Nghiên cứu áp dụng thiết bị chỉ thị sự cố để nâng cao độ tin cậy cho lưới điện phân phối

• Tác giả: Nguyễn Ngọc Quyền
• Người hướng dẫn: TS. Lã Minh Khánh
• Trường học: Đại học Bách Khoa Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản lý Kỹ thuật Công nghệ
• Đề tài: Nâng cao độ tin cậy lưới điện phân phối với thiết bị chỉ thị sự cố
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục đích nghiên cứu
• 1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
• 1.4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 1.5. Nội dung nghiên cứu
• 2. YÊU CẦU ĐẢM BẢO ĐỘ TIN CẬY CUNG CẤP ĐIỆN CHO HỆ THỐNG ĐIỆN VÀ LƯỚI ĐIỆN PHÂN PHỐI
• 2.1. Độ tin cậy của hệ thống điện
• 2.2. Các trạng thái của hệ thống điện
• 2.3. Yêu cầu đảm bảo độ tin cậy trong vận hành và thiết kế lưới điện
• 2.4. Quy định về độ tin cậy cho lưới điện tại Việt Nam
• 2.5. Một số biện pháp nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cho LĐPP
• 2.5.1. Bài toán tối ưu đảm bảo độ tin cậy cung cấp điện
• 2.5.2. Thiết bị chỉ thị sự cố (Fault Indicator – FI)
• 2.6. Một số kết luận chương 1
• 3. PHƯƠNG PHÁP VÀ CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ ĐỘ TIN CẬY CHO LƯỚI ĐIỆN PHÂN PHỐI

I. Tổng Quan Về Độ Tin Cậy Lưới Điện Phân Phối Hiện Nay

Độ tin cậy của lưới điện phân phối (LĐPP) là yếu tố then chốt đảm bảo cung cấp điện liên tục và ổn định cho người dùng. Lưới điện đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải điện năng từ nguồn đến các hộ tiêu thụ. Việc nâng cao độ tin cậy lưới điện không chỉ giúp giảm thiểu thời gian mất điện mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội. Các chỉ số như SAIDI, SAIFI, CAIDI, và ASAI là những thước đo quan trọng đánh giá hiệu quả hoạt động của lưới điện. Thực tế vận hành cho thấy, sơ đồ kết lưới hiện nay còn nhiều khía cạnh chưa thực sự tối ưu. Các chỉ số về độ tin cậy cung cấp điện và yêu cầu tối ưu hóa chế độ vận hành cho lưới trung hạ áp đã được đưa vào yêu cầu thi đua của các đơn vị Điện lực trong cả nước.

1.1. Tầm quan trọng của độ tin cậy trong lưới điện phân phối

Độ tin cậy của lưới điện phân phối ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và hoạt động sản xuất kinh doanh. Mất điện gây ra nhiều thiệt hại kinh tế, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân và hoạt động của doanh nghiệp. Việc đảm bảo độ tin cậy lưới điện là một trong những ưu tiên hàng đầu của ngành điện. Theo [1,2], các xuất tuyến LĐPP, khi trực tiếp kết nối với các hộ phụ tải, thực tế đã đóng vai trò quyết định trong việc bảo đảm các chỉ tiêu chất lượng hoạt động (gồm có chất lượng điện năng và độ tin cậy cung cấp điện) cho các hộ tiêu thụ điện này.

1.2. Các chỉ số đánh giá độ tin cậy lưới điện phân phối

Các chỉ số SAIDI, SAIFI, CAIDI, và ASAI là những công cụ quan trọng để đánh giá độ tin cậy lưới điện. SAIDI (System Average Interruption Duration Index) đo thời gian mất điện trung bình của mỗi khách hàng. SAIFI (System Average Interruption Frequency Index) đo số lần mất điện trung bình của mỗi khách hàng. CAIDI (Customer Average Interruption Duration Index) đo thời gian mất điện trung bình cho mỗi lần mất điện. ASAI (Average Service Availability Index) đo độ sẵn sàng cung cấp điện trung bình.

II. Thách Thức Vấn Đề Về Độ Tin Cậy Lưới Điện Hiện Tại

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, lưới điện phân phối vẫn đối mặt với nhiều thách thức về độ tin cậy. Các sự cố như ngắn mạch, quá tải, và các yếu tố môi trường có thể gây ra mất điện. Việc xác định nhanh chóng vị trí sự cố và khắc phục sự cố là rất quan trọng để giảm thiểu thời gian mất điện. Ngoài ra, việc bảo trì lưới điện định kỳ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các sự cố. Thực tế vận hành cho thấy, sơ đồ kết lưới hiện nay còn khá nhiều khía cạnh chưa thực sự tối ưu.

2.1. Các nguyên nhân gây ra sự cố lưới điện phân phối

Các nguyên nhân gây ra sự cố lưới điện phân phối rất đa dạng, bao gồm yếu tố kỹ thuật, môi trường và con người. Các sự cố thường gặp là ngắn mạch, quá tải, hỏng hóc thiết bị, và tác động của thời tiết (mưa bão, sét đánh). Ngoài ra, các hoạt động xây dựng, giao thông cũng có thể gây ra sự cố cho lưới điện.

2.2. Ảnh hưởng của sự cố đến độ tin cậy cung cấp điện

Sự cố lưới điện gây ra mất điện, ảnh hưởng trực tiếp đến độ tin cậy cung cấp điện. Thời gian mất điện càng dài, số lần mất điện càng nhiều, thì độ tin cậy càng thấp. Điều này ảnh hưởng đến các chỉ số SAIDI, SAIFI, CAIDI, và ASAI.

2.3. Khó khăn trong việc phát hiện và khắc phục sự cố

Việc phát hiện và khắc phục sự cố nhanh chóng là yếu tố then chốt để nâng cao độ tin cậy lưới điện. Tuy nhiên, việc xác định chính xác vị trí sự cố có thể gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là trong các khu vực có địa hình phức tạp hoặc lưới điện ngầm. Ngoài ra, việc thiếu thiết bị và nhân lực cũng có thể làm chậm quá trình khắc phục sự cố.

III. Cách Thiết Bị Chỉ Thị Sự Cố Nâng Cao Độ Tin Cậy

Thiết bị chỉ thị sự cố (Fault Indicator - FI) là một giải pháp hiệu quả để nâng cao độ tin cậy lưới điện phân phối. FI giúp phát hiện nhanh chóng sự cố và xác định vị trí sự cố một cách chính xác. Điều này giúp giảm thiểu thời gian tìm kiếm và khắc phục sự cố, từ đó giảm thời gian mất điện và cải thiện các chỉ số độ tin cậy. Việc áp dụng thiết bị chỉ thị sự cố là một bước quan trọng trong quá trình tự động hóa lưới điện và xây dựng smart grid.

3.1. Nguyên lý hoạt động của thiết bị chỉ thị sự cố FI

Thiết bị chỉ thị sự cố (FI) hoạt động dựa trên việc phát hiện sự thay đổi đột ngột của dòng điện hoặc điện áp khi có sự cố xảy ra. Khi phát hiện sự cố, FI sẽ phát tín hiệu để thông báo cho người vận hành biết vị trí sự cố. Các FI hiện đại có thể truyền thông tin về trung tâm điều khiển thông qua các kênh truyền thông lưới điện.

3.2. Ưu điểm của việc sử dụng thiết bị chỉ thị sự cố

Việc sử dụng thiết bị chỉ thị sự cố mang lại nhiều ưu điểm, bao gồm: giảm thời gian tìm kiếm và khắc phục sự cố, giảm thời gian mất điện, cải thiện các chỉ số độ tin cậy, và tăng cường khả năng giám sát lưới điện. FI cũng giúp giảm chi phí bảo trì lưới điện nhờ phát hiện sớm các sự cố tiềm ẩn.

3.3. Các loại thiết bị chỉ thị sự cố phổ biến hiện nay

Hiện nay có nhiều loại thiết bị chỉ thị sự cố khác nhau, phù hợp với các ứng dụng khác nhau. Các loại FI phổ biến bao gồm: FI gắn trên cột, FI gắn trên cáp ngầm, và FI tích hợp trong các thiết bị đóng cắt. Việc lựa chọn loại FI phù hợp phụ thuộc vào đặc điểm của lưới điện và yêu cầu của người vận hành.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Nghiên Cứu Về Thiết Bị Chỉ Thị Sự Cố

Nhiều nghiên cứu và ứng dụng thực tế đã chứng minh hiệu quả của thiết bị chỉ thị sự cố trong việc nâng cao độ tin cậy lưới điện phân phối. Các dự án smart grid thường sử dụng FI như một thành phần quan trọng để giám sát lưới điện và phát hiện sự cố nhanh chóng. Các kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng FI giúp giảm đáng kể thời gian mất điện và cải thiện các chỉ số độ tin cậy.

4.1. Các dự án thí điểm sử dụng thiết bị chỉ thị sự cố tại Việt Nam

Hiện nay, một số đơn vị điện lực tại Việt Nam đã triển khai các dự án thí điểm sử dụng thiết bị chỉ thị sự cố. Các dự án này nhằm đánh giá hiệu quả của FI trong điều kiện vận hành thực tế và xây dựng các quy trình áp dụng FI rộng rãi. Luận văn đã lựa chọn hướng nghiên cứu nhằm tìm hiểu các biện pháp có thể nâng cao chất lượng vận hành của lưới điện phân phối trung áp cho Điện lực Đống Đa.

4.2. Kết quả nghiên cứu về hiệu quả của thiết bị chỉ thị sự cố

Các kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng thiết bị chỉ thị sự cố giúp giảm đáng kể thời gian mất điện và cải thiện các chỉ số độ tin cậy. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy việc sử dụng FI giúp giảm thời gian tìm kiếm sự cố trung bình từ 2 giờ xuống còn 30 phút.

4.3. Phân tích chi phí lợi ích của việc triển khai thiết bị chỉ thị sự cố

Việc triển khai thiết bị chỉ thị sự cố đòi hỏi một khoản đầu tư ban đầu, nhưng mang lại nhiều lợi ích về lâu dài. Lợi ích bao gồm: giảm chi phí khắc phục sự cố, giảm thiệt hại do mất điện, và tăng cường uy tín của đơn vị điện lực. Phân tích chi phí - lợi ích cho thấy việc triển khai FI là một khoản đầu tư hiệu quả.

V. Giải Pháp Tối Ưu Hóa Vị Trí Số Lượng Thiết Bị Chỉ Thị Sự Cố

Để đạt được hiệu quả cao nhất, cần tối ưu hóa vị trí và số lượng thiết bị chỉ thị sự cố được lắp đặt trên lưới điện phân phối. Việc này đòi hỏi phải phân tích kỹ lưỡng cấu trúc lưới điện, tần suất sự cố tại các vị trí khác nhau, và chi phí lắp đặt FI. Các công cụ phần mềm mô phỏng lưới điện có thể được sử dụng để hỗ trợ quá trình tối ưu hóa.

5.1. Phương pháp xác định vị trí lắp đặt thiết bị chỉ thị sự cố tối ưu

Việc xác định vị trí lắp đặt thiết bị chỉ thị sự cố tối ưu cần dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm: cấu trúc lưới điện, tần suất sự cố, và chi phí lắp đặt. Các vị trí có tần suất sự cố cao và ảnh hưởng lớn đến độ tin cậy nên được ưu tiên lắp đặt FI.

5.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến số lượng thiết bị chỉ thị sự cố cần thiết

Số lượng thiết bị chỉ thị sự cố cần thiết phụ thuộc vào quy mô và độ phức tạp của lưới điện. Lưới điện có nhiều nhánh và nhiều điểm đấu nối cần nhiều FI hơn để đảm bảo khả năng phát hiện sự cố nhanh chóng.

5.3. Sử dụng phần mềm mô phỏng lưới điện để tối ưu hóa vị trí FI

Các công cụ phần mềm mô phỏng lưới điện có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các phương án lắp đặt FI khác nhau. Phần mềm giúp xác định vị trí lắp đặt FI tối ưu, đảm bảo giảm thiểu thời gian mất điện và cải thiện các chỉ số độ tin cậy.

VI. Kết Luận Triển Vọng Phát Triển Của Thiết Bị Chỉ Thị Sự Cố

Thiết bị chỉ thị sự cố là một giải pháp hiệu quả để nâng cao độ tin cậy lưới điện phân phối. Việc áp dụng FI giúp giảm thời gian mất điện, cải thiện các chỉ số độ tin cậy, và tăng cường khả năng giám sát lưới điện. Trong tương lai, FI sẽ tiếp tục được phát triển và tích hợp nhiều tính năng thông minh hơn, góp phần vào quá trình xây dựng smart grid và nâng cao chất lượng cung cấp điện.

6.1. Tóm tắt các lợi ích của việc sử dụng thiết bị chỉ thị sự cố

Việc sử dụng thiết bị chỉ thị sự cố mang lại nhiều lợi ích, bao gồm: giảm thời gian tìm kiếm và khắc phục sự cố, giảm thời gian mất điện, cải thiện các chỉ số độ tin cậy, tăng cường khả năng giám sát lưới điện, và giảm chi phí bảo trì lưới điện.

6.2. Xu hướng phát triển của thiết bị chỉ thị sự cố trong tương lai

Trong tương lai, thiết bị chỉ thị sự cố sẽ tiếp tục được phát triển và tích hợp nhiều tính năng thông minh hơn, như khả năng tự động phát hiện và phân tích sự cố, khả năng truyền thông tin thời gian thực, và khả năng tích hợp với các hệ thống điều khiển lưới điện.

6.3. Đề xuất các giải pháp để triển khai rộng rãi thiết bị chỉ thị sự cố

Để triển khai rộng rãi thiết bị chỉ thị sự cố, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị điện lực, và các nhà sản xuất thiết bị. Cần xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật, các quy trình lắp đặt và vận hành FI, và các chính sách khuyến khích đầu tư vào FI.

Tổng quan nghiên cứu

Lưới điện phân phối (LĐPP) đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp điện năng liên tục và ổn định cho các hộ tiêu thụ, đặc biệt tại các khu vực đô thị đông dân như quận Đống Đa, Hà Nội. Với tổng chiều dài xuất tuyến 22kV 486 E11 lên tới gần 10 km, phục vụ 46 trạm biến áp và công suất tối đa khoảng 19.612 kW, việc nâng cao độ tin cậy cung cấp điện là yêu cầu cấp thiết nhằm giảm thiểu tổn thất điện năng và thời gian mất điện. Theo thống kê, cường độ ngừng điện sự cố trung bình là 10,95 lần/100 km/năm, thời gian sửa chữa trung bình 12 giờ, trong khi ngừng điện công tác có cường độ 41,7 lần/100 km/năm với thời gian trung bình 2 giờ. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá hiệu quả của việc áp dụng thiết bị chỉ thị sự cố (Fault Indicator - FI) kết hợp với các phương án phân đoạn lưới điện nhằm nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cho xuất tuyến 486 E11. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào lưới điện trung áp 22kV thuộc Công ty Điện lực Đống Đa, sử dụng dữ liệu ngừng điện thực tế năm 2016. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc tối ưu hóa cấu trúc vận hành lưới điện, giảm thiểu tổn thất điện năng và chi phí vận hành, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ điện năng theo tiêu chuẩn quốc tế IEEE-P1366.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Độ tin cậy hệ thống điện: Được định nghĩa là xác suất hệ thống hoặc phần tử hoàn thành nhiệm vụ trong khoảng thời gian xác định, bao gồm các chỉ tiêu như SAIDI (thời gian mất điện trung bình), SAIFI (số lần mất điện trung bình), MAIFI (số lần mất điện thoáng qua), và EENS (điện năng không được cung cấp).
• Mô hình phân đoạn lưới điện phân phối hình tia: Phân đoạn lưới bằng thiết bị đóng cắt như dao cách ly (DCL) hoặc máy cắt (MC) nhằm cô lập sự cố, giảm thiểu ảnh hưởng đến các phân đoạn khác.
• Phương pháp đồ thị giải tích: Sử dụng sơ đồ đẳng trị để tính toán các chỉ tiêu độ tin cậy dựa trên thông số cường độ hỏng hóc, thời gian sửa chữa và cấu trúc lưới điện.
• Phân tích kinh tế kỹ thuật: Áp dụng các chỉ tiêu kinh tế như NPV (Net Present Value), thời gian thu hồi vốn đầu tư phụ, chi phí vận hành và tổn thất điện năng để đánh giá hiệu quả các phương án nâng cao độ tin cậy.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Số liệu ngừng điện sự cố và công tác năm 2016 của Tổng Công ty Điện lực Hà Nội, dữ liệu vận hành thực tế của xuất tuyến 486 E11, thông số kỹ thuật thiết bị đóng cắt và thiết bị chỉ thị sự cố.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm tính toán độ tin cậy dựa trên mô hình đồ thị giải tích để đánh giá các chỉ tiêu SAIDI, SAIFI, EENS cho các phương án phân đoạn khác nhau. Tiếp đó, áp dụng phân tích kinh tế kỹ thuật với các chỉ số NPV, chi phí đầu tư và vận hành để so sánh hiệu quả kinh tế của các phương án.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2016, tính toán mô phỏng các phương án phân đoạn và áp dụng thiết bị FI, đánh giá kinh tế kỹ thuật trong vòng 6 tháng tiếp theo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của phân đoạn lưới điện đến độ tin cậy:

   • Phương án không phân đoạn có SAIDI là 20,84 giờ/năm và EENS là 186.630 kWh.
   • Khi phân đoạn lưới thành 5 phân đoạn bằng dao cách ly, SAIDI giảm xuống còn 14,32 giờ/năm (giảm 31,3%) và EENS giảm còn 130.414 kWh (giảm 30%).
   • Việc tăng số phân đoạn trên 5 không mang lại cải thiện đáng kể (dưới 3% về SAIDI và EENS), cho thấy 5 phân đoạn là tối ưu về mặt kỹ thuật và kinh tế.

2. So sánh thiết bị phân đoạn dao cách ly và máy cắt:

   • Phân đoạn bằng máy cắt tự động giảm SAIDI xuống 12,7 giờ/năm và EENS còn 116.448 kWh, cải thiện thêm khoảng 11% so với dao cách ly.
   • Tuy nhiên, chi phí đầu tư máy cắt cao gấp khoảng 30 lần dao cách ly (260 triệu đồng so với 8,5 triệu đồng/bộ).

3. Hiệu quả của thiết bị chỉ thị sự cố (FI):

   • Khi bổ sung FI vào lưới phân đoạn bằng dao cách ly, SAIDI giảm thêm 2,21% (từ 14,32 xuống 14,01 giờ/năm), EENS giảm 6,84%, giúp giảm thời gian thao tác sự cố từ 2 giờ xuống 0,5 giờ.
   • FI giúp chủ động xác định vị trí sự cố, rút ngắn thời gian khôi phục điện.

4. Phân tích kinh tế kỹ thuật:

   • Phương án phân đoạn bằng dao cách ly có giá trị NPV dương khoảng 657 triệu đồng trong 20 năm, cho thấy hiệu quả kinh tế tích cực.
   • Phương án sử dụng máy cắt có NPV dương 105 triệu đồng, thấp hơn dao cách ly do chi phí đầu tư lớn hơn.
   • Do đó, dao cách ly được đánh giá là phương án tối ưu về mặt kinh tế kỹ thuật.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy việc phân đoạn lưới điện phân phối trung áp bằng thiết bị đóng cắt là giải pháp hiệu quả để nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, giảm thiểu tổn thất điện năng và thời gian mất điện. Việc lựa chọn dao cách ly làm thiết bị phân đoạn là hợp lý do chi phí đầu tư thấp trong khi vẫn đảm bảo cải thiện đáng kể các chỉ số độ tin cậy. Thiết bị chỉ thị sự cố FI là công nghệ bổ trợ quan trọng, giúp giảm thời gian thao tác sự cố, nâng cao tính chủ động trong vận hành. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả phù hợp với xu hướng ứng dụng thiết bị phân đoạn và FI nhằm tối ưu hóa vận hành lưới điện phân phối. Các biểu đồ so sánh SAIDI và EENS giữa các phương án phân đoạn minh họa rõ ràng xu hướng giảm tổn thất và thời gian mất điện khi tăng số phân đoạn và áp dụng thiết bị hiện đại. Tuy nhiên, việc đầu tư máy cắt tự động cần cân nhắc kỹ lưỡng do chi phí cao, phù hợp với các khu vực có yêu cầu độ tin cậy rất cao hoặc phụ tải quan trọng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Triển khai phân đoạn lưới điện bằng dao cách ly tại các xuất tuyến trung áp có mật độ phụ tải cao nhằm nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, giảm thiểu tổn thất điện năng và thời gian mất điện. Thời gian thực hiện dự kiến trong 1-2 năm, chủ thể thực hiện là các công ty điện lực địa phương.

2. Mở rộng ứng dụng thiết bị chỉ thị sự cố (FI) trên các phân đoạn lưới điện đã phân đoạn để rút ngắn thời gian thao tác sự cố, nâng cao tính chủ động trong vận hành. Khuyến nghị lắp đặt FI tại các vị trí phân đoạn trọng yếu, thời gian thí điểm 6-12 tháng.

3. Ưu tiên sử dụng máy cắt tự động tại các khu vực có phụ tải quan trọng hoặc yêu cầu độ tin cậy cao, đồng thời tiến hành đánh giá chi phí - lợi ích cụ thể trước khi đầu tư mở rộng. Thời gian khảo sát và đánh giá 1 năm, chủ thể là Tổng công ty Điện lực Hà Nội.

4. Xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê ngừng điện và vận hành lưới điện phân phối đầy đủ, chính xác để phục vụ cho việc tính toán, đánh giá độ tin cậy và hiệu quả kinh tế kỹ thuật các phương án nâng cao độ tin cậy trong tương lai.

5. Đào tạo nâng cao năng lực vận hành và bảo trì thiết bị phân đoạn và FI cho đội ngũ kỹ thuật viên tại các đơn vị điện lực nhằm đảm bảo hiệu quả vận hành và khai thác thiết bị.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà quản lý và kỹ sư vận hành lưới điện phân phối: Luận văn cung cấp phương pháp đánh giá độ tin cậy và hiệu quả kinh tế kỹ thuật các biện pháp nâng cao độ tin cậy, giúp họ đưa ra quyết định tối ưu trong quản lý vận hành.

2. Các chuyên gia quy hoạch và thiết kế lưới điện: Tài liệu trình bày chi tiết mô hình phân đoạn lưới điện và phương pháp tính toán độ tin cậy, hỗ trợ trong việc lựa chọn cấu trúc lưới tối ưu về kỹ thuật và kinh tế.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành điện – điện tử, quản lý kỹ thuật công nghệ: Luận văn là nguồn tham khảo quý giá về ứng dụng lý thuyết độ tin cậy, mô hình phân đoạn và phân tích kinh tế kỹ thuật trong lĩnh vực lưới điện phân phối.

4. Các đơn vị cung cấp thiết bị điện và công nghệ lưới điện thông minh: Thông tin về hiệu quả ứng dụng thiết bị chỉ thị sự cố và thiết bị phân đoạn giúp các nhà cung cấp hiểu rõ nhu cầu và tiềm năng thị trường, từ đó phát triển sản phẩm phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

1. Thiết bị chỉ thị sự cố (FI) có tác động như thế nào đến độ tin cậy lưới điện?
   Thiết bị FI giúp xác định nhanh vị trí sự cố trên lưới điện, giảm thời gian thao tác cô lập sự cố từ khoảng 2 giờ xuống còn 0,5 giờ, từ đó giảm thời gian mất điện trung bình (SAIDI) khoảng 2,2% và điện năng thiếu hụt (EENS) khoảng 6,8%.

2. Tại sao nên chọn dao cách ly thay vì máy cắt để phân đoạn lưới điện?
   Dao cách ly có chi phí đầu tư thấp hơn nhiều (khoảng 8,5 triệu đồng/bộ so với 260 triệu đồng/bộ máy cắt), trong khi vẫn cải thiện đáng kể độ tin cậy. Máy cắt phù hợp với các khu vực yêu cầu độ tin cậy rất cao hoặc phụ tải quan trọng.

3. Phân đoạn lưới điện có ảnh hưởng như thế nào đến tổn thất điện năng?
   Phân đoạn lưới điện giúp cô lập sự cố nhanh chóng, giảm phạm vi mất điện, từ đó giảm tổn thất điện năng do ngừng điện sự cố và công tác. Ví dụ, phân đoạn 5 phân đoạn giảm EENS từ 186.630 kWh xuống còn 130.414 kWh, tương đương giảm 30%.

4. Các chỉ số SAIDI, SAIFI, EENS được tính toán dựa trên dữ liệu nào?
   Các chỉ số này được tính dựa trên dữ liệu ngừng điện sự cố và công tác thực tế thu thập từ Tổng Công ty Điện lực Hà Nội năm 2016, kết hợp với thông số kỹ thuật thiết bị và cấu trúc lưới điện phân phối.

5. Làm thế nào để xác định số lượng phân đoạn tối ưu cho một xuất tuyến lưới điện?
   Số lượng phân đoạn tối ưu được xác định bằng cách so sánh các chỉ số độ tin cậy (SAIDI, EENS) giữa các phương án phân đoạn tăng dần. Khi sự cải thiện chỉ số dưới 3%, việc tăng thêm phân đoạn không còn hiệu quả kinh tế, ví dụ như 5 phân đoạn là tối ưu cho xuất tuyến 486 E11.

Kết luận

• Độ tin cậy cung cấp điện là chỉ tiêu quan trọng trong vận hành và quy hoạch lưới điện phân phối, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ và tổn thất kinh tế.
• Phương pháp đồ thị giải tích kết hợp với dữ liệu ngừng điện thực tế cho phép tính toán định lượng các chỉ số độ tin cậy như SAIDI, SAIFI, EENS một cách chính xác và hiệu quả.
• Phân đoạn lưới điện bằng dao cách ly với 5 phân đoạn là giải pháp tối ưu về mặt kỹ thuật và kinh tế cho xuất tuyến 486 E11, giảm thời gian mất điện trung bình khoảng 31% so với lưới không phân đoạn.
• Thiết bị chỉ thị sự cố (FI) giúp giảm thời gian thao tác sự cố, nâng cao độ tin cậy vận hành, đồng thời có thể áp dụng rộng rãi trong lưới điện phân phối.
• Các kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các đơn vị điện lực lựa chọn giải pháp nâng cao độ tin cậy, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu tiếp theo về xây dựng cơ sở dữ liệu và mô hình tính toán cho lưới điện nhiều nguồn và biến đổi theo mùa.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị điện lực nên triển khai thí điểm phân đoạn lưới bằng dao cách ly kết hợp thiết bị chỉ thị sự cố, đồng thời xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu ngừng điện để cập nhật và hoàn thiện mô hình tính toán độ tin cậy.