giúp doanh nghiệp có thể ứng phó hiệu quả hơn với các rủi ro trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Theo luật hàng hải, các trường hợp miễn trách được phân loại rõ ràng, từ lỗi của thuyền trưởng đến thiên tai. Điều này tạo ra một khung pháp lý vững chắc cho các doanh nghiệp trong việc bảo vệ quyền lợi của mình.

1.1. Khái niệm và vai trò của hợp đồng vận chuyển

Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển là một thỏa thuận giữa người vận chuyển và chủ hàng. Hợp đồng này quy định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan. Vai trò của hợp đồng này không chỉ dừng lại ở việc vận chuyển hàng hóa mà còn bao gồm việc xác định trách nhiệm trong trường hợp xảy ra sự cố. Theo luật hàng hải, hợp đồng vận chuyển giúp các doanh nghiệp xuất khẩu bảo vệ quyền lợi của mình khi hàng hóa bị hư hỏng hoặc mất mát. Việc nắm vững các quy định trong hợp đồng sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu.

II. Các trường hợp miễn trách của người vận chuyển

Các trường hợp miễn trách của người vận chuyển được quy định rõ ràng trong luật hàng hải. Những trường hợp này bao gồm lỗi của thuyền trưởng, thiên tai, và các yếu tố khách quan khác. Việc phân loại các trường hợp này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về trách nhiệm của mình trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Theo nghiên cứu, việc nắm rõ các trường hợp miễn trách không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu hàng hóa. Doanh nghiệp cần có chiến lược ứng phó phù hợp khi gặp phải các trường hợp này để giảm thiểu thiệt hại.

2.1. Phân loại các trường hợp miễn trách

Các trường hợp miễn trách có thể được phân loại thành hai nhóm chính: miễn trách hoàn toàn và miễn trách một phần. Miễn trách hoàn toàn thường xảy ra trong các trường hợp như thiên tai hoặc lỗi của bên thứ ba. Trong khi đó, miễn trách một phần có thể xảy ra khi có sự phối hợp giữa các bên trong hợp đồng. Việc phân loại này giúp doanh nghiệp xác định rõ trách nhiệm của mình và có kế hoạch ứng phó kịp thời. Theo luật hàng hải, người vận chuyển cần chứng minh rằng họ không có lỗi trong các trường hợp miễn trách để được hưởng quyền lợi này.

III. Thực tiễn áp dụng quy định về miễn trách

Thực tiễn áp dụng quy định về các trường hợp miễn trách của người vận chuyển tại các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cho thấy nhiều bất cập. Nhiều doanh nghiệp chưa nắm rõ các quy định pháp luật, dẫn đến việc không thể bảo vệ quyền lợi của mình khi xảy ra sự cố. Việc thiếu hiểu biết về các trường hợp miễn trách có thể gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp. Do đó, cần có sự cải thiện trong việc đào tạo và nâng cao nhận thức cho các doanh nghiệp về vấn đề này. Các doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu và áp dụng các quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi của mình trong hoạt động xuất khẩu.

3.1. Những vấn đề đặt ra trong thực tiễn

Trong thực tiễn, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc áp dụng các quy định về miễn trách. Một số doanh nghiệp không có đủ thông tin về các trường hợp miễn trách, dẫn đến việc không thể yêu cầu bồi thường khi hàng hóa bị hư hỏng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các chương trình đào tạo và hỗ trợ cho doanh nghiệp trong việc hiểu và áp dụng các quy định pháp luật. Việc nâng cao nhận thức về miễn trách sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu.

IV. Giải pháp tăng cường vận dụng các trường hợp miễn trách

Để tăng cường vận dụng các trường hợp miễn trách của người vận chuyển, các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược rõ ràng. Việc sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về miễn trách cũng cần được xem xét để phù hợp với thực tiễn. Các doanh nghiệp cũng cần chú trọng đến việc ký kết và thực hiện hợp đồng vận chuyển một cách chặt chẽ. Đào tạo nguồn nhân lực cho doanh nghiệp cũng là một yếu tố quan trọng để nâng cao khả năng ứng phó với các trường hợp miễn trách. Những giải pháp này sẽ giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi của mình và đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu.

4.1. Nhóm giải pháp xây dựng chiến lược xuất khẩu

Xây dựng chiến lược xuất khẩu phù hợp là một trong những giải pháp quan trọng. Doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu và phương hướng phát triển trong hoạt động xuất khẩu. Việc kết hợp giữa chiến lược xuất khẩu và chiến lược vận chuyển hàng hóa sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và giảm thiểu rủi ro. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần thường xuyên cập nhật các quy định pháp luật để đảm bảo việc áp dụng các trường hợp miễn trách một cách hiệu quả.